دکتر فرشته اشتری استاد نرولوژِی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان سکته مغزی دکتر فرشته اشتری استاد نرولوژِی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان

سکته مغزی به معنای اسیب ناگهانی مغز به علت از بین رفتن جریان خون و اکسیژن رسانی است. سکته مغزی وقتی رخ می دهد که ناگهان یک رگ خونی در مغز پاره شود و یا مسدود گردد. نتیجه سکته مغزی، معلولیت جدی و یا مرگ است. هنگامی که منطقه ای از بافت مغز از بین برود، قسمت هایی از بدن که تحت کنترل آن منطقه است، عملکرد خود را از دست می دهند. به همین علت سکته مغزی یکی از طولانی ترین معلولیت ها را در پی خواهد داشت.

سکته مغزی: بروز ناگهانی ایجاد اختلال عملکرد فوکال منشا عروقی

انواع سکته مغزی دو نوع سکته مغزی اصلی وجود دارد و این دو نوع، هر کدام به روش های خاص خود درمان می شوند. 1- سکته مغزی ایسکمی: علت این نوع سکته، ایجاد لخته خونی در رگ است که مانع عبور خون به سمت مغز می شود. این سکته بیشتر شایع است. ترومبوتیک امبولیک ایسکمی گذرای ایسکمیک لاکونار انفارکت

2- خونریزی مغزی : علت این نوع سکته، پاره شدن رگ خونی در مغز و خونریزی داخل مغز است که به سختی بند می آید. این نوع سکته کمتر شایع است، اما افرادی که به این سکته دچار شوند، بیشتر می میرند. خونریزی تحت عنکبوتیه خونریزی پارانشیم مغز

عوامل خطر سکته مغزی عوامل خطر غیر قابل کنترل سن جنس نژاد(آمریکایی های آفریقایی تبار، بومیان آمریکایی و بومیان آلاسکا در معرض خطر بیشتری قرار دارند) سابقه فامیلی مثبت

عوامل خطر قابل تغییر: فشار خون - افزایش کلسترول خون - دیابت سیگار کشیدن

چاقی بیماری قلب افزایش هموسیستین مصرف داروهای هورمونی  - کم تحرک بودن - استفاده زیاد از الکل مصرف نمک زیاد و فست فود عوامل خطر تغذیه ای مواد مخدر

Thrombotic stroke سکته ترومبوتیک بافت چربی در جداره رگ رسوب کرده و سپس تشکیل یک اتروم را می دهد. اتروم تدریجا بزرگ شده وباعث می شود خونی که از روی ان عبور می کند تشکیل لخته بدهد. به ان ترومیوز می گویند.

سیرکولیشن خلفی یا ورتبرو بازیلار: سیرکولیشن قدامی: شریان کاروتید مشترک(به داخلی و خارجی تقسیم می شود). شریان کاروتید داخلی به شریان میدل سریرال و انتریور سربرال تقسیم می شود. سیرکولیشن خلفی یا ورتبرو بازیلار: 2 شریان ورتبرال به هم ملحق و شریان بازیلار را می سازد شریان بازیلاربه شریانهای پوستریور سربرال تقسیم می شود

علایم سکته مغزی - بی حسی ناگهانی بدن، به خصوص یک طرف آن فلج ناگهانی بدن، به خصوص یک طرف آن - تغییرات ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم سخت بلعیدن غذا - به طور ناگهانی و بدون علت دچار سردرد شدید شدن - به طور ناگهانی سرگیجه داشتن، سخت راه رفتن و عدم تعادل داشتن - به طور ناگهانی پریشان و گیج شدن، سخت صحبت کردن و سخت فهمیدن

سکته ایسکمی گذرا به نام سکته مغزی کوچک اسن که در حقیقت یک سکته ایسکمی گذراست. به طور موقت جریان خون بخشی از مغز دچار اختلال می شود و باعث بروز علائمی شبیه به سکته مغزی واقعی می گردد. هنگامی که خون دوباره به جریان بیفتد، این علائم ناپدید می شوند. این سکته یک علامت هشداردهنده ای است که نشان می دهد سکته مغزی به زودی اتفاق می افتد .

سکته امبولیک لخته در قلب یا عروق تشکیل می شود. لخته حرکت کرده و به سمت عروق انتهایی می رسد بتعث قطع جریان خون و سکته می شود.

تشخیص سکته مغزی معاینه برای تشخیص سکته مغزی: کج شدن صورت فلج بازو و پا اختلال درصحبت کردن سی تی اسکن مغز(سی تی اسکن مشخص می کند که سکته مغزی ناشی از مسدود شدن رگ خونی است یا خونریزی در مغز) ام ار ای مغز(محل دقیق لخته خونی و یا خونریزی در مغز شناسایی شود).

خونریزی مغزی سردرد شدید و ناگهانی تهوع –استفراغ سفتی گردن خونریزی تحت عنکبوتیه سردرد شدید و ناگهانی تهوع –استفراغ سفتی گردن عدم وجود غلایم یک طرفه شانس تکرار ومرگ و میر

خونریزی پارانشیم مغز بروز ناکهانی علایم یک طرفه تهوع استفراغ سردرد سفتی کردن

ترومبوز سینوسهای وریدی مغز

درمان فشار خون قند خون داروی ضد پلاکت تغدیه مناسب

یک رژیم غذایی نامناسب باعث افزایش خطر سکته می شود یک رژیم غذایی نامناسب باعث افزایش خطر سکته می شود. مصرف زیاد چربی ها و کلسترول باعث باریک شدن رگ های خونی توسط پلاک ها می گردد. مصرف زیاد نمک باعث افزایش فشار خون می گردد. مصرف زیاد کالری به چاق شدن می انجامد. یک رژیم غنی از میوه ها و سبزیجات، غلات سبوس دار و ماهی ممکن است در کاهش سکته مغزی موثر باشد.