Brîff 7 Munud - Profiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod (ACE) 7- Minute Briefing

1. BETH YDYW? 1. WHAT IS IT? Mae Profiadau Niweidiol yn ystod Plentyndod yn drawma plentyndod sy’n achosi straen gwenwynig a all niweidio ymennydd plentyn. Gall y straen gwenwynig hwn atal plentyn rhag chwarae’n iach gyda phlant eraill a gall arwain at broblemau tymor hir. Yn y DU, mae ychydig o dan hanner yr oedolion a holwyd wedi dioddef 1 ACE. Mae tua 10% wedi dioddef 4 neu fwy Adverse Childhood Experiences (ACEs) are serious childhood traumas that result in toxic stress that can harm a child’s brain. This toxic stress may prevent a child from playing in a healthy way with other children and can result in long term problems. In the UK, just under half of adults surveyed have been exposed to 1 ACE. Around 10% have been exposed to 4 or more

2. Effaith ACE 2. Impact of ACEs Problemau tymor hir yn cynnwys: Cam-drin emosiynol, corfforol neu rywiol Trais o fewn y Teulu Rhieni yn gwahanu neu ysgaru Gweithgaredd troseddol yn y cartref Esgeulustod emosiynol neu gorfforol Salwch meddwl Defnyddio sylweddau Long term problems include: Emotional, physical or sexual abuse Violence within the Family Parental separation or divorce Criminal activity within the home Emotional or Physical neglect Mental illness Substance use

3. Effaith ar Iechyd 3. Impact on Health Lleihau’r gallu i ddysgu, cofio a gweithio pethau allan Cynyddu hormonau straen Goddefgarwch straen isel a all arwain at ymddygiad fel gwffio a herio Cynyddu anhawster gwneud ffrindiau Reduce ability to learn, remember and figure things out Increase stress hormones Low tolerance to stress that can result in behaviours like fighting and defiance Increases difficulty in making friends

4. Effaith ar Rieni 4. Impact on Parenting Yn yr UDA, roedd oedolion oedd wedi dioddef 4 neu fwy o ACE hefyd yn dangos arwyddion o fod yn rhieni esgeulus In the USA, adults exposed to 4 or more ACE’s were also shown to exhibit signs of neglectful parenting

5. Datgelu i ACE 5. Exposure to ACE’s Mae datgeliad i ACE yn cynyddu’r risg o: Feichiogrwydd yn yr arddegau Defnyddio sylweddau Ysmygu Lles meddwl gwael Cam-drin domestig Iechyd corfforol ac emosiynol tymor hir gwael Hunanladdiad Exposure to ACEs increase risk of: Teenage pregnancy Substance use Smoking Poor mental wellbeing Domestic Abuse Long term physical and emotional poor health Suicide

6. Sylwer bod: 6. Note that: ACE yn digwydd ar draws pob grŵp demograffig- gymdeithasol ond mae lefel y datgeliad i nifer uwch yn cynyddu gydag amddifadedd cynyddol. Mae ymchwil wedi dangos nad yw oedolion yn arfer datgelu a gall gymryd nifer o flynyddoedd a chyswllt cyn siarad am ddatgeliad ACE. ACE’s occur across all socio- demographic groups but the level of exposure to higher number increase with increasing deprivation. Research has shown that adults do not routinely disclose and may take a number of years and many contact before talking and their ACE exposure.

7. Beth allwn ni wneud? 7. What can we do? Codi ymwybyddiaeth am ACE Gofyn am ACE – dylai hyn fod yn rhan o’r asesiadau wrth weithio gyda theuluoedd Sicrhau mynediad i ymyrraeth effeithiol Hybu rhianta cadarnhaol Hybu gwytnwch personol a chymunedol Cynnwys arferion ACE, gan gynnwys cymryd camau sy’n sensitif i drawma Raise awareness of ACEs Ask about ACES- this should be part of the assessments when working with families Ensure access to effective intervention Promote positive parenting Promote personal and community resilience Embed ACE informed practice, including taking a trauma sensitive approach