طراحي و ساخت سيستمهاي تجارت الکترونيک چارچوب و الگوي سازمان‌هاي تجاري
چارچوب مفهومي توصيف سازمان‌ها مفاهيم و لايه کلان سازمان ماموريت آرمان ها و اهداف سياست‌ها راهبردهای ماموريتی لايه عملياتي سازمان محصولات فعاليت‌هاي سازماني ساختار اجزاء و عوامل جريان‌هاي کاري جريان‌هاي مالي جريان‌هاي مواد و کالا جريان‌هاي داده و اطلاعات
جريان‌هاي سازماني در سازمان‌هاي تجاري
جريان‌هاي سازماني در سازمان‌هاي تجاري مفهوم کلي جريان‌هاي سازماني عبارتست از هر نوع ارتباط ما بين اجزاء و عوامل سازمان در اثر فعال شدن عملکردهاي مختلف سازماني حاصل مي‌گردد. جريان‌هاي سازماني، در سازمان‌هاي مختلف با يکديگر متفاوت است. انواع جريان در سازمان‌ها (سازمان‌هاي تجاري) جريان‌هاي کاري جريان مواد و کالا جريان داده و اطلاعات جريان نقدينگي و مالي
نمونه‌اي از يک سازمان تجاري (1) مدل سازماني يک سوپرمارکت
مدل‌هاي جريان‌کار در سازمان فروشگاه کالا
نمودار گردش کار فعاليت (1): فروش حضوري مسئول کنترل تحويلدار صندوقدار متصدي فروش مشتري انتخاب کالا کنترل اوليه کالا ثبت کالا در ليست خريد مشتري محاسبه مبلغ خريد مشتري صدور فاکتور فروش دريافت مبلغ خريد بسته‌بندي کالاي خريداري شده تطبيق فاکتور با کالا تحويل نهايي کالا به مشتري 1 2 3 4 5 6 7 8 9
نمودار گردش کار فعاليت (2): فروش تلفني واحد ارسال (پيک) تحويلدار صندوقدار متصدي فروش تلفني مشتري اعلام تلفني ليست اقلام مورد نياز ثبت ليست اقلام مشتري جمع‌آوري اقلام درخواستي محاسبه جمع قيمت اقلام صدور فاکتور فروش بسته‌بندي اقلام درخواستي تحويل اقلام به پيک ارسال اقلام به مشتري کنترل صحت اقلام دريافت وجه اقلام دريافت وجه اقلام از پيک 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
نمودار گردش کار فعاليت (3): خريد کالا امور مالي انبار واحد حقوقي واحد تامين و تدارک واحد بازرگاني دريافت مشخصات کالا جمع‌آوري اطلاعات تامين کنندگان کالا دريافت شرايط تامين‌کنندگان کالا انتخاب تامين‌کنندگان کالا مذاکره نهايي با تامين‌کنندگان منتخب عقد قرارداد با تامين‌کنندگان منتخب دريافت کالا از تامين‌کنندگان پرداخت وجه کالاي دريافت شده اعلام ختم قرارداد 1 2 3 4 5 6 7 8 9
مدل عمومي جريان‌هاي (GFD) سازماني
مدل عمومي جريان‌هاي (GFD) سازماني تعريف: عبارتست از نمودار يا مدلي که در آن کليه جريان‌هاي فيزيکي (کالا، اقلام، مواد، افراد، ...)، جريان داده و اطلاعات و جريان‌هاي نقدي و مالي سازمان نمايش داده شده باشد. نحوه نمايش: زبان مدل‌سازي UML و مشابه آن نمودار GFD يا General Flow Diagram از نظر علائم و استاندارها مشابه نمودار DFD است. جريان‌هاي مختلف سازماني،در آن به نوعي تفکيک شده (مثلا به کمک رنگ)، نمايش داده مي‌شود.
مدل عمومي جريان‌هاي (GFD) سازماني موجوديت خارجي جزء يا عاملي خارج از سازمان است که بين آن و سازمان جريان داده و اطلاعات وجود دارد. (مثال: ساير سازمان‌ها، مشتري، ...) پردازش عاملي درون سازمان است که داده‌ها و اطلاعات ورودي را به داده‌ها و اطلاعات خروجي تبديل مي‌کند. (مثال: کارمندان و مديران، برنامه‌کامپيوتري، ...) انباره داده عبارتست از عامل يا اجزائي که اقلام و کالا، داده و اطلاعات و اعتبار مالي را در خود ذخيره نموده و در موقع نياز ارائه مي‌دهند. (مثال: فايل، کمد، کتابخانه، پوشه، فايل کامپيوتري، ...) جريان داده عبارتست از هرگونه ارتباط ميان پردازش‌ها يا پردازش با موجوديت‌هاي داخلي و خارجي (مثال: فرم‌هاي اداري، علائم الکترونيکي، ...) نام موجوديت خارجي نام پردازش نام انباره
مدل عمومي جريان‌هاي (GFD) سازماني ارتباط مستقيم موجوديت خارجي با موجوديت خارجي ممنوع است. ارتباط مستقيم انباره داده با انباره داده ممنوع است. پردازش داراي ورودي بدون خروجي ممنوع است. پردازش داراي خروجي بدون ورودي ممنوع است. نام موجوديت خارجي نام موجوديت خارجي نام انباره نام انباره نام پردازش نام پردازش
مدل عمومي جريان‌هاي (GFD) سازماني لايه مفهومي يا سطح صفر (Context Diagram) نمايش‌دهنده جريان‌هاي سيستم سازماني با محيط خارجي خود فقط داراي يک پردازش کلي که نمايش‌دهنده سازمان است مي‌باشد. لايه زيرسيستم‌ها يا سطح يک نمايش‌دهنده جريان‌هاي ما بين سطح اول از اجزاء يا فعاليت‌هاي سازمان مي‌باشد. در شکل منطقي، در اين لايه به تعداد فعاليت‌هاي اصلي سازمان پردازش وجود خواهد داشت. در شکل فيزيکي، در اين لايه به تعداد اجزاء و عناصر لايه اول چارت سازماني پردازش وجود خواهد داشت.
مدل عمومي جريان‌هاي (GFD) سازماني لايه‌هاي واسط در شکل منطقي، نمايش‌دهنده جريان ها مابين مراحل جريان کار انجام هر فعاليت سازماني مي‌باشد. در شکل فيزيکي، نمايش‌دهنده جريان‌هاي فيزيکي ما بين اجزاء و عوامل سازماني درگير در اجراي مراحل جريان کار فعاليت‌ها خواهد بود. لايه بسيط يا جزئيات نهايي جزئي‌ترين لايه بيان اجزاء مفهومي (منطقي) يا فيزيکي سازمان در پردازش‌ها و جريان‌ها مي‌باشد.
مدل عمومي جريان‌هاي (GFD) سازماني انواع نمودار عمومي جريان سازمانی: مدل عمومي جريان‌هاي فيزيکي سازمان (PGFD) مدل عمومي جريان‌هاي منطقي سازمان (LGFD)
مدل عمومي جريان‌هاي فيزيکي سازمان (PGFD)
مدل عمومي جريان‌هاي فيزيکي سازمان (PGFD) تعريف: نمودار يا مدلي است که نمايش‌دهنده جريان‌هاي فيزيکي ما بين اجزاي فيزيکي سازمان مي‌باشد. در آن، صرفا ابزار يا شکل فيزيکي پردازش‌ها، انباره‌هاي داده و جريان‌ها قيد مي‌گردد. نحوه تعريف عناوين اجزاء PGFD نحوه تعيين عنوان پردازش‌هاي PGFD هر پردازش PGFD ، جزئي از ساختار عوامل و چارت سازماني خواهد بود. سطح يا لايه هر PGFD ، بستگي به سطح يا لايه عوامل و اجزاي چارت سازماني که در آن قيد شده خواهد داشت.
مدل عمومي جريان‌هاي فيزيکي سازمان (PGFD) مثال: بايگاني، کتابخانه، زونکن، آرشيو، کشو، فايل، انبار، صندوق، و ... نحوه تعيين عنوان جريان‌ها در PGFD هر جريان داده در PGFD ، عنوان قلم در جريان، يا ابزار و وسيله‌اي که به کمک آن اقلام در جريان از يک پردازش (واحد سازمان) به پردازش ديگر (واحد سازماني ديگر) ارسال مي‌گردد، خواهد بود. مثال: فرم کاغذي، فايل کامپيوتري، پرونده، مکالمه تلفني، اتومبيل، چک، اسکناس، کشتي، هواپيما، قطار، انسان....
مدل عمومي جريان‌هاي فيزيکي سازمان (PGFD) ساختار عوامل اجرايي در سازمان فرضي مديريت عالي معاونت (1) معاونت (2) اداره (1-1) اداره (1-2)
مدل عمومي جريان‌هاي فيزيکي سازمان (PGFD) مدل گردش کار فعاليت (1) در سازمان فرضي معاونت (1) اداره (1-1) اداره (1-2) معاونت (2) شروع مرحله (1) مرحله (5) مرحله (2) مرحله (6) مرحله (3) مرحله (4) پايان
مدل عمومي جريان‌هاي فيزيکي سازمان (PGFD) نمونه مدل عمومي جريان‌فيزيکي سازمان بايگاني پرونده‌ها موجوديت خارجي (1) موجوديت خارجي (1) فرم (1) فرم (1)+ فرم(2) تاييد شده معاونت (2) پرونده معاونت (1) اتومبيل حامل اقلام پرونده فايل کامپيوتري فرم درخواست فرم (5): مجوز استفاده پيک حامل اقلام اداره (1-2) اداره (1-1) مکالمه تلفني (13) فرم درخواست موجوديت خارجي (1) زونکن درخواست‌ها فرم درخواست وجه نقد
مدل‌هاي عمومي جريان فيزيکي (PGFD) در فروشگاه کالا
مدل‌هاي عمومي جريان فيزيکي (PGFD) در سطح مجريان فرآيندهاي سازمان
نمودار گردش کار فعاليت (1): فروش حضوري مسئول کنترل تحويلدار صندوقدار متصدي فروش مشتري انتخاب کالا کنترل اوليه کالا ثبت کالا در ليست خريد مشتري محاسبه مبلغ خريد مشتري صدور فاکتور فروش دريافت مبلغ خريد بسته‌بندي کالاي خريداري شده تطبيق فاکتور با کالا تحويل نهايي کالا به مشتري 1 2 3 4 5 6 7 8 9
مدل‌هاي عمومي جريان فيزيکي (PGFD) در فروشگاه کالا لايه فرآيندهاي کاري- (فعاليت فروش حضوري) وجه کالاي خريداري شده مشتريان وجه کالاي انتخابي صندوق (نقدينگي) مشتري صندوقدار کالاهاي انتخابي مشتري صورتحساب مشتري صورتحساب تاييد شده مشتري کالاهاي محاسبه شده متصدي فروش تحويلدار کالاهاي مورد نياز مشتري کالاي خريداري شده مشتري مسئول کنترل تامين‌کنندگان انبار کالا
نمودار گردش کار فعاليت (2): فروش تلفني واحد ارسال (پيک) تحويلدار صندوقدار متصدي فروش تلفني مشتري اعلام تلفني ليست اقلام مورد نياز ثبت ليست اقلام مشتري جمع‌آوري اقلام درخواستي محاسبه جمع قيمت اقلام صدور فاکتور فروش بسته‌بندي اقلام درخواستي تحويل اقلام به پيک ارسال اقلام به مشتري کنترل صحت اقلام دريافت وجه اقلام دريافت وجه اقلام از پيک 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10
مدل‌هاي عمومي جريان فيزيکي (PGFD) در فروشگاه کالا لايه فرآيندهاي کاري- (فعاليت فروش تلفني) وجه کالاي خريداري شده مشتريان صندوق (نقدينگي) مشتري صندوقدار مشخصات اقلام مورد نياز ليست اقلام تحويل شده ليست اقلام مورد نياز مشتري متصدي فروش تلفني وجه اجناس تحويلي به پيک وجه اجناس تحويلي به پيک تحويلدار فاکتور اجناس مشتري وجه اجناس تحويل شده به مشتري وجه اجناس تحويل شده به مشتري اقلام درخواستي مشتري بسته‌هاي اقلام مشتري واحد ارسال (پيک) اقلام بسته‌بندي شده مشتري تامين‌کنندگان انبار کالا
نمودار گردش کار فعاليت (3): خريد کالا تامين‌کنندگان کالا امور مالي انبار واحد حقوقي واحد تامين و تدارک واحد بازرگاني درخواست ارائه مشخصات کالا تهيه اطلاعات کالا و خدمات و ارسال جمع‌آوري و خلاصه‌سازي اطلاعات تامين کنندگان کالا بررسي شرايط تامين‌کنندگان کالا انتخاب تامين‌کنندگان کالا مذاکره نهايي با تامين‌کنندگان منتخب عقد قرارداد با تامين‌کنندگان منتخب دريافت کالا از تامين‌کنندگان پرداخت وجه کالاي دريافت شده اعلام ختم قرارداد 1 2 3 4 5 6 7 8 98 10
مدل‌هاي عمومي جريان فيزيکي (PGFD) در فروشگاه کالا لايه فرآيندهاي کاري- (فعاليت خريد کالا) 1)نامه درخواست آخرين شرايط براي فروش کالا+ 2) مدارک قرارداد نهايي فروش کالا تامين‌کنندگان بخش تامين و تدارک ليست تامين‌کنندگان منتخب پيش‌فاکتور نهايي براي فروش کالا بخش حقوقي اعلاميه درخواست اطلاعات کالا گزارش خلاصه پيشنهادات تامين‌کنندگان کالا کالاي خريداري شده چک بابت وجه کالاي دريافتي بخش بازرگاني بخش انبار بروشور اطلاعات کالا و خدمات درخواستي تامين‌کنندگان کالاي تحويل گرفته شده مدارک کالاي دريافت شده بخش مالي اعتبار خريد کالا حساب‌جاري فروشگاه انبار کالا