بهداشت براي همه و مراقبت‌هاي بهداشتي اوّليه در ایران و جهان بهداشت براي همه و مراقبت‌هاي بهداشتي اوّليه در ایران و جهان
بهداشت براي همه (Health for all - HFA) سال 1981 : توسط سازمان جهاني بهداشت استراتژي جهاني HFA تكميل شد (استراتژي جهاني يك چارچوب جهاني فراهم نموده كه اجراي آن توسط همه كشورهاي عضو، مناسب و براي تطابق با شرايط و نيازهاي گوناگون كشورها به اندازه كافي قابل انعطاف بوده است و به دنبال آن كشورهاي عضو، هريك استراتژي دستيابي به HFA را براي خود تنظيم نمودند).
زیربنای سیاست “ بهداشت برای همه” زیربنای سیاست “ بهداشت برای همه” 1- بهداشت و تندرستي حق مسلم مردم است و تامين آن يك هدف اجتماعي در سراسر جهان است 2- توزيع عادلانه امكانات بهداشتي در بين كشورها و در درون كشورها به ترتيبي كه به دسترسي عموم مردم به مراقبت‌هاي اوّليه بهداشتي و خدمات پشتيبان آن بيانجامد 3- مشاركت فعال مردم در شكل دادن به آينده بهداشتي و اقتصادي جامعه 4- تعهد سياسي دولت در سطح كلّي براي تامين بهداشت براي همه
شاخص‌هاي جهاني به منظور پايش و ارزشيابي بهداشت براي همه در كشورها 1 ـ سياست بهداشت براي همه بايد در بالاترين سطح اداري در كشورها مورد تاييد باشد 2 ـ صرف حداقل 5% توليد ناخالص ملي (Gross National Products - GNP) براي بهداشت تولید ناخالص ملی : ارزش بازاری همهٔ کالاها و خدمات تولیدی توسط نیروی کار و دارایی‌های عرضه‌شده توسط ساکنان یک کشور است. تولید ناخالص ملی مجموع ارزش کالاها و خدمات سالانهٔ تولیدی یک کشور است. از آن به عنوان میانگین درآمد شهروندان یک ملت یاد می‌شود. 3- اتخاذ تدابير لازم به منظور جلب مشاركت مردم در اجراي استراتژي بهداشت براي همه
شاخص‌هاي جهاني به منظور پايش و ارزشيابي بهداشت براي همه در كشورها... 4-اختصاص درصد منطقی از بودجه بهداشتی کشور به مراقبتهای بهداشتی سطح اول در هر منطقه (خانه بهداشت، مراكز بهداشت شهرستان، مراكز بهداشتي درماني روستايي و شهري) 5- توزيع عادلانه منابع و امكانات بهداشتي براي مناطق شهري و روستايي 6- تدوین استراتژی دقیق برای دستیابی به HFA و تخصیص مقدار کافی منابع و تعیین میزان نیاز به کمکهای خارجی
7- برخورداری تمام جمعیت از مراقبتهای اولیه بهداشتی یا حداقل: دسترسی به آب سالم در منزل يا در فاصله اي با 15 دقيقه پیاده روی ايمن سازي كودكان برعليه شش بيماري واگير دوران كودكي مراقبت بهداشتي درماني در محل شامل دسترسي به حداقل 20 قلم داروي اساسي با يك ساعت پياده روي يا استفاده از وسيله نقليه دسترسی كاركنان تعليم ديده براي مراقبت زنان باردار و کودکان
8- وضعيت مناسب تغذيه كودكان : حداقل 90 درصد نوزادان وزني بالاي 2500 گرم در هنگام تولد داشته باشند حداقل 90 درصد كودكان از وزن مناسب براي سن برخوردار باشند 9- كاهش مرگ و مير كودكان زير يكسال به كمتر از 50 در هزار
10ـ افزايش اميد به زندگي در بدو تولد به بيش از 60 سال 11 ـ رسانيدن ميزان باسوادي براي زنان و مردان به بيش از 70 درصد كل افراد جامعه 12 ـ افزايش سرانه افراد جامعه از توليد ناخالص ملي به بيش از 500 دلار در سال
مراقبت‌هاي بهداشتي اوليه (PHC) تعریف: مراقبت‌هاي بهداشتي اوليه، مراقبت‌هاي بهداشتي اساسي مي‌باشد كه توسط نظام بهداشتي - با يك روش عملي و علمي قابل قبول از نظر روش‌ها و تكنولوژي - قابل تحمل از نظر هزينه ها (براي جامعه و كشور) - با مشاركت كامل مردم و روحيه خود اتكايي به افراد و خانواده ها در سطح جامعه ارائه مي‌گردد
تعریف سازمان جهاني بهداشت ازمراقبت‌هاي بهداشتي اوليه مراقبت‌هاي بهداشتي اوليه مراقبت‌هاي اصلي در زمينه بهداشت است كه بايد براي همه افراد و خانواده هاي جامعه قابل دسترس باشد. اين خدمات بخش اساسي نظام بهداشتي و توسعه اقتصادي اجتماعي كشور است. مراقبت‌هاي بهداشتي اوليه اولين سطح تماس فرد، خانواده و جامعه با نظام بهداشتي كشور بوده و خدمات را تا حد ممكن به جايي كه مردم در آن كار و زندگي مي‌كنند مي‌برد.
وجه استراتژيك PHC سلامتي را به عنوان محور توسعه شناخته كه همواره بايد از اولويت در سرمايه گذاري‌هاي توسعه كلي جامعه برخوردار باشد عرضه مراقبت‌هاي اوليه بهداشتي در اولين سطح تماس جامعه با نظام بهداشتي كشور به صورت خدماتي هماهنگ و تلفيق يافته آغاز مي‌شود و جامعيت خود را در سطوح بعدي تكامل مي‌بخشد مشاركت مردم را در كليه مراحل برنامه ريزي، اجرا و نظارت طلب مي‌كند
اجزاي مراقبت‌هاي بهداشتي اوليه 1- آموزش بهداشت (آموزش در خصوص مشكلات معمول بهداشتي، پيشگيري و روش‌هاي كنترل بيماريها) 2- بهبود تغذيه 3- دسترسي به آب آشاميدني سالم و بهسازي محيط 4- بهداشت مادر وكودك و فاصله گذاري بين مواليد 5- واكسيناسيون برعليه بيماريهاي عفوني قابل انتقال در دوران كودكي
6- پيشگيري و كنترل بيماريهاي عفوني ( بيماريهاي عفوني آندميك محلي) 7- درمان بيماريهاي معمول و جراحت‌ها 8- دسترسي به داروهاي اساسي 9- مراقبت‌هاي بهداشت دهان و دندان (ایران) 10- مراقبت‌هاي بهداشت رواني (ایران)
سطوح مراقبت های بهداشتی
با تشکر فراوان از استاد گرامی خانم دکتر باریکانی