Heart David Kachlík, Štěpán Jelínek
Heart situation
Heart development sinus venosus common atrium ventricle bulbus cordis truncus arteriosus atrium - sinus venarum cavarum atrium (separated with crista terminalis) ventricle (inflow part) ventriculus (outflow part separated with crista supraventricularis) aorta + truncus pulmonalis
Heart description basis x apex facies sternocostalis s.anterior facies diaphragmatica s. inferior /=posterior wall in clinic/ facies pulmonalis dx. + sin. margo dexter /former acutus/ margo sinister /former obtusus/ incisura apicis cordis auricula dextra et sinistra sulcus coronarius sulcus interventricularis ant. + post.
Heart structure endocardium = tunica intima myocardium = tunica media working myocardium excitomotor apparatus (EA) = conducting m. fibrous skeleton of heart pericardium
Endocardium continuous with vessels´ tunica intima 4 layers: endothelial subendothelial – collagenous fibres fibromuscular - collagenous, elastic connective tissue, smooth muscle cells – thicker in atria subendocardial – containing conducting myocardium, loose connective tissue endocardium forms heart valves
Heart valves duplication of endocardium Internal fibrous lamina – collagenous + elastic fibres endothelium superficially attached to fibrous anuli without blood or lymph vessels cuspidal, semilunar, other leaflets
Myocardium cardiomyocytes 3 layers in ventricles spiral (vortex), circular, longitudinal 2 in atria – internal layer = mm. pectinati 3x thicker in left ventricle than in right one conducting system is different in both function and structure
Myocardium
Pericardium
Pericardium Pericardium fibrosum – ligg. sternopericardiaca, membrana bronchopericardiaca Pericardium serosum lamina paretalis = pericardium lamina visceralis = epicardium = tunica serosa = mesothel tela subserosa (fat tissue, vessels) Cavitas pericardii Sinus obliquus + transversus Liquor pericardii - 20 ml N. phrenicus, a.+ vv. periacardiacophrenicae puncture (in case of tamponade) below processus xiphoideus (dorsocranially) 4th / 5th intercostal space left of sternum (less frequently)
Heart cavities atrium dextrum + sinistrum septum interatriale septum atrioventriculare ventriculus dexter + sinister septum interventriculare (pars membranacea + muscularis)
Atrium dextrum (right atrium). ostium v. cavae inferioris valvula v.c.i. Eustachii ostium v. cavae superioris tuberculum intervenosum Loweri ostium sinus coronarii valvula s. coronarii Thebesii ostia vv. ventriculi dx. anteriorum foramina venarum minimarum fossa ovalis / foramen ovale cordis limbus fossae ovalis
Atrium dextrum (right atrium) auricula dextra sinus venarum cavarum crista terminalis mm. pectinati ostium atrioventriculare dextrum trigonum nodi atrioventricularis Kochi
Ventriculus dexter (right ventricle) ostium atrioventriculare dextrum valva tricuspidalis cuspis anterior, posterior, septalis mm. papillares anterior, posterior, septalis chordae tendineae chordae tendineae falsae s. spuriae trabeculae carneae trabecula septomarginalis
Ventriculus dexter (right ventricle) crista supraventricularis pars glabra = infundibulum = conus arteriosus = outflow part ostium trunci pulmonalis valva trunci pulmonalis valvulae semilunares dx., sin., ant. /semilunar cusps/ noduli Aranzii lunulae commissurae
Right-sided compartments
Atrium sinistrum (left atrium) auricula sinistra ostia venarum pulmonalium mm. pectinati valvula foraminis ovalis (= former falx septi Parchappei)
Ventriculus sinister (left ventricle) ostium atrioventriculare sinistrum valva mitralis s. bicuspidalis cuspis anterior, posterior (cc. commissurales) mm. papillares anterior, posterior chordae tendinaeae trabeculae carneae vestibulum aortae ostium aortae valva aortae valvulae semilunares dx., sin., post. /semilunar cusps/ noduli Aranzii, lunulae, commissurae sinus aortae Valsalvae (correspond to valvulae)
Left-sided compartments
ECHO
Fibrous skeleton of heart anulus fibrosus dexter + sinister trigonum fibrosum dextrum /= central fibrous body/ + sinistrum anulus aorticus + a. trunci pulmonalis tendo infundibuli tendo valvulae venae c. inf. Todaroi pars membranacea septi interventricularis fibrous connective tissue valve support myocardium insertion electric isolation of atrial and ventricular myocardium
Heart supply arteries – 2 coronary arteries (ACS, ACD) vinculum, ponticulus veins – 3 systems, without valves lymph drainage – 3 plexuses, 2 truncs (right one to ductus thoracicus, left one to ductus lymphaticus dexter !) nerves – automatical impulses autonomic system (sympathetic, parasympathetic) viscerosensory fibers
Coronary arteries
Arteria coronaria dextra (ACD) sinus aortae (Valsalvae) dexter → ACD r. coni arteriosi → Vieussens´ circle r. nodi sinuatrialis (65%) rr. atriales r. marginalis dexter (RMD) r. interventricularis posterior (RIP) r. nodi atrioventricularis (80%) r. posterolateralis dexter (RPLD)
Arteria coronaria sinistra (ACS) sinus aortae (Valsalvae) sinister → short (2-3cm) → ACS r. interventricularis ant. (RIA) – clinically „left anterior descending“ (LAD) r. coni arteriosi → Vieussens´ circle r. diagonalis (RD) r. circumflexus (RC) rr. atriales r. marginalis sinister (RMS) r. posterolateralis sinister (RPLS) r. intermedius (RIM) – 25%, from ACS bifuraction
Coronary arteries
Arteria coronaria sinistra ACS in posteroanterior projection ACS in lateral projection (right to left) ACS in lateral projection (left to right)
Ponticulus
Stenosis in ACS
Arteria coronaria dextra ACS in posteroanterior projection ACS in lateral projection (right to left) ACS in lateral projection (left to right)
Collateral vessels
Heart veins Sinus coronarius → atrium dextrum ← v. cardiaca (cordis) magna ← v. interventricularis anterior ← v. maginalis sinistra name change when crossing left border (Vieussens´valve !) ← v. ventriculi sinistri posterior ← v. obliqua atrii sinistri Marshalli ← v. cardiaca (cordis) media (= v. interventricularis post.) ← v. cardiaca (cordis) parva ← v. marginalis dextra
Heart veins Vv. ventriculi dextri anteriores = vv. cardiace (cordis) anteriores → atrium dextrum Vv. cadiace (cordis) minimae Thebesii → all cavities without any major clinical importance
Nerves – autonomic system Sympathetic – nn. cardiaci cervicales sup.+ medii + inf., thoracici positive dromotropic, bathmotropic, inotropic, chronotropic effect β1 receptors Parasympathetic – n. X → rr. cardiaci cervicales sup.+inf., thoracici negative effect Viscerosensory fibres (T1-T4) Head´s zone behind sternum and in ulnar edge of left upper limb
Conducting system of heart Complexus stimulans cordis Systema conducens cordis „Excitomotor apparatus“ enables generation of heart automatic impulse formed with modified cardiomyocytes: less myofibrils placed in periphery no intercalar discs connections by desmosomes and nexuses different size glycogen gathered around the nucleus
Conducting system of the heart - parts nodus sinuatrialis (Keith-Flack) right atrium near foramen v. cavae superioris interatrial connections ( fasciculi atriales) fasciculus interatrialis (Bachmann) další svazky sporné anterior (James), medius (Wenckebach), posterior (Thorel) nodus atrioventricularis (Aschoff-Tawara) right atrium in Koch‘s triangle near ostium atrioventriculare dextrum myocytes smaller than those of working myocardium rich blood supply
Conducting system of heart fasciculus atrioventricularis (atrioventricular bundle) His-Kent-Gaskell AV blockage of 1st-3rd grade truncus f.a. crus f.a. (Tawara) dextrum sinistrum limbus anterior limbus posterior rami subendocardiales (Purkyně) larger than typical cardiomyocytes with lighter cytoplasma quick impulse conduction towards heart apex accessory connections → preexcitation syndrom WPW (Wolf-Parkinson-White)
Purkyně fibres (HE + elastin)
artificial pacemaker
Physiology Heart cycle systole diastole Pulse and volumes EKG curve Arterial pulse curve with dicrotic notch Endocrinne function - ANF
Examination physical examination (aspection, percussion, palpation, ausculatation) EKG, Holter echocardiography, oesophageal echok. (X-ray of heart and lungs) coronarography nuclear medicine biochemistry: troponins, CK MB, myoglobin
Auscultation Testut‘s points = 4 auscultation points
Auscultation – Testut´s points 4 auscultation points Valva mitralis – 5th intercostal space left of strenum in medioclavicular line Valva tricuspidalis – 4th intercostal space left (or right) of strenum Valva aortae – 2th intercostal space right of sternum Valva trunci pulmonalis – 2th intercostal space left of sternum Erb´s point (3rd intercostal space left of sternum) - murmurs
Systolic/ diastolic pressures in the heart chambers
Basic clinical units Endocardium: endocarditis, valvular defects (inborn, acquired) Myocardium: ischmeic heart disease (AP, IM), myocarditis, cardiomyopathy Pericardium: pericarditis, tamponade Conducting system: arrythmia Developing defects: septal defects, transposition of large vessels, Fallot´s tri-, tetra-, pentalogy, opened Botallo´s duct, aorta coarctation
Heart X-ray
Rheumatic vegetations
Endocarditis
Valvular insufficiency (regurgitation) and stenosis
Myocardial infarction
Cardiac aneurysm
Pericarditis
Cardiac trauma
Cardiac tamponade
The heart during CPR
Basic therapeutic operations PTCA (= percutaneous transfemoral coronary angioplasty)
Basic therapeutic operations by-passing venous grafts (v. saphena magna) arterial grafts (a. radialis) artery lifting (a. thoracica interna, a. gastroomentalis sinistra) a.thoracica interna (clinically „a. mammaria interna – left/right = „LIMA, RIMA“) valve replacement (porcine, plastic) transplantation
Valvular replacement
Cardiac transplantation
Practical training X-ray of heart and lungs Valve auscultation Heart specimen – whole x dissected Histological slides of heart muscle
Thank you for attention…..... and finaly several important notes: speciality of the cnducting system the worst blood supply of subendocardial layers - ↑ risk of hypoxia The thickest muscular wall of left ventricle - ↑ risk of hypoxia