Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Sannleikur Hvers virði er sannleikurinn? Hefur sannleikurinn gildi sem slíkur? Er sannleikanum ofaukið? (Does truth drop out?)

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Þeir sem afhjúpa fánýti sannleikans Debunkers of the value of truth Jane Heal Richard Rorty Sannleikanum er ofaukið.

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Er sannleikanum ofaukið? Í öllum tilvikum þar sem sannleikurinn virðist skýra hegðun manna og það sem þeim finnst eftirsóknarvert, kemur í ljós við nánari skoðun að umrædd gæði verða betur skýrð á annan máta sem ekki felur í sér tilvísun til sannleikans. (196)

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Er sannleikanum ofaukið? Fólk virðist iðulega sækjast eftir sannleikanum og lýsir því jafnvel yfir að það sé reiðubúið að deyja fyrir sannleikann, en til að skýra athafnir þess og markmið verðum við að skoða hvaða gildi tiltekin staðreynd eða sannleikur hefur fyrir það. Og það er þetta gildi (en ekki gildi sannleikans) sem skiptir máli.

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Er sannleikanum ofaukið? Við lýsum átökum nasista og pólverja ekki með því að vísa til hollustu við sannleikann eða sannleiksástar en við getum vísað til staðfestu og heilinda hins hugsandi manns (intellectual integrity).

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Er sannleikanum ofaukið? Hægt er að lýsa starfi fræðimannsins án þess að vísa til sannleikans sem slíks. Okkur nægir að tala um fúsleika til að skoða rök (evidence) eða mikilvægi frjálsrar og óheftrar umræðu. Og við getum líka rætt um mikilvægi þess að rannsóknarstarf sé frjálst og óhindrað.

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Jane Heal „there is no goddess, Truth, of whom academics and researchers can regard themselves as priests or devotees...“ (198)

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Mikilvæg forsenda í afhjúpun sannleikans: Sannleikurinn hefur að gera með tungumálið og fyrirbæri sem hafa rökgerð máls eða setninga, svo sem skoðanir eða tiltrú (judgments or beliefs). Það eru tæpast mikil gæði fólgin í því að þylja upp sannar setningar.

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Rorty og Heal Heal einblínir á það hvernig við notum orðið „satt“ og „sannur“ en Rorty leggur upp með þá forsendu að sannleikurinn er sagður á margvíslegan annan máta og hann leitast við að afhjúpa allt slíkt tal um sannleikann. Hann gagnrýnir sérstaklega allt tal um að sannleikurinn eigi sér tilvist sem er óháð okkur.

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Rorty Tilhneigingar hefur gætt í hugmyndasögu Vesturlanda til „að setja sannleiksást í stað ástar á almættinu (Guði)“

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Gagnrök Diamonds Heal (og Rorty) fara í reyndinni fordómaleiðina við að afhjúpa sannleikann. Heal tilgreinir einungis eina tiltekna notkun orðanna „sannur“ og „satt“ og notar þá notkun til að fella dóma um sannleikann í ólíku samhengi.

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Diamond um aðferð Heal „What truth is is to be explained first, and entirely independently of the actual thought of people who might seem to be placing a high value on truth itself. That is, her method expresses a rejection of the idea that you might come to awareness of what truth is in part through entering into the thought of people like Levi, finding an antidote to Fascist truth in chemistry...“

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Gagnrök Diamonds Við verðum að skoða raunveruleg dæmi þar sem menn þrá sannleikann og játa honum hollustu sína. „Walczymy za Prawdę Polskę.“ Ben Johnson George Orwell Zbigniew Herbert

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Gagnrök Diamonds Þegar við metum gildi sannleikans verðum við að skoða samhengið sem fólk býr við og notar til að skilja sjálft sig og viðleitni sína. Sannleikurinn í veröld blekkingarinnar eða heimi lýginnar (truth in a world of lies)

Róbert H. Haraldsson, dósent Heimspekideild Háskóla Íslands Gagnrök Diamonds „We need that world of truth within which a lie is merely a lie...“