نقش GIS در مدیریت بحران ارائه کننده: خانم محمدی مدیر دفتر اطلاعات جغرافیایی و ماهواره ای
خلاصه مطالب بخش اول: اصول مبانی GIS چیست؟ وظایف مدیریت بحران چرا GIS ؟ WebGIS Mobile GIS سیستم های پشتوانه تصمیم گیری DSS هشدار سریع Early Warning بخش سوم: اقدامات حوزه GIS سازمان پیشگیری و مدیریت بحران بخش اول: اصول مبانی GIS چیست؟ وظایف مدیریت بحران چرا GIS ؟ کاربرد GIS در مدیریت بحران GIS پیش از بحران GIS حین بحران GIS پس از بحران بخش دوم: فناوری های نوین در مدیریت بحران و نقش GIS سنجش از دور سیستم های مخابراتی ماهواره ای
کاربرد GIS در مدیریت بحران
GIS چيست ؟ سيستم اطلاعات جغرافيايي مجموعه اي سامان یافته متشكل از سخت افزار، نرم افزار، نيروي متخصص، داده ها، الگوريتم ها و روشها مي باشد كه به منظور جمع آوري، ذخيره سازي، بازيابي ، نمايش ، مديريت و تجزيه وتحليل اطلاعات به كار مي رود. Information System + Geographic Position
وظایف مدیریت بحران کاهش آثار سوء بحران، آمادگی و بهبود اوضاع پس از وقوع بحران از مهمترین وظایف مدیریت بحران است، بگونه ای که مدیریت بحران، بر یک مبنای اصولی شامل، تحلیل خطرپذیری پیشگیری از فاجعه، آمادگی در برابر آن (قبل از وقوع بحران)، کمکهای اضطراری (حین وقوع بحران) و بازسازی (پس از وقوع بحران) صورت می گیرد.
چرا GIS؟ مطالعه حوادث طبیعی بزرگ نشان می دهد، در هیچ جای جهان، حتی در مهد فناوریهایی که بیشتر به معجزه شبیه اند هم نمی توان از خشم طبیعت در امان بود ولی دانش عمیق و مدیریت بالا و نظم بی نظیر می تواند در بحرانهای بزرگ به داد یک ملت برسد. در واقع عواقب، عدم برنامه ریزی، ضعف فناوری و مدیریت، بی توجهی، عدم آموزش و اطلاع رسانی و عدم آمادگی جهت مقابله با حوادث کمتر از خود بحران نیست. مدیریت چنین بحرانهایی مستلزم ابزار و اطلاعات مختلفی است که یکی از مهمترین آنها فناوری سیستم اطلاعات جغرافیایی است. فناوری سنجش از دور این امکان را به کاربر می دهد که بتواند انبوه داده ها را جمع آوری و آن را تفسیر نماید و دانش نهفته در آن را استخراج کند.
کاربرد GIS در مدیریت بحران
کاربرد GIS در مدیریت بحران
کاربرد GIS در مدیریت بحران
GIS پیش از بحران در این بخش فناوری GIS بیشتر در زمینه های بهنگام سازی اطلاعات، مکانیابی مراکز تخلیه و پیش بینی و شبیه سازی بحران بکار می آید که اهم آنها عبارتند از: تهیه نقشه های زمین شناسی، گسلها، شکستگیها، سازندهای سنگی، خاکشناسی و .... به هنگام سازی و تصحیح نقشه های موجود. مطالعات ناپايداری شيب ها و مناطق مستعد زمين لغزشها. استفاده در مکانیابی سایتهای مناسب جهت تخلیه امن اضطراری.
GIS پیش از بحران تهیه نقشه تخلیه اضطراری (Action Plan) شناسایی و پایش مناطق مستعد آتش سوزی و انفجار تهیه نقشه شریانهای حیاطی (آب، برق، گاز و ...) تهیه نقشه های پهنه بندی (پهنه بندی سیل، پهنه بندی زلزله و ...) پیش بینی زمان و مکان سوانح طبیعی (پیش بینی طوفان، سیل، زلزله و ...) مونیتورینگ، شبیه سازی و هشدار سوانح طبیعی (HDSS) Hazard Decision Support System
GIS حین بحران در این بخش فناوری GIS بیشتر در زمینه های شناخت بحران، مدیریت نیروی انسانی، مدیریت اشیاء و وسایل خطرناک، مدیریت منطقه و مدیریت امداد و نجات به کار میآید که اهم آنها عبارتند از: ثبت بحران. کمک به شناخت و درک ابعاد مکانی حادثه در لحظات و ساعت های اولیه بحران. کمک به شناخت و درک میزان خسارت وارده ناشی از بحران.
GIS حین بحران مدیریت و برنامه ریزی بمنظور کنترل بحران. برنامه ریزی، مدیریت و استفاده بهینه از مکانهای تخلیه امن اضطراری کنترل و مدیریت حمل و نقل جاده ای و شبکه راهها جهت اعزام تجهیزات و نیروهای امدادرسان به منطقه بحران تعیین مسیرهای انتقال اصلی و کوتاهترین مسیرهای ممکن برای کمک رساندن به مردم آسیب دیده مدیریت و کنترل عملیات جستجو و نجات
GIS حین بحران پيشگيري و آمادگي براي بحرانهاي ثانويه نظير زمينلغزشها و گللغزشها مخصوصاً داخل و اطراف درياچههاي زمينلغزشي ترکیب سیستم های مخابراتی ماهواره ای و سیستم های اطلاعات جغرافیایی بمنظور مدیریت عملیات امداد و نجات و عملیات جستجوی مصدومان با رعايت اولويتهاي مخابره شده.
GIS پس از بحران در این بخش فناوری GIS بیشتر در زمینه های کمک به بازسازی مناطق بحران زده و شناخت عوامل بحران بکار می آید که اهم آنها عبارتند از: بررسی تغییرات ناشی از حوادث طبیعی (شکاف های عمیق بعد از زلزله، تخریب مناطق مسکونی، تخریب اکوسیستم و ...) جهت برنامه ریزی، مدیریت و کنترل تغییرات. پردازش اطلاعات و توسعه الگوريتم برآورد ريسك يا خسارات مستقيم و غيرمستقيم (انساني، ساختمانها، بناهاي عمومي، شريانهاي حياتي و تاسيسات خطرزا، توقف تجارتها و توليد...). و...
مطالعه حوادث طبیعی بزرگ نشان میدهد، در هیچ جای جهان، حتی در مهد فناوریهایی که بیشتر به معجزه شبیه اند هم نمی توان از خشم طبیعت در امان بود ولی دانش عمیق و مدیریت بالا و نظم بی نظیر می تواند در بحرانهای بزرگ به داد یک ملت برسد.
فناوریهای نوین در مدیریت بحران GIS فناوریهای نوین در مدیریت بحران
فناوریهای نوین در مدیریت بحران سنجش از دور و GIS سیستم های مخابراتی ماهواره ای و GIS WebGIS Mobile GIS سیستم های پشتوانه تصمیم گیری Decision Support System سیستم های پشتوانه تصمیمگیری بمنظور هشدار سریع Decision Support System for Early Warning
سنجش از دور و GIS راهبري تيمهاي واكنش اضطراري، برنامهريزي تخليه امن، تشخيص مكانها با ناپايداريهاي ژئوتكنيكي، آشكارسازي نشت مواد خطرناك، برآورد ميزان تغييرات و تخريب پس از زلزله، برنامهريزي بازسازي، پاسخ به بحران و مستندسازي سوانح.
WebGIS دسترسی آنلاین و سریع مدیران به اطلاعات امکان تعریف سطح دسترسی برای کاربران كاربرد در ناوبري در صحنه واقعه امکان ارسال سریع اطلاعات و بکارگیری آن در آنالیزها بکارگیری در سیستم هشدار سریع بمنظور آگاهی دادن به کاربران
مدیریت عملیات امداد و نجات Mobile GIS دسترسی آنلاین و سریع مدیران به اطلاعات كاربرد در ناوبري در صحنه واقعه امکان ارسال سریع اطلاعات و بکارگیری آن در آنالیزها بکارگیری در سیستم هشدار سریع بمنظور آگاهی دادن به کاربران مدیریت عملیات امداد و نجات عملیات جستجوی مصدومان با رعايت اولويتهاي مخابره شده.
سیستم های پشتوانه تصمیم گیری Decision Support System پیش بینی احتمال وقوع بحران کمک به تصمیم گیری نحوه واکنش به بحران بکارگیری در سیستم هشدار سریع بحران امکان آمادگی در برابر بحران
سیستم های پشتوانه تصمیمگیری بمنظور هشدار سریع Decision Support System for Early Warning این سیستم از ادغام سیستم پایش و ارسال همزمان داده، مدلهای تخمین خسارت دینامیک و تکنولوژی WebGIS بمنظور هشدار سریع طراحی شده است. نتایج این سیستم به صورت یک پیام هشدار به مرکز تصمیم گیرنده فرستاده شده و به تصمیم گیرنده در آمادگی در مقابل بحران و واکنش در برابر آن کمک خواهد کرد.
اهم اقدامات حوزه GIS در سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران
اقدامات GIS سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران بهنگام سازی اطلاعات محلات شهر تهران تهیه نقشه تخمین خسارت محلات (DES) تدوین دستورالعمل تهیه نقشه تخلیه امن اضطراری تهیه نقشه شناسایی محلات تهیه نقشه تخلیه امن اضطراری محلات اسکان اضطراری محلات (پارک ها) مطالعات مراکز امدادی (بیمارستان ها) دیتا بانک ساختمان های شهر تهران در سطح بلوک (ممیزی چهارم)
اقدامات GIS سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران تهیه بانک اطلاعاتی پل ها تهیه نقشه کاربری اراضی سال 1335 تهران بانک اطلاعاتی مطالعات ژئوتکنیک تهیه بانک جامع قنوات شهر تهران تهیه دستورالعمل جمع آوری و آماده سازی اطلاعات تهیه بانک جامع اطلاعات شهری تهیه نقشه مدیریت بحران 22 منطقه با اطلاعات موجود اطلس مدیریت بحران
با تشکر از توجه شما
تماس با ما انتهای غربی بزرگراه جلال آل احمد، نرسیده به بزرگراه آیت ا... اشرفی اصفهانی، نبش خیابان نهم کد پستی: 1463613111 تلفن: 44244040 نمابر: 44243100 نشانی اینترنتی: WWW.tdmmo.ir