Sinna 2, April 11, 2015 ni ading
“Tiberius Caesar uk kum 15na laitak, Pontius Pilate in Judea gam auk lai, Herod tetrarch Galilee ah, a sanggampa Philip tetrarch Iturea ah leh Trachonitis gamkuam ah leh, Lysanias tetrarch Abilene ah, Annas leh Caiaphas te in siampi lian asep laitak in, Zacharias tapa John kiang gampa lakah Pasian kammal hong tung hi.” (Luke 3:1-2) Luke thubu sungah John leh Zeisu nasep kipat hun hong kawkkhia sak thei thu gukte ih mu thei hi. 1.Tiberius Caesar in auk hun kum 15 laitak. Amah Roman Emperor dingin September 18, 14 kum in kipan hi. Jew mite in kum pen phabi tun cil lam pan sim uh hi. Tua ahih manin Tiberius uk kum khatna pen 14 kum phalbi kipat hi ding hi. A kum 15na pen 27 kum phalbi kipat hun hi ding hi. 2.Governor of Judea: Pontius Pilate. AD 26 leh 36 kikal. 3.Tetrarch of Galilee: Herod. 4 BC pan 39 AD dong. 4.Tetrarch of Iturea: Philip. 4 BC pan 34 AD dong. 5.Tetrarch of Abilene: Lysanias. Abilinian biakinnpi a lai kigelh na bangin, AD14 pan 29 AD kikal dong amanh uk hi.. 6.Siampi Lian: Annas leh Caiaphas. Caiaphas in AD 18 pan 36 AD dongg uk hi. Annas pen asem takpi ahih nawnloh hangin mite in Siampi Lian in ngaihsun lai uh hi.
“Jordan gun kimlehpam teng ah pai kawikawi in, mawhmai nading in kisiika kituiphumna thu agen hi.” (Luke 3:3) John’ tuuiphumna pen tui sunga phumsukna hia khen nih kisuah thei in: 1.Tui sunga lutna. Mihon maia kisiikna lahna. 2.Tui sung pan thawh khiatna. Pianthakna. Sung lam kikhelna thumann gamtatna tawh aki langh khia thumanna (Luke 3:10-14) Tui pan hong paikhiat ciangin, “ kisiikna tawh kipawl gah agah dingin” hong gen hi. Tuiphumna picingzaw hong pai lai dinga: “kei sanga ahatzaw Khat hong pai dinga… Kha Siangtho leh mei tawh hong tuiphum ding.” Tua tuiphumna bang himawk hiam?
“Zeisu in biakinnpi amuh masakpen hun in … Biakna tau a asi aluang gan amuh ciangin… Ni khat khit nikhat akhiatna mu to semsem a… Ama nasep masuante Honpa in hong muthei semsem hi.” E.G.W. (Khangcin’ Lunggulh, The Desire of Ages, cp. 8, pg. 57) “Zeisu in biakinnpi amuh masakpen hun in … Biakna tau a asi aluang gan amuh ciangin… Ni khat khit nikhat akhiatna mu to semsem a… Ama nasep masuante Honpa in hong muthei semsem hi.” E.G.W. (Khangcin’ Lunggulh, The Desire of Ages, cp. 8, pg. 57)
Kum 20 tang khit ciangin, Zeisu Jordan gun ah ki tuiphm dingin John kiang ah vapai hi. Zeisu in mawhna aneih loh hangin ih etteh dingin; ong lak hi. Tua laitak in tangkona 3te hong gingkhia a: Kum 20 tang khit ciangin, Zeisu Jordan gun ah ki tuiphm dingin John kiang ah vapai hi. Zeisu in mawhna aneih loh hangin ih etteh dingin; ong lak hi. Tua laitak in tangkona 3te hong gingkhia a: Amah in “Pasian tuuno ”, leitung honkhiapa (John 1:29). Amah in Khazih, Kha Siangtho’ sathau nilhpa (Luke 3:22). Amah in PasianTapa Pa lungkimna ahihi (Luke 3:22).
“Tua ciang in dawi in, mual sang dawn ah paipih a, thakhat thu in leitung kumpigam khempeuh alak hi. Tua ciangin dawi in ‘Hih vangliatna khempeuh kong pia ding hi. Kei tung hong kipia a, ka utpeuh tungah ka pia thei hi. Tua ahih manin, ka mai ah kun in nong biak leh avek in nanga hi ding hi.’aci hi.” (Luke 4:5-7) Zeetna vatkhia dingin Zeisu in Topa Kammal zangh kik hi. Eite in zeetna ih zawh nang in eitha leh ei ciimna ih muang kha hi. Zeisu bang in tawntung Topa kammal ih muan ding ahihi. Zeisu hong lahna bang zui ni. Pasian pen na khemmpeuh leh ih biak bulpi hisak ni. Langpanna kipat hun a kipan Satan in Pasian banga biak ding lunggulh den hi (Isaiah 14:13-14). A Topan ama tung’ kiaap leh hih leitunga athuneihna teng nusia ngam hi. Ama kicitkhem sakna tawh Zeisu khem zolo hi. Pasian tung bek ah Zeisu kiaap hi. Amah bek biak ding ahihi.
“A zeetna teng aman khit ciang in, hun pha dang angah kik dong amah kihemkhia phot hi.” (Luke 4:13) Luke 4 sunga zeetna nunung pen ah, Zeisu pen biakinnpi ah A nuntak sung anihveina ahawhna ahihi. Tua khit ciang in dawi in Zeisu zeet kik hi. Tutung in bel Pasian kammal hong zangh hi. Pasian Tapa ahihna Zeisu tellah sak hi. (Luke 4:9-12). Zeisu in mang himawkleh Pasian ahihna leh A masuan vai ah alungheinei suak ding hi. Ahi zongin Zeisu takhial kha lo hi. Apa muang in tua bang hun in Pasian tapa ahih vai Ama tellah kul salo hi. Zeisu in ‘zeetna khempeuh’ zo mang hi.
Tua zeetna’ hong hilh thu lite in: “Mite thuak ngei zeetnate bekmah alel na hi uh a; ahi zongin nathuak zawhloh ding uh zeetna hong tung sak lo ding in Amah muanhuai a, tua zeetnate tungtawn mah in na thuakzawhna ding un suahtakna lampi hong bawlsak ding hi.” (1 Corinthians 10:13)
“Eite khempeuh in zeetna nasia takin ih tuak ciat ding a ih upmuanna vai sittelna sangpen ih tuak ciat ding hi. Pasian tawh anungta kizopna ih neih kul a; Ama pianngei ngah leng; galpa vai ah hong kikhem zolo in, leitung lunggulhna hanga siatna pan ih suakta ding hi. Zeisu ah kip takin ih kingak kul phot a, upmuanna ah zungg khak ding kul hi.” E.G.W. (Teltuam thupuakte, Selected Messages, book 2, cp. 5, pg. 50)