Photochemistry can be dramatically different from “ordinary” chemistry See example below

photochemistry example: Ljósefnafræði ; Dæmi / photochemistry example: Cl Ar

photochemistry example: Ljósefnafræði ; Dæmi / photochemistry example: . Cl . Ar .

photochemistry example: Ljósefnafræði ; Dæmi / photochemistry example: Ar Cl

photochemistry example: Ljósefnafræði ; Dæmi / photochemistry example: + - Cl Ar Cl

photochemistry example: Ljósefnafræði ; Dæmi / photochemistry example: Ar Cl Cl

Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 * Sjá: http://www.hi.is/~agust/ * Sjá: http://www.hi.is/~agust/

Gangur og hraði efnahvarfa: A + B C + D Hr.efnahv.

Ljósmyndun efnahvarfa; Nóbelsverðlaunin í efnafræði, 1999 Gangur og hraði efnahvarfa: A + B C + D Hraði = k[A] [B]; k = Aexp(-Ea/RT); k <= [A] vs t mælingar Arrheníus: Nóbelsverðlaun 1903 Hr.efnahv. Hr.efnahv.

Kenning um skammlíft milliástand: 1930-1940: Kenning um skammlíft milliástand: Henry Eyring Michael Polanyi # A..B 1 2 A + B C + D # Skammlíft milliástand: Líftími » tími tengjasveiflu, dæmigert 10-13 – 10-12 sek 1: 2: Kenning

Tilraunir með sameindabunur: 1975-1990: Tilraunir með sameindabunur: Sameinda- buna Árekstur Skynjun myndefna/ hvarfefna Hreyfanlegur skynjari -Ráðið í eiginleika milliástanda út frá dreifingu / endurkasti sameinda John C. Polanyi Nóbelsverðlaun, 1986: Dudley Herzbach Yuan Lee Bunur

“Ljósmyndun efnahvarfa” 1985 - “Ljósmyndun efnahvarfa” Þ.e. Gleypnimælingar milliástanda vs tími fyrir tíma(bil) £ 10-12 s: Gleypnimælingar með ljósleiftrum 10-15 s AB CD A . .B C ..D A + B 0,000000000000001 s C + D “Femtósekúndu litrófsgreining” Nóbelsverðlaunin í efnafræði 1999: Próf. Ahmed Zewail, Caltech. Ljosm.

Verðl.

http://www.its.caltech.edu/~femto/ Femtol.

Öll stig hvarfsins koma fyrir samtímis, þ.e.: Hvernig / Hvað? A + B C + D Öll stig hvarfsins koma fyrir samtímis, þ.e.: Of margbreytilegt /flókið Hvernig?

Skapa þarf “samhæfðar aðstæður”: Dæmi: “½ hvarf”, sbr.: ICN# I + CN, Þ.e.: I CN#

Skapa þarf “samhæfðar aðstæður”: Dæmi: “½ hvarf”, sbr.: ICN# I + CN, Þ.e.: I CN ICN# ICN I + CN Myndað með femtó- sekúndu LASER-púls gleypni Gleypnimælingar ½ hvarf

Framkvæmd: ICN-Tilr.

Nánar: ICN# I + CN Gleypni- Mælingar: ICN Niðurstöður: ICN-niðurst.

(a) (b) [NaI# Na..I# ] Na + I NaI (a) NaI# (b) Na NaI

Stilbene(1)

Stilbene(2)

IH..OCO [I..H..O..CO] I +HO+CO Van der Waals Spýtt- Sameinda- “Sameindir” Spýtt- kæling Sameinda- buna IH+OCO

C4H8 C4H8# C2H4 + C2H4 ??? Cyclob.

Rofnun tetrafluordijoðetans: C2F4I2 C2F4 + 2I: . I F I F F ?(1) F C C C C F . F F I F I . I F F I F I F F . F ?(2) C C C C C C . F . F F I F I F F I C2F4I2

mynataka

5

6

7

8

9

10

A + M ??? M1 + M2 ??? A + B C + D Reaction cross section:

A + M ??? M1 + M2 ??? A + B C + D Reaction cross section: Cross section = s = <d>2p d But ions:

But ions: Reaction cross section: A+ + B C + D + F µ 1/r2 - + +

But Ions: Reaction cross section: A+ + B C + D + - + +

+ + But ions: Reaction cross section: A+ + B C + D Collision frequency much larger +

+ A + M ??? M1 + M2 ??? A + B C + D Reaction cross section: Ions: Collision cross section = s >> <d>2p d