مهارتهای برقراری ارتباطات موثر به نام خدا مهارتهای برقراری ارتباطات موثر
ارتباط : فرایند ارسال و دریافت پیام
اجزاء ارتباط : 1- فرستنده پیام 2- گیرنده آن پیام 3- مسیرانتقال اطلاعات 4- پیام و معنی آن شامل مفاهیم شناختی و عاطفی
عناصر اصلی ارتباط: 1- ارتباط کلامی 2-ارتباط غیر کلامی
مهارتهای کلیدی برقراری ارتباط موثر مهارتهای گوش دادن مهارتهای دادن بازخورد مهارتهای ارائه (سخنرانی)
____________________________________________ ________________________________________________ Communication Order Learned Extent Used Extent Taught ____________________________________________ Listening First First Fourth Speaking Second Second Third Reading Third Third Second Writing Fourth Fourth First
گوش دادن – شنیدن گوش دادن به وسیلۀ فکر انجام می شود، در حالی که شنیدن بر اساس حواس. گوش دادن آگاهانه است در حالی که شنیدن ناخودآگاه. گوش دادن به معنی فرایند فعال کسب اطلاعات، دیدگاهها، نگرشها و احساسات می باشد.
مراحل فرایند گوش دادن شنیدن تمرکز بر پیام درک و تفسیر پیام تحلیل و ارزیابی واکنش نشان دادن به خاطر سپردن
ویژگیهای گوش دادن فعال - به فردی که صحبت مي کند ، نگاه مي كند - نشان می دهد که به حرفهای او علا قمند است - کمی به طرف او متمایل می شود - نشانه های غیر کلامی فرد را تکرار می کند - از فرد مقابل حرف می کشد - به هیجان و نگرش پشت کلمات توجه می کند - به چیزهای مهمی که فرد هنوز نگفته توجه دارد
- به فرد مقابل بازخور می دهد - خلاصه می کند - مرتب با موضوع پیش می رود - کمتر صحبت می کند - سؤال مناسب می پرسد - به فرد مقابل بازخور می دهد - خلاصه می کند - مرتب با موضوع پیش می رود - به جای قضاوت توصیف می کند
موانع گوش دادن موانع محیطی موانع فیزیولوژیک موانع روانشناختی گوش دادن گزینشی نگرشهای منفی نسبت به گوش دادن پایین بودن انگیزه
چگونه می توان مهارت گوش دادن را تقویت کرد؟ تغییر نگرشها تغییر احساسات اقدامات عملی
تغییر نگرشها در زمینۀ گوش دادن درک پیچیدگی فرایند گوش دادن کسب آمادگی تطبیق با شرایط تمرکز بر ایده ها یا نکات کلیدی
تغییر احساسات تمایل به گوش دادن را در خود ایجاد نمایید تمایل به گوش دادن را در خود ایجاد نمایید قضاوت را به تاخیر بیندازید قبول کنید در برخی زمینه ها سوگیری دارید و سعی کنید آنها را رفع نمایید. بخواهید که پیام را درک نمایید. از دیگران بخواهید، صحبت نمایند.
اقدامات عملی تماس چشمی برقرار نمایید یادداشت برداری نمایید از لحاظ جسمی هم در برقراری ارتباط مشارکت کنید
مهارتهای بازخورد بازخوردهای مثبت بهتر و صحیح تر، درک می شوند بازخوردهای مثبت، انطباق بیشتری با انتظارات افراد دارند. بازخوردهای منفی، زمانی بیشتر مورد پذیرش قرار می گیرند که از سوی منبع یا فرد با صلاحیتی ارائه شوند و عینی باشند.
بازخوردهای غیر سازنده - نمی شود کاری کرد، چاره ای نیست بزرگ نشان دادن - مهم نیست ،فکرش را نکن کوچک نمایی - نمی شود کاری کرد، چاره ای نیست بزرگ نشان دادن - عرضه نداری، بی دست وپا هستی تحقیر کننده - تقصیر خودت بود، خودت باعث شدی سرزنش - وای به حالت اگه تکرار بشه ،حسابت را می رسم تهدید آمیز - از بس که احمقی ... توهین آمیز
- بازهم دسته گل به آب دادی مسخره کردن - حوصله ات را ندارم ،برو طرد کردن - چه وحشتناک ،حالا چه کار می کنی؟ ایجاد اضطراب - توهرگزاشتباه نمی کنی ،حق با توست تایید کورکورانه - من مشکل تورا حل می کنم به عهده گرفتن مسئولیت - شانس نداری ، بدبختی نا امید کننده
بازخوردهای سازنده - فضایی حمایت گرانه و گرم فراهم شود - توقف کار و فقط به طرف مقابل گوش دادن - به او اجازه دهید آزادانه، افکار و احساسات خود را بیان کند - احساس همدلی با او را بازگو کنید اگر باافکار او مخالف هستید، بازهم گوش کنید بازخورد باید در راستای هدف باشد بازخورد باید غیر شخصی باشد.
بازخوردهای سازنده بازخورد باید به موقع باشد باید در راستای رفتارهایی باشد، که فرد بر آنها کنترل دارد. باید به گونه ای ارائه شود که مخاطب آن را درک نماید.
عناصر سخنرانی عمومی: مشارکت کنندگان در سخنرانی محیط سخنرانی هدف از سخنرانی
آمادگی برای سخنرانی تجزیه و تحلیل پیش از سخنرانی تجزیه و تحلیل در فرایند سخنرانی تجزیه و تحلیل بعد از سخنرانی
تجزیه و تحلیل پیش از سخنرانی جمعیت سنجی (ویژگی های فردی نظیر سن، نژاد، جنسیت، مذهب و قومیت ) روان سنجی ( دیدگاهها و باورهای افراد) مکان سنجی (فضا یا جو حاکم بر جلسه شامل محل، زمان، موقع روز و جو عاطفی جلسۀ سخنرانی )
کاربرد بررسی اولیه انتخاب موضوع اصلی انتخاب زبان ایدۀ محوری هدف عنوان سخنرانی روش تهیه و تنظیم به زبان آوردن ایدۀ محوری
تجزیه و تحلیل در فرایند سخنرانی حساس بودن نسبت به بازخوردها و مدیریت سخنرانی انعطاف پذیری و تعدیل بر مبنای شرایط پرسش کردن تغییر آهنگ صدا استفاده از داستانها و حکایات
تجزیه و تحلیل پس از سخنرانی مفید برای سخنرانی های بعدی برگزاری جلسات پرسش و پاسخ نظر سنجی پرسشنامه مصاحبه های پیگیری
روش های انجام سخنرانی سخنرانی فی البداهه سخنرانی با آمادگی سخنرانی از روی متن نوشته سخنرانی از حفظ
نکات مورد توجه در تهیه سخنرانی بدون آمادگی از خود بپرسید چه موضوعی را تمایل دارید ارائه نمایید ایدۀ محوری را که موضوع مورد نظر را بیان و معرفی می کند به زبان آورید سرفصل های ایدۀ محوری را فهرست نمایید. سرفصل ها وعناوین مهم را مرتب نمایید. در مورد مقدمۀ سخنرانی تصمیم گیری کنید نکات اساسی که به عنوان نتیجۀ سخنرانی است، را بیان نمایید.
سخنرانی با آمادگی قبلی به منظور مشخص نمودن نظرات، اطلاعات را دسته بندی نمایید. همیشه از یک نوع قالب برای سخنرانی استفاده نمایید. با بهره گیری از مثالها، نکات اصلی را که قبلا ذکر کرده اید، تقویت نمایید. خلاصه ها را مورد اشاره قرار دهید. از یادداشت های کوتاه در حاشیۀ سخنرانی استفاده نمایید. از طرح ریزی وسواسی، اجتناب نمایید.
سخنرانی از روی نوشته مزایا: ارائۀ زبانی دقیق و مناسب برخوردار بودن سخنرانی از سازماندهی محکم و قوی در اختیار داشتن یک نسخه از سخنرانی ارائه شده در نزد خود. معایب: عدم توانایی تطبیق با شرایط متغیر مخاطبان نیازمندی به مهارت متن خوانی مناسب توانایی برقراری ارتباط مناسب چشمی با حضار
نکات مورد توجه در تهیۀ متن سخنرانی استفاده از افعال معلوم استفاده از جملات کوتاه استفاده از کلمات ساده و کوتاه برای تقویت نظرات اصلی، چند بار آنها را تکرار نماید. عدم استفاده از واژه های فنی و تخصصی ضمیر ما فراگیر و مشارکت دهنده تر از ضمیر شماست. از زبانی استفاده کنید که برای شما راحت تر و بهتر است.
سخنرانی بدون نوشته - روشی بالقوه خطرناک می باشد فراموش کردن یک جمله می تواند منجر به فراموشی کل سخنرانی شود. مزیت مهم این روش، توانایی و امکان انتخاب واژه های دقیق، نگاه کردن به مخاطبین در تمام مدت سخنرانی و ارائۀ سخنرانی در زمان تعیین شده
ویژگی های سخنرانهای موفق اعتماد به نفس و خونسردی اقتدار و تسلط راسخ بودن گرم بودن با مردم پویایی، شور و اشتیاق توجه و همدلی برخورداری از تماس های چشمی و لحن گفتگوی موثر تغییر به موقع سرعت گفتار و تاکید بر عبارت ها
عوامل فیزیکی ارائۀ سخنرانی ژست : استفاده از دست ها، حرکات بدنی و تغییر حالات چهره ژست ها باید طبیعی باشند تماس چشمی : نگاه کردن به چشمان مخاطبین هنگام صحبت کردن کلید سخنرانی موفق است. امکان دریافت بازخور را فراهم می آورد
نکات بهره گیری از وسایل کمک آموزشی بین حضار و لوازم کمک آموزشی قرار نگیرید هنگام صحبت و سخنرانی به مخاطبان توجه و نگاه کنید نه به لوازم کمک آموزشی دیداری از نحوۀ استفاده از وسایل کمک آموزشی اطلاع کافی کسب کنید. در مورد مطالب موجود در وسایل کمک آموزشی بحث نمایید.
V جادویی هنگامی که به شخصی نگاه می کنید، هر کس که در یک V پشت سر آن شخص نشسته، فکر می کند که شما به او نیز نگاه می کنید.
راهکارهای رفع نگرانی انجام سخنرانی از انجام سخنرانی طفره نروید. از دیر آماده شدن برای انجام سخنرانی اجتناب نمایید. از روش های تمدد اعصاب استفاده نمایید. نگرانی را بپذیرید. خیال پردازی نمایید.
تمرین سخنرانی متن سخنرانی را چندین بار مرور نمایید. متن سخنرانی را چندین مرتبه با صدای بلند بخوانید. نحوۀ اجرا را چندین مرتبه جلوی آینه تمرین کنید صدای خود را ضبط کنید و به آن گوش دهید. اگر امکان فیلم برداری وجود دارد، از نحوۀ اجرای خود فیلم تهیه نمایید. اگر دوستان و خانواده با شما همکاری می کنند، برای انها سخنرانی نمایید و نظرات صادقانه آنها را جویا شوید.
مواجهه با دشواری های حین سخنرانی سعی کنید هنگام سخنرانی، راحت و آسوده خاطر باشید. به خاطر داشته باشید که همه اشتباه می کنند، اگر اشتباه شما جزیی است، از آن عبور کرده و به سخنرانی ادامه دهید و اگر مهم است آن را اصلاح کرده و ادامه دهید. به افرادی که حین سخنرانی شما هوشیار هستند و توجه می کنند، نگاه کنید، این گونه افراد به علامت توافق سرخود را تکان می دهند.
تنظیم سخنرانی
اجزای اصلی سخنرانی مقدمه ایدۀ محوری ( هدف از ارائه و بیان موضوع اصلی سخنرانی ) متن ( نکات اصلی که باید در طی سخنرانی به آنها اشاره نمود که می توان آن را به چند بخش تقسیم کرد) نتیجه گیری ( یک خلاصه و در صورت امکان یک بیانیۀ انگیزشی )
نمونه آغاز سخنرانی من می خواهم کمتر حرف بزنم، چون یک روز در جایی خواندم که ترس اصلی بسیاری از افراد این است که در برابر جمع سخنرانی کنند. شاید ترس بعدی این باشد که کسی مجبور باشد، به یک سخنرانی گوش دهد.
مقدمه ارائۀ مطالبی برای جلب توجه شرکت کنندگان (بیان تجربیات فردی، ماجراها و داستان های خنده دار، مثال ها و نمونه ها، پرسش به قصد تاکید و بیان جمله ای دربارۀ سخنرانی) ارائۀ مطالبی برای توجیه و هدایت آنها به سمت موضوعی که ارائه خواهد شد. ( زمینۀ تاریخی، تعریف واژه ها، تجربۀ شخصی مرتبط با موضوع و مهم جلوه دادن موضوع برای شرکت کنندگان در سخنرانی)
ایدۀ محوری ایدۀ محوری به سخنران کمک می کند که حاضران مقصود او را درک نمایند. ایدۀ محوری باید در قالب گزاره بیان شود و نه عبارات استفهامی
متن سخنرانی در متن سخنرانی، نکته یا نکات اصلی و نکته و نکات فرعی مربوط به سخنرانی تشریح می شوند. متن اصلی باید دارای سازماندهی باشد تا از سردرگمی مخاطبان اجتناب نماید.
روش های تنظیم متن سخنرانی ترتیب مکانی ترتیب زمانی ترتیب موضوعی ترتیب علی ترتیب مقایسه-مقابله ترتیب تجزیه و تحلیل و رفع مشکل
نتیجه گیری خلاصه تاکید و تقویت افکار و نظریات اساسی
هشت اشتباه بزرگ در سخنرانی یکنواختی تکرار نکردن پیام مبهم حرف زدن بی پاسخ گذاشتن مهمترین پرسش شرکت کنندگان در سخنرانی فراموش کردن سخنرانی با صدای بلند فراموش کردن کنترل لوازم و وسایل کمک آموزشی قبل از سخنرانی پاسخگویی به پرسش های بیهوده بعد از پایان سخنرانی منحرف شدن از موضوع اصلی
تمرین فرض کنید، می خواهید دربارۀ تحصیلات خود ( ابتدایی، متوسطه، دانشگاه) سخنرانی کنید، مقدمه ای برای سخنرانی خود تهیه کنید، که حاوی یکی از موارد زیر باشد: تجربیات شخصی ماجرا یا داستان خنده دار پرسش به قصد تاکید