شيوه هاي ارزيابي وضعيت بدن در ارگونومي شغلي مهندس معین کارشناس مسئول بهداشت حرفه ای شهرستان خرم دره

مقدمه ريسك فاكتورهاي شغلي اختلالات اسكلتي- عضلاني مرتبط با كار: - عوامل مربوط به كار جسماني ( وضعيت بدني، نيرو، حركت و ارتعاش ) - عوامل رواني – اجتماعي - عوامل فردي

شيوه هاي ارزيابي خطر بروز اختلالات اسكلتي - عضلاني شيوه هاي ارزيابي خطر بروز اختلالات اسكلتي - عضلاني مشاهده اي • شيوه هاي مشاهده اي قلم- كاغذي ((pen-paper - مزايا : ارزان قيمت و بدون ايجاد تداخل در كار فرد - معايب : از دست رفتن دقت بعلت روند ثبت منقطع و دشواري تعيين تعداد بهينه مشاهده ها و كاربرد بيشتر در كارهاي استاتيك و داراي الگوي ساده و تكراري • شيوه هاي مشاهده اي فيلم برداري و تفسير توسط كامپيوتر(WEPAS) 2. شيوه هاي مستقيم • ارزيابي وضيعت بدن : دستي يا با كمك تجهيزات الكتريكي • ارزيابي تنش وضعيتي يا خستگي ماهيچه اي موضعي 3. شيوه هاي خود گزارشي : پرسشنامه ، مصاحبه يا چك ليست ، نقشه بدن و...

يك شيوه ارزيابي مي با يست دو موضوع را مشخص كند: 1. آيا به انجام مداخله هاي ارگونوميك نيازي است ( خطر وجود دارد / ندارد ) 2. اگر جواب مثبت است ، آيا مداخله اثر بخش مي باشد؟

Ovako Working Posture Analyzing System (OWAS) دهه هفتاد ميلادي در يك كارخانه توليد فولاد افزايش موارد غيبت از كار و همچنين از كارافتادگي زودهنگام ناشي از اختلالات اسكلتي-عضلاني تهيه 680 عكس از پوسچرهاي گوناگون اعتبار آن نزديك به 90% و بالا مي باشد. اجراي OWAS به كمك كامپيوتر: OWASCO,OWASAN

دسته بندي پوسچر در روش OWAS 84 پوسچر شاخص + نيروي اعمال شده از سوي كارگر مشخص شدن هر پوسچر بوسيله يك كد چهار رقمي

پوسچر تنه ستون فقرات كشيده و مستقيم است. ستون فقرات خميده است. تنه در حال چرخش است. تنه خميده و در حال چرخش است.

پوسچر بازوها هر دو بازو پايين تر از ارتفاع شانه قرار دارند. يكي از بازوها در ارتفاع شانه يا بالاتر از آن قرار دارد. هر دو بازو در ارتفاع شانه يا بالاتر از آن قرار دارند.

پوسچر پاها نشسته ايستاده با پاهاي كشيده و مستقيم ايستاده با يك پاي مستقيم ايستشاده بر روي دو زانوي خميده زانو زده بر روي يك زانوي خميده زانو زده بر يك يا هر دو زانو راه رفتن يا جابجا شدن

وزن بار يا نيروي مورد نياز نيروي كمتر از 10 كيلوگرم نيرويي بين 10 تا 20 كيلوگرم نيروي بيشتر از 20 كيلوگرم

سطوح گوناگون اولويت اقدام هاي اصلاحي پوسچرهاي طبيعي و خنثي بدون اثر آسيب زا بر دستگاه اسكلتي-عضلاني. هيچگونه اصلاحي نياز نيست. پوسچرهايي كه ممكن است اثر آسيب زا بر دستگاه اسكتي-عضلاني داشته باشند. انجام اقدام هاي اصلاحي در آينده نزديك لازم است. پوسچرهايي كه داراي اثر آسيب زا بر دستگاه اسكلتي-عضلاني هستند. انجام اقدامات اصلاحي هر چه زودتر ضروري است. فشار بيومكانيكي اين پوسچرها بر دستگاه اسكلتي-عضلاني بسيار آسيب زا بوده و انجام اقدام هاي اصلاحي بي درنگ لازم است.

Rapid Upper Limb Assessment (RULA) جزء روش هاي مشاهده اي قلم-كاغذي ريسك فاكتورهاي مورد ارزيابي شامل تعداد حركت ها ، كار ماهيچه اي استاتيك و اعمال نيرو اهداف : 1- ارايه روشي براي غربالگري سريع جمعيت كاري مواجهه يافته با ريسك فاكتورهاي اختلالات اسكلتي-عضلاني اندام فوقاني 2- ارايه راه كارهايي براي پيشگيري از بروز و كاهش شيوع اختلالات اسكلتي-عضلاني اندام فوقاني

RULA (cont ) روش RULA شكل تكامل يافته OWAS براي ارزيابي خطر بروز اختلالات اسكلتي-عضلاني در اندام هاي فوقاني در اين روش يا بدترين پوسچرها براي ارزيابي انتخاب و نمونه گيري مي شوند و يا پرتعدادترين آنها.

سطوح اولويت اقدام هاي اصلاحي

Rapid Entire Body Assessment (REBA) اهداف:

تعيين سطح خطر و اولويت اقدام هاي اصلاحي

QEC( Quick Exposure Checklist) شناسایی ریسک فاکتورهای MSD در چهار ناحیه کمر، شانه/بازو، مچ دست/دست و گردن ارزیابی سطح خطر مواجهه با ریسک فاکتورهای MSD ارزیابی اثربخشی مداخلات ارگونومیک در محیط کار مقایسه سطح مواجهه با ریسک فاکتورهای MSD میان کارگران مختلف

مزایای روش QEC اثر ترکیبی ریسک فاکتورهای مختلف و تعامل آنها در بروز MSD ارزیابی می شود دارای حساسیت مطلوب کاربرد برای طیف وسیعی از مشاغل کاربرد ساده و ارزیابی سریع

مراحل ارزیابی در روش QEC 1. تعیین اولویت (بر اساس گزارشات، غیبت از کارو...) 2. انجام ارزیابی 3. امتیاز گذاری 4. تفسیر نتایج 5. مداخله ارگونومیک و ارزیابی مجدد

انجام ارزیابی

امتیاز گذاری

تفسیر نتایج