Բիզնես Րեգիստրի ընդհանուր ներածություն 29 Մարտի, 2011, Երեքշաբթի (vsm@dst.dk) Վիբեկը Սքոֆ Մյուլլեր (ssa@dst.dk) Սորեն Շյոննինգ Անդերսեն

Բիզնես Վիճակագրություն -1 Բիզնես միավորների նկարագրությունը և գործարքները Բիզնեսի կառուցվածքի տարբեր ասպեկտները և զարգացումը Արտադրություն Ապրանքներ Հաշիվներ Զբաղվածություն Այդ նպատակով բիզնես վիճակագրությունը բաղկացած է` Տարբեր միավորներից Տարբեր սեկտորներից Տարբեր փոփոխականներից Տարբեր ժամանակահատվածներից Different time measures: short term long term ad-hoc

Բիզնես վիճակագրություն – 2 Երկու տարբեր մոտեցումներ` Կառուցվածքային մոտեցում Սուբյեկտների (միավորների) տեսակետները Ֆունկցիոնալ մոտեցում Երևույթների տեսակետները (գործողություններ)

Բիզնես վիճակագրություն -3 Բիզնես վիճակագրության համաձայնեցված համակարգը պահանջում է` Ստանդարտացված վիճակագրական միավորներ Ստանդարտացված դասակարգումներ միավորների դասակարգման և բնակչության ուրվագծման համար ISIC Կառուցվածքային սեկտոր Շրջան Չափ Ապրանքների և ծառայությունների ստանդարտ դասակարգում HS, TiS դասակարգումներ Համաչափ և հետևողականորեն սահմանված հիմնական փոփոխականներ

Բիզնես Րեգիստրի սահմանումը (Եվրոստատ) - 1 Տվյալների բազա, որը օգտագործվում է վիճակագրական նպատակներով … բիզնեսի կամ այլ կազմակերպությունների համար … և այն միավորների համար որոնց մեջ դրանք բաժանվում են… որոնց գործողությունները նպաստում են երկրի ՀՆԱ-ին … ռեսուրսների օգտագործման նկատմամբ վերահսկողության իրականացմամբ:

Բիզնես Րեգիստրի սահմանում – 2 Ինչու է անհրաժեշտ կենտրոնական Բիզնես Րեգիստրը ? 5 առավելություններ Արդյունավետություն Որակ (մասնագիտացում) Ստանդարտացում Ոչ մի բացթողում կամ համընկնումներ Համակարգման գործիք Բիզնես Րեգիստր ծառայում է վիճակագրությանը` Գործողությունների տարբեր ոլորտներում Տարբեր թեմաներում Տարբեր հաշվետու ժամանակաշրջանում

Բիզնես Րեգիստրի սահմանում - 3 Կենտրոնացված (վիճակագրական) բիզնես րեգիստրը մի գործիք է բիզնեսի վիճակագրության համաձայնեցված համակարգ ստանալու համար… Այն անհրաժեշտ է այց բավարար չէ… Հաջողության 4 հիմնական չափանիշներն են` Որակի բարձր մակարդակ Բարձրաստիճան ղեկավարությունը պետք է աջակցի/պահանջի ԲՐ կիրառումը Վիճակագիրները պետք է նկատեն զգալի բարեփոխումներ Օգտագործողները պետք է ներգրավված լինեն ստեղծման, կիրառման և սպասարկման մեջ it needs to be used – and used in a coordinated way Thus – coordination rules must be defined and adhered to Success-criteria according to Statistics Canada

Բիզնես Րեգիստրի նպատակը Նպատակները` Առավելագույն ծածկույթ` միավորների մասնաբաժինը կամ ՀՆԱ –ի մասնաբաժինը Բարձր որակ – վիճակագրական արտադրության արդյունավետության բարելավում և ձեռնարկությունների ծանրաբեռնվածության նվազեցում Լիազորություն – աղբյուրը/ընտրանքային շրջանակ բոլոր բիզնես հետազոտությունների համար Օգտագործում Վիճակագրական միավորների հայտնաբերման և կառուցման համար Հետազոտությունների նախապատրաստման/համակարգման և ավելացման համար Վիճակագրության վերլուծության համար (օրինակ բիզնեսի ժողովրդագրություն) Որպես գործիք` ադմինիստրատիվ տվյալների մոբիլիզացման համար Objectives: - Maximum coverage - share of units or share of GDP? It is often not cost-efficient to cover the very smallest units – a cut-off point is needed - High quality – improved efficiency of statistical production and reduced burden on enterprises - Authority – the source / sampling frame for all business surveys Uses: - For detection and construction of statistical units (some times units can be directly observed – some times they can’t. Both administrative and statistical units are needed in the BR in practice) - For preparation/coordination of surveys and grossing up (mailing lists for despatch of questionnaires, design of samples and panels, basis for grossing up, monitor and spread burden, treatment of non-response) - For statistical analysis (e.g. business demography – a growing demand) - As a tool for mobilisation of administrative data (and thereby avoiding to ask for information already supplied to other public (adm.) authorities) - As a dissemination tool (where the business registers (and identifiers) are considered the key to exchange of data on businesses. In some countries this is prohibited – in others it is strongly encouraged)

Սկսենք միավորներից` 3 հիմնական տեսակներն են Հաշվետվության/հավաքագրման միավոր (ներածման կողմ) Այն միավորն է, որտեղից ձեռք է բերվում վիճակագրական տվյալները և որոնցով լրացվում են վիճակագրական հաշվետվական ձևերը/հարցաթերթերը: Եթե/երբ վիճակագրական տվյալների հավաքագրումը կատարվում է օրենքօվ դա պետք է իրականացնել իրավական միավորի հարաբերակցությամբ Դիտարկման միավոր (ներածման կողմ) Այն միավորներ են որոնց վերաբերյալ ներկայացվում են տվյալները Վիճակագրական միավորներ Վիճակագրական ագրեգացիաների հիմքեր Աղյուսակների կազմման կաղապար Բարեբախտաբար այս միավորները շատ հաճախ համընկնում են …!

Ինչու համար են ստանդարտացված վիճակագրական միավորները … Իրական կյանքում բիզնես միավորները… – չափերով զգալիորեն տարբերվում են – ունեն յուրահատուկ գործառնական կառուցվածք – ունեն տարբեր իրավական կառուցվածքներ – ունեն բազմաթիվ գործունեություններ շատ հաճախ գտնվում են տարբեր աշխարհագրական վայրերում օգտագործում են տարբեր հաշվապահական համակարգեր Սա պահանջում է ստանդարտացված վիճակագրական միավորների սահմանումներ` հավաքագրելու ինտեգրված, միասնական, համադրելի և չկրկնվող տվյալներ բոլոր ձեռնարկությունների համար ինչպես մեծ այնպես էլ փոքր: Վիճակագրական միավորները որոշվում են երկու հիմնական մակարդակներով “Ձեձնարկության մակարդակ” (որտեղ ֆինանսական որոշումներ են ընդունվում) “Հաստատության մակարդակ” (որտեղ որոշվում է արտադրությունը և/կամ տեղի է ունենում այն)

ԵՄ վիճակագրական միավորների չափանիշները Խորհրդի Կանոնակարգ 696/93 առ 15 Մարտի, 1993 … սահմանում է 8 տարբեր վիճակագրական միավորներ… պարտադիր է Անդամ Պետություններում կիրառելու համար… եթե օգտագործումը նշվում է Համայնքային իրավական ակտում … Անդամ Պետություններին թույլատրվում է օգտվել այլ վիճակագրական միավորներից … Համաձայն կառավարման կոմիտոլոգիայի ընթացակարգի Հավելվածը բաղկացած է` միավորների ցանկ միավորների սահմանման չափանիշներ սահմանումներ և բացատրական ծանուցումներ հատուկ յուրաքանչյուր միավորի համար լրացուցիչ բացատրական ծանուցումներ

Վիճակագրական միավորների ցանկը Կառուցվածքային միավոր Ձեռնարկություն Ձեռնարկության խումբ Տեղական միավորներ Գործունեության միավորի տեսակ (KAU) Տեղական գործունեության միավորի տեսակ (LKAU) Միատարր արտադրության միավոր (UHP) Միատարր արտադրության տեղական միավոր (LUHP) OBS: Իրավաբանական միավորը դա (վիճակագրական միավոր չէ և հետևաբար չի ընդգրկվում միավորի Կանոնակարգում, բայց պահանջվում է ԲՐ Կանոնակարգով) An enterprise group is a set of enterprises controlled directly or indirectly by the same legal unit; control can be exerted as the power to appoint the managers of the legal unit that operates the enterprise.

Իրավաբանական միավոր Համաձայն ԲՐ Կանոնակարգի, իրավական միավորներն են` “իրավաբանական անձինք, որոնց գոյությունը ճանաչված է օրենքով անկախ անձանցից կամ հաստատություններից որոնք կարող են հանդիսանալ դրանց սեփականատեր կամ դրանց անդամներ են ֆիզիկական անձինք, որոնք զբաղվում են տնտեսական գործունեությամբ իրենց իսկ իրավունքով Իրավաբանական միավորների վերաբերյալ տեղեկությունները շատ հաճախ հանդիսանում են Բիզնես Րեգիստրի առաջնային աղբյուր Իրավաբանական միավորները հանդիսանում են օրենքի կառույց և միշտ չէ որ արտացոլում են տնտեսական իրականությունը: Կարող են լինել իրավաբանական կամ ֆինանսական առավելություններ` բաժանելով արտադրության գործոնները երկու կամ ավելի իրավաբանական միավորների միջև: Տնտեսության տեսակետից այս իրավաբանական միավորները չեն կարող գործել առանց մյուսների:

Ձեռնարկություն Իրավաբանական միավորների ամենափոքր համադրություններ են … Արտադրում են ապրանքներ կամ ծառայություններ… ունեն որոշակի ինքնավարություն որոշումներ կայացնելու մեջ… որոնց համար վիճակագրական տվյալները կարող են տրամադրվել: Ունեն մեկ կամ ավելի գործունեություն Մեկ կամ ավելի աշխարհագրական վայրում - Սովորաբար, մեկ ձեռնարկությունը = մեկ իրավաբանական միավորի: - Այն կարող է նաև համապատասխանել մի քանի իրավաբանական միավորների համախմբմանը, քանի որ …

Տեղական միավոր -1 Ձեռնարկության մաս են հանդիսանում Աշխարհագրորեն որոշված վայր (խիստ սահմանում) Մեկ կամ ավելի գործունեություն են իրականացնում Աշխատում են մեկ կամ ավելի անձինք Կարող են պարունակել օժանդակ գործունեություններ, միայն Եթե մարդը աշխատում է ավելի քան մեկ տեղ կամ տանը, ապա տեղական միավոր է համարվում այն վայրը, որտեղից բխում են հրահանգները կամ կազմակերպվում է աշխատանքը: Հնարավոր է ճշտել զբաղվածությունը ցանկացած տեղական միավորում Բացառություն են իրավաբանական միավորները, որոնք ձեռնարկության հիմք են հանդիսանում, որոնք պետք է ունենան տեղական միավոր նույնիսկ եթե այնտեղ ոչ մի անձ չի աշխատում (պետք է միշտ առկա լինեն հասցեները)

Տեղական միավոր – 2 Պրոբլեմային ոլորտներ Շարժական գործունեություն տաքսիներ, քարշակներ, նավեր Ոչ հիմնական գործունեություններ Շենքեր և շինարարություն Արտաքին աղբյուրի օժանդակ գործողություններ Գործունեությունների փոփոխվող վայր Հաճախորդի հասցե Տոնավաճառներ և շուկաներ փողոցային առևտրով զբաղվողներ Տնային գործունեություն երեխայի խնամատար, տնային կարողներ և այլն Այլ գործողություններ Խաղային մեքենաներ, լվածքատուն, վարձակալված բաժիններ, ամառային բիզնես, ավտոմատ գազալցակայաններ և այլն:

Ձեռնարկությունների խումբ Ձեռնարկությունների ասոցիացիա Իրավաբանական և /կամ ֆինանսական հղումներ Օգտագործվում են ուսումնասիրությունների համակենտրոնացման համար Աճող կարևորություն Բազմազգ ձեռնարկությունների խումբը (MEG) բաղկացած է առնվազն երկու ձեռնարկությունից կամ իրավաբանական միավորներից որոնք գտնվում են տարբեր երկրներում: Հատված ձեռնարկությունների խումբը այն ձեռնարկություններն են և MEG իրավաբանական միավորները, որոնք միևնույն երկրի րեզիդենտներ են: Այժմ անհրաժեշտ է Բիզնես Րեգիստրի Կանոնակարգում

Գործունեության տեսակի միավոր (KAU) Ձեռնարկության մասն են… նպաստում են մեկ հիմնական գործունեությանը (քառանիշ Nace), բայց … Կարող են նաև ունենալ երկրորդական գործունեություններ: Համապատասխանում են ձեռնարկության մեկ կամ ավելի օպերատիվ ստորաբաժանումներին (տեղական միավորները միևնույն հիմնական գործունեությամբ որոնք պատկանում են տվյալ ձեռնարկությանը) Նշում կամ հաշվարկ հիմնական տնտեսական տեղեկատվության (օրինակ շահագործման հավելորդ)

Տեղական գործունեության տեսակի միավոր (LKAU) LKAU դա KAU –ի մի մասն է, որը համապատասխանում է տեղական միավորին: Սա նշանակում է որ այն` Ձեռնարկության մաս է կազմում… Գտնվում է մեկ վայրում… Զբաղվում է մեկ հիմնական գործունեությամբ … Կարող է ունենալ երկրորդական գործունեություն Յուրաքանչյուր ձեռնարկության համապատասխանում է առնվազն մեկ LKAU 3 Համապատասխանում է “հաստատության” օպերացիոն սահմանմանը ISIC rev 3

Կառուցվածքային միավոր Որոշումների ընդունման ինքնավարություն իր հիմնական գործառույթի հետ կապված Հաշիվների ամբողջական փաթեթներ Ձեռնարկությունը կառուցվածքային միավոր է իր կարողությամբ որպես ապրանքներ և ծառայություններ արտադրող Կորպորատիվ ձեռնարկությունների սեկտորում, ձեռնարկությունը համապատասխանում է կառուցվածքային միավորին Տնային տնտեսությունների սեկտորում, կառուցվածքային միավորը ներառում է գործունեության բոլոր տեսակները, մինչդեռ “Ձեռնարկություն” տերմինը միայն ներառում է արտադրական գործունությունը:

Աղյուսակների համառոտ ակնարկ Մեկ գտնվելու վայր Մեկ կամ ավելի գտնվելու վայր Գտնվելու վայրերը տարբեր երկրներում Եզակի գործունեություն - LKAU LUHP - KAU UHP Մեկ կամ ավելի գործունեություն - Տեղական միավոր - Ձեռնարկություն Ձեռնարկության խումբ Կառուցվածքային միավոր - MEG Գումարած` Իրավաբանական միավոր (ադմինիստրատիվ միավոր – ոչ վիճակագրական)

Բիզնես Րեգիստր ` Հիմնական հայեցակարգային մոդել } Շատ դեպքերում միավորները համընկնում են Կառուցվածքային մեծություն } Պարզ են և հասկանալի - Դժվար են իրականացնել - Դժվար են բացատրվում սպառողներին և մատակարարներին Արդյունաբերական մեծություն

Բիզնես Րեգիստրի ԵՄ չափանիշները ԵՀ No 177/2008 և Խորհրդի Կանոնակարգ առ 20 փետրվարի 2008 Վիճակագրական նպատակների համար ստեղծել բիզնես րեգիստրի ընդհանուր շրջանակ Փոփոխված Խորհրդի Կանոնակարգ EEC No 2186/93 Ինչու Եզակի Եվրոպական Շուկա (Ինտրաստատ) - և ավելի ուշ EMU Կառուցվածքային փոփոխությունների համար տեղեկատվության անհրաժեշտություն ՓՄՁ և ծառայությունների վիճակագրություն Պատասխանների ծանրաբեռնվածություն Բիզնես վիճակագրության համակարգում Ձեռնարկությունների միջազգայնացում

ԵՄ չափանիշներ (2) Ծավալը/ծածկույթը – հոդված 3 ԵՄ չափանիշներ (2) Ծավալը/ծածկույթը – հոդված 3 Րեգիստրները պետք է կազմված լինեն` Բոլոր ձեռնարկությունները, որոնք զբաղվում են տնտեսական գործունեությամբ և նպաստում են ՀՆԱ –ին (ամբողջական տնտեսություն, ներառյալ գյուղատնտեսություն և հանրային սեկտոր) և իրենց տեղական միավորները Իրավաբանական միավորներ, որոնցից բաղկացած են այդ ձեռնարկությունները (Հատված ձեռնարկությունների խումբը և բազմազգ ձեռնարկությունների խմբերը, և բոլոր րեզիդենտ ձեռնարկությունների խմբերը) Որոնք իրականացնում են ամբողջությամբ կամ մասնակիորեն արտադրական գործունեություն Տնային տնտեսությունները, որոնք արտադրում են իրնեց իսկ սեփական սպառման համար ... վարձակալության տրված սեփականությունը չի ներառվում

ԵՄ չափանիշներ (3) աղբյուրներ/մուտք հոդված 4 Երկրները կարող են հավաքագրել անհրաժեշտ տեղեկատվություն` օգտագործելով ցանկացած աղբյուրներ, որոնք նրանք համարում են համապատասխան Մուտքի հնարավորություն` Ազգային վիճակագրական մարմինները պետք է լիազորված լինեն վիճակագրական նպատակներով հավաքագրելու տեղեկատվություն, որը պարունակվում է ադմինիստրատիվ և իրավական փաստաթղթերում: Մուտքի թույլատվության տրամադրում. Տարբեր երկրներ ունեն տարբեր քաղաքականություններ Երբ տվյալները չեն կարող հավաքագրվել ողջամիտ գնով, պետական իշխանությունները կարող են օգտագործել գնահատման ընթացակարգերը, միևնույն ժամանակ հաշվի առնելով ճշգրտության և որակի պահանջները:

ԵՄ չափանիշներ (4) Փոփոխականներ – հոդված 5 Վիճակագրական բիզնես րեգիստրը պետք է … թույլատրի տվյալների հավաքագրում ադմինիստրատիվ աղբյուրների միավորներից ապահովել ընտրանքային բազա հետազոտությունների համար Հնարավորություն տալ վերլուծելու բիզնեսի ժողովրդագրությունը Վիճակագրական բիզնես րեգիստրի փոփոխականները բաժանվում են 4 խմբի - Նույնականացման փոփոխականներ Ժողովրդագրական փոփոխականներ Տնտեսական/շերտավորման փոփոխականներ Կապ/վերահսկողության փոփոխականներ

Նույնականացման փոփոխականներ Իրավաբանական միավոր Ձեռնարկություն Ձեռնարկության խումբ Տեղական միավոր Իդենտիֆիկացիոն կոդ (ID) X Անուն Հասցե (X) Հեռ. Համար, ֆաքս, և այլն Արտաքին իդենտիֆիկացիոն կոդ (եթե կան օրինակ ԱԱՀ) Րեսպոնդենտ իրավաբան. մավորի(ների) իդենտիֆիկացիոն կոդ Ձեռնարկության իդենտիֆիկացիոն կոդ Ձեռնարկության խմբի իդենտիֆիկացիոն կոդ Ձեռնարկության խմբի ղեկավարի ID Ձեռնարկության խմբի տեսակը Re type of enterprise group: all-resident Domestically controlled Foreign controlled

Ժողովրդագրական փոփոխականներ Իրավաբանական միավոր Ձեռնարկություն Ձեռնարկության խումբ Տեղական միավոր Ստեղծման ամսաթիվը: Իրավաբանական անձինք, կորպորացիա Ֆիզիկական անձինք, ճանաչումը որպես տնտեսական օպերատոր Վիճակագրական միավորներ, գործողությունների սկիզբը X Դասակարգման ամսաթիվը. Իրավաբանական միավոր, երբ դադարում են լինել ձեռնարկության մաս Վիճակագրական միավորներ, գործողությունների վերջնական կասեցում

Տնտեսական /շերտավորման փոփոխականներ Իրավաբանական միավոր Ձեռնարկություն Ձեռնարկության խումբ Տեղական միավոր Իրավական ձև X Առաջնային/հիմնական գործունեությունը Երկրորդական գործունեություն (X) Օժանդակ գործունեություն Չափը (զբաղված անձինք) Չափը (աշխատողների քանակը) Չափը (լրիվ դրույքով համարժեք) Չափը (շրջանառություն) Աշխարհագրական գտնվելու վայրը Կառուցվ. (ենթա) սեկտոր ESA

Կապի/վերահսկման փոփոխականներ Իրավաբանական միավոր Ամսաթիվը համագործակցության/առանձնացման EG -ից X Վերահսկվող րեզիդենտ իրավաբանական միավորի(ների) ID Վերհասկող րեզիդենտ իրավաբանական միավորի ID Ոչ րեզիդենտ իրավաբանական միավոր(ներ)ի “կոորդինատները” Վերահսկող ոչ րեզիդենտ իրավաբանական միավորի “կոորդինատները” Րեզիդենտ իրավաբանական միավոր(ներ)ի ID և սեփականության (%) ID Րեզիդենտ իրավաբանական միավորի(ներ)ի սեփականատիրոջ ID և սեփականության (%) Ոչ րեզիդենտ իրավաբանական միավորի(ներ)ի “կոորդինատները” և սեփականության (%) Ոչ րեզիդենտ իրավաբանական միավորի սեփականատիրոջ “կոորդինատները” և սեփականության (%)

ԵՄ չափանիշները (3) Թարմացում -Հոդված 8 Րեգիստրների տվյալների ներմուծումը և դուրս գրումը պետք է թարմացվի առնվազն տարին մեկ անգամ: Թարմացման հաճախականությունը պետք է կախված լինի միավորի տեսակից, փոփոխականներից, միավորի չափից և այն աղբյուրից որն օգտագործվել է տվյալների թարմացման համար: Ամեն տարի րեգիստրը տարվա վերջի դրությամբ արտացոլող մեկ օրինակը պետք է կրկնօրինակվի և պահպանվի առնվազն 30 տարի:

Դանիայի Բիզնես րեգիստրի կառուցվածք Վիճակագրական բիզնես րեգիստրը մեկ արբանյակ է ավելի ընդարձակ համակարգում Հիմնական տվյալների մատակարարներ Այլ CBR –ի հիմքը                         Legal units CBR Տվյալների բազա LKAU

Դանիայի Վիճակագրական բիզնես րեգիստր – 1 Մոդելի էությունը Ձեռնարկության խումբը ԱԱՀ միավոր 1 Իրավաբանական Միավոր (ադմ.) Ձեռնարկություն ԱԱՀ միավոր 2 ԱԱՀ միավոր 3 KAU LKAU (adm.) LKAU

Դանիայի Վիճակագրական բիզնես րեգիստր - 2 SBR –ը դա առցանց արդի տվյալների բազա է Դանիայի ամբողջ մասնավոր և պետական ձեռնարկությունների վերաբերյալ (գրանցման ցածր շեմ) SBR պահպանվում է Դանիայի վիճակագրության օրենքի հիման վրա SBR պարունակում է բոլոր հիմնական տվյալները` ստեղծելու/հեռացնելու և պահպանելու համար բնակչության բոլոր հետազոտությունները (բացառությամբ` գյուղատնտեսության) Ամենակարևոր պահապնվող հատկանիշները/փոփոխականները հետևյալն են` Անուն և հասցե Ստեղծում և կասեցում Սեփականություն և կառուցվածքային սեկտոր Գործունեությունը (հիմնական և 3 երկրորդական) Վիճակագրություն (շրջանառություն և զբաղվածություն) Հեռախոսահամար և էլեկտրոնային հասցե Այլ միավորների հետ կապը Պատմական տեղեկություններ

Դանիայի Վիճակագրական Բիզնես Րեգիստր – 4 Քաղված դասերը (Դանիայի հեռանկարով) Կենտրոնացնել ջանքերը խոշոր/համալիր միավորների վրա Այլ միավորները պետք է վարվեն ավտոմատաբար Փորձառու աշխատակազմն անհրաժեշտ է, ամեն ինչ չէ որ կարող է իրականացվել ավտոմատաբար Պետք է զգուշանալ, որպեսզի ֆուկցիոնալությունը չբարդացվի Այն հեշտությամբ դառնում է շատ բարդ և թանկարժեք, հետևեաբար, … Եղեք պարզ !!! Թույլ մի տվեք որպեսզի րեգիստրը զարգանա ավելի արագ քան սպասարկման և վերահսկման ընթացքն է:

IMPOSSIBLE WITHOUT !! Անհնարին է առանց դրա !! Conclusion Վերջաբան DIFFICULT WITH … Դժվար է սրա հետ, սակայն IMPOSSIBLE WITHOUT !! Անհնարին է առանց դրա !!