. Fákeppni Kafli 16

. Ófullkomin samkeppni Ófullkomin samkeppni vísar til þeirra markaða þar sem hvorki ríkir einokun né fullkomna samkeppni.

. Ófullkomin samkeppni Ófullkomin samkeppni á einnig við greinar þar samkeppnisaðilar eru til staðar, en samkeppnin er ekki svo mikil að einokunarvald sé ekki til staðar.

. Tegundir ófullkominnar samkeppni u Fákeppni u Nokkrir seljendur sem hver býður svipaðar vörur til sölu. u Einkasölusamkeppni u Mörg fyrirtæki sem selja vörur sem svipar til hver annars en eru samt ólíkar.

. Ferns konar samkeppnisstaða EinokunFákeppniEinkasölu- samkeppni Fullkomin samkeppni kranavatn kapalkerfi Tenniskúlur Olía Bækur Bíóhús Hveiti Mjólk Fjöldi fyrirtækja Vörutegundir Mörg Ft. Eitt Ft. Mörg Ft. Ólíkar vörur Einsleitar vörur

. Markaðir með nokkra seljendur Vegna þess hve seljendur eru fáir á fákeppnismörkuðum skapast togstreita á milli verðsamráðs og síðan hagnaðartöku.

. Einkenni fákeppni u Fáir seljendur bjóð einsleitar vorur u Fyrirtækin hafa áhrif hvert á annað u Best væri að stunda verðsamráð og hegða sér eins og einokari og takmarka framleiðsluna til þess að geta farið fram á hærra verð.

. Tvíkeppni (Duopoly) Tvíkeppni er fákeppni með aðeins tveimur seljendum

. A Duopoly Example: Demand Schedule for Water

. Tvíkeppni u Ef fullkomin samkeppni ríkti, yrði markaðsverðinu þrýst niður þar til jaðarkostnaður jafn 0: P = MC = $0 Q = 120 gallons u Ef einokun ríkti yrði markaðsverð og –magn hagrætt á þann hátt sem hámarkaði heildarhagnað: P = $60 Q = 60 gallons

. Tvíkeppni u Þjóðhagslega hagkvæmt magn er 120 gallon, en einokarinn mun aðeins framleiða 60 gallon. u Hvað gerist því hjá tvíkeppnisaðilunum.

. Samkeppni, samráð og samtök. u Tvíkeppnisaðilarnir gætu komið sér saman um einokunarmagn.. u Samráð (Collusion) u Þegar tvö fyrirtæki ákveða saman verð og magn á markaðinum. u Samtök (Cartel) u Þegar tvö fyrirtæki taka höndum saman og fylgja hverju öðru í takt.

. Samkeppni, samráð og samtök Jafnvel þó fákeppnisaðilar vildu bindast samtökum og þéna einokunarhagnað, er það oft ekki mögulegt. Samkeppnislög hindra opinber samtök meðal fákeppnisaðila til þess að vernda almannaheill.

. Jafnvægi í fákeppni Nash jafnvægi er sú staða þegar þeir aðilar sem að málum standa velja hver þann kost sem hentar þeim best, að gefnum ákvörðunum allra hinna.

. Jafnvægi í fákeppni Ef hvert fákeppnisfyrirtæki ákveður framleiðsluna, hvert í sínu lagi til þess að hámarka hagnað, þá munu þau framleiða meira magn en ef einokun væri til staðar, en minna en ef fullkomin samkeppni ríkti. Markaðsverðið verður einnig þarna á milli. Hagnaður verður einnig þarn á á milli.

. A Duopoly Example: Demand Schedule for Water

. Hvernig fjöldi markaðsaðila hefur áhrif á útkomuna u Magnáhrifin : Vegna þess að verð er hærra en jaðarkostnaður, mun aukin sala auka hagnað. u Verðáhrifin : Aukin framleiðsla mun lækka verðið og hagnað á allar seldar einingar. u Eftir því sem fjöldi seljenda vex mun markaður færast í átt til aukinnar samkeppni. u Verðið nálgast jaðarkostnað og framleitt magn nálgast það sem teljast þjóðhagslega hagkvæmt.

. Leikjafræði og lögmál um samvinnu.  Leikjafræði er greining á strategískri ákvarðanatöku fólks við ýmsar aðstæður.  Strategísk ákvörðun eru ákvarðanir sem teknar eru með hliðsjón af gerðum allra annarra, í sömu aðstöðu.

. Leikjafræði og lögmál um samvinnu u Vegna þess hve fyrirtæki á fákeppnismarkaði eru fá, mun hvern fyrirtæki hugsa á strategískan hátt. u Hvert fyrirtæki veit að hagnaður þess veltur ekki aðeins sinni eigin framleiðslu, heldur einnig framleiðslu allra hinna fyrirtækjanna.

. The Prisoners’ Dilemma The prisoners’ dilemma provides insight into the difficulty in maintaining cooperation. Often people (firms) fail to cooperate with one another even when cooperation would make them better off.

. Fangaleikurinn Bonnie’s Decision ConfessRemain Silent Confess Remain Silent Clyde’s Decision Clyde gets 8 years Bonnie gets 8 years Bonnie gets 20 years Bonnie gets 1 year Bonnie goes free Clyde gets 20 years Clyde gets 1 year Clyde goes free

. The Prisoners’ Dilemma The dominant strategy is the best strategy for a player to follow regardless of the strategies pursued by other players.

. Vandræði fangans Samvinna er erfið í framkvæmd vegna vegna þess að hún er í ekki samræmi við hagsmuni einstakra leikmanna.

. Fákeppni líkt við vandamál fangans Iraq’s Decision High ProductionLow Production High Production Low Production Iran’s Decision Iran gets $40 billion Iraq gets $40 billion Iraq gets $30 billion Iraq gets $50 billion Iraq gets $60 billion Iran gets $30 billion Iran gets $50 billion Iran gets $60 billion

. Fákeppni líkt við vandamál fangans Eiginhagsmunir gera það erfitt fyrir fákeppnisfyrirtæki að viðhalda samvinnu með lítilli framleiðslu, háu verði og einokunarhagnaði.

. Vígbúnaðarkaupphlaup Decision of the United States (U.S.) ArmDisarm Arm Disarm Decision of the Soviet Union (USSR) USSR at risk U.S. at risk U.S. at risk and weak U.S. safe U.S. safe and powerful USSR at risk and weak USSR safe USSR safe and powerful

. Auglýsingar Marlboro’s Decision AdvertiseDon’t Advertise Advertise Don’t Advertise Camel’s Decision Camel gets $3 billion profit Marlboro gets $3 billion profit Marlboro gets $2 billion profit Marlboro gets $4 billion profit Marlboro gets $5 billion profit Camel gets $2 billion profit Camel gets $4 billion profit Camel gets $5 billion profit

. Sameiginlegar auðlindir Exxon’s Decision Drill Two WellsDrill One Well Drill Two Wells Drill One Well Arco’s Decision Arco gets $4 million profit Exxon gets $4 million profit Exxon gets $3 million profit Exxon gets $5 million profit Exxon gets $6 million profit Arco gets $3 million profit Arco gets $5 million profit Arco gets $6 million profit

. En fólk vinnur stundum saman Fyrirtæki sem hugsa um framtíðar- hagnað munu vinna saman í endurteknum leikjum fremur en að svindla einum leik sem verður ekki endurtekin.

. Jack and Jill’s Oligopoly Game Jack’s Decision Sell 40 gallonsSell 30 gallons Sell 40 gallons Sell 30 gallons Jill’s Decision Jill gets $1,600 profit Jack gets $1,600 profit Jack gets $1,500 profit Jack gets $1,800 profit Jack gets $2,000 profit Jill gets $1,500 profit Jill gets $1,800 profit Jill gets $2,000 profit

. Stefna stjórnvalda í fákeppnismálum Samvinna með fákeppnisaðila er óæskileg frá sjónarhóli þjóðfélagsins vegna þess að hún leiðir til of lítillar framleiðslu og of hárrar verðlagningu.

. Deilur um samkeppnislög u Samkeppnislög eiga að koma í veg fyrir einokun á markaði. u Samkeppnislög geta stundum bannað viðskiptavenjur sem gætu annars verið jákvæðar: u Verðleiðbeining (Resale price maintenance) u Undirboð (Predatory pricing) u Samþætting (Tying)

. Verðleiðbeining Verðleiðbeining gerist þegar framleiðendur eða heildsalar gefa smásölum fyrirmæli um verðlagningu til neytenda.

. Undirboð Undirboð gerist þegar stórt fyrirtæki lækkar verð á framleiðsluvörum sínum með því augnmiði að hrekja samkeppnisaðila af markaðinum.

. Samþætting Samþætting á við þegar fyrirtæki býður tvær (eða fleiri) framleiðslu- vörur sínar saman á einu verði, fremur en að selja þær í sitthvoru lagi.

. Summary u Oligopolists maximize their total profits by forming a cartel and acting like a monopolist. u If oligopolists make decisions about production levels individually, the result is a greater quantity and a lower price than under the monopoly outcome.

. Summary u The prisoners’ dilemma shows that self- interest can prevent people from maintaining cooperation, even when cooperation is in their mutual self- interest. u The logic of the prisoners’ dilemma applies in many situations, including oligopolies.

. Summary u Policymakers use the antitrust laws to prevent oligopolies from engaging in behavior that reduces competition.

. Graphical Review

. The Four Types of Market Structure MonopolyOligopolyMonopolistic Competition Perfect Competition Tap water Cable TV Tennis balls Crude oil Novels Movies Wheat Milk Number of Firms? Type of Products? Many firms One firm Few firms Differentiated products Identical products

. The Prisoners’ Dilemma Bonnie’s Decision ConfessRemain Silent Confess Remain Silent Clyde’s Decision Clyde gets 8 years Bonnie gets 8 years Bonnie gets 20 years Bonnie gets 1 year Bonnie goes free Clyde gets 20 years Clyde gets 1 year Clyde goes free

. Oligopolies as a Prisoners’ Dilemma Iraq’s Decision High ProductionLow Production High Production Low Production Iran’s Decision Iran gets $40 billion Iraq gets $40 billion Iraq gets $30 billion Iraq gets $50 billion Iraq gets $60 billion Iran gets $30 billion Iran gets $50 billion Iran gets $60 billion

. An Arms-Race Game Decision of the United States (U.S.) ArmDisarm Arm Disarm Decision of the Soviet Union (USSR) USSR at risk U.S. at risk U.S. at risk and weak U.S. safe U.S. safe and powerful USSR at risk and weak USSR safe USSR safe and powerful

. An Advertising Game Marlboro’s Decision AdvertiseDon’t Advertise Advertise Don’t Advertise Camel’s Decision Camel gets $3 billion profit Marlboro gets $3 billion profit Marlboro gets $2 billion profit Marlboro gets $4 billion profit Marlboro gets $5 billion profit Camel gets $2 billion profit Camel gets $4 billion profit Camel gets $5 billion profit

. A Common-Resources Game Exxon’s Decision Drill Two WellsDrill One Well Drill Two Wells Drill One Well Arco’s Decision Arco gets $4 million profit Exxon gets $4 million profit Exxon gets $3 million profit Exxon gets $5 million profit Exxon gets $6 million profit Arco gets $3 million profit Arco gets $5 million profit Arco gets $6 million profit

. Jack and Jill’s Oligopoly Game Jack’s Decision Sell 40 gallonsSell 30 gallons Sell 40 gallons Sell 30 gallons Jill’s Decision Jill gets $1,600 profit Jack gets $1,600 profit Jack gets $1,500 profit Jack gets $1,800 profit Jack gets $2,000 profit Jill gets $1,500 profit Jill gets $1,800 profit Jill gets $2,000 profit