مثالي از فرآيند آموزش به مددجو om/
بررسي و شناخت بيمار براساس فرآيند پرستاري بيمار آقاي محمدي 42 ساله با تشخيص فشار خون بالا بستري شده است. بيماري وي در طي يكسال گذشته شدت گرفته است. آقاي محمدي اين بار با فشار خون 190/100 بستري شده است. او در مورد محدوديت هاي رژيم غذايي اطلاعات ناقص دارد و علاوه براين به رعايت رژيم غذايي تمايلي ندارد. او معتقد است كه رعايت رژيم غذايي براي او و خانواده اش دردسر ساز است. او كارمند بانك است و هيچ گونه تحرك بدني و برنامه ورزشي منظمي رادنبال نمي كند. آقاي محمدي تمايل دارد كه نحوه صحيح اندازه گيري فشار خون را يادبگيرد تا درمنزل بتواند خودش فشار خون را كنترل نمايد. آقاي محمدي نحوه صحيح استفاده از داروها را مي داند ورژيم دارويي خود را به طور صحيح دنبال مي كند. m/
تشخيص هاي پرستاري 1- كمبود آگاهي درباره فرآيند بيماري 2- عدم رعايت رژيم غذايي در رابطه با كمبود آگاهي و نحوه زندگي 3- احتمال اختلال در مراقبت در منزل در رابطه با كمبود مهارت در مورد نحوه صحيح اندازه گيري فشار خون 4- الگوي نامناسب زندگي در مورد عدم استفاده از يك برنامه ورزشي منظم m/
تعيين نيازهاي آموزش بيمار با استفاده از : نيازهاي خود بيمار بررسي بيمار در طي فرآيند پرستاري m/
نياز هاي آموزشي آقاي محمدي نياز به آموزش در مورد : فرآيند بيماري الگوي زندگي و فعاليت هاي روزانه رژيم غذايي نحوه صحيح اندازه گيري فشار خون m/
درمورد هر يك از نياز هاي آموزشي بايد طرح آموزشي تهيه گردد. مراحل زير طي شود : 1. تعيين اهداف : هدف كلي و اهداف رفتاري 2. شيوه تدريس در هر جلسه آموزشي 3. منابع آموزشي 4. ارزشيابي m/
آموزش علائم فشار خون بالا و سير آن نياز آموزشي : نياز به كسب اطلاعات در مورد علائم فشار خون بالا و سيرآن om/
1- تعيين اهداف : هدف كلي : از آقاي محمدي انتظار مي رود در پايان يك جلسه آموزشي اطلاعات صحيح وكافي در مورد بيماري كسب كند. اهداف رفتاري : بيمار قادر باشد مفهوم فشار خون بالا را شرح دهد. بيمار بتواند پس از اتمام جلسه آموزش تغييرات ايجاد شده در عروق خوني را با رسم يك شكل ساده نشان دهد. بيمار بتواند علائم بيماري فشار خون بالا را نام ببرد. m/
منابع آموزشي شيوه تدريس 1- وسايل كمك آموزشي : تخته وايت بورد و ماژيك پوستر جزوه آموزشي 2- منابع انساني : يكي از اعضاء خانواده مددجو 3- فضاي آموزشي : اتاق بيمار روش توضيحي پرسش و پاسخ ترسيم شكل طول جلسه آموزش : يك جلسه 20 دقيقه اي m/
ارزيابي بيمار مفهوم فشار خون بالا را توضيح دهد. با رسم شكلي ساده تغييرات عروق خوني را نشان دهد. بيمار علائم بيماري را نام ببرد. m/
اجراي فرآيند آموزش جلسه آموزش بر اساس نيازهاي آموزشي تعيين شده وطبق طرح تنظيم شده در يك جلسه 20 دقيقه اي اجراء گرديد. درابتداي جلسه توانايي بيمار و ميزان تمايل وي مورد بررسي قرار گرفت. بيمار جهت آموزش آمادگي داشت. جلسه آموزش در اتاق بيمار صورت گرفت اما جهت افزايش تمركز بيمار از پاراون در اطراف تخت بيمار استفاده شده تا فضاي خلوتي براي بيمار فراهم شود. در حين آموزش دختر بيمار نيز حضورداشت. m/
اجراي فرآيند آموزش مطالب با روش توضيحي براي بيمار ارائه شد. محتواي آموزشي كه ارائه شد عبارت بودند از : تعريف بيماري، سير بيماري، علل و علائم بيماري تغييرات عروقي ايجاد شده با رسم شكل بر روي وايت بورد براي بيمار نشان داده شد. از يك پوستر نيز جهت درك بهتر مطالب استفاده شد. در حين روش توضيحي بيمار و فرزندش سؤالات خود را مي پرسيدند و با روش پرسش و پاسخ به سؤالات آنها پاسخ داده مي شد. به بيمار فرصت كافي داده مي شد كه در مورد مطالب فكر كند. در پايان، محتواي آموزشي در قالب يك جزوه آموزشي 20 صفحه اي به بيمار داده شد. تا جهت افزايش عمق يادگيري و در مواقع لزوم از آنها استفاده نمايد. m/
عدم رعايت رژيم غذايي نياز آموزشي : درك اهميت و لزوم رعايت رژيم غذايي مناسب كسب اطلاعات در زمينه نوع رژيم غذايي om/
اهداف هدف كلي : از آقاي محمدي انتظار مي رود پس از شركت در جلسه آموزشي رژيم غذايي متناسب با بيماري خود رارعايت نمايد. اهداف رفتاري : 1- بيمار اهميت رعايت رژيم غذايي را با توضيح دهد ( حيطه عاطفي ). 2- بيمار قادر باشد محدوديت هاي غذايي در رابطه با بيماري را شرح دهد.( حيطه آگاهي ) m/
منابع آموزشي شيوه تدريس وسايل كمك آموزشي : 1. پمفلت آموزشي نيروي انساني : 1. اعضاء خانوده جهت شركت در جلسه حل مسأله 2. بيماران ديگر مبتلا به فشار خون بالا جهت ايفاء نقش فضاي آموزش : اتاق بيمار و سالن كنفرانس بخش قلب ارائه اطلاعات در مورد نوع رژيم غذايي به روش توضيحي آموزش اهميت رعايت رژيم به شيوه ايفاء نقش روش حل مسأله در حضور اعضاء خانواده جهت از بين بردن موانع موجود در رعايت رژيم غذايي در منزل تعداد و مدت جلسات 3 جلسه : جلسه توضيحي : 15 دقيقه جلسه ايفاء نقش و حل مسأله هر كدام 25 دقيقه m/
ارزيابي بيمار اهميت رعايت رژيم غذايي خود را شرح دهد. بيمار قادر باشد يك رژيم غذايي مناسب، براي يك هفته آينده خود بنويسد. m/
اجراء جلسه آموزشي در مورد رژيم غذايي جلسه اول : روش توضيحي مطالب در مورد نوع محدوديتهاي رژيم غذايي به روش توضيحي براي بيمار بيان شد. به بيمار آموزش داده شد كه از مصرف چه موادي پرهيز كند، مصرف چه موادي را محدود نمايد و اينكه چه موادي را مي تواند آزادانه مصرف كند. در مورد تعداد دفعات و حجم مواد غذايي در هر بار تغذيه توضيح داده شد. جهت استفاده در منزل نيز پمفلت آموزشي تحويل داده شد. m/
اجراء جلسه آموزشي در مورد رژيم غذايي جلسه دوم : روش ايفاء نقش پيرامون اهميت و لزوم رعايت رژيم غذايي به مدت 25 دقيقه يك سناريو درمورد اثرات عدم رعايت رژيم غذايي نوشته شد. توسط 3 نفر از بيماران ديگر مبتلا به فشار خون بالا ايفاء نقش شد. در حين ايفاء نقش بيمار نگرش خود را نسبت به رعايت رژيم غذايي بيان كرد و با نگرش هاي ساير بيماران مواجه شد. در پايان جلسه به سؤالات پاسخ داده شد. m/
اجراء جلسه آموزشي در مورد رژيم غذايي جلسه سوم : حل مسأله عدم رعايت رژيم غذايي در منزل جلسه حل مسأله با حضور خود بيمار و 3 نفر از اعضاء خانواده تشكيل شد. مشكلات موجود در رعايت رژيم غذايي مطرح شد. هر يك از اعضاء خانواده به بيان ديدگاهها و نظرات خود پرداختند. راه حل هاي احتمالي با كمك اعضآء نوشته شد. اعضاء خانواده در مورد هر كدام از راه حل ها فوايد و مشكلات را بيان كردند و نظرات مخالف و موافق را ذكر كردند. راه حل هاي مختلف با هم مقايسه شد. از بين راه حل ها يك راه حل انتخاب و به بيمار و خانواده توصيه شد. m/
آموزش نحوه صحيح اندازه گيري فشار خون om/
اهداف هدف كلي : بيمار نحوه صحيح اندازه گيري فشار خون را ياد بگيرد. اهداف رفتاري : بيمار قادر باشد با استفاده از فشار سنج فشار خون را به طور صحيح اندازه گيري نمايد. m/
منابع آموزشي شيوه تدريس وسايل كمك آموزشي : 1. دستگاه فشار سنج 2. فيلم آموزشي نيروي انساني : يكي از اعضاء خانواده فضاي آموزش : اتاق بيمار نمايش عملي پخش فيلم تعداد و مدت جلسات 1 جلسه به مدت 20 دقيقه روش ارزيابي در پايان جلسه بيمار بتواند با استفاده از فشار سنج، فشار خون را به طور صحيح اندازه گيري نمايد. m/
اجراء جلسه آموزشي در مورد نحوه اندازه گيري فشار خون با حضور بيمار و يكي از اعضاء خانواده جلسه آموزشي به صورت نمايش عملي تشكيل شد. در ابتدا توضيح شفاهي در مورد مراحل اندازه گيري فشار خون داده شد. سپس مراحل انجام كار به صورت عملي نمايش داده شد. پس از پايان نمايش عملي به بيمار فرصت داده شد تا همان مراحل را انجام دهد. اشكالات بيمار با نشان دادن فیلم آموزشی برطرف شد و به سؤالات بيمار پاسخ داده شد. m/
آموزش استفاده از يك برنامه ورزشي منظم om/
1- تعيين اهداف : هدف كلي : از مددجو انتظار مي رود در پايان جلسه برنامه ورزشي منظمي را اجرا نمايد. اهداف رفتاري : بيمار اهميت پيروي از برنامه ورزشي منظم را توضيح دهد. بيمار بتواند پس از اتمام جلسه آموزش يك برنامه ورزشي براي يك هفته آينده خود تدوين نمايد. m/
منابع آموزشي شيوه تدريس وسايل كمك آموزشي : 1. فيلم آموزشي فضاي آموزش : اتاق بيمار روش توضيحي پخش فيلم تعداد و مدت جلسات 1 جلسه به مدت 20 دقيقه روش ارزيابي در پايان جلسه بيمار بتواند يك برنامه ورزشي مناسب براي يك هفته آينده خود تدوين كند. m/
اجراء جلسه آموزشي در مورد برنامه ورزشي اهميت انجام ورزش هاي منظم براي بيمار به روش توضيحي شرح داده شد. انواع ورزش هاي مناسب و نحوه انجام آنها با پخش يك فيلم آموزشي به مدت 20 دقيقه نمايش داده شد. در پايان به سؤالات بيمار پاسخ داده شد. m/