ადამიანის უფლებები qeTi murusiZe

ადამიანის უფლებების ისტორია

,,ჰამურაბის კანონები” – უძველესი წერილობითი წყარო, სადაც საუბარია ადამიანის უფლებებზე, კერძოდ, თავისუფლებაზე – andurarum

თავისუფლების კონცეპტის პირველ გაფორმებად ლურსმული ლურსმული დამწერლობით აღბეჭდილი შუმერული სიტყვა ,,ამაგი” ითვლება, რომელიც ითარგმნება, როგორც ,,დედასთან დაბრუნება”

ადამიანის უფლებები რელიგიაში არა კაც ჰკლა– სიცოცხლის უფლების ეკვივალენტია არა იპარო–საკუთრების უფლების დაცვად აღიქმება იუდაიზმის მცნება: ,,ნუ გაუკეთებ სხვას იმას, რაც თავად არ გენდომებოდა რომ გაგიკეთონ”. მაჰმადიანური დოგმა: ,,სანამ საკუთარ თავს იმას არ უსურვებ, რასაც საკუთარ ძმას, ვერც ერთი თქვენგანი ვერ გახდება მორწმუნე”.

თავისუფლების დიდი ქარტია 1215წ. Magna Carta Libertatum

1320 წელი – ,,არბორთის დეკლარაცია” – შოტლანდია 1628 წელი– პეტიცია უფლებათა შესახებ – ინგლისი 1679 წელი–,, ჰაბეას კორპუსი” Habeas Corpus Act– ინგლისი 1689 წელი –უფლებათა ბილი Bill of Rights – ინგლისი 1789 წელი–ადამიანისა და მოქალაქის უფლებათა დეკლარაცია–საფრანგეთი

ბუნებრივი მდგომარეობა და ადამიანის უფლებები ბუნებრივი მდგომარეობა და ადამიანის უფლებები ჯონ ლოკი (1632–1704) ,,ლიბერალიზმის მამა”, ფილოსოფოსი და ექიმი, განმანათლებლობის ეპოქის ერთ–ერთი ყველაზე გამოჩენილი მოაზროვნე.

ადამიანის ბუნებრივი უფლებები საკუთრების, ანუ სიცოცხლის, თავისუფლების და ქონების სხვათა ხელყოფისაგან დაცვის უფლება, ასევე კანონის დამრღვევის დასჯისა და გასამართლების უფლება.

1948 წლის 10 დეკემბერს გაერო–ს მიერ მიღებული ადამიანის უფლებათა საყოველთაო დეკლარაცია

1857 წელს უტუ მიქავას მოთხოვნები: კაცის კაცი არ უნდა არსებობდეს; აღიკვეთოს ყმებით ვაჭრობა; აიკრძალოს გადასახადების თვითნებური გადიდება; მიეცეს გლეხს ყველა ადამიანური უფლება; დაწესდეს კანონებზე დამყარებული მმართველობა მებატონეთა განუკითხავი მმართველობის მაგივრად; მოისპოს ტანჯვა–წვალების დღემდე არსებული მეთოდები; დაკანონდეს გლეხთა საკუთრების ხელშეუხებლობა; გაძლიერდეს მემამულეთა და ხელისუფალთა პატივისცემა ხალხის ადათ–ჩვეულებებისადმი.

სახელმწიფოს ვალდებულებათა სამი დონე: პატივისცემის ვალდებულება დაცვის ვალდებულება შესრულების ვალდებულება

ადამიანის უფლებათა თვისებები: საყოველთაობა სამართლიანობა საღი აზროვნება მიუკერძოებლობა ობიექტურობა ბუნებრიობა ცალსახა უნდა იყოს სიცოცხლის ხელშეუხებლობა საჯაროობა საკუთრების ხელშეუხებლობა ლეგიტიმურობა თავისუფლება

ადამიანის უფლებათა თვისებები: საყოველთაო ხელშეუვალი განუყოფელი უნივერსალური განუსხვისებელი ურთიერთდამოკიდებული და ურთიერთდაკავშირებული

ადამიანის უფლებათა კონცეფციის ძირითადი ღირებულებები: ღირსება სინდისი ჯანმრთელობა ტოლერანტობა პირადი ცხოვრება თავმოყვარეობა პასუხისმგებლობა არჩევანი თანასწორობა ობიექტურობა სამართლიანობა უსაფრთხოება განათლება

ადამიანის უფლებათა კონცეფციის ძირითადი ღირებულებები: ღირსება თავისუფლება თანასწორობა ტოლერანტობა დემოკრატია სამართლიანობა