سيل بندها و گوره ها Levees and flood walls APPROVED BY: Dr. Zomorrodian mohsen mehrjoo
محدود كردن جريان سيلاب در يك عرض معيني از رودخانه به كمك سازه هايي نظير گوره ها و ديواره هاي سيل بند انجام ميگيرد. اين سازه ها از پخش شدن و گسترش سيلاب در زمينهاي اطراف رودخانه جلوگيري كرده, آن را در يك مسير و مجراي مشخص و محدود هدايت ميكند. ساخت گوره ها (خاكريزهاي سيل بند) قديميترين, رايج ترين و نيز يكي از مهمترين روشهاي مهار سيلاب از دير باز تاكنون بوده است. گوره, بند خاكي كوتاهي است كه در فواصل مختلف از كناره رودخانه و در امتداد آن ساخته ميشود تا نقش سواحل مصنوعي را در دوره هاي سيلابي كه آب رودخانه از سواحل طبيعي خود بيرون ميرود, را ايفا كند و بخش عمده زمينهاي اطراف رودخانه را از آب گرفتگي محافظت نمايد درمناطق شهري و ساير مناطق كه ارزش زمينها زياد ميباشد, به جاي گوره از ديواره هاي سيل بند استفاده ميگردد. ديواره هاي سيل بند از جنسهاي مختلف بتني, سنگي, آجري و …. ساخته ميشوند.
مقطع تيپ سيل بندها ساخت گوره ها (خاكريزهاي سيل بند) قديميترين, رايج ترين و نيز يكي از مهمترين روشهاي مهار سيلاب از دير باز تاكنون بوده است
هم اكنون در هلند ايمني 10 ميليون نفر در مقابل سيلاب وابسته سيل بندهاي ساحلي و سدهاي دريايي ميباشد
سيل بند شينگن در ژاپن با قدمت 400 سال
نرده هاي سيلاب سنتي در ژاپن براي محافظت سيل بند ها با قدمت 400 سال
نرده هاي سيلاب سنتي در ژاپن براي محافظت سيل بند ها با قدمت 400 سال
مقاطع محتلف ديواره هاي سيل بند
ديواره هاي سيل بند در مناطق شهري
ديواره هاي سيل بند در مناطق شهري
جانمايي سيل بندها
از مسائل مهم در طراحي گوره ها, زهكشي مناطق داخلي ميباشد كه از راه حلهاي مختلف, بشرح زير مورد استفاده قرار ميگيرند: . 1. حوضچه جمع آوري و ايستگاه پمپاژ . 2. زهكشي دروني گوره ها . 3. زهكشي انحرافي 4. كانال زهكشي . 5. تخليه از لوله هاي تحت فشار
يكي از روشهاي آببندي گوره ها (ديواره آببند(
زهكش پنجه
ايمني سيل بندها مطلق نيست و بنابراين مديريت بحران نقش كليدي دارد با توجه به عدم قطعيتهاي مهندسي آب حتي با بهترين فنون احداث, خطر تخريب وجود دارد ايمني سيل بندها مطلق نيست و بنابراين مديريت بحران نقش كليدي دارد
نگهداري سيل بندها مكانيزم هاي مختلف تخريب سيل بند بشرح ذيل ميباشد: - - روگذري سيلاب - - نشت آب و آبشستگي - - فرسايش - - ناپايداري شيبها و لغزشهاي پياپي (Sloughing) - - ايجاد حفره توسط حيوانات
در بسياري از رودخانه ها افزايش تراز آب در جريان سيلاب به ميزان چند سانتيمتر بالاتر از تاج سيل بند ميتواند موجب تخريب آن شود
بنابراين افزايش اضطراري ارتفاع سيل بندها در جريان سيلاب كه در مقابله با سيلاب صورت ميگيرد، داراي اهميت فوق العاده مي باشد. روشهاي مورد استفاده بشرح زير ميباشد: 1. خاكريز اضطراري بر روي تاج سد 2. كيسه هاي شني 3. ديوار حائل چوبي – خاكي 4. جعبه خاكي
حاكريزي بر روي سيل بندها
در صورت تخريب سيل بندها، عواقب ميتواند از شرايطي كه اصلا" سيل بندي احداث نشده باشد بسيار وخيم تر شود.
با افزايش تراز سيلابي در ناحيه اي كه گوره ها احداث شده اند, تراز آب در بالا دست و پايين دست افزايش مييابد، در اين راستا لازم است ساماندهي رودخانه ها بر اساس يك طرح جامع به انجام برسد
THE END