Lenda : Kontabiliteti Financiar Departamenti : Kontabilitet dhe Financa Msc. Valdrin Misiri Pejë, Maj 2017

Kontabiliteti Financiar Viti II-të, Semestri IV Departamenti : KF Statusi i lëndes : Obligative Javët mësimore: 15 [ 4 orë ligjerata, 8 orë ushtrime(4 grupe)] Mësimdhënese: MSc. Fidane Spahija Asistent: MSc. Valdrin Misiri Orari i ushtrimeve: E hene (G3 – ora 09:20 - 10:40 C2) (G4 – ora 10:40 - 12:00 C2) Orari i ushtrimeve: E Enjte (G2 – ora 13:20 - 14:40 C2) (G1 – ora 14:40 - 16:00 C2) E-maili: valdrin.misiri@unhz.eu Website: www.unhz.weebly.com

Objektivat e ligjerates Kontabiliteti i Menaxhmentit Nocioni i kostos Klasifikimi i tyre Analiza e kostos mikse Me metoden e ekstremumeve Metoden grafike dhe Metoden e katroreve te vegjel

Nocioni i kostos dhe klasifikimi i tyre Kostoja është njëri ndër komponentët kryesorë të afarizmit të ndërmarrjes. Definohet në dy aspekte sipas sistemit klasik dhe atij socialist. Përkufizimi i kostos sipas sistemit klasik qëndron në atë se kostoja është harxhim i parasë, materialit, shërbimeve, dhe pasurisë së patundshme të ndërmarrjes me qëllim të rritjes profitit. Përkufizimi i kostos sipas sistemit socialist qëndron në atë se kostoja është e bazuar në ekonominë e tregut dhe ligjet që i imponon vet tregu

Nocioni i kostos dhe klasifikimi i tyre Kostot si faktorë me rëndësi të afarizmit të ndërmarrjes shfrytëzohen kryesisht për këto tri qëllime: Si faktorë gjatë përcaktimit të hyrave dhe të dalave në ndërmarrje ; Si instrument i kontrollit të efikasitetit të afarizmit të ndërmarrjes ; Si faktor me rëndësi gjatë vendosjes për problemet e planifikimit dhe politikës afariste të ndërmarrjes .

Dallimi ne mes te kostos dhe shpenzimeve Shpenzimet mund të definohen si sakrificë apo dhënie e burimeve për qëllime të posaçme. Shpenzimet shpesh maten me njësi monetare që duhet të paguhen për mallra apo shërbime.

Dallimi ne mes te kostos dhe shpenzimeve Dr. Diana Lamani jep një definicion interesant të kostove të cilat i dallon nga shpenzimet. Me kosto nënkupton vlerën e mjeteve të përdorura ose për t’u përdorur për sigurimin e mjeteve tjera. Shpenzimi përfaqëson vlerën e mjeteve të përdorura për të siguruar të ardhura. Faktikisht, shumica e kostove shndërrohen në shpenzime. Disa prej tyre shndërrohen në shpenzime në të njëjtën kohë kur ato kryhen. Kur ndodhë një gjë e tillë, shpesh termat kosto dhe shpenzime përdoren në mënyrë të ndërsjelltë

Struktura dhe klasifikimi i kostove Sipas kontrollit të kostove: Kostot e kontrolluara përfshijnë shpenzimet të cilat menaxheri mund t’i kontrolloj dhe të ndikoj në lartësinë e atyre shpenzimeve. Kostot e pakontrolluara përfshijnë shpenzimet në të cilat menaxheri nuk mund të ndikoj në këto shpenzime.

Klasifikimi i kostove KOSTOT MENAXHERI KLASIFIKIMI Kostot e lëndës së parë për prodhimin e kompjuterit Mbikëqyrësi i departamentit të prodhimit për çipat e kompjuterit Të kontrolluara Kostot e ushqimit të një restoranti Menaxheri i restorantit Kostot e shpalljes apo shpenzimet e procesimit të dhënave të operacioneve të kontabilitetit Menaxheri i agjencisë Të pakontrolluara

Klasifikimi i kostove Sipas shkallës së shfrytëzimit të kapaciteteve: Kostot relevante dhe jo relevante Kostot e depozituara (fundosur), apo kosto e shkaktuar në të kaluarën (sunk cost) Kostot e arritura dhe të pa arritura Kostot oportune Kostot e shtuara dhe margjinale Kostot mikse

Kostot relevante, jo relevante dhe oportune Kostot relevante janë kostot që drejtëpërdrejtë identifikohen me punën, produktin apo shërbimin. Shembull tipik është: materiali apo lënda e parë, etj. Këto kosto në literaturë mund t’i hasim edhe me termin si kosto primare. Kostot jo relevante apo të tërthorta përshijn të gjitha materialet, punën, kostot tjera që nuk mund të lidhen drejtëpërdrejt me produktin, shërbimin ose punën. Si shembull janë: materiali indirekt, puna indirekte, etj.( vaji, pagat, qiraja) Paraqet një koncept ekonomik dhe mund të definohen si vlerë e alternativës më të mirë të zgjedhur me qëllim të marrjes së vendimit adekuat afarist

Kostot margjinale Së pari, kostot margjinale paraqesin ndryshimin në mes të kostove totale kur prodhimi lëvizë për një njësi. Së dyti, kostot margjinale identifikohen edhe me kostot variabile të tërësishme që njëherit, me rastin e kalkulimit të kostos paraqet një alternativë të metodës së Direct Costingut, apo një alternativë të re të sistemit të përllogaritjes së kostove.

Kostot e perziera (mikse) Shprehin kostot të cilat përmbajnë elemente të shpenzimeve fikse ashtu edhe të atyre variabile dhe ndryshojnë në tërësi por jo proporcionalisht me ndryshimin e shkallës së shfrytëzimit të kapaciteteve apo nivelit të aktiviteteve. Shembull: Standard Inc. prodhon anije me vela duke shfrytëzuar pajisje të marra me qira. Ngarkesa e qirasë për një vit është 15,000 € plus 1 € për secilën orë të shfrytëzimit të makinës mbi 10,000 orë

Kostot e perziera (mikse) Grafiku i shpenzimeve totale mikse Shpenzimet mikse ndonjëherë quhen gjysmë variabile apo gjysmë fikse €45,000 €40,000 €35,000 €30,000 €25,000 €20,000 €15,000 €10,000 €5,000 Shpenzimet mikse zakonisht ndahen në komponenta të tyre fikse dhe variabile për analiza menaxheriale Kosto totale 10 20 30 40 Orët totale të makinës (000)

Kostot fikse Shembull: Mbikëqyrësi i kompanisë merr pagë vjetore prej €75,000. Fabrika prodhon nga 50,000 deri në 300,000 shishe parfumi Numri i shisheve të prodhuara Totali i pagave për mbikëqyrësin Paga në një shishe të prodhuar 50.000 75.000 1.50 € 100.000 0.75 € 150.000 0.50 € 200.000 0.375 € 250.000 0.30 € 300.000 0.25 €

Grafiku i shpenzimeve totale fikse Grafiku për shp. fikse për njësi Kostot fikse Grafiku i shpenzimeve totale fikse Grafiku për shp. fikse për njësi €150,000 €125,000 €100,000 €75,000 €50,000 €25,000 €1.50 €1.25 €1.00 €.75 €.50 €.25 Kosto totale Kosto për njësi 100 200 300 100 200 300 Shishe të prodhuara (000) Njësitë e prodhuara (000) Numri i shisheve të prodhuara Totali pagave për mbikëqyrësin Pagat në shishe të prodhuar 50,000 shishe €75,000 €1.500 100,000 75,000 0.750 15,000 75,000 0.500 20,000 75,000 0.375 25,000 75,000 0.300 30,000 75,000 0.250

Analiza e kostos mikse Metoda e ekstremumeve Metoda e shpërndarjes grafike Metoda e katrorëve të vegjël

Metoda e ekstremumeve Muajt Prodhimi (X) Kostot totale (Y) Janar Shkurt Mars Prill Maj 20 16 24 22 18 82 70 90 85 73

Ekuacioni per llogaritjen e metodes se ekstremumeve b = y2 – y1 / x2 – x1 (Kosto variabile) a = y2 – b x2 (Kosto fikse) y = a+ b x (kosto totale – ekuacioni i drejtezes)

Metoda e shperndarjes grafike Muajt Prodhimi (X) Kostot totale (Y) Janar Shkurt Mars Prill Maj 20 16 24 22 18 82 70 90 85 73

Metoda e katroreve te vegjel Prodhimi (X) Kostot totale (Y) Prodhimi (X2) Prodhimi x Kosto (XY) 20 16 24 22 18 ΣX= 82 70 90 85 73 Σ Y=

Ekuacioni per llogaritjen e metodes se katroreve te vegjel Ekuacioni (1): ΣY = na+bΣx Ekuacioni (2): ΣXY= aΣx+bΣx²

Pyetje Suksese!