REKOMANDIMET E GRUPEVE PUNUESE KONFERENCË NDËRKOMBTARE 20 - 21 Tetor 2008 - PRISHTINË - KOSOVË “Mbrojtja e Mjedisit dhe Efiçenca e Energjisë – Praktikat, mundësit, veprimet” SESIONET TEMATIKE REKOMANDIMET E GRUPEVE PUNUESE THEMATIC SESSION Recommendations Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapësinor Agjencia e Kosovës për Mbrojtjen e Mjedisit

SESIONI A GROUP 1 SESSION A LEGAL FRAMEWORK KORNIZA LIGJORE Procedimi i serishëm i projekt-ligjit për EE Kompletimi i legjislacionit sekondar për EE dhe BRE Komunat të nxjerrin rregulloret në bazë të kompetencave, për zbatim të UA-ve për EE dhe mjedis Decentralizimi i kompetencave në nivel lokal, për EE dhe mjedis Pjesëmarrja e zyrtarëve komunal në grupet punuese qysh me nismën e hartimit të ligjeve në nivelin ministror Reprocessing of the draft law on EE Completion of the secondary legislation on EE and RES Municipalities to issue Regulation according to their competencies in order to implement Ais on EE and Environmental Protection 4. Decentralization of the competencies on the local level for EE and EP 5. Participation of the Municipal officials on the working groups since the beginning of the legislative drafting process

SESIONI A GROUP 2 SESSION A INSTITUTIONAL FRAMEWORK KORNIZAT INSTITUCIONALE Establishment of the Municipal Offices for EE Establishment of the Kosovar Agency on EE 3. Establishment, strengthening the energy auditors and do their licensing Creation of the GEO data base for EE and RES To coordinate activities on EE among national Institutions (MEM, MESP, KEPA, MLGA) local institutions (Municipalities) and NGOs Ngritja e zyrave komunale për energji Themelimi i Agjencisë së Kosovës për EE Ngritja dhe fuqizimi i auditorëve të energjisë si dhe licencimi i tyre Krijimi i gjeodatabazës për EE dhe BRE Të koordinohen aktivitetet rreth EE ne mes institucioneve qendrore (MEM, MMPH, AKMM, MAPL), institucioneve lokale (komunat) dhe OJQ-ve

SESIONI A GROUP 3 SESSION A Financat dhe masat stimuluese Financial and stimulation measures Facilitation measures for businesses –investors on EE and RES on the central and local level Establishment of the EE and RES Funding The Municipalities to prioritize co financed EE projects To provide soft loans for EE projects 5. Financial decentralization for the capital projects (investments) on the local level Masa lehtësuese për bizneset – investitorët në EE dhe BRE në nivel lokal dhe qendror Themelimi i Fondit për EE dhe BRE Komunat t’u japin prioritet projekteve për EE me bashkëfinancim Ofrimi i kredive të buta për projekte të EE Decentralizim financiar për projekte kapitale në nivel lokal

SESIONI B GROUP 1 SESSION B Projektet për ngritjen e kapaciteteve Projects on Capacity Building Themelimi i Rrjetit Nacional për EE si organ i pavarur institucional, OJQ Projekte për ngritjen profesionale të kapaciteteve nëpër komuna , Trajnimi i trajnerëve për EE, Trajnimi zyrtarëve të komunave për EE Ngritja (themelimi) e qendrës për trajnime për Mjedis dhe EE Bashkëpunimi regjional për këmbim të përvojave për EE dhe Mbrojtje të Mjedisit Organizimi i vizitave studimore për zyrtarët e komunave, zyrtarë të institucioneve qendrore, OJQ dhe aktere tjere. Establishment of the National Network for EE as an independent institution (NGO) Projects on professional capacity building in municipalities Training of trainers for EE EE Training for the municipal officials To establish a training center on Environment and EE Regional cooperation for the exchange of experiences on EE and Environmental Protection Study tour visits for the municipal, MESP, MEM officials, NGO-s and others.

SESIONI B GROUP 2 SESSION B Projektet për vetëdijesim dhe sensibilizim Projects on Awareness Rising Finalizimi i paketës së gjelbër dhe implementimi i saj në institucionet edukative publike Edukimi dhe vetëdijësimi mjedisor dhe për Efiçiencë të energjisë jashtë sistemit publik, Forcimi i Sektorit të ministrive që kanë të bëjnë me fushaten dhe vetëdijësim Publikimi i revistës mjedisore dhe EE Organizimi I debateve publike me qytetaret duke perfshi OJQ-t Involvimi më i madh i mediave Përfshirja në universitet dhe në planprogramet shkollore e lendes për EE Telefoni i gjelbër Finalization of the green pack and its implementation in the public education institutions Education and environmental awareness for EE outside public system Strengthening of the ministerial sector in charge of sensibilisation and awareness Publication of the environmental & EE brochures Organization of public debates with citizens involving NGOs Increased involvement of Media Inclusion of the EE in univerisities and school curicula Green phone

Group 3 SESIONI B Projektet konkrete teknike 1. Studime, hulumtime, për potencialet alternative për përfitime të energjisë (Ujore, Erës, Biomasës, Solare, Mbeturinave dhe Geo-thermal) Me qëllim të krijimit të bazës së të dhënave për potencialet e energjisë alternative 2. Promovim të zvogëlimit të konsumit energjisë reaktive në industri dhe distribuim, 3. Trajtimi biomekanik të mbeturinave bazuar në modelin PPP 4. Përdorimi i kamerës termo-grafike për objekte publike (pilot projekte) 5. Forcimi i sistemit të monitorimit të mjedisit 6. Organizimi i konferencës për teknologji të EE Hartimi i Planit për zbatimin e masave të EE në sektorin e transportit, industrisë dhe bujqësisë Vazhdimi i projektit për ngrohje të qytetit të Prishtinës nga termocentralet Instalimi i ngrohjeve qendrore me teknologji solare dhe gjeotermale Ndriçimi publik i qytetit me panela P.V. për Shtime (pilot projekt) Zbatimi i ndriçimit efiçient Përdorimi i paneleve diellore për ngrohje të ujit sanitarë në objekte publike (spitale, çerdhe, kazerma, konvikte, halla sportive, objekte të banimit social)

Group 3 SESIONI B Concrete Technical Projects 1. Studies, researches for alternative potentials for energy production (Water, Wind, Biomass, Solar, Solid waste & Geothermal) In order to establish a database for the potentials of the alternative energy 2. Promotion of the decrease of the reactive energy in industry and distribution 3. Biomechanical treatment of the waste based on the PPP model 4. Utilization of the thermo-graphic camera for the public buildings (pilot project) 5. Improvement of the Environmental monitoring system 6. Organization of a conference on EE technology 7. Draft-plan on the implementation of EE measures in transport, agriculture and industry sector 8. Extension of the district heating of Prishtina city from thermal power plants 9. Installation of the central heating systems with solar and geothermal technology 10. Public street lighting with P.V. panels in the municipality of Shtime (pilot project) 11. Implementation of the EE lighting 12. Utilization of solar panels for heating the sanitary water in public buildings (such as: hospitals, kinder gardens, army buildings, student dormitories, sport halls, social housing)