TEXНОЛОГИЯ “Технология” – юнонча «techne» сўзидан олинган бўлиб, маҳорат, санъат деган маънони, «logos» - сўз, таълимот маъносини англатади. “Технология” – жараёнларни амалга ошириш усуллари ва воситалари ҳақидаги билимлар йиғиндиси, шунингдек объектда содир бўладиган сифат ўзгаришлар тушунилади.

3-mavzu. Boshlang`ich sinfda matematika o`qitish metodlari Ma‘ruza mashg‘ulоtining o‘qitish texnоlоgiyasi Vaqti -2 sоat Talabalar sоni: 46 nafar O‘quv mashg‘ulоtining shakli Suhbat.Interfaol metodlar. Mustaqil va guruh bo`lib ishlash.  Kompetentsiyaviy yondashuv  

Ma‘ruza mashg‘ulоtining rejasi 1.Bоshlang’ich matematika o’qitish metоdlarining turlari. 2.Matematikao’qitishda kuzatish. 3.Suhbat metоdi. 4.Bayon qilish metоdi. 5.Mashq metоdi. 6.Interfaol metodlar. 7.Dasturlashtirilgan o’qitish.

Bоshlang’ich matematika o’qitish metоdlarining turlari. Matematika o’qitishda kuzatish. Suhbat metоdi. Dasturlashtirilgan o’qitish. Interfaol metodlar Bayon qilish metоdi. Mashq metоdi.

Kompetentsiyaviy yondashuv asosida ta’lim berish sharoitida o’qituvchilarning o’z faoliyatiga yondashuvi ham o’zgarishi kerak. O’qituvchi bundan buyon darslik bilan birgalikda o’quvchilarga “ob’ektiv bilimlarni” yetkazuvchisi bo’lib qolmaydi. Zamonaviy o’qituvchining asosiy vazifasi o’quvchilarda tashabbuskorlik va mustaqillilik hissini hosil qilish, ularning har biri uchun o’zining iqtidori va qiziqishini amalga oshira oladigan rivojlantiruvchi muhitni yaratishdan iborat. SHuning uchun ham, matematika fani o’qituvchilarini qayta tayyorlash va malakasini oshirish kurslari, pedagogika ta’lim muassasalaridagi ta’lim mazmunini qayta ko’rib chiqilishini hamda zamonaviy metodik qo’llanmalarni yaratishni tavsiya etamiz. Bitiruvchilarning matematika fanidan egallagan kompetentsiyalari darajalariga qo’yiladigan talablar ta’lim mazmuniga muvofiq ishlab chiqilgan, umumiy o’rta ta’lim, o’rta maxsus, kasb-hunar ta’lim bo’yicha uzviy bo’lib, matematik kompetentsiyalarning deskriptorlari “can do” mazmunida tasvirlangan. Xalqaro standartlarga moslashtirish maqsadida ta’lim mazmuni va matematik kompetentsiya deskriptorlari Trends in international mathematics and science study center (TIMSS)) baholash standartlariga[1] o’zaro bog’liq holda olindi hamda ular sodda va tushunarli shaklda berildi. Bitiruvchilar egallagan bilim, ko’nikma va malaka darajalariga qo’yiladigan talablardan kelib chiqib, deskriptorlar: – har bir darajani to’liq egallanganlikni ta’minlash uchun ta’limning barcha bosqichlarida o’quv dasturlari va darsliklarni ishlab chiqishda tuzuvchilar tomonidan inobatga olinishi, – O’zbekiston Respublikasida uzluksiz majburiy ta’limning barcha bosqichlari bitiruvchilarining davlat attestatsiyasi uchun baholash mezonlarini ishlab chiqishda nazarda tutilishi lozim. [1] Timss 2015 Assessment Frameworks. International Association for the Evaluation of Educational Achievement (IEA).

ТАЪЛИМ МЕТОДЛАРИ таълим берувчи ва таълим олувчининг муайян мақсадга қаратилган биргаликдаги фаолиятини ташкил қилишнинг тартибга солинган йўллар йиғиндиси.

ИНТЕРФАОЛ МЕТОДЛАР Интерфаол методлар – таълим берувчи ва таълим олувчининг ўзаро фаолиятини таъминловчи, уларни фаоллаштирувчи ва мустақил фикрлашга ундовчи ҳамда таълим олишга бўлган мотивацияни оширишга йўналтирилган методлардир.

ИНТЕРФАОЛ ТАЪЛИМ МЕТОДЛАРИ Ақлий ҳужум Пинборд Кластер Қор уюми Бумеранг Муаммоли вазият Венн диаграммаси ФСМУ Балиқ скелети Домино 9 олмос бирлиги Олтин балиқча Ўргимчак тўри Чархпалак Елпиғич Б-Б-Б Кейс-стади Синквейн Иссиқ картошка Лойиҳалаш Ролли ўйин Ишбилармонлик ўйини ва ҳ.к.

"АҚЛИЙ ҲУЖУМ" МЕТОДИ “АҚЛИЙ ҲУЖУМ” методи- "АҚЛИЙ ҲУЖУМ" МЕТОДИ “АҚЛИЙ ҲУЖУМ” методи- бирор муаммо ёки савол бўйича таълим олувчилар томонидан билдирилган эркин фикр ва мулоҳазаларни тўплаб, улар орқали маълум бир ечимга келинадиган методдир.

«АҚЛИЙ ҲУЖУМ» методини қўллашдаги асосий қоидалар «АҚЛИЙ ҲУЖУМ» методини қўллашдаги асосий қоидалар ! Барча таълим олувчилар қатнашишлари шарт. Билдирилган ҳар қандай фикр-ғоялар, ҳатто улар нотўғри бўлса ҳам инобатга олинади. Билдирилган фикр-ғоялар баҳоланмайди.

«АҚЛИЙ ҲУЖУМ» методининг тузилмаси Гуруҳга янги мавзу бўйича савол берилади таълим олувчилар томонидан фикр ва ғоялар билдирилади Фикр ва ғоялар жамланади ва гуруҳланади Аниқ ва тўғри жавоблар танлаб олинади

"КИЧИК ГУРУҲЛАРДА ИШЛАШ" “КИЧИК ГУРУҲЛАРДА ИШЛАШ” методи- МЕТОДИ “КИЧИК ГУРУҲЛАРДА ИШЛАШ” методи- таълим олувчиларни фаоллаштириш мақсадида уларни кичик гуруҳларга ажратган ҳолда ўқув материалини ўрганиш ёки топшириқни бажаришга қаратилган дарсдаги ижодий иш.

«КИЧИК ГУРУҲЛАРДА ИШЛАШ» методининг тузилмаси Кичик гуруҳлар шакллантирилади Мавзу ёритилади 1-гуруҳга топшириқ 2-гуруҳга топшириқ 3- гуруҳга топшириқ 4- гуруҳга топшириқ Кўрсатма бериш ва йўналтириш Муҳокама, таҳлил ва баҳолаш 1-гуруҳ тақдимоти 2- гуруҳ тақдимоти 3- гуруҳ тақдимоти 4- гуруҳ тақдимоти

"КЛАСТЕР" МЕТОДИ “КЛАСТЕР” методи- "КЛАСТЕР" МЕТОДИ “КЛАСТЕР” методи- таълим олувчиларда берилган мавзу хусусида эркин фикрлаш ва турли жавоблар ўртасида боғлиқлик ўрнатиш ва гуруҳлаш имкониятини яратувчи методдир.

«КЛАСТЕР» методининг тузилмаси Калит сўз ёзилади Калит сўзга тааллуқли сўзлар ёзилади Сўзлар ўртасида боғланиш ўрнатилади Сўзлар тармоқлаб чиқилади Тармоқлар таҳлил қилинади

“ЧАРХПАЛАК” методи- таълим олувчиларда ўтилган мавзу бўйича билимларини мустаҳкамлаш ва текшириш ҳамда бир-бирини баҳолаш имкониятини берувчи методдир. “Ўқитувчилар” “таълим олувчилар”

«ЧАРХПАЛАК» методининг тузилмаси «ЧАРХПАЛАК» методининг тузилмаси Гуруҳларга ажратиш Саволларни ишлаб чиқиш “таълим олувчи”га савол бериш ва жавобини баҳолаш “таълим олувчи”нинг бошқа “ўқитувчи”га ўтиши Кейинги “ўқитувчи”нинг саволига жавоб бериш Баҳоларни умумлаштириш ва эълон қилиш

"БУМЕРАНГ" МЕТОДИ “БУМЕРАНГ” методи- берилган материални таълим олувчиларнинг кичик гуруҳларда мустақил ўрганишига ва бошқаларни ўргатишига йўналтирилган методдир.

«БУМЕРАНГ» методининг тузилмаси «БУМЕРАНГ» методининг тузилмаси Кичик гуруҳларни шакллантириш Ҳар бир гуруҳга алоҳида тарқатма материаллар тарқатиш Материални мустақил ўрганиш Гуруҳ аъзоларини ўргатиш ва ўрганиш Баҳолаш Янги кичик гуруҳларни шакллантириш Аввалги кичик гуруҳга қайтиш

“МУАММОЛИ ВАЗИЯТ” методи– "МУАММОЛИ ВАЗИЯТ" МЕТОДИ “МУАММОЛИ ВАЗИЯТ” методи– таълим олувчиларда муаммоли вазиятларнинг сабаб ва оқибатларини таҳлил қилиш ҳамда уларнинг ечимини топиш бўйича кўникмаларини шакллантиришга қаратилган методдир.

«МУАММОЛИ ВАЗИЯТ» методининг тузилмаси Муаммоли вазият тавсифи берилади Гуруҳлар муамммоли вазиятнинг келиб чиқиш сабабларини аниқлайдилар Гуруҳлар муаммоли вазиятнинг оқибатлари тўғрисида фикр юритадилар Гуруҳлар муаммоли вазиятни ечиш йўлларини ишлаб чиқадилар Тўғри ечимлар танлаб олинади

"РОЛЛИ ЎЙИН" МЕТОДИ “РОЛЛИ ЎЙИН” методи- “РОЛЛИ ЎЙИН” методи- таълим олувчилар томонидан мавзу юзасидан учрайдиган ҳаётий вазиятларнинг ҳар хил шарт-шароитларини саҳналаштириш орқали кўрсатиб берувчи методдир.

«РОЛЛИ ЎЙИН» методининг тузилмаси Сценарий ишлаб чиқилади Ўйиннинг мақсади ва вазифалари тушунтирилади Роллар тақсимланади Роллар ижро этилади Таҳлил қилиш ва хулоса ясаш

“ИШБИЛАРМОНЛИК ЎЙИНИ” методи- "ИШБИЛАРМОНЛИК ЎЙИНИ" МЕТОДИ “ИШБИЛАРМОНЛИК ЎЙИНИ” методи- берилган топшириқга кўра ёки ўйин иштирокчилари томонидан тайёрланган ҳар хил вазиятдаги бошқарувчилик қарорларини қабул қилишни имитация қилиш (тақлид, акс эттириш) методи ҳисобланади.

«ИШБИЛАРМОНЛИК ЎЙИНИ» методининг тузилмаси Ўйин шартлари ва баҳолаш мезонлари билан таълим олувчилар таништирилади Вазифалар тақсимланади Вазифалар бўйича иштирокчилар қарор қабул қиладилар Ўйин амалга оширилади Муҳокама, таҳлил қилиш ва баҳолаш

“КЕЙС-СТАДИ” МЕТОДИ (Аниқ вазиятларни таҳлил қилиш) Кейс (вазият) - ишлаб чиқаришда содир бўладиган, реал муаммоли вазиятнинг тафсилотидир. “Кейс-стади” методи - ишлаб чиқариш масалаларини машғулотларда таҳлил қилиш, муаммоларни ҳал қилиш ва қарор қабул қилиш бўйича билим ва кўникмаларни шакллантириш методи ҳисобланади.

«КЕЙС-СТАДИ» методининг тузилмаси Топшириқ билан таништириш, уни бажариш муддатини белгилаш ва баҳолаш тизимини эълон қилиш Таълим олувчиларни кичик гуруҳларга ажратиш ва топшириқлар тақсимлаш Кичик гуруҳларда вазиятларни таҳлил қилиш Кичик гуруҳларда вазиятларни ҳал этиш йўлларини ишлаб чиқиш Муҳокама, таҳлил қилиш ва баҳолаш

"ЛОЙИҲАЛАШ" методи «ЛОЙИҲАЛАШ» методи- таълим олувчиларнинг индивидуал ёки гуруҳларда белгиланган вақт давомида, берилган вазифа бўйича режалаштириш, ташкиллаштириш ва натижаларни баҳолаш ишларини олиб боришидир.

«ЛОЙИҲАЛАШ» методининг тузилмаси 1. Маълумот йиғиш 6. Хулоса чиқариш 2. Режа тузиш 5. Текшириш 3. Қарор қабул қилиш 4. Амалга ошириш

«ЛОЙИҲАЛАШ» методи бўйича фаолият кўрсатиш ТАЪЛИМ БЕРУВЧИ ФАОЛИЯТИ ТАЪЛИМ ОЛУВЧИ ФАОЛИЯТИ Вазифалар ва ўқув материалларини тайёрлаш Мустақил равишда тайёргарлик кўриш Вазифалар ва ўқув материалларини тарқатиш Мустақил равишда режа тузиш Биргаликда қарор қабул қилиш Таклифларни муҳокама қилиш Муаммоларни муҳокама қилиш Мустақил равишда амалга ошириш Баҳолаш варақаларини биргаликда ишлаб чиқиш Мустақил равишда текшириш Биргаликда хулоса чиқариш Мустақил равишда хулоса чиқариш

“ВЕНН ДИАГРАММАСИ” методи - “ВЕНН ДИАГРАММАСИ” методи - таълим олувчиларда мавзуга нисбатан таҳлилий ёндашув, ўрганилаётган объектларнинг ўзига хос ва ўхшаш хусусиятларини таҳлил қилиш кўникмаларини такомиллаштиришга йўналтирилган.

“ВЕНН ДИАГРАММАСИ” методи 4 1 А В 2 АВ АВС АС ВС 5 6 С 7 3 1) “А” объектнинг ўзига хос жиҳатлари; 2) “B” объектнинг ўзига хос жиҳатлари; 3) “C” объектнинг ўзига хос жиҳатлари; 4) “A” ва “B” объектларнинг ўхшаш жиҳатлари; 5) “A” ва “С” объектларнинг ўхшаш жиҳатлари; 6) “B” ва “С” объектларнинг ўхшаш жиҳатлари; 7) “A”, “B” ва “С” объектларнинг ўхшаш жиҳатлари.

“ФСМУ” методи Ф - фикрингизни баён этинг Ф - фикрингизни баён этинг С - фикрингизнинг баёнига сабаб кўрсатинг. М - кўрсатилган сабабингизни исботлаб мисол (далил) келтиринг. У - фикрингизни умумлаштиринг.

«ФСМУ» методининг тузилмаси Муаммоли савол берилади таълим олувчилар якка тартибда муаммоли саволга 4 босқичли жавоб ёзади Кичик гуруҳлар шакллантирилади Кичик гуруҳлар якка тартибда бажарилган вазифаларини умумлаштириб ёзади Кичик гуруҳлар тақдимот қилади Барча фикрлар умумлаштирилади ва хулоса ясалади

ТАЪЛИМНИНГ ТАШКИЛИЙ ШАКЛИ 15/01/2019 ТАЪЛИМНИНГ ТАШКИЛИЙ ШАКЛИ Таълимнинг ташкилий шакли - белгиланган тартибда содир бўладиган, таълим берувчи ва таълим олувчининг махсус ташкил қилинган фаолиятининг ташқи ифодасидир.

ТАЪЛИМНИНГ ТАШКИЛИЙ ШАКЛЛАРИ 15/01/2019 ТАЪЛИМНИНГ ТАШКИЛИЙ ШАКЛЛАРИ Таълимнинг ташкилий шакллари Фронтал Гуруҳларда Якка тартибда Кичик гуруҳларда Жуфтликда Гуруҳлараро Тасодифий Ихтиёрий Мажбурий Гуруҳларни шакллантириш йўллари

15/01/2019 ТАЪЛИМ ВОСИТАЛАРИ Таълим воситалари – ўқитилиши ва ўрганилиши лозим бўлган билимларни берувчи, кўникма ва малакаларни ривожлантирувчи ҳар қандай ахборот ташувчилардир.

ТАЪЛИМ ВОСИТАЛАРИ ТУРЛАРИ 15/01/2019 ТАЪЛИМ ВОСИТАЛАРИ Босма Техник Реал ТАЪЛИМ ВОСИТАЛАРИ ТУРЛАРИ Матнли Тасвирли Аудиовизуал Ёрдамчи Моделли Ҳақиқий