نشانه (نشان) جغرافیایی زعفران دبیرخانه کمیسیون تخصصی نشان تجاری (برند) معاونت کمک های تجاری دفتر امور بنگاه ها دبیرخانه کمیسیون تخصصی نشان تجاری (برند) مرداد ماه 1393

نشانه جغرافیایی (GI)چیست؟ نشانه جغرافيائي (geographical indication) نشانه‌اي‌ است‌ كه‌ مبدأ كالائي‌ را به‌ قلمرو، منطقه‌ يا ناحيه‌اي‌ از كشور منتسب‌ مي‌سازد، مشروط‌ بر اين‌ كه‌ كيفيت‌ و مرغوبيت‌، شهرت‌ يا ساير خصوصيات‌ كالا اساساً قابل‌ انتساب‌ به‌ مبدأ جغرافيائي‌ آن‌ باشد. (ماده یک قانون حمایت از نشانه های جغرافیایی) نشانه جغرافیایی می تواند برای انواع محصولات کشاورزی به کار رود که دارای کیفیتی نشأت گرفته از محل تولید آنها و تحت تاثیر فاکتورهای جغرافیایی محلی خاص نظیر آب و هوا و خاک می‌باشند.

چای دارجیلینگ زعفران قائنات پسته رفسنجان

تفاوت نشانه جغرافیایی و علامت تجاری علامت تجاری نشانه‌ای است که توسط یک شرکت مورد استفاده قرار می‌گیرد تا کالاها و خدمات خود را از کالاها و خدمات سایر شرکتها متمایز کند. علامت تجاری به صاحب آن، حق منع استفاده دیگران از آن علامت را می‌دهد. اما نشانه جغرافیایی به مصرف کننده اطلاع می دهد که یک محصول در یک مکان خاص تولید شده و دارای خصوصیات خاصی می‌باشد که بواسطه محل تولید آن است. نشانه جغرافیایی می‌تواند توسط تمام تولید کنندگان که محصولات خود را در آن مکان جغرافیایی تولید می‌کنند، مورد استفاده قرار گیرند.

اسم مبدا (AO) اسم مبدأ یا اصالت سرزمینی (Appellations of origin) یک نوع خاص از نشانه جغرافیایی است که کیفیت یک محصول را بواسطه عوامل انسانی که در محل تولید آن محصول وجود دارند، برجسته و نمایان سازند، نظیر سنتها و مهارت‌های خاص تولید. محل منشأ می‌تواند یک روستا، یک شهر، یک منطقه یا یک کشور باشد.

فرش دستباف اصفهان منبت آباده پنیر لیقوان رطوبتی دلیجان عایق منبت آباده پنیر لیقوان

مشترکات و تفاوتهای نشانه جغرافیایی ( GI) و اسم مبدا (AO) مشترکات : در هر دو باید ارتباط کیفی بین محصول با محل تولید وجود داشته باشد. هر دو به مصرف کننده در مورد منشا جغرافیایی محصول و کیفیت و یا ویژگی های محصول که با محل تولید آن مرتبط است اطلاع می دهند. تفاوت ها : در AO باید ارتباط قوی تری با منشا تولید وجود داشته باشد و کیفیت یا ویژگی های محصول که ثبت AO می شود باید کاملا با محل تولید آن تطابق داشته باشد. بدین معنی که باید مواد اولیه از همان محل تامین شود و فرایند تولید در همان محل اتفاق افتاده باشد . ولی در GI تنها یک شاخص و ویژگی مشخص جغرافیایی کافی است که آن می تواند کیفیت یا تنها شهرت آن محصول باشد و لزوماً تمامی مراحل فرایند تولید نباید در همان منطقه جغرافیایی باشد.

تفاوت نشانه جغرافیایی و علامت جمعی علایم جمعی علایمی هستند که به یک گروه قانونی خاصی که به تولید آن کالا یا خدمت می پردازند تعلق دارد و استفاده از آن تنها توسط اعضای یک نهاد جمعی (اتحادیه یا یک شرکت تعاونی) اجازه داده می شود. نشانه های جغرافیایی کالا یا محصولاتی را معرفی می کند که منشاء آن در قلمرو کشور عضو یا منطقه خاصی از آن است، در حالیکه علایم جمعی علایمی هستند که گروه خاصی را که در هر کجای کشور به تولید آن کالا یا خدمت می پردازند معرفی می کنند. برای نشان جغرافیایی یک شخص یا شرکت نیز می تواند متقاضی باشد ، در حالیکه برای ثبت علامت جمعی درخواست دهنده باید یک تشکل یا اتحادیه باشد.

چرا نشانه های جغرافیایی نیاز به حمایت دارند؟ نشانه‌های جغرافیایی برای اطلاع مصرف کنندگان از منشأ و کیفیت محصولات بکار می‌روند. بسیاری از نشانه‌های جغرافیایی شهرت با ارزشی را کسب کرده‌اند که در صورت  عدم حمایت کافی از آنها ممکن است که توسط عوامل تجاری متقلب مورد سوء استفاده قرار گیرند. استفاده نادرست از نشانه‌های جفرافیایی توسط اشخاص غیر مجاز ، هم برای مصرف کنندگان و هم تولید کنندگان زیان آور است..

نحوه حمایت از نشانه‌های جغرافیایی در سطح بین المللی تعدادی از معاهدات اداره شده توسط وایپو، حمایت از نشانه‌های جغرافیایی را فراهم می‌آورند، بویژه کنوانسیون پاریس برای حمایت از مالکیت صنعتی 1883، و معاهده لیسبون به منظور حمایت از اسامی مبدأ و نشانه های جغرافیایی.

نقشWIPO در حمایت از نشانه های جغرافیایی وایپو تعدادی از معاهدات بین المللی را اداره می‌کند که جزاً یا کلاً به حمایت از نشانه‌های جغرافیایی می‌پردازند . کشورهای عضو وایپو و سایر کشورهای ذینفع در جلسات وایپو راه‌های جدید برای ارتقاء حمایت بین المللی از نشانه‌های جغرافیایی را دنبال می‌کنند.

مراحل ثبت نشان جغرافیایی 1- ثبت داخلی نشان جغرافیایی 2- ثبت بین المللی نشان جغرافیایی

فرایند ثبت داخلی نشانه جغرافیایی

فلو چارت ثبت داخلی نشان جغرافیایی GI مرحله ا: شناسایی ذینفعان اعم از اتحادیه ها، انجمن ها و تولیدکنندگان حوزه مربوطه (سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران) مرحله 2: مراجعه به اداره مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور (سازمان توسعه تجارت ایران ) مرحله 3: دریافت و تکمیل فرم های مربوط به اظهارنامه ثبت نشان جغرافیایی (سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران)

(سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران) مرحله 4: تهیه مشخصات کامل محصول اعم از (کیفیت، منطقه جغرافیایی روش تحصیل محصول و ...) و طراحی نمونه نشان جغرافیایی مورد نظر (سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران) مرحله 5: اخذ تاییدیه از مرجع صلاحیت دار مبنی بر تایید کیفیت، مرغوبیت و شهرت و مبدا تولید کالای مورد نظر (وزارت جهاد کشاورزی) مرحله 6: پرداخت هزینه یکصد و پنجاه هزار ریال جهت پذیرش اظهارنامه به اداره مالکیت صنعتی (شورای ملی زعفران)

مرحله 8: بررسی اظهارنامه و ضمائم مربوطه ظرف 15 روز مرحله 7: ارسال اظهارنامه و ضمائم مربوطه به اداره مالکیت صنعتی(ضمائم شامل: مدارک هویتی متقاضی یا متقاضیان- 10 عدد از نمونه نشان جغرافیایی- مشخصات محصول- تاییدیه مقام صلاحیت دار- رسید پرداخت هزینه قانونی ) (سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران ) مرحله 8: بررسی اظهارنامه و ضمائم مربوطه ظرف 15 روز ( اداره مالکیت صنعتی) مرحله 9:آگهی در روزنامه رسمی کشور به مدت 60 روز به منظور بررسی اعتراضات احتمالی (اداره مالکیت صنعتی)

مرحله 11: ثبت نشان جغرافیایی در دفتر مخصوص مرحله 10 : پرداخت حق ثبت نشان جغرافیایی به مبلغ یک میلیون و دویست هزار ریال به اداره مالکیت صنعتی (شورای ملی زعفران) مرحله 11: ثبت نشان جغرافیایی در دفتر مخصوص ( اداره مالکیت صنعتی) مرحله 12:درج آگهی ثبت نشان جغرافیایی در روزنامه رسمی کشور پس از پرداخت هزینه مربوطه (شورای ملی زعفران) مرحله 13 : ارائه گواهینامه ثبت نشان جغرافیایی به متقاضیان (اداره مالکیت صنعتی) مرحله 10 : پرداخت حق ثبت نشان جغرافیایی به مبلغ 000/200/1 ریال به اداره مالکیت صنعتی (شورای ملی زعفران)

ثبت بین المللی نشانه جغرافیایی

فلو چارت ثبت بین المللی نشان جغرافیایی GI مرحله 1 : مراجعه به اداره کل مالکیت صنعتی سازمان ثبت اسناد و املاک کشور و تکمیل فرمهای مربوط به ثبت بین المللی نشان جغرافیایی ( سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران) مرحله 2: ارائه مدارک مربوط به ثبت داخلی نشان جغرافیایی GI و همچنین آگهی روزنامه رسمی کشور ( سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران) مرحله 3: توصیف نشان جغرافیای طراحی شده به زبان انگلیسی و فرانسه ( سازمان توسعه تجارت ایران و شورای ملی زعفران)

مرحله 5: ارسال application به سازمان جهانی WIPO جهت بررسی (شورای ملی زعفران) مرحله 5: ارسال application به سازمان جهانی WIPO جهت بررسی ( اداره کل مالکیت صنعتی ) مرحله 6 : بررسی توسط WIPO و درصورت پذیرش، صدور گواهینامه طی 6 ماه الی 1 سال زمان تقریبی انجام مراحل ثبت WIPO

با تشكر از توجه شما