Einstaklingsmiðað nám – Fjölgreindakenning Ingvar Sigurgeirsson – janúar 2011

Einstaklingsmiðað nám Þetta nafn um tiltekna kennsluhætti – fylgir að mestu þessari öld ... heitið er komið úr stefnumörkun Reykjavíkurborgar (Fræðslumiðstöð / Menntasvið) í upphafi aldarinnar Hugmyndin um þessa kennsluhætti er miklu eldri Útfærslurnar skipta tugum ...

Ótal orð ... sama (svipuð) kennslufræði? Ensk heiti Íslensk heiti Individualized learning, instruction, -teaching, -curriculum, -education Einstaklingsmiðun, einstaklingsmiðað nám, -kennsla ... Differentiation, differentiated instruction, -teaching, -curriculum, Námsaðlögun, námsaðgreining, einstaklingsmiðun Multi-level instruction, -curriculum Fjölþrepakennsla Responsive instruction, -teaching Gagnvirk kennsla, sveigjanlegir kennsluhættir, sveigjanlegt skólastarf Adaptive learning Sveigjanlegt nám Personalized instruction Einstaklingsmiðuð kennsla Open school, open classroom, integrated day Opinn skóli, opin skólastofa, heildstætt skólastarf, Multiage education, mixed-age grouping Aldursblöndun, samkennsla árganga, samkennsla aldurshópa Inclusive education Skóli án aðgreiningar, skóli fyrir alla Multi-cultural education Fjölmenningarleg kennsla

Dæmi um skilning á þessari hugmynd Matstæki Menntasviðs Reykjavíkur Nemendum skipt í árganga eða bekki ... námsgreinar ... 40 mín kennslustundir ... Samvinna þvert á árganga ... þemavinna ... teymisvinna kennara Einn nemandi við borð ... í röðum ... kennari fyrir framan ... Vinnusvæði ... tölvur ... fjölbreyttir miðlar ... nemendur fara á milli svæða Kennsla í brennidepli ... allir læra það sama á sama tíma ... Nám nemenda í brennidepli ... skólinn er vinnustaður ... Sama námsáætlun ... sömu aðferðir fyrir heilan bekk ... Nemendur gera sér einstaklingsáætlanir í samvinnu við kennara og foreldra Kennarar ábyrgir fyrir náminu ... Nemendur ábyrgir fyrir námi sínu Engin þátttaka foreldra ... Foreldrar virkir samstarfsmenn ... Skipulagsstoð Námsumhverfisstoð Viðhorfastoð Kennarastoð Nemendastoð Foreldrastoð

Hvers vegna einstaklingsmiðað nám? Dæmi um rök: Samfélagsbreytingar Ör tækniþróun Þróun miðla Nýjar (?) kröfur í atvinnulífi Hnattvæðingin Nemendahópurinn verður stöðugt fjölbreyttari Námsálar- og kennslufræðileg rök

Hvaða markmið skipta mestu? Tjáning Samstarfshæfni Þekking – eða hæfni í þekkingarleit - upplýsingalæsi Gagnrýnin hugsun Sköpun Frumkvæði, áræðni Dugnaður Hversu þungt vega þessi markmið í skólastarfi um þessar mundir?

Dæmi um áherslur í stefnumörkun Reykjavíkurborgar Frumkvæði nemenda og sjálfstæði í vinnubrögðum Samvinna nemenda, kennara og foreldra Náin tengsl við grenndarsamfélag, umhverfi og atvinnulíf Þverfagleg samvinna kennara Kennarinn sem leiðbeinandi Ábyrgð nemenda á eigin námi Þemanám – samþætting Val nemenda Samvinnunám Fjölbreytt, sveigjanlegt námsumhverfi – skólinn sem vinnustaður Markviss notkun tölvu og upplýsingatækni Skapandi starf Sterk sjálfsmynd nemenda

Áhersla á tengsl við umhverfið Opni skólinn (50 ára (?) gömul hugmynd) hafði einstaklingsmiðun að leiðarljósi Áhersla á tengsl við umhverfið Höfð er hliðsjón af áhuga og þörfum nemenda – nemendur hafa val um viðfangsefni Virkar kennsluaðferðir ... áhersla á sjálfstæð vinnubrögð, öflun upplýsinga ... leikni ... áþreifanleg viðfangsefni Áhersla á ábyrgð nemenda Fjölbreytt og áhugavekjandi viðfangsefni ... kennsluaðferðir Fjölbreytt og örvandi námsumhverfi Leiðsagnarhlutverk kennara Úr bókinni Skólastofan: Umhverfi til náms og þroska (1981)

Nokkrir íslenskir framhaldsskólar hafa einstaklingsmiðaða kennsluhætti í stefnu sinni Framhaldsskólinn á Laugum Fjölbrautaskóli Snæfellinga Framhaldsskólinn í Mosfellsbæ Menntaskóli Borgarfjarðar MA

Lög og námskrár Íslensk löggjöf um grunn- og framhaldsskóla hefur verið smituð af þessari hugmyndafræði (frá 1974) Hið sama gildir um námskrár (frá 1976)

Lög um grunnskóla 2008 (2. gr) Hlutverk grunnskóla, í samvinnu við heimilin, er að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi sem er í sífelldri þróun. Starfshættir grunnskóla skulu mótast af umburðarlyndi og kærleika, kristinni arfleifð íslenskrar menningar, jafnrétti, lýðræðislegu samstarfi, ábyrgð, umhyggju, sáttfýsi og virðingu fyrir manngildi. Þá skal grunnskóli leitast við að haga störfum sínum í sem fyllstu samræmi við stöðu og þarfir nemenda og stuðla að alhliða þroska, velferð og menntun hvers og eins. Grunnskóli skal stuðla að víðsýni hjá nemendum og efla færni þeirra í íslensku máli, skilning þeirra á íslensku samfélagi, sögu þess og sérkennum, högum fólks og á skyldum einstaklingsins við samfélagið, umhverfið og umheiminn. Nemendum skal veitt tækifæri til að nýta sköpunarkraft sinn og að afla sér þekkingar og leikni í stöðugri viðleitni til menntunar og þroska. Skólastarfið skal leggja grundvöll að frumkvæði og sjálfstæðri hugsun nemenda og þjálfa hæfni þeirra til samstarfs við aðra.

Lög um framhaldsskóla (2. gr) Hlutverk framhaldsskóla er að stuðla að alhliða þroska allra nemenda og virkri þátttöku þeirra í lýðræðisþjóðfélagi með því að bjóða hverjum nemanda nám við hæfi. Framhaldsskólar búa nemendur undir þátttöku í atvinnulífinu og frekara nám. Þeir skulu leitast við að efla færni nemenda í íslensku máli, bæði töluðu og rituðu, efla siðferðisvitund, ábyrgðarkennd, víðsýni, frumkvæði, sjálfstraust og umburðarlyndi nemenda, þjálfa þá í öguðum og sjálfstæðum vinnubrögðum, jafnrétti og gagnrýninni hugsun, kenna þeim að njóta menningarlegra verðmæta og hvetja til þekkingarleitar. Framhaldsskólar sinna miðlun þekkingar og þjálfun nemenda þannig að þeir öðlist færni til að gegna sérhæfðum störfum og hafi forsendur til að sækja sér frekari menntun.

Úr drögum að nýrri aðalnámskrá fyrir framhaldsskóla Nám- og kennsluhættir í framhaldsskólum skulu stuðla að alhliða þroska nemenda og undirbúa þá undir frekara nám og störf. Þeir skulu einkennast af virðingu fyrir einstaklingnum og þörfum hans og miða að því að gera nemendur sem virkasta og sjálfstæðasta í námi sínu og sem færasta um að afla sér þekkingar á eigin spýtur. Mikilvægt er að kennsluhættir séu þannig að öllum nemendum gefist tækifæri til að nýta hæfileika sína og þeir fái endurgjöf á vinnu sína. Til þess að aðstoða nemendur við að ná tökum á margvíslegri hæfni þarf að ríkja fjölbreytni í vinnubrögðum og kennsluaðferðum í skólastarfi …

Einstaklingsmiðað nám merkir oftast að kennarar reyni með markvissum hætti við að koma betur til móts við hvern nemanda með hliðsjón af ... getu og kunnáttu og hvers og eins hæfileikum (sbr. t.d. hugmyndin um fjölgreindir) áhuga og viðhorfum námstíl (Learning Style) framtíðaráformum

Áhrifakona um einstaklingsmiðun Carol Ann Tomlinson The Differentiated Classroom. Responding to the Needs of All Learners. 1999. How to Differentiate Instruction in Mixed-Ability Classrooms. 1995 / 2001 (2. útgáfa). Leadership for Differentiating Schools and Classrooms. 2000. Fulfilling the Promise of the Differentiated Classroom: Strategies and Tools for Responsive Teaching. 2003.

Hægt er að einstaklingsmiða: Líkan Tomlinson Hægt er að einstaklingsmiða: Inntak (Content) Aðferð (Process) Skil (Product) Umhverfi (Environment) Með hliðsjón af Námshæfi /getu (Readiness) Áhuga (Interest) Námstíl (Learning Style) Viðhorf / tilfinningar (Affect) Með því að beita aðferðum á ýmsu tagi ...

Aðferðir sem henta einstaklingsmiðuðu skólastarfi samkvæmt Tomlinson o Aðferðir sem henta einstaklingsmiðuðu skólastarfi samkvæmt Tomlinson o.fl. Samvinnunám Fjölgreinda-kennsla Einstaklingsmiðað heimanám Námssamningar Samkomulagsnám Þemanám, heildstæð viðfangsefni Þyngdarskipt efni Mismunandi verkefni Fjölbreytt náms-gögn, textar, ítarefni Markviss notkun ólíka miðla Kennsluforrit Samræðuaðferðir Áhugasvæði – krókar – valsvæði (Hringekjur) Áhugahópar Jafningjakennsla Stöðugt alhliða námsmat Lausnaleitar-nám Sjálfstæð viðfangsefni Vinnuspjöld Valverkefni + valnámskeið Frjáls verkefni Vísa á Best Practice vefinn

Fjölgreindakenningin Howard Garner Erla Kristjánsdóttir Thomas Armstrong

Fjölgreind og einstaklingsmiðun „... styrkir þá hugmynd að einstaklingar búi yfir fjölbreytilegum hæfileikum sem komi samfélaginu til góða” (Howard Gardner) 8