PRISTUPANJE I UČEŠĆE BOSNE I HERCEGOVINE U PROGRAMIMA EVROPSKE UNIJE Biljana Čamur Pomoćnik ministra za nauku i kulturu Ministarstvo civilnih poslova BiH

Ministarstvo civilnih poslova , u skladu s Zakonom o ministarstvima i drugim organima uprave BiH, nadležno je, između ostalog, za utvrđivanje osnovnih principa koordinacije aktivnosti, usklađivanja planova entitetskih tijela vlasti i definisanje strategije na međunarodnom planu u područjima nauke i kulture. Navedeni poslovi izvršavaju se u okviru Sektora za nauku i kulturu, koji se sastoji iz dva odsjeka: Odsjek za nauku i Odsjek za kulturu.

Svoje aktivnosti Sektor zasniva, između ostalog, na: evropskim reformskim dokumentima iz oblasti nauke; -aktivno prati evropske integracijske procese; prati programe finansijske pomoći Evropske unije i međunarodnih asocijacija i inicira apliciranje za njih; jačanje i promocija nauke kao bitnog elemenata za razvoj zemlje.

Ključni dokumenti usvojeni od Savjeta ministara BiH: - Strategija razvoja nauke u BiH Prioriteti navedenih strategija, u cilju poboljšanja stanja kada je riječ o finansiranju, između ostalog, su : -Uključivanje u programe EU koji finansiraju oblast nauke - Korištenje IPA sredstava za projekte iz oblasti nauke

Okvirni program 7 (Framework Programme 7) glavni instrument Evropske Unije za finansiranje naučnih istraživanja za period 2007-2013. godina. Kreiran je u cilju podrške univerzitetima, javnim insitucijama, malim i srednjim preduzećima, istraživačima. Budžet FP7 iznosi 50,5 milijardi EUR.

Okvirni Program 7 je podijeljen u nekoliko “Specifičnih programa”, koji su poznati pod nazivom : SARADNJA (COOPERATION) IDEJE (IDEAS) LJUDI (PEOPLE) KAPACITETI (CAPACITIES) EUROATOM ZDRUŽENI ISTRAŽIVAČKI CENTAR (JOINT RESEARCH CENTRE -JRC) Svaki od Specifičnih programa je podijeljen u pod-programe

Specifični Programi i Teme SARADNJA IDEJE 1. ZDRAVLJE ISTRAŽIVANJA NA GRANICI NAUKE - ERC 2. HRANA, POLJOP., RIBARSTVO, BIOTEH. LJUDI 3. INFORMACIONE I KOMUNIKACIONE TEHNOLOGIJE- ICT MARIE CURIE GRANTOVI 4. NANO-TEHNOLOGIJE, MATERIJALI I NOVE PROIZVODNE TEHNOLOGIJE KAPACITETI 5. ENERGIJA ISTRAŽIVAČKA INFRASTRUKTURA ISTRAŽIVANJA U KORIST SME’s REGIONI ZNANJA ISTRAŽIVAČKI POTENCIJALI NAUKA U DRUŠTVU “INCO” RAZVOJ POLITIKA – “ERA NET” ŠEME 6. ŽIVOTNA SREDINA I KLIMATSKE PROMJENE 7. TRANSPORT 8. DRUŠTVENO-EKONOMSKE I HUMANISTIČKE NAUKE 9. SVEMIR 10. BEZBJEDNOST EUROATOM (2007-2011) JRC

Pristupanje BiH FP 7 programu EU Istraživanje o zainteresovanosti istraživača u BiH Iskustva za vrijeme trajanja FP 5 i FP 6 , status “treće zemlje”, pozitivna: 14 odobrenih projekata u FP5 i 44 odobrena projekta u FP6 -2,7 miliona evra

Koraci u pristupanju: Sastanak komesara Janeza Potočnika i ministra Novića 2007.godina-spremnost EK da da popust BiH za “ulaznu kartu” Savjet ministara BiH iskazao interes za članstvom BiH u ovom programu EU Upućeno pismo interesa Evropskoj komisiji /Direktoratu za istraživanje Početak pregovora s Evropskom komisijom o tekstu Memoranduma o razumjevanju

Uspjeh pregovora-popust 80% za “ulaznu kartu” s tim da se isti smanjuje po godinama za vrijeme trajanja FP 7 (2007-2013) Iznos i dalje visok 1.030.000evra za 2009. godinu-IPA I komponenta Ulazna karta se plaća svake godine i iznos se povećava ( približno npr.2010. 1.600.000 evra, 2011. 2.011.000 evra, 2012. 2.600.000evra, 2013. 3.300.000evra) MoU definisano 2011. godine analiza učešća BiH u FP 7 i visine “ulazne karte” koja se plaća U skladu s Zakonom o zaključivanju i izvršavanju međunarodnih ugovora BiH provedena je proceduru i Predsjedništvo BiH ovlastilo ministra civilnih poslova da potpiše MoU MoU potpisan u decembru 2008. godine od strane ministra Novića i komesara Potočnika u Briselu i od 1.1.2009.godine BiH postala pridruženi član FP 7 programa EU i time stekla sva prava kao članice EU kada je u pitanju apliciranje sa projektima u okviru poziva koje objavljuje Evropska komisija i finansira putem FP 7 programa

Aktivnosti Ministarstva civilnih poslova na promociji mogućnosti FP 7: veliki info dan početkom 2009. godine uz prisustvo komesara EU za istraživanje Janeza Potočnika i oko 200 zvanica u Parlamentu BiH CARDS projekat “Jačanje kapaciteta za učešće u EU programima za NIR” Web stranica www.ncp.ba Radni plan organizacije info dana i obuka za pisanje projekata Grant za podršku aplikantima u pripremi projekata 500.000 KM

Struktura: Imenovan državni koordinator za FP 7, šef Odsjeka za nauku Ammar Miraščija Imenovane državne kontakt tačke (NCP) za tematske oblasti u okviru FP 7 (sedam osoba) Imenovani članovi programskih komiteta Imenovane fokalne tačke na svim javnim univerzitetima za FP 7 program Sva imena mogu se naći na www.ncp.ba Zadaci NCP osoba i fokalnih tačaka : Razvoj baze podataka potencijalnih klijenata, informisanje, podizanje svijest o FP7, savjetovanje i pomoć, obuke,usmjeravanje i povratne informacije-NCP sistem u svim zemljama članicama FP 7 Grant Austrijske razvojne agencije –projekat Jačanje kapaciteta Ministarstva civilnih poslova u programima EU za nauku i istraživanje -355.000evra za tri godine Radni plan aktivnosti

Rezultati : 28 odobrenih projekata u FP7 do kraja 2011.godine– 2,5 miliona EUR 4 projekta u okviru FP 7 u kojima učestvuje MCP Jedan projekat u kome je MCP koordinator –BAMONET Prijem BiH u program COSTi NIP status u programu EUREKA Program COST (European CO-operation in the field of Scientific and Technical Research) je međuvladin okvir za evropsku saradnju u oblasti naučnih i tehnoloških istraživanja. U okviru COST programa provjeravaju se teme za istraživanja koje u kasnijoj fazi ulaze u Okvirne programe EU. 14 učešća u akcijama COST-a i dvije koordinacije, još 3 učešća u pripremi

EUREKA je evropska mreža za finansiranje tržišno orijentisanih, industrijskih naučno-istraživačkih projekata. Pokrenuta je 1985.godine od strane 17 zemalja članica iz Zapadne Evrope, a danas ima 38 punopravnih članica. EUREKA je formirana kao među-vladina inicijativa, sa osnovnim ciljem jačanja evropske konkurentnosti kroz podršku preduzetništvu, istraživačkim centrima i univerzitetima koji implementiraju pan-evropske projekte u svrhu razvoja inovativnih proizvoda, usluga i procesa. Kroz svoju mrežu EUREKA nudi dodatnu vrijednost projektima, a učesnicima pruža pomoć u pronalaženju komercijalnih, finansijskih i tehničkih partnera. U ovim projektima učesnici razvijaju nove tehnologije i grade partnerstva u kojima se probijaju na nova tržišta.

  EUREKA je podijeljena na sljedeće tematske oblasti u okviru kojih se mogu kandidovati projekti: Elektronika i Informacijske i komunikacijske tehnologije, Industrijska proizvodnja, materijali i transport, Ostale industrijske tehnologije, Energetska tehnologija, Hemija, fizika , Biološke nauke, Poljoprivreda i pomorski resursi, Agro-prehrambena tehnologija, Mjeriteljstvo i standardi, Tehnologija za zaštitu ljudi i životne sredine

EUREKA projekti se dijele na tzv  EUREKA projekti se dijele na tzv. „klastere“ (to su dugoročne strateški značajne industrijske inicijative) i tzv. „kišobrane“ ( tematske mreže sa fokusom na specifične tehnološke oblasti ili poslovni sektor), svake godine se finansira na stotine individualnih projekata, inicirani od strane evropskih kompanija, među kojima je veliki broj srednjih i malih preduzeća. EUREKA ne daje finansijsku podršku, ali i pomaže kod pronalaženja sredstava, partnera u industriji. Prijava je moguća tokom cijele godine.  Iz BiH trenutno 2 učešća, Tehnološki fakultet Univerziteta u Tuzli, prethodno 1 učešće ETF UNTZ, još dvije aplikacije u pripremi Više informacija o EUREKA-i se može naći na web stranici: www.eureka.be. Za više informacija NIP Ammar Miraščija MCP

HVALA NA PAŽNJI biljana.camur@mcp.gov.ba www.mcp.gov.ba (033) 492 552