Dæmi um námsmatsaðferðir
Dæmi um mikilvæga þætti sem erfitt er að meta Vinnuvenjur Umræður, upplestur, tilraunir, tjáning, vinnubrögð, leikni í samskiptum Leikni Umgengni, ástundun, iðni, frumkvæði, áræðni, úthald Félagsleg viðhorf Tillitssemi, umhyggja, löngun til að stuðla að góðum samskiptum Viðhorf til þekkingar Áhugi Starfsgleði Sjálfsmynd Forvitni, opinn og spurull hugur Áhugi Ánægja – gleði Virðing, geta tekið gagnrýni
Frammistöðumat Require that students actively develop their approaches to the task under defined conditions, knowing that their work will be evaluated according to agreed-upon standards. This requirement distinguishes performance assessment from other forms of testing.
Þýðing Frammistöðumatsverkefni krefjast þess að nemendur móti sjálfir úrlausnir verkefna við ákveðnar aðstæður; vitandi að frammistaða þeirra verður metin með hliðsjón af viðmiðunum sem samkomulag er um. Þessi skilyrði greina frammistöðumat frá öðrum námsmatsaðferðum.
Gildi frammistöðumatsverkefna Reyna á fleiri þætti en hefðbundið skriflegt mat: Skilning, greiningu, mat Öflun og beitingu þekkingar Eigin lausnir Útsjónarsemi, hugvit, sköpun Samstarfshæfni
Frammistöðumatsverkefni? Munnleg próf (?) Verkleg próf (?) Kynningar – flutningur Þrautalausnir Hönnunarverkefni Nýsköpunarverkefni Sýningar Eru námsmöppur (portfolio) frammistöðumat?
Óhefðbundin próf Próf þar sem nemendur mega nota hjálpargögn Svindlpróf, glósupróf, önnur hjálpargögn... öll gögn Heimapróf Prófverkefni gefin upp með fyrirvara Munnleg smápróf, dæmidæmi Nemendur fá að gera endurteknar tilraunir við sama próf / sömu próf: Prófavikur (Salaskóli) Einstaklingsmiðuð próf (Salaskóli, Norðlingaskóli) Samvinnupróf (Salaskóli)
Marklistar (sóknarkvarðar), matskvarðar, gátlistar Á ensku: Scoring Rubrics, Rating Scales, Checklists: – Tæki sem nota má bæði við mat á frammistöðu (flutningur, verkefnaskil) og afrakstri (skýrslum, ritgerðum, myndverkum, úrlausnum) – Henta í öllum námsgreinum, á öllum skólastigum – Auka líkur á nákvæmni, óhlutdrægni – Nemendur fá glöggar upplýsingar um til hvers er ætlast
Hverjir nota marklista, matskvarða og gátlista? Kennarar Nemendur Sjálfsmat Jafningjamat Aðrir (foreldrar, samkennarar, gestir, stjórnendur) Sjá sýnishorn á þessari slóð:
What is a Rubric? / Hvað er marklisti? A rubric is an evaluation tool that describes quality of work on a continuum from excellent to poor. Specific characteristics of performance are detailed for all quality levels. A rubric measures student work against real-life criteria and is referred to as a form of authentic assessment. – Marklisti er námsmatstæki sem lýsir gæðum verkefna / úrlausna á skala frá mestu gæðum til hinna minnstu. Gefin er námkvæm lýsing á því hvað einkennir mismunandi frammistöðu. Marklisti byggist á viðmiðunum sem eru sótt í veruleikann og má því telja til þeirra aðferða sem kenndar hafa verið við „ rauntengt “ námsmat. –
Dæmi um marklista! HAPPY FACE QUALITYEXAMPLE 4 - Displays amazing detail and color; highly elaborate theme; unique and original 3 - Displays detail and color; theme is present with some elaboration; displays initiative to develop original work 2 - Displays some detail and/or color; theme is present but not fully developed; evidence of some initiative to develop original work 1 - Displays a lack of detail, color, and theme; very little or no initiative in developing original work
Dæmi um gátlista og matskvarða úr grunnskólum Reglulegar athuganir (gátlistar, matskvarðar), dæmi – Hrafnagilskóli (virkni)virkni – Ingunnarskóli (list- og verkgreinar)list- og verkgreinar – Norðlingaskóli, mat á námi í smiðjummat á námi í smiðjum Matsatriðabanki Baldurs Sigurðssonar
Tilviks- eða atviksskráningar (Anecdotal Records) Dagbókarfærslur... skráningar... athugasemdir... – Ótvírætt gildi... – En hversu raunhæft? Áhugaverð tenging við starfendarannsóknir þar sem dagbækur gegna veigamiklu hlutverkistarfendarannsóknir
Gögn frá nemendum Nemendasamtal, námssamtal „starfsmannasamtöl“ við nemendur Matsfundir með nemendur Skýrslur, leiðarbækur, dagbækur, greinargerðir, kannanir frá nemendum
Matsfundir 10–20 þátttakendur Orðið gengur tvo til þrjá hringi: – Jákvæð atriði: Hvað eruð þið ánægð með? – Kvörtunarhringur: Hvað má betur fara? Nemendur nefna eitt / tvö / þrjú atriði eftir því hvað ákveðið hefur verið Öll atriði eru skráð Engar umræður
Kannanir Heildstæðar kannanir Einstök námskeið eða áfangar, dæmidæmi Lotur, kennslustundir, – Dæmi – mat á einni kennslustund Dæmi – Dæmi – ígrundun í lok dags (Lundarskóli) Dæmi – Dæmi – mat í vikulok Dæmi – Dæmi – mat í lok þáttar (lífsleikni, MS) Dæmi Leiðsagnarkannanir, dæmi (lífsleikni, MS), dæmi (Fsu)dæmi Áhugasviðskannanir, dæmidæmi
Þýðing sjálfsmats Þýðing – Virkja nemendur til ábyrgðar á námi sínu – Mikilvæg þjálfun – Nemendur skilja betur tilgang námsins – Kennarar fá mikilvægar upplýsingar um nám og kennslu (þeir heyra raddir nemenda) – Rannsóknir sýna að sjálfsmat getur bætt námsárangur
Að hvaða atriðum þarf ég að einbeita mér við upprifjun? Hvar er ég sterkur og hverjir eru veikleikar mínir? Hvernig stend ég mig? Hvernig veit ég hvort vinna mín sé góð? Hvað fær mig virkilega til að hugsa? Hver eru markmiðin mín? Hvað get ég munað og hvernig fæ ég betur skilið? Er ég að læra eins og mér hentar best? Hvað þarf ég að gera til að bæta mig? Hvernig fer ég að því að ná árangri og taka framförum? Lykilhlutverk sjálfsmatsins Gagnlegt kver um leiðsagnarmat: Self-assessment Self-assessment Þóra Björk Jónsdóttir benti IS á þetta efni
Sjálfsmatsaðferðir Nemendasamtöl, – dæmi úr Norðlingaskóla dæmi Umræðufundir, sbr. matsfundir Leiðarbækur, dagbækur Gátlistar, matsblöð, kannanir, dæmi (MS), dæmi (Kvennaskólinn, þýska)dæmi
Jafningjamat Virkja nemendur til þátttöku og ábyrgðar Eflir skilning nemenda á markmiðum námsins Eykur við endurgjöfina (hún verður fyllri – fleiri sjónarhorn) Nemendur taka ábendingum nemenda oft betur en ábendingum kennara Nemendur leggja sig oft betur fram ef þeir vita að félagar þeirra taka þátt í mati Veitir mikilvæga þjálfun (tjáning, samstarf, jafningjastuðningur) – nemendur læra að gagnrýna uppbyggilega
Jafningjamat Dæmi (MS) Dæmi
Dæmi um jafningjamat (IS) Við jafningjamatið styðjist þið við eftifarandi spurningar: Er efnið í möppunni fjölbreytt? Er efnið áhugavekjandi? Leggur höfundur mikið af mörkum sjálfur? Gætir hugmyndaflugs? Virðist höfundur hafa lært mikið á námskeiðinu? Gæti annar aðili nýtt sér efnið með auðveldum hætti? Hversu góður er frágangur (málfar)? Er heimilda getið? Skrifið stutta umsögn og gefið einkunn. Notið einkunnaviðmiðanir Kennaraháskólans við einkunnagjöfina (sjá á þessari slóð: Jafningjamatið sendið þið umsjónarmanni námskeiðsins
Anecdotal Records / Tilviks- eða atviksskráningar Dagbókarfærslur... skráningar... athugasemdir... – Ótvírætt gildi... – En hversu raunhæft? Áhugaverð tenging við starfendarannsóknir þar sem dagbækur gegna veigamiklu hlutverkistarfendarannsóknir
Gögn frá nemendum Nemendasamtal, námssamtal „starfsmannasamtöl“ við nemendur Matsfundir með nemendur Skýrslur, leiðarbækur, dagbækur, greinargerðir, kannanir frá nemendum
Námsmöppur Ekki ein aðferð heldur margar! Gömul aðferð – í nýjum búningi – nýju samhengi!
Portfolio - Processfolio Námsmappa Sýnismappa Sýnishornamappa Verkefnamappa Verkmappa Ferilmappa Nemendamappa Gengur undir ýmsum heitum: Heimilda- safn um nám – feril – eða afrakstur
Megingerðir Safnmappa (documentation) Ferilmappa Sýnismappa (showcase) Rafræn mappa (electronic portfolio, webfolio)
Sýnismappa (Portfolio / Processfolio) Minnispunktar kennarans Ritgerðir Umsagnir félaga Ljósmyndir Myndir Riss Uppköst Glósur Skýrslur Dagbækur Úrlausnir Ljósrit Tölvuútprentanir Sýnishorn Markvisst val Sýnir þróun í tíma - framfarir Þátttaka nemenda (Sjálfsmat) Safnið á að vera skapandi viðfangsefni Minningar Ljóð Hugleiðingar
Verkefni Hópar (eftir námsgreinum) – Hvaða þýðingu hafa / möguleika gefa þær aðferðir sem við höfum verið að ræða í ykkar námsgreinum? – Gerið ykkur grein fyrir hugsanlegum ávinningi – sem og helstu hindrunum!