LOA Reflection Workshop, on Tuesday, 25 October at Sunway Hotel.

Project Title Application of Food Safety Mechanism in Good Agricultural Practices (GAP)

Principal Implementing Organization Name of Organization: Department of Plant Protection Sanitary and Phytosanitary, General Directorate of Agriculture (GDA), MAFF Team name and individual member name: Dr. Preab Visarto Project Team Leader Mr. Op Pich Project Coordinator Mr. Mean Chetna Project implementer Mr. Pen Monyvott Project implementer Mr. Lun Vanny Project implementer Mr. Preap Dina Project implementer Mr. Lang Peng Chhy Project implementer Mr. Sum Sovann Vice Chief, Agronomy Office PDA Kandal, Project implementer; Mr. SengBuntha Chief of agronomy BanteaySrey district, PDA Siem Reap, Project Implementer;

គោលបំណង ដើម្បី Developed ប្រព័ន្ធយន្តការ​វិញ្ញាបនបត្រលើចំការ ឬកសិដ្ឋាន ដើម្បី Developed ឯកសារ GAP (guideline, training manual, training tools) ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់មន្រ្តីស្តីពី GAP (trainers, inspectors, auditors) ដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពរបស់កសិករស្តីពី GAP ដើម្បីធ្វើស្ចំការបង្ហាញស្តីពី GAP

Project outputs ១. ចុះអង្កេត និងសម្ភាសន៍អំពីការយល់ដឹងរបស់កសិករ នៅខេត្តកណ្តាល និងខេត្តសៀមរាប។​ ជាលទ្ធផលៈ ​ ខេត្តកណ្តាលៈ ភូមិព្រែកអុងប៉ាង ឃុំទឹកវិល ស្រុកស្អាង (សម្ភាសន៍ចំនួន​៥០​គ្រួសារ (ស្រី​២០​នាក់​​ស្មើនឹង៤០%) ឃើញ​ថា​កសិករ​មាន​ការ​យល់​ដឹងពីការអនុវត្តកសិកម្មល្អមាន​ចំនួន​តិចតួច (១០-១៥%) ។ ខេត្តសៀមរាបៈ នៅភូមិអូរម្នាស់ ឃុំខ្នារសណ្តាយ ស្រុកបន្ទាយស្រី(៥០​គ្រួសារ (ស្រី១២នាក់ស្មើនឹង២៤%) ឃើញ​ថា​កសិករ​មាន​ការ​យល់​ដឹងពីការអនុវត្តកសិកម្មល្អមាន​ចំនួន​តិចតួច (១៥-២០%) ។

Project outputs (Cont.) ២.​ ការប្រជុំរៀបចំយន្តការ និងឯកសារបច្ចេកទេស ប្រជុំ ៥ដងក្នុងការរៀបចំយន្តការ ប្រជុំ៥ដង ក្នុងការរៀបចំឯកសារបច្ចេកទេស និងបានធ្វើការបោះពុម្ពសៀវភៅបច្ចេកទេសដូចជាៈ GAP training manual ៤០០ ក្បាល GAP for food safety manual ៤០០ក្បាល GAP leaflet for food safety ៤០០០សន្លឹក Poster on GAP 2 set

Project outputs (Cont.) បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលគ្រូបង្គោលស្តីពីការអនុវត្តកសិកម្មល្អដល់មន្រ្តីកសិកម្មខេត្តនៅខេត្តកណ្តាល សរុបចំនួនក្នុងមួយវគ្គចំនួន២៥រូប (ស្រី្ ត៥) បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលគ្រូបង្គោលស្តីពីការអនុវត្តកសិកម្មល្អដល់មន្រ្តីកសិកម្មខេត្តខេត្តសៀមរាប សរុបចំនួនក្នុងមួយវគ្គចំនួន២៥រូប (ស្រី្ត៤ នាក់)

Project outputs (Cont.) បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការធ្វើសាវនកម្មលើការអនុវត្តកសិកម្មល្អដល់មន្រ្តីកសិកម្មខេត្តនៅ ខេត្ត កណ្តាល សរុបចំនួន ក្នុងមួយវគ្គចំនួន២៥រូប បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលស្តីពីការធ្វើសាវនកម្មលើការអនុវត្តកសិកម្មល្អដល់មន្រ្តីកសិកម្មខេត្តនៅ ខេត្តខេត្តសៀមរាប សរុប ចំនួនក្នុងមួយវគ្គចំនួន២៥រូប

Project outputs (Cont.) បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដល់កសិករស្តីពីការអនុវត្តកសិកម្មល្អនៅខេត្តកណ្តាល ចំនួន១០សាលា (៣១៥នាក់់់ចូលរួម ស្រ្តី១៦៨ នាក់) បានបើកវគ្គបណ្តុះបណ្តាលដល់កសិករស្តីពីការអនុវត្តកសិកម្មល្អនៅខេត្ត​សៀមរាប ចំនួន១០សាលា (៣៥១នាក់ចូលរួម ស្រ្តី​១១១ នាក់)

Project outputs (Cont.) បានធ្វើ Fields demonstration on GAP នៅខេត្តកណ្តាលមួយកន្លែង(ភូមិទួលក្រូច ឃុំក្រាំងយ៉ូវ ស្រុកស្អាង បានធ្វើ Fields demonstration on GAP នៅ​​ខេត្តសៀមរាបមួយកន្លែង (ភូមិអូម្នាស់ ឃុំខ្នារសណ្តា យ ស្រុកបន្ទាយស្រី​

Project outputs (Cont.) 1. បានធ្វើទិវាស្រែស្តីពីលទ្ធផលបង្ហាញ GAP នៅខេត្តកណ្តាល (ភូមិទួលក្រូច ឃុំក្រាំងយ៉ូវ ស្រុកស្អាង) តារាងវិភាគសេដ្ឋកិច្ច សួនបង្ហាញដំណាំ ម្រះ នៅស្រុកស្អាង ខេត្តកណ្តាល កសិករ៖ ផាត​ សុខា ថ្ទៃដីសួន៖ ៥០០ ម២ រយះពេលដាំដុះ ដល់ប្រមូលផល៖ រយះពេល​ ២ខែ ពីថ្ងៃទី ១៥ ខែធ្នូ ២០១៥ដល់ថ្ងៃទី១៥ខែ​​​កុម្ភៈឆ្នាំ២០១៦ ក សរុបចំណាយ ១៧៧០០០០ ខ ចំណូលសរុប ១៥១០ គ.ក្រ ១៨០០៛ ២៧១៨០០០ គ ចំណេញ(គ= ខ - ក) ៩៤៨,០០០

Project outputs (Cont.) 2. បានធ្វើទិវាស្រែស្តីពីលទ្ធផលបង្ហាញ GAP នៅ​​ខេត្តសៀមរាបមួយកន្លែង (ភូមិអូម្នាស់ ឃុំខ្នារសណ្តាយ ស្រុកបន្ទាយស្រី​) តារាងវិភាគសេដ្ឋកិច្ច សួនបង្ហាញដំណាំ ត្រសក់ផ្អែម នៅស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប កសិករ៖ ផាន់ ទ្បន ផ្ទៃដីសួន៖ ៥០០ ម២ រយះពេលដាំដុះ ដល់ប្រមូលផល៖ រយះពេល ២ខែកន្លះ​ ពីខែ​ថ្ងៃទី០១ ខែ មករា ដល់ខែ ២៥ ខែមិនា ឆ្នាំ២០១៦ ក សរុបចំណាយ ១៩៩៤០០០ ខ ចំណូលសរុប ១៥៧៨ គ.ក្រ ៤០០០ ៦៣១២០០០ គ ចំណេញ(គ= ខ - ក) ៤,៣១៨,០០០

Project​​ Outcomes ប្រព័ន្ធយន្តការ GAP certification ត្រូវបានឯកភាព និងមានមុខងារត្រឹមត្រូវ គ្រូបង្គោល និងសវនករ នៅតំបន់គោលដៅ មានសមត្ថភាពដើម្បីអនុវត្តនីតិវិធីក្នុងកម្មវិធី GAP កសិករកាន់តែច្រើននៅតំបន់គោលដៅ និងក្រៅគោលដៅមានចំណេះដឹង និងមានការចាប់អារម្មណ៍ក្នុងការចុះឈ្មោះជាចំការ ឬ កសិដ្ឋាន GAP ចំការ២ត្រូវបានវាយតម្លៃ និងផលិតផល GAP បន្ថែមទៀតនឹងត្រូវបានភ្ជាប់ទៅនឹងទីផ្សារ និង កសិករកាន់តែច្រើននឹងបង្កើនប្រាក់ចំណូលវិស័យកសិកម្មនិងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។

Lesson learned ក. ចំនុចខ្វះខាត កសិករមួយចំនួនបានចូលរួមការបណ្តុះបណ្តាលតែគាត់ពុំបានធ្វើផលិតកម្ម កសិករដែលបានជ្រើសសម្រាប់ការបណ្តុះបណ្តាលខ្លះមិនមានត្រូវមានការប្តេជ្ញាចិត្តក្នុងការអនុវត្ត ក្នុងរយៈពេលខ្លីកសិករមិនអាចទទួលយកគោលការណ៍នៃការអនុវត្តកសិកម្មល្អកម្ពុជា(CamGAP) ទាំងស្រុងបានទេ កសិករភាគច្រើនមានពេលវេលាតិចតួចណាស់ក្នុងការចូលរួមនៅក្នុងគម្រោងនេះបានព្រោះ​រវល់ការងារផ្សេងៗ ការ Developed គម្រោងនេះមានការខ្វះនូវសកម្មភាពមួយគឺបន្ទាប់ពីចប់គម្រោងត្រូវធ្វើវាយតម្លៃម្តងទៀត អ្នកអនុវត្តគម្រោងមិនទទួលបានប្រាក់ខែ​ និងប្រាក់ឧបត្ថម្ភនៅមានកម្រិតពីម្ចាស់ជំនួយ ការអនុវត្តសកម្មភាពរបស់គម្រោងត្រូវធ្វើមុនការទំលាក់ថវិកាមិនគួរនឹងបន្តទៀតទេព្រោះអាចប្រឈមនឹងបញ្ហាច្រើន

ខ. ចំនុចល្អ ទទួលបានចំណេះដឹងបន្ថែមអំពី GAP និងទទួលបានកំរៃបន្ថែមទៀតពីការងាររបស់ពួកគេ (បានប្រាក់ចំណេញ និងដោយមិនចាំបាច់ ចំណាយប្រាក់សម្រាប់ទិញថ្នាំព្យាបាលខ្លួនពីផលប៉ះពាល់បណ្តាលមកពីការងារផលិតកម្ម) ពួកគេមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីបង្កើនផលិតភាពដោយសារតែពួកគេបានសុខភាពល្អ កសិករអាចទទួលបានប្រាក់ចំណូលកាន់តែច្រើនតាមរយៈការលក់ផលិតផលសុវត្ថិភាព (ករណីសិក្សារបស់លោកអៀម ​ប៉ែត)​ មានសាយភាយពីតំបន់គោលដៅនូវសិករអនុវត្តគោលការ GAP ផលិតផល GAP នឹងត្រូវបានភ្ជាប់ទៅនឹងទីផ្សារ គម្រោងនេះជាមេរៀនបទពិសោធន៍សម្រាប់គម្រោងអនុវត្តបន្តទៀត

Project implementation issues ពិបាកប្រមូលកសិករអោយចូលរួមក្នុងវគ្គបណ្តុះបណ្តាល ការយល់ដឹងរបស់កសិករនៅមានកម្រិត (ការអាន ការសរសេរ...) កសិករភាគច្រើនប្រើប្រាស់ថ្នាំកសិកម្មច្រើលើសកម្រិត ផ្ទៃដីផលិតកម្មតូច Intervention and Recommendation បញ្ចុះបញ្ចូលពួកគាត់ឱ្យយល់ពីសារៈសំខាន់នៃវគ្គ ត្រូវផ្តល់នូវការបណ្តុះបណ្តាលអោយបានច្រើន និងការធ្វើបង្ហាញផ្ទាល់ថែមទៀត កងក្រងកសិករមួយៗឱ្យទៅជាក្រុមកសិករ ឬ សហគមន៍កសិកម្ម

key success មានការគំទ្រពីស្ថាប័ន ឆន្ទៈរបស់មន្រ្តីអនុវត្តគម្រោង (ទោះបីជាថវិកាទំលាក់មានការយឺតយ៉ាវក៏ក្រុមការងារប្រឹងប្រែងរកដំណោះស្រាយ) កិច្ចសហប្រតិបត្តការល្អ និងយកយល់គ្នារវាងក្រុមការងារថ្នាក់ជាតិ និងថ្នាក់ក្រោមជាតិ មានការជ្រោមជ្រែងពីមូលដ្ឋាន(ភូមិ ឃុំ) ក្នុងការជំរុញ និងណែនាំទៅកសិករក្នុងការចូលរួម

Activities to be upscale លើកកម្ពស់ស្តង់ដា GAP (CamGAP) ដើម្បីពង្រឹងទៅក្រុមកសិករឬសហគមន៍ឱ្យយល់ដឹងអំពីសារៈសំខាន់នៃ GAP ក្នុងនោះរួមមានៈ ក្រុមហ៊ុនផ្គត់ផ្គង់ធាតុចូល ទីផ្សារនៃអ្នកផលិត និងអ្នកប្រើប្រាស់ បង្កើនចំនួននៃការបណ្តុះបណ្តាល និងបង្កើនចំនួនការធ្វើបង្ហាញបច្ចេកទេសជាក់ស្តែង​តាមរយៈការអនុវត្តជំហ៊ាននីមួយៗនៃការអនុវត្ត កសិកម្មល្អកម្ពុជា (CamGAP) ការបង្កើតទីផ្សារសម្រាប់ផលិតផល GAP លើកកម្ពស់ការធ្វើកិច្ចសន្យាធ្វើផលិតកម្មកសិកម្មរវាងអ្នកផលិត និងហាងលក់ផលិតផលមានសុវត្ថិភាពនៅក្នុងតំបន់ និងទីក្រុង កាត់បន្ថយការនាំចូលផលិតផលដែលមិនមានសុវត្ថិភាពពីបណ្តាប្រទេសជិតខាងដោយការបង្កើត របាំងបច្ចេកទេស

Thank you