Ang Pagbabago ng Presyo Aralin 29 Ang Pagbabago ng Presyo

IMPLASYON… Ito’y tumutukoy sa patuloy na pagtaas ng presyo sa pamilihan. Isa itong economic indicator upang maipakita ang kalagayan ng ekonomiya. Ito rin ay isang suliranin na dapat bigyang pansin. Sa panahon na may implasyon sa isang bansa ay kailangan ang pagtutulungan ng mga konsyumer.

PAG-ALAM SA IMPLASYON… Napakahirap na gawain ang suriin ang pagtaas ng presyo ng bawat isang produkto upang upang malaman ang antas ng implasyon. Upang mapadali, itinalaga ang food at non food na palaging kinukonsumo ng mga tao na nakapaloob sa basket of goods o market basket.

MARKET BASKET… Sinusuri at pinag-aaralan nito ang pagbabago ng presyo ng mga bilihin. Dito ibinabatay ang Consumer Price Index. Mula sa market basket, ang price index ay nabubuo na kumakatawan sa kabuuan at average na pagbabago ng mga presyo.

Mga Iba pang Uri ng Panukat ng Pagtaas ng Presyo… Wholesale Price Index at Retail Price Index GNP Deflator o GNP Implicit Price Index Consumer Price Index (CPI)

Wholesale Price Index at Retail Price Index… Sinusukat nito ang pagbabago ng presyo ng mga intermediate goods, crude materials, at yaring produkto sa bilihang wholesale at retail. Ang wholesale ay tumutukoy sa maramihang pagili ng mga produkto, habang ang retail naman ay an tingian na pagbili ng produkto.

GNP Deflator o GNP Implicit Price Index… Ito’y ginagamit upang alamin ang halaga ng GNP batay sa nakalipas na taon sa paggamit ng pormulang ito: GNP at Constant Prices = GNP at Current Prices GNP Deflator

Consumer Price Index (CPI)… Inilalarawan nito ang naganap sa pamumuhay ng mga konsyumer. Kapag tumaas ang CPI, mas kakaunti ang mabibili ng hindi nagbabagong kita ng mamamayan. Dito nababatay ang inflation rate.

Paraan ng Pagsukat ng CPI… Sa pagkompyut ng CPI, may mga hakbang na sinusunod. Ang mga produkto na napakaloob sa market basket ang ginagamit sa pagsukat ng CPI. Pagkompyut ng tinimbang na presyo. Pag-alam sa kabuuang tinimbang na presyo. Pagkompyut ng CPI.

Pagkompyut ng Tinimbang na Presyo… Ang pagkuha ng tinimbang na presyo ay sa paraang Presyo x Timbang o (TP) (Weighted Price)

TALAHANAYAN Mga Bilihin Yunit Timbang Presyo 2007 2008 Bigas Kilo 50 22.0 24.00 Asukal 7 26.00 28.00 Manok 15 100.00 115.00 Karne at Baboy 10 130.00 Isda (galunggong) 21 80.00 95.00 Karne ng Baka 180.00 195.00 Gulay (petchay) 3 30.00 35.00 Mantika kilo 8 32.00 36.00

Pag-alam sa Kabuuang Tinimbang na Presyo… (KTP/Total Weighted Price) Upang malaman ang KTP ng basehang taon at kasalukuyang taon kailangang pagsama-samahin ang lahat ng TP.

TALAHANAYAN Mga Bilihin 2007 2008 Bigas Php 1 100 Php 1 200 Asukal 182 190 Manok 1 500 1 725 Karne at Baboy 1 150 1 300 Isda (galunggong) 1 680 1 995 Karne ng Baka 1 800 1 950 Gulay (petchay) 90 105 Mantika 256 288 KTP 7 758 8 759

Pagkompyut ng CPI… Ang total ng KTP ang gagamitin sa pagkuha ng CPI. CPI = KTP (kasalukuyang taon) x 100 KTP(basehang taon)

CPI KTP(basehang taon) 7 758 CPI = KTP (kasalukuyang taon) x 100 CPI = 8 759 x 100 = 112.9 7 758

KATUTURAN NG CPI Instrumento upang mabatid ang cost of living. Nasusukat ang inflation at deflation rate ng bansa. Panukat sa kakayahan ng piso (PPP)