Sigurjón Mýrdal sigurjon. myrdal@mrn. stjr Sigurjón Mýrdal sigurjon.myrdal@mrn.stjr.is Ný menntastefna Hæfnimiðuð námskrá Endurmenntun Háskóla Íslands, 18. okt. 2008 Námskeið fyrir framhaldsskólakennara Að vanda til námsmats
Ný menntalöggjöf 2008 Lög um framhaldsskóla nr. 92 Lög um grunnskóla nr. 91 Lög um leikskóla nr. 90 Lög um menntun og ráðningu kennara og skólastjórnenda við leikskóla, grunnskóla og framhaldsskóla nr. 87 2007 Lög um námsgögn nr. 71/2007 Lög um sameiningu Kennaraháskóla Íslands og Háskóla Íslands nr. 37/2007 2006 Lög um háskóla nr. 63/2006
Ný aðalnámskrá leikskóla er í undirbúningi Hafist verður handa haustið 2008 við endurskoðun aðalnámskrár leikskóla. Þar verður tekið mið af breytingum á leikskólastarfi undanfarin ár og byggt á nýju leikskólalögunum. 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 3
Gildandi aðalnámskrár grunnskóla Aðalnámskrá 1999 byggir á grunnskólalögum frá 1995 gildir til 2010 Aðalnámskrá 2007 byggir á grunnskólalögum frá 2006 Ný aðalnámskrá byggð á grunnskólalögum frá 2008 er í undirbúningi 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 4
Ný aðalnámskrá grunnskóla er í undirbúningi Hafist verður handa haustið 2008 við undirbúning almenns hluta sem byggir á nýju lögunum. Næstu ár verður hugað að endurskoðun sérnámskráa fyrir einstaka námsgreinar eða námsþætti. Þær verða byggðar á úttektum og ekki endilega unnar allar í einu. 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 5
Ný aðalnámskrá framhaldsskóla er í undirbúningi Hafist verður handa haustið 2008 við undirbúning almenns hluta sem byggir á nýju lögunum. Ný lög um framhaldsskóla gera ráð fyrir dreifðri námskrárgerð þar sem einstakir framhaldsskólar þróa námsbrautir. Votti ráðuneytið slíkar námsbrautir verða þær hluti af aðalnámskrá framhaldsskóla. 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 6
Aðalnámskrá framhaldsskóla : almennur hluti og námsbrautarlýsingar 21. gr. Almennur hluti aðalnámskrár skal m.a. innihalda: ákvæði um uppbyggingu námsbrautarlýsinga og um vægi kjarnagreina framhaldsskóla skilyrði um hvernig markmið einstakra áfanga og námsbrauta og lokamarkmið náms skulu skilgreind viðmið um námskröfur og námsframvindu reglur um námsmat og vitnisburð skilgreiningu á vinnustaðanámi og reglur um fyrirkomulag vinnustaðanáms 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 7
21. gr. Aðalnámskrá : almennur hluti og námsbrautarlýsingar Almennur hluti aðalnámskrár skal m.a. innihalda: reglur um mat á starfsnámi og skilgreiningu færnimarkmiða reglur um raunfærnimat, jafngildingu náms og mat á námi þegar nemendur flytjast milli skóla eða námsbrauta almennar reglur um skólanámskrár ákvæði um mat á skólastarfi almennar reglur um réttindi og skyldur nemenda og meðferð ágreiningsmála 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 8
Nýjar áherslur í menntamálum Stefnumörkun Löggjöf Námskrá Stefnumótun
Ný menntastefna: Nám alla ævi Samfellt nám Skýr menntaviðmið Efling listnáms og verknáms Sveigjanleiki og fjölbreytni Dreifð ábyrgð Gæðamat - Nemandinn í forgrunni
Samfella er á milli skólastiga – stígandi og tengsl Hvert skólastig hefur sín sérkenni - hefðir. Mism. blöndu af uppeldi, almennri menntun og starfsmenntun Grunnskóli Framhaldsskóli Leikskóli Í almennum hluta aðalnámskrár verða hugsanlega sameiginlegir kaflar sem m.a. skilgreina menntastefnu og gera grein fyrir sameiginlegum þáttum allra skólastiganna. Enn ríkari áhersla verður lögð á samfellu skólastiga með það í huga að hvert skólastig vinni að þroska og framförum nemenda í nám í beinu framhaldi af því næsta á undan og að við lok framhaldsskóla séu þeir vel undirbúnir fyrir áframhaldandi nám eða störf.
Menntakerfisbreytingar? 2006-8 1976-8 1946-8 1907 1877 1847
Breytingar og umbætur Þjóðfélagsbreytingar efnahagsmál, tækni, atvinnulíf, fólksflutningar fjölskyldugerðir, margmiðlun, fjölmenning Umbætur í menntamálum erlendis Rannsóknir, tilraunir, stefnumörkun ESB, OECD, UNESCO, Evrópuráðið Ný menntastefna?
„Evrópskir” straumar Lærdómur eða afrakstur náms (Learning Outcomes) Lykilhæfni fyrir nám alla ævi (Key Competences for Lifelong Learning) Evrópskur rammi um námslok og próf (European Qualifications Framework, EQF- 8 hæfniþrep) 14
Lærdómur eða afrakstur náms Meginhugmynd hérlendis í aðalnámskrá grunnskóla síðan 1976 og í aðalnámskrá framhaldsskóla síðan 1987. -EÐA HVAÐ? Má endurskilgreina m.t.t. til lykilhugtaka Knowledge: þekking, kunnátta Skill: færni, kunnátta, vitneskja Competence: hæfni, geta 15
Menntastefna Evrópusambandsins Aðföng - lengd - aðferð - staðsetning - námsbraut - stofnun Afrakstur Hvað á nemandi að kunna, skilja og geta gert að námi loknu?
Námskrárfræði Ralph W. Tyler Náms-greinin Nem-andinn Sam-félagið Almenn markmið Uppeldis-heimspeki Sálarfræði náms Nákvæm námsmarkmið 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 17
Fjórar grundvallarspurningar námskrárgerðar og kennsluáætlunar: 1. What educational purposes should the school seek to attain ? 2. What educational experiences can be provided that are likely to attain these purposes ? 3. How can these educational experiences be effectively organized ? 4. How can we determine whether these purposes are being attained ? (Ralph W.Tyler. Basic Principles of Curriculum and Instruction. 1960.) 16.1.2019 Sigurjón Mýrdal 18
Hverning má lýsa afrakstri náms (learning outcomes?) Flokkunarkerfi Blooms (taxonomy) Þekkingarmarkmið Cognitive objectives Viðhorfamarkmið Affective emotive skills Leiknimarkmið Psychomotoric skills ES Lykilhæfni (Key-competences) Þekking Knowledge Færni Skills Viðhorf Attitudes Evrópski menntaramminn (EQF) Hæfni (sjálfstæði Competence (autonomy og ábyrgð) and responsibility)
How to describe learning outcomes? Influences…. EU Key-competences Knowledge Skills Attitudes EQF Knowledge Competence (autonomy and responsibility) France Savoir Savoir faire Savoir ĕtre A key challenge is to capture and balance the outcomes of learning to know, learning to do, learning to live together and learning to be (UNESCO)
Námskrárgerð Markmiðuð Inntaksmiðuð Viðtökumiðuð þekking Raunfærni - námsefni Markmiðuð þekking skilningur leikni viðhorf Viðtökumiðuð Raunfærni kunnátta færni hæfni
Jafngilding menntunar Raunfærnimat Lærdómur Óformlegt nám Formlaust nám Formlegt nám
Raunfærni (hæfni) Afurð Ástand Er nám ferli eða útkoma?
Country B Country A EQF Level 8 EQF Level 7 EQF Level 6 EQF Level 5 Qualification Qualification
Rammi um lærdómsviðmið Skilgreind þekking, færni og hæfni sem einkennir hvert þrep Til að auðvelda útfærslu er áhersla lögð á að nemandi læri að afla, greina og miðla þekkingu sína, færni og hæfni Við höfum reynt að búa til ramma fyrir þekkingu, færni og hæfni sem einkennir hvert þrep óháð inntaki við vonumst til að nýta megi þennan ramma hvort sem er fyrir námsgrein, eins og stærðfræði og íslensku, eða sérsvið brautar eins og fótaaðgerðafræði, eða bílamálun í starfsnámi eða tungumál eða náttúrufræði á stúdentsbrautum
Námskrárgerð (frh.sk.) Rammi um lærdómsviðmið auðveldar gerð brautarlýsingar og námskrár Vonast er til að hann nýtist við allar tegundir náms, s.s. bóknám, starfsnám, listnám og óformlegt nám Hann á að tryggja að öllum lykilhæfniþáttum sé gerð skil, s.s. sköpunarmætti, fagmennsku, siðferðisvitund, frumkvæði og sjálfstæði í vinnubrögðum, hæfni í að tjá hugmyndir, lýsa og rökstyðja... Í raun má segja að þegar búið er að fylla í rammann fyrir viðkomandi braut séu komin fram lokamarkmið námsins. Náminu er ætlað að skila nemanda með ákveðna hæfni og er hún byggð upp með röð áfanga sem skilgreindir eru á þrep.
Námskrárgerð ÞEKKING Þekking er safn staðreynda, lögmála, kenninga og aðferða sem tengjast grein, námssviði eða starfi. Þekking getur verið staðreyndaþekking, fræðileg eða hagnýt. AFLA tekur til þess að afla þekkingar, færni og hæfni. Aðferðir geta verið mismunandi eftir hvert námið er. Oftast er um að ræða lestur, hlustun, áhorf, verklegar æfingar og tjáskipti. Að afla er einn grunnþáttur upplýsingatækninnar; öflun upplýsinga. Stighækkandi hæfniþættir 1-3 sem tengjast hæfni í að lesa, hlusta á, ræða og tileinka sér grundvallarþekkingu í námsgrein, eða á sérsviði og stoðgreinum með það að markmiði að veita breiðan grunn, sérhæfingu og/eða sem undirbúningur undir áframhaldandi nám. Þrep 1 Að loknu þrepi 1 skal nemandi búa yfir hæfni til að afla almennrar þekkingar og skilnings á stoðgreinum greinar/sérsviðs. Þrep 2 Að loknu þrepi 2 skal nemandi búa yfir hæfni til að afla sértækrar þekkingar og skilnings á grein/sérsviði. Þrep 3 Að loknu þrepi 3 skal nemandi búa yfir hæfni til að afla sértækrar þekkingar og skilnings á öllum helstu undirflokkum greinar/sérsviðs. GREINA tekur til þess að greina þekkingu, færni og hæfni. Aðferðir geta verið mismunandi eftir því hvers konar nám fer fram en oftast er átt við að draga ályktanir, velja og þróa aðferðir, bera saman, finna samband, einfalda, rökstyðja, gagnrýna, o.s.frv. Einnig er átt við vinnubrögð, skipulag verkferla, og gæðamat. Að greina er einn grunnþáttur upplýsingatækninnar; greining upplýsinga. Stighækkandi hæfniþættir 1-3 sem tengjast því að ræða, greina og bera saman þekkingu almennt en einnig í tengslum við sérsvið og stoðgreinar námsins Að loknu þrepi 1 skal nemandi búa yfir hæfni til að einfalda, finna samband og bera saman almenna þekkingu sem tengist stoðgreinum greinar/sérsviðs. Að loknu þrepi 2 skal nemandi búa yfir hæfni til að einfalda, finna samband og bera saman sértæka þekkingu sem tengist grein/sérsviði. Að loknu þrepi 3 skal nemandi búa yfir hæfni til að einfalda, finna samband og bera saman sértæka þekkingu sem tengjast öllum helstu undirflokkum greinar/sérsviðs. Við höfum sjálf prófað að setja inn ýmsar námsbrautir og námsgreinar
Menntun – lærdómur Þrepaskipting náms eykur gagnsæi á öllum stigum skólakerfisins Þrep byggð á lærdómi, þekkingu, færni og hæfni sem einstaklingur hefur tileinkað sér við námslok Raunfærnimat - lærdómsviðmið
Námsmat Fjölbreytt nám krefst fjölbreytts námsmats Matið snýst um lærdóm - fjölbreytni Aukin ábyrgð skóla Könnunarpróf áfram í 4.,7. og 10. bekk Hefðbundinn samræmd próf felld niður í grunnskólum (og framhaldsskólum)
Frelsi og ábyrgð Skólar og sveitarfélög fá meira frelsi til að skilgreina eigin sérkenni Því fylgir aukin ábyrgð allra í kerfinu Hvaða samræmi þarf samt að vera í námsmati? Hvaða samræmi þarf að vera í einkunnagjöf?
Gæðatrygging menntakerfisins Skóli Upplýsingaskylda ráðuneytis, ásamt ytra mati • Aðalnámsskrár Upplýsingar sveitarfélaga til MRN • Menntastefna sveitafélaga Sjálfsmat skóla • Skóla- námskrár Menntamála- ráðuneyti Fagleg vinna starfsmanna • Sveitafélög Árangursstjórn-unarsamningar • Skólastjórnendur Starfsfólk Námsbrautir • Áfangalýsingar •
Nemandinn í forgrunni Nám Velferð Öryggi Fræðsluskylda til 18 ára aldurs, nám við hæfi, ábyrgð á eigin námi, valfrelsi, fjölbreytni… Velferð Forvarnir, lýðheilsa, aðgerðir gegn einelti, stuðningsþjónusta við hæfi, Nemandinn njóti bernsku sinnar… Öryggi Námsumhverfi, slysavarnir,…
Skóli og samfélag Tengsl skóla við nærsamfélag Aukin lýðræðisleg aðkoma foreldra að skólum Samstarf við aðila utan skóla
Aukin aðkoma foreldra Skólaráð grunnskólum Foreldraráð í leik og framhaldsskólum Áheyrnarfulltrúar foreldra í skólanefndum sveitarfélaga og framhaldsskóla
Samstarf við aðila utan skóla Samhæfa starfsemi skóla og annarra aðila Félags- og tómstundastarf Frístundastarf og æskulýðsstarf Íþróttir Tónlistarskólar Kirkjustarf Tengsl við aðliggjandi skólastig
Næstu skref Reglugerðir Námskrár Þróunarstarf Mat
Upplýsingar um ný lög og nýja menntastefnu nymenntastefna.is