تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش Value Chain Analysis تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش

مقدمه در محیط تجارت جهانی امروز سازمانها با رقابت های گسترده ای در زمینه بهبود بهره وری و مزیت رقابتی روبرو هستند. تا به رضامندی مشتریان نائل آیند از جمله ابزارهای رسیدن به این هدف زنجیره ارزش می باشد که آنرا چنین تعریف کرده اند : مایکل پورتر: تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش که شامل تجزیه عمیلیات شرکت به فعالیتهای استراتژیک، جهت تشخیص رفتار هزینه و منابع بالقوه تمایزات است ، می تواند موثرترین ابزار جهت بهینه سازی استفاده از منابع محدود باشد . شانگ و گوینداراجان: این تکنیک (زنجیره ارزش)، زنجیره فعالیتها را که از اقدام بر روی مواد خام آغاز شده و تا مصرف توسط مشتری نهایی ادامه می یابد، به بخش های استراتژیک مختلف تفکیک کرده تا رفتار و اثر هزینه و منابع مختلف در ارزش آفرینی درک شود .

تاریخچه Static قبل از 1950 Dynamic 1950 - 2000 Supper Dynamic Chaos PRICING STRATEGY تاریخچه عدم رقابت فزونی تقاضا بر عرضه سود آوری Static قبل از 1950 ارزش آفرینی Value Creation رقابت کم فزونی عرضه بر تقاضا Dynamic 1950 - 2000 Supper Dynamic رقابت زیاد فزونی عرضه بر تقاضا 2000 – تا کنون چابکی ناب چابکی(LeAgile) اوج رقابت Chaos آینده PRICING STRATEGY

پورتر در سال 1985 برای ارزیابی و تعیین حوزه های کسب و کار مدل زنجیره ارزش را ارائه نمود و این موضوع را برای نخستین بار در کتاب "مزیت رقابتی " خود مورد بحث قرار داد .

مفهوم زنجیره ارزش : یک سلسله اقدامات تجاری است که باید انجام گیرد تا در هر مرحله به ارزش محصول که منجر به رضایت مشتری می گردد بیفزاید. زنجیره ارزش ابزاری برای درک بهتر مزیت رقابتی واحد تجاری، تشخیص محل های افزایش ارزش یا کاهش هزینه ها و شناخت کاملتر واحد تجاری با فروشندگان و مشتریان و سایر واحدهای تجاری در صنعت محسوب میگردد.

تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش یکی از ابزارهای مدیریت هزینه استراتژیک SCM ، ابزار تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش می باشد شناسایی Functions زنجیره ارزش مشخص کردن سهم هر Functions در ایجاد ارزش مشخص کردن اثر افزایش و کاهش هزینه هر Function در ایجاد ارزش. مشخص کردن اینکه کدام Functions باید تقویت شوند؟ کدام باید حذف شوند ؟ کدام باید Outsourcing ؟ کدام Insourcing

تعریف زنجیره ارزش تعریف اول : مجموعه عملیاتی است که در یک صنعت بصورت زنجیر گونه انجام می پذیرد تا به خلق ارزش منجر شود . محصولات از حلقه های این زنجیر عبور می کند و در هر حلقه ارزشی به محصول نهایی افزوده می شود . تعریف دوم : مجموعه فعالیتهای ارزش افزا و مرتبط به یکدیگر که از مواد خام تامین شده بوسیله تامین کنندگان آغاز شده و تا محصول نهایی که بدست مشتری و مصرف کننده نهایی می رسد ادامه می یابد .

نمونه زنجیره ارزش در یک واحد تولیدی . تحقیق و توسعه طراحی محصول تولید بازاریابی توزیع خدمات پس از فروش زنجیره عرضه توسعه تکنولوژی

زنجیره ارزش در شرکت سازنده تلویزیون های سونی : مثال زنجیره ارزش در شرکت سازنده تلویزیون های سونی : 1- تحقیق وپژوهش R&D: - پژوهش در خصوص سیگنالهای دیجیتالی - مطالعه شکل های مختلف برای TV 2 – طراحی محصول یا فرایند : - برسی اثر طراحی های مختلف در کیفیت و هزینه ها - تعیین تعداد قطعات در TV

3 – تولید : - حمل و نقل - انباشت قطعات - بسته بندی 4 – بازار یابی : - آگهی تبلیغات در روزنامه ها و مجلات ، اینترنت 5 – توزیع: - انجام سفارشات - حمل محصول - عرضه اینترنتی 6 – خدمات پس از فروش : - گارانتی ، وارانتی - خدمات پشتیبانی اینترنتی

Design of Products Services or Processes به عقیده چو وهانگ (2007) زنجیره ارزش اکثر شرکتها شامل 7 عملیات یا گام ذیل می باشد: 1- عملیات اداری Support Functions 2- تحقیق و توسعه Research And Development Design of Products Services or Processes Production 3– طراحی محصول یا فرایند : 4 – تولید : 5 – بازار یابی Marketing Distribution 6 – توزیع: 7 – خدمات پس از فروش :Customer Service

کلید اصلی موفقیت سازمانها در محیط رقابتی پیمایش 7 گام زنجیره ارزش کلید اصلی موفقیت سازمانها در محیط رقابتی جلب رضایت مشتری ایجاد مششتریان وفادار ایجاد رابطه CRM (رابطه با مشتری)

تفاوت سیستمهای سنتی تجزیه و تحلیل هزینه با سیستم تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش در سیستم سنتی اطلاعات مورد نیاز و مفید برای تجزیه وتحلیل هزینه ها فراهم نبود و صرفاً مفهوم چرخه داخلی ارزش مد نظر بود و واحدهای تجاری و فرصت ها و فواید آن مدنظر قرار نگرفته بود . سیستم سنتی بر خلاف زنجیره ارزش دیر آغاز و زود تمام می شد . یعنی پس از خرید مواد اولیه آغاز و در نقطه فروش محصول، به اتمام می رسید. ارتباط با تامین کنندگان مواد خام و ارتباط با مشتریان در آن نادیده گرفته می شود . نتیجه : سیستم سنتی فقط برای حداکثر سازی تفاوت بین هزینه های خرید شرکت به قیمت فروش تاکید دارد و نمی تواند تجزیه و تحلیل لازم برای برنامه ریزی استراتژیک را فراهم سازد .

نمودار گام بندی برای زنجیره ارزش

جامع ترین جدول گام بندی زنجیره را پورتر ارائه داده است : تدارکات ورودیها Inbound Logistics عملیات Operations تدارکات خروجیها Outbound Logistics فعالیتهای اصلی Primary Activities فعالیتهای زنجیره ارزش Value Chain Activities بازاریابی و فروش Marketing & Sales خدمات پس از فروش Service زیرساختها Firm Infrastructures فعالیتهای پشتیبانی Support Activities مدیریت منابع انسانیHuman Resource Management توسعه تکنولوژی Technology Development تهیه ورودیها Procurement

نمونه ها ی مثالی :

نکات مهم گام بندی زنجیره ارزش زنجیره ارزش شامل عوامل حاشیه سود می باشد: به این مفهوم که زمانی تولید و عرضه یک محصول توجیه اقتصادی خواهد داشت مبلغ فروش آن بیشتر از کل هزینه های تحمیلی درعملیات آن باشد. هر یک از عملیات ها، دارای استقلال نسبی بوده و بایگدیگر در ارتباط هستند و به صورت سلسه واری دست در دست هم می دهند تا ارزش ایجاد شود هر اندازه بین عملیاتها هماهنگی بیشتری صورت گیرد به همان اندازه میزان حاشیه سود محصول بیشتر خواهد بود. ایجاد ارزش در طول زنجیره رخ می دهد لذا هدف کاهش هزینه نه تنها بایستی در تک تک عملیات های زنجیره پیگیری شود بلکه باید در کل زنجیره نیز پیگیری شود. میزان اهمیت عملیات ها در صنایع مختلف و زمانهای مختلف ، یکسان نمی باشد.مثلا در صنعت الکترونیک R & D و طراحی نسبت به دیگر اجزای زنجیره از اهمیت بالاتری برخوردار است(بدلیل نو آوری).در حالی که در صنایع غذایی و مصرفی ، ”بازاریابی – توزیع و خدمات پس از فروش“ از اهمیت خاصی برخوردار است.

مزیت های تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش کاهش هزینه ها فراهم سازی خدمات ارزنده برای مشتری افزایش خدمات دارای ارزش افزوده جدید افزایش قدرت انعطاف پذیری ایجاد نوآوری ها با سرعت بیشتر بهبود کیفیت کاهش ضایعات افزایش سود واقعی دسترسی به نتایج مطمئن و حقیقی

در تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش موارد زیر مورد توجه قرار می گیرد: - استراتژی - وظایف و فعالیتهای داخلی - ایجاد ارزش از دیدگاه مشتری - برقراری ارتباط بین تامین کنندگان مواد و کالا و مشتریان - تدوین و اجرای استراتژی - کانال توزیع - جذابیت صنعت - شایستگی های اصلی

مراحل پیاده سازی یا واکاوی زنجیره ارزش : شناسایی فعالیت های زنجیره ارزش شناسایی محرک های فعالیت های دارای ارزش افزوده ایجاد یک مزیت رقابتی برای شرکت از طریق کاهش هزینه ها یا افزایش ارزش

نتایج تجزیه و تحلیل زنجیره ارزش شناسایی Value-Added Functions و Non Value-Added Functions ایجاد ارزش برای مشتری افزایش کارایی Functions کاهش هزینه Functions افزایش هماهنگی بین Functions و حذف دوباره کاری ها و موازی کاری ها و در نهایت حذف هزینه های اضافی افزایش کیفیت خروجی هر Functions کسب رضایت مشتری کاهش ضایعات هر Functions کاهش زمان انجام هر Functions و کاهش زمان پاسخگویی به مشتری

صلوات بر محمد و اله محمد صلی الله علیه و اله و سلم با سپاس از توجه شما