Leiðsagnarmat ... mat í þágu náms Ingvar Sigurgeirsson - ágúst 2011

Heimsókn í skóla ...

Nokkur mikilvæg námsmatshugtök Greinandi mat: Til að greina námserfiðleika (Diagnostic Assessment) Stöðumat: Hvar stendur nemandinn? (Placement Assessment) Leiðsagnarmat: Til að bæta námið (Formative Assessment) Lokamat / heildarmat: Til að meta námsárangur þegar kennslu er lokið (Summative Evaluation) Mikilvægi vitnisburðarbókanna – dæmið úr Kvennaskólanum. Símat: Stöðugt námsmat á námstíma (Continuous Assessment / Ongoing Assessment)

Skilgreining á leiðsagnarmati Leiðsagnarmat byggir á því að nota námsmatsgögn sem grundvöll til að bæta nám og kennslu. (Formative assessment is a planned process in which assessment-elicited evidence of students' status is used by teachers to adjust their ongoing instructional procedures or by students to adjust their current learning tactics (James Poppham)).

Kjarninn í leiðsagnarmati Nemandinn fær (stöðuga) endurgjöf um nám sitt ásamt ábendingum um það hvernig hann geti bætt sig (ráðgjöf, leiðsögn) Haft er fyrir satt að fjöldi rannsókna (2007, um 4000) sýni þýðingu vandaðs leiðsagnarmats til að bæta námsárangur Nemendur sem standa höllum fæti virðast njóta sérstaklega góðs af leiðsagnarmati Sjálfsmat og jafningjamat eru mikilvægir þættir í leiðsagnarmati en meginatriði er að nemendur skilji til hvers er af þeim ætlast (skilji markmiðin) (Sjá um þessar áherslur: Black og Wiliam, 1998: Inside the Black Box)

Kennslufræði leiðsagnarmats Útskýra markmið fyrir nemendum Markvissar spurningar Leiðbeinandi endurgjöf (umsagnir) Virkja nemendur (sjálfsmat, jafningjamat) Jafningjakennsla (Wiliam, 2007: Changing Classroom Practice)

Útskýra markmið fyrir nemendum Rannsóknir benda til þess að tilgangur náms mætti vera oftar á dagskrá í skólastofum Rannsóknir benda til þess að áhersla á markmið / tilgang náms hafi jákvæð áhrif á námsárangur Samræða við nemendur Nota markmiðin í kennslunni Í tengslum við námsáætlanir Í tengslum við sjálfsmat og jafningjamat

Markvissar spurningar Þrennt virðist skipta meginmáli: Spurningar sem vekja nemendur til umhugsunar um námsefnið Uppröðun (sbr. hér) Að gefa nemendum umhugsunartíma Í þessu myndbandi, Secondary Assessment – Effective Qustioning, útskýra Paul Black and Chris Harrison, mikilvægi góðra spurninga (smellið á myndina)!

Leiðbeinandi endurgjöf (umsagnir) Tvær stjörnur – ein ósk ... Þrjár stjörnur – tvö ráð ... O.s.frv.

Gátlistar, matslistar, sóknarkvarðar (Checklists, rating scales, rubrics) Gátlisti Matslisti Sóknarkvarði

Sjálfsmat: Samvinna

Nýting sóknarkvarðanna Sem viðmiðun um gæði (tengt markmiðum í upphafi) Sjálfsmat Jafningjamat Kennaramat Samskipti við foreldra Sem vitnisburður

Virkja nemendur (sjálfsmat, jafningjamat) Auka ábyrgð nemenda á eigin námi Nemendur verði tilgangur námins ljósari Skilja betur hvernig þeir læra Mikilvæg forsenda: Að nemendur viti til hvers er ætlast Sjálfsmat verður að læra

Kostir jafningjamats Virkjar nemendur til þátttöku og ábyrgðar Eflir skilning nemenda á markmiðum námsins Bætir endurgjöfina, hún verður fyllri – fleiri sjónarhorn Nemendur taka ábendingum nemenda oft betur en ábendingum kennara Nemendur leggja sig oft meira fram ef þeir vita að félagar þeirra taka þátt í mati Veitir mikilvæga þjálfun, m.a. í tjáningu, samstarfi, jafningjastuðningi, og nemendur læra að gagnrýna uppbyggilega Úr skólastefnu Laugarnesskóla (drög 2011)

Meira um jafningjamat Jafningjamat í hópum hefur gefið góða raun Jafningjamat þarf að kenna! Heppilegt er að nota gát-, mats- og marklista við jafningjamat Vel kemur til greina að nemendur taki þátt í að búa þessi tæki til

Brekkubæjarskóli, 3. bekkur „Skriftarlöggur“: Jafningjamat í skrift Skriftarlöggan og nemandinn ákveða í sameiningu hvaða stafur, orð eða setning fær stjörnu með hliðsjón af gátlista. Verkefnið hefur gefist mjög vel en nemendur þóttu sýna miklar framfarir með þessari aðferð og ábyrgð nemenda á eigin námi jókst.

Lykilhlutverk sjálfsmatsins Hvernig stend ég mig? Hvað get ég munað og hvernig fæ ég betur skilið? Er ég að læra eins og mér hentar best? Hvað þarf ég að gera til að bæta mig? Hvar er ég sterkur og hverjir eru veikleikar mínir? Hvernig veit ég hvort vinna mín sé góð? Hver eru markmiðin mín? Að hvaða atriðum þarf ég að einbeita mér við upprifjun? Hvað fær mig virkilega til að hugsa? Hvernig fer ég að því að ná árangri og taka framförum? Gagnlegt kver um leiðsagnarmat: Self-assessment Þýðing: Þóra Björk Jónsdóttir

Jafningjakennslan Vannýtt auðlind Nemendur skilja skýringar skólafélaga betur en skýringar kennara Jafningjakennsla felur í sér þjálfun í tjáningu Kennsla er besta námsaðferðin!!!

Lykillinn er samræðan við nemandann Nemendasamtalið Dæmi úr Norðlingaskóla Dæmi úr Heiðarskóla

Ræðið Hvernig hugnast ykkur áherslur í leiðsagnarmati? Hverjar eru helstu hindranir? Hvar eru sóknarfæri?