1 1
روانپزشک ، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان فیروزه جعفری روانپزشک ، فوق تخصص روانپزشکی کودک و نوجوان مشاور قاءم مقام دبیر کل ستاد مبارزه با مواد مخدر در امور زنان و خانواده
اعتیاد مصرف مكرر يا افزايش يافته يك ماده كه محروميت از آن سبب بروز علايم ناراحتي و ميل غير قابل كنترل براي مصرف مجدد آن ماده مي شود و اين روند به تباهي رواني و جسمي منجر مي گردد.
انواع وابستگی به مواد با وابستگی فیزیولوزیک سندروم ترک یا علایم تحمل موجودند. بدون وابستگی فیزیولوژیک سندروم ترک و تحمل را ندارند
Dependence (addiction) طیف پرهیز تا اعتیاد Dependence (addiction) Abuse (harmful use) Use (recreational) Abstinence
اتیولوژی سوء مصرف مواد
عوامل موثر در شروع تجربه مصرف دسترسی قيمت قوانين پذيرش اجتماعی و عوامل فرهنگی گروه همسال نابرابري‌هاي اقتصادي و اجتماعي محيط جغرافيايي و محل سكونت خانواده
عوامل خانوادگي ژنتيك سبك فرزند پروري مشکلات خانوادگی خصوصيات سايكولوژيك
عوامل خانوادگي ژنتيك سبك فرزند پروري مشکلات خانوادگی خصوصيات سايكولوژيك
عوامل سايكولوژيك تنوع طلبي پرخاشگري مهارت هاي زندگي (حل مساله ،جسارت ورزي ،...) افسردگي اضطراب
عوامل موثر در تداوم مصرف مواد اثر اعتیاد آوری ماده آثار مواد برمغز آسیب پذیری فردی و عوامل محيطي عوامل خانوادگی
آثار مواد برمغز شرطی شدن عامل تقویت مثبت تقویت منفی
عوامل خانوادگی تضاد های خانواده Codependence Enabling Denial
تعداد معتادان کشور حدود دو میلیون و 800 هزار نفر 10درصد زنان
آشنايي با مواد مورد سوء مصرف
تقسيم بندي مواد مورد سوء مصرف بر اساس DSM -IV نيكوتين مواد افيوني فن سيكليدين داروهاي ضد اضطراب ، خواب آور يا رخوت زا استروئيد هاي آنابوليك ساير مواد الكل آمفتامين كافئين حشيش و ماري جوانا كوكائين مواد توهم زا مواد استنشاقي
الكل
آثار مصرف ناتواني در انجام حركات ظريف و دقيق پرحرفي يا كم حرفي ناتواني در انجام حركات ظريف و دقيق اختلال در توجه و حافظه اختلال در عملكرد شغلي و اجتماعي تغييرات رفتاري: پرحرفي يا كم حرفي تغييرات خلقي پرخاشگري برداشته شدن مهار ها رفتار نامناسب جنسي
عوارض مصرف طولاني مدت الكل بيماريهاي گوارشي و كبدي سوءتغذيه سرطان دستگاه گوارش فراموشي سكته قلبي ومغزي
شيشه
اكستيسي
آمفتامين و شبه آمفتامين انواع :دكسترو آمفتامين،متامفتامين، متيل فنيديت )ريتالين) آمفتامين جايگزين:MDMA (اكستيسي)، MDA، MDME شايعترين سنين :18-25 و 12-17 نسبت ابتلاي مرد و زن يكسان است.
اثرات رواني: اثرات جسمي: تعريق خشكي دهان افزايش فشار خون تاكي كاردي گشادي مردمك افزايش انرژي افزايش دماي بدن اثرات رواني: احساس آرامش وشادي افزايش انرژي احساس صميميت با ديگران اضطراب افسردگي بي خوابي جنون
حشيش
حشيش
حشيش آثار جسمي: افزايش اشتها (كه اشتهاي گاوي ناميده مي‌شود) قرمزي چشم‌ها تاكيكاردي خشكي دهان افت فشار خون سرگيجه عدم تعادل حركتي
آثار رواني اختلال در توجه و تمركز اختلال در حافظه و قضاوت احساس مسخ شخصيت ، مسخ واقعيت اضطراب، افسردگي علائم جنون مثل توهم و هذيان سرخوشي افزايش اعتماد به نفس Relaxation افزايش درك رنگ و صدا احساس كند شدن گذر زمان سندرم بي انگيزگي
كوكايين
كوكايين عوارض: علايم رواني: عوارض قلبي سرخوشي يا بي تفاوتي حوادث عروق مغزي تشنج سوراخ شدن تيغه بيني علايم رواني: سرخوشي يا بي تفاوتي اضطراب هذيان بدبيني توهم توهم لامسه
مواد توهم زا
اثرات رواني ادراكات روشن و عميق مي‌شوند مثلاً رنگ و جنس غني‌تر به نظر مي‌رسند، طرح‌ها واضح مي‌شوند، موسيقي عميق‌تر و پرتأثيرتر مي‌شود. هيجانات شدت يافته و تغييرات ناگهاني پيدا مي‌كنند. جا به جايي حسي synesthesia شايع است مثلاً بيمار ممكن است رنگ‌ها را بشنود يا صداها را ببيند. توهم خصوصاً توهم بينايي شايع است. آگاهي ظاهري از اعضاءداخل بدن ، زنده شدن خاطرات فراموش شده قبلي، بروز احساسات مذهبي و نگرش‌هاي فلسفي ومسخ شخصيت ممكن است روي دهد.
مواد استنشاقي
اثرات رواني و جسمي بثورات پوستي اطراف دهان وبيني بوي تنفس غير طبيعي تحريك گلو وبيني اختلال در راه رفتن و تكلم رفتارهاي پرخاشگرانه و تكانه‌اي سرخوشي و احساس خوشايند غوطه‌وري توهم شنوايي و بينائي اختلال قضاوت
عوارض صدمه به مغز كاهش ضريب هوشي صرع لوب‌تمپورال صدمات كبدي و كليوي عوارض قلبي و ريوي
مواد افيوني
کراک
آثار مصرف مواد افيوني تهوع و استفراغ كاهش احساس درد آثار جسمي تهوع و استفراغ كاهش احساس درد احساس گرما ،گر گرفتن وخارش بيني خشكي دهان كاهش فشار خون تغييرات رواني و رفتاري نشئه (سرخوشي،برطرف شدن خستگي،كاهش غم و اندوه ،احساس شادابي) بي تفاوتي كج خلقي پرخاشگري بي قراري كندي اختلال قضاوت
عوارض مصرف طولانی مدت مواد افيونی تيره شدن رنگ پوست يبوست مزمن کاهش ميل جنسی و اختلال نغوظ در مردان به هم خوردن دوره های قاعدگی در زنان کاهش وزن و سوء تغذيه پايين آمدن سطح سلامتی به علت بی توجهی به وضعيت بهداشتی و مراقبت های فردی تغيير ساعات خواب وبيداری ، خواب آلودگی و چرت زدن در طول روز افسردگی عوارض تزريق وريدی (آبسه ، عفونت های پوست ، اندوکارديت ، کزاز ، ايدز ، هپاتيت Bو انتقال آنها به ديگران )
استروئيدهاي آنابوليك
اثرات رواني : سرخوشي بيش فعالي خشم تحريك پذيري رفتار خصمانه بدبيني اضطراب افسردگي
عوارض جسمي افزايش فشار خون، بيماريهاي قلبي ، صدمات ريوي، كبدي و كليوي، هپاتبت ، كانسر در مردان: آكنه، طاسي زودرس، زرد شدن پوست و چشم، ژينكوماستي، كاهش اندازه بيضه و پروستات. در زنان: بزرگي كليتوريس، مشكلات قاعدگي، ريزش مو، كلفتي صدا، كوچك شدن پستان
دارو هاي ضد اضطراب ،خواب آور و رخوت زا بنزودیازپین ها ترامادول باربيتورات ها
فن سيكليدين گرد فرشته ،PCP بصورت سيگار مصرف مي شود. اثرات رواني: احساس سر خوشي ،سوزش در بدن ،غوطه وري ،مسخ شخصيت،توهم شنوايي و بينايي ،پارانويا ،رفتار تهاجمي ،افكار خودكشي ،اضطراب اثرات جسمي :نيستاگموس ،هيپرترمي ،افزايش فشار خون
48 48