2014-2015 ОҚУ ЖЫЛЫНДА МЕКТЕПТЕРДІ ОҚУЛЫҚТАРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ Қазақстан Республикасы Білім және ғылым министрлігі 2014-2015 ОҚУ ЖЫЛЫНДА МЕКТЕПТЕРДІ ОҚУЛЫҚТАРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ АСТАНА-2014

2015 жылға қарай (2011- 2020 ж.ж. БДМБ) барлық оқушылар қорландыру циклі арқылы кезең-кезеңімен мемлекет есебінен тегін оқулықтармен қамтамасыз етіледі 2012-2013 оқу жылы 1, 7, 8-сыныптар 2013-2014 оқу жылы 2, 9-сыныптар 2014-2015 оқу жылы 3, 10-сыныптар 2015-2016 оқу жылы 4, 5, 6, 11-сыныптар 2016-2017 оқу жылы 1(12 жылдық бойынша), 7, 8-сыныптар 2017-2018 оқу жылы Қорландыру циклі - оқулықтар қорының жыл сайынғы жаңартылуының 4 жылдық циклі

Ағымдағы оқу жылында өткен жылмен салыстырғанда,120 мың оқушы көбірек тегін оқулықтармен қамтамасыз етілді Бөлінген қаражат өткен жылғы көрсеткіштерден 695 млн. теңгеге артық МЖМББС-қа сәйкес 1 оқушыға лайықталған оқу басылымдарының нормативтері келесілерді құрайды: 1- 4-сыныптар үшін – 11 оқулықтан кем емес 5 – 9-сыныптар үшін – 22 оқулықтан кем емес 10 -11-сыныптар үшін – 18 оқулықтан кем емес

Ағымдағы уақытта өңірлер кесіндісінде оқулықтармен қамтамасыз етілу

Оқушыларды оқулықтармен қамтамасыз етуде бөлу мен жауапкершілік деңгейі БҒМ: Сараптау, оқулықтар тізбесін бекіту және ЖАО мен баспалар назарына жеткізу ЖАО: Оқулықтарға тапсырысты жасау, баспалар мен жеткізушілермен келісімшарт жасасу Баспалар: ЖАО тапсырысына сәйкес оқулықтардың сапасы мен уақытылы басып шығарылуына жауапкершілік алу Жеткізушілер: Конкурс негізінде оқулықтарды мектептерге уақытылы жеткізу

Оқулықтарды әзірлеудің қолданыстағы жүйесі көп сатылы сараптаманы көздейді 3-деңгей. Республикалық комиссия Оның шешімі негізінде БҒМ ұсынылатын оқулықтар Тізбесін бекітеді 2-ші деңгей. «Оқулық» РҒПО-ның ғылыми-педагогикалық сараптамасы МжСМ-нің дінтанулық сараптамасы ДжӘДМ Сан.эпидем. сараптамасы (2014 жылдан бері) 1-деңгей. Баспалардың ішкі сараптамасы Баспалардың ішкі қағидаларымен регламенттеледі БҒМ «Оқулық» орталығының сараптамасына 214 оқулық келіп түсті 15 оқулық (7%) – ұсынылды МЖМББС пен оқу бағдарламаларына сәйкес келеді 189 оқулық (88%) – өңдеуге жіберілді МЖМББС пен оқу бағдарламаларына сәйкес келеді жөндеуді қажет ететін қателер мен сәйкессіздіктері бар 10 оқулық (5%)– ұсынылмаған МЖМББС пен оқу бағдарламаларына сәйкес келмейді әрбір сараптамаға 3 сарапшы қатысады (ғалым, әдіскер, практик мұғалім) Биылғы жылы сарапшылар мен авторлардың біліктілігін арттыру басталды (жыл сайын 100 адамнан) ң

Оқулықтар сапасы мен сараптамасы бойынша БҒМ атқарып жатқан мәселелер қатары Баспалардың оқулықтарды әзірлеу мен сараптаудың негізгі бизнес-процесстері: 1. 3. 2. БҒМ-нан оқу бағдарламаларының тізбесін алу, авторлар ұжымын қалыптастыру, оқулықтар макетін әзірлеу Оқулықтардың баспалық ішкі сараптамасы мен сынақтан өткізу және ғылыми-педагогикалық сараптамаға жолдау Ғылыми-педагогикалық сараптама мен Республикалық комиссия мақұлдаған жағдайда ЖАО-мен оқулықтарды басып шығаруға келісімшарттар жасасу Мәселе: авторлар ұжымын қалыптастыруда жүйелілік тұрғыдан келудің жоқтығы Шешім: авторларға қойылатын нақты критерийлерді әзірлеу және авторлар ұжымын іріктеудің ашықтық процедурасы Мәселе: баспаның ішіндегі нашар сараптама, басты фильм – БҒМ мемлекеттік сараптамасы: Шешім: Халықаралық кәсіби сарапшылардың қатысуы арқылы ішкі сарпатама бөлігінде Баспаларға қойылатын талаптардың Мәселе: оқулықтардағы мәтіндердің теориялығы мен күрделілігі, иллюстрациялардың аздығы Шешім: үздік әлемдік тәжірибе негізінде заманауи оқулыққа қойылатын жаңа талаптарды әзірлеу

Өңір 1. Павлодар 477,000 2. Атырау 627,871 3. Алматы қ. 1307,576 4. Оқулықтар мен ОӘК-ні сатып алуды жеткіліксіз қаржыландыру (687 млн.) – мектептерді оқулықтармен толық емес қамтамасыз етудің басты себептерінің бірі № Өңір Оқулықтарды сатып алуды қаржыландыру (млн. тг.) Қажеттілік Факт   1. Павлодар 477,000 2. Атырау 627,871 3. Алматы қ. 1307,576 4. Маңғыстау 370,777 5. Астана қ. 483,300 6. Батыс Қазақстан 411,155 7. Жамбыл 648,951 8. Қостанай 337,619 336,778 9. Алматы 1151,950 1010,340 10. Ақмола 382,122 360,786 11. Ақтөбе 154,000 152,700 12. Шығыс Қазақстан 447,606 427,235 13. Қарағанды 503,150 405,170 15. Қызылорда 333,619 281,646 16. Солтүстік Қазақстан 345,460 198,194 Оңтүстік Қазақстан 1527,641 1323,084 Барлығы: 9509,797 8822,563

Оқулықтар мен ОӘК-ге қажеттілік пен сатып алуды жоспарлау Ескірген оқулықтарды айырбастау үшін бюджет шектеулілігі: қорландыру циклінен тыс кітаптар жаңартылуы (21-24%) көзделмейді (жарамсыздық) (физ.тозу) Оқулықтар мен ОӘК-ге қажеттілік пен сатып алуды жоспарлау Өтінімдерді беру (мектептер) Өтінімдерді жинау (білім беру басқармалары) Баспалармен келісімшарттар жасасу (ЖАО) Оқулықтарды сатып алу Жоспарлаудың ауыр және жетілдірілмеген жүйесі Ағымдағы оқу жылында оқушылар санынан халық өсімі мен көші-қон процесстерін есепке алмай Қорландыру циклі негізінде және мектептер кітапханаларында оқулықтардың болуын есепке ала отырып Оқулықтарды жеткіліксіз қаржыландыру қажеттілігі (ЖАО)

Жеткізу мен конкурсты жариялағаннан кейін 50 күн конкурс жарияланған 20 күннен кейін 10 күн Өтінімдерді қарастыру 5 күн Ескертулерді анықтау мен жою 15 күннен артық емес Тауарды жеткізу үшін келісімшарт жасасу Жеткізу мен конкурсты жариялағаннан кейін 50 күн Баспалардан мектептерге оқулықтарды жеткізудегі жүйелілік іркілістер ЖАО-ның оқулықтарды жеткізуді сапасыз жоспарлауы Жетілдірілмеген конкурстық процедуралар Оқулықтарды саудалық дистрибьюциялаудың төмен жүйесі Жеткізу мерзіміндегі іркілістер Жеткізу бойынша қызметтің жауапсыз жабдықтаушысы Бағалар демпингі Материалды-техникалық базаның жоқтығы Жеткізу мерзімі есебінен өз шығындарын оңтайландыру Қаржы қорларының жоқтығы

Қазақстандағы оқулықтарды дистрибуциялаудың жетілдірілмегендігі Халықаралық тәжірибе Финляндия Sanoma Group Learning оқулықтарды басып шығарумен айналысады Sanoma Pro – оқулықтар мен ОӘК жеткізушісі Австралия Тапсырыс мұғалімдер мен кітапхана қызметкерлерімен жасалады Оқулықтарды жеткізу мен тапсырысты жасауды ұлттық пошта операторы арқылы сауда өкілдері, агенттер жүзеге асырады Оқулықтарды сату мен жеткізу бойынша толыққанды бәсекенің жоқтығы Жеткізу бойынша отандық ірі жеке оператордың жоқтығы Типографиялар оқулықтарды тек өз дүкендері арқылы жүзеге асырады

Өзекті мәселелер Арнайы білім беру ұйымдары оқу әдебиетімен жеткіліксіз қамтамасыз етілген (102 түзету мектептерінің 2%-ы ғана) Брайль рельеф-нүктелі қарпімен оқулықтар әзірленбейді және басып шығарылмайды Бұл оқулықтардың белгіленген бағасы төмен болғандықтан, шығын көлемі - жоғары. Сондықтан баспалар бұл кітаптарды шығаруға мүдделі емес Түзету мектептеріне арналған оқулықтар әзірлейтін арнайы мамандар жоқ жергілікті бюджеттерден арнайы білім беру ұйымдарының оқулықтарына қаражат бөлінбейді Өзбек, ұйғыр және тәжік тілдерінде білім беретін мектептерге арналған оқулықтар мен ОӘК ескіргендіктен жаңартуды қажет етеді (аталған мектептерге арналған оқу әдебиеттерінің 98% -ы қазіргі кезде жарамсыз болып отыр

Оқулықтар және ОӘК-мен қамтамасыз ету процедураларының ұсынылатын регламенті Іс-шаралар Қараша желтоқсан Қаңтар Ақпан Наурыз Сәуір Мамыр Оқулықтарға қажеттілікті анықтау және ЖАО-ға жинақтау Оқу қорын мектептер мен білім беру басқармаларымен түгендеу БҒМ-нің ұсынылатын оқулықтар мен ОӘК тізбесін бекітуі ЖАО-ның баспалармен келісімшарттар жасасуы Оқулықтарды жеткізудегі мемлекеттік сатып алудың конкурстық процедуралары Мектептерге оқулықтарды жеткізу мен БҒМ-ге есеп беру Регламенттің сақталуын әрбір кезеңде бақылауды өңірлік департаменттер БҒМ бақылауы бойынша жүзеге асырады

Жағдайды өзгертудің шаралары Оқулықтарды мектептерге жеткізу бойынша мемлекеттік сатып алулар мерзімі мен пішімінің қысқартылуы Оқулықтарды жеткізу бойынша әлеуетті жабдықтаушыларға қойылатын біліктілік талаптарын арттыру Арнайы түзету мектептеріне арналған оқу әдебиеттерін сатып алу жүйесін қайта қарастыру және сатып алу құнының нарықтық бағаға дейін көбейту

Назарларыңызға рақмет!