به نام خدا
فصل دوم مقدمه، تعاريف و مفاهيم پايه موجودی انواع موجود يها هزينه هاي موجودی نقطه سر به سر
موجودی Inventory) ) موجودی Inventory) ) . كميتي از كالا يا مواد اوليه كه در سازمان براي مدت زماني بدون مصرف نگهداري شده و بر اساس تصميم گيري جهت مصرف يا فروش در حال انتظار مي باشد. موجوديها بمنظور توليد محصول يا سرويس و نگهداری تجهيزات کاربرد دارند. دارائيهاي ثابت، جزء موجوديها محسوب نمي شوند. ( ساختمان و زمين كارخانه، مبلمان و وسايل دفتري، ماشين آلات خط توليد، دارائيهاي نقدي و اسناد و مدارك مربوط به امور مالي )
انواع موجودی موجودی مستقيم : - مواد خام - محصولات نيمه ساخته و کار در جريان (WIP) - قطعات و مواد استاندارد - محصولات ساخته شده موجودی غير مستقيم : - ابزارها و گيجها - قطعات يدکي - مواد مصرفي غير توليدی
● ● موجودي ها به دليل اختلاف روند در عرضه و تقاضا به وجود مي آيند. در حالت کلي اگر y(0) موجودی اوليه و (x (t و,d (t) به ترتيب توابع نشان دهنده ي عرضه و تقاضا بر حسب زمان باشند؛ افزايش موجودي بوجود آمده از اين دو روند y (t) برابر است با: موجودی
چرا موجودی؟ توليد و تحويل بموقع/ مشتری مداری توليد و تحويل بموقع/ مشتری مداری يكنواخت كردن عمليات يكنواخت كردن عمليات استفاده از بازار و نوسانات قيمت استفاده از بازار و نوسانات قيمت اقتصاد حجم انباشته و بهره بری از تخفيف براساس حجم اقتصاد حجم انباشته و بهره بری از تخفيف براساس حجم کاهش هزينه های کنترل و سفارش دهی کاهش هزينه های کنترل و سفارش دهی حفاظت در مقابل کمبود کالا و افزايش قيمت ها حفاظت در مقابل کمبود کالا و افزايش قيمت ها موجودي ها به دلايل زير غير قابل اجتناب ميباشند :
تهيه / نگهداری اقلام مورد نياز، با کيفيت مطلوب، بمقدار لازم، و در زمان مناسب، بطوريکه نياز های سازمان، به بهترين نحوه ممکن، تامين گردد. كنترل موجودی (Inventory Control) مديريت كنترل موجودي، با تحليل شرايط و هزينه ها، مناسب ترين روش را براي سفارش و نگهداري موجودي در سازمان پيشنهاد مي دهد.
هزينه هاي نگهداري هزينه هاي مواد
هزينه خريد مواد هزينه اي كه جهت خريد موجوديها پرداخته مي شود. هزينه اي كه جهت خريد موجوديها پرداخته مي شود. به نوعي هزينه فرصت از دست رفته است. بصورت در صدي از سرمايه گذاري محاسبه ميگردد. (مقادير مختلف) به نوعي هزينه فرصت از دست رفته است. بصورت در صدي از سرمايه گذاري محاسبه ميگردد. (مقادير مختلف) از مهمترين هزينه هاي مربوط به موجودي هستند. از مهمترين هزينه هاي مربوط به موجودي هستند. در غالب موارد، در ارتباط مستقيم با مقدار محصولات است در غالب موارد، در ارتباط مستقيم با مقدار محصولات است
هزينه هاي سفارشي دهي هزينه فعاليتهای سفارش دهي/ ساخت هزينه هاي دفتري و اداري هزينه هاي آماده سازي براي ساخت با تعداد سفارش گذاری رابطه مستقيم دارد. (معمولا به حجم سفارش وابسته نيست)
هزينه هاي نگهداري هزينه هاي فضا و مکان هزينه هاي نيروي انساني هزينه هاي بيمه و ماليات جابجايي و حمل و نقل هزينه هاي متروكه شدن و فساد كالا
هزينه هاي مواجهه با كمبود كالا بيکاری ماشين آلات اجبار به اضافه کاری و يا تهيه مواد گران تر فرصت از دست رفته و كسر اعتبار عدم تحويل بموقع
نرخ توليد و مصرف موجودی
نقطه سر به سر از روشهای ساده و کارامد در انتخاب فرآيند مناسب تامين / توليد، که بر اساس آناليز هزينه ها نسبت به حجم توليد كار ميكند. متغييرهای دخيل در تحليل نقطه سر به سر : حجم توليد حجم توليد هزينه های توليد ( ثابت و متغير ) هزينه های توليد ( ثابت و متغير ) درآمد ناشي از توليد درآمد ناشي از توليد حجمي از توليد و يا خدمات در واحد زمان است كه به ازاء آن جمع در آمد حاصل از فروش محصول با جمع هزينه هاي توليد محصول برابر باشد
تحليل نقطه سر به سر هزينه هاي متغير + هزينه هاي ثابت = هزينه كل هزينه هاي متغير + هزينه هاي ثابت = هزينه كل قيمت فروش واحد * حجم توليد = درآمد كل هزينه كل ـ درآمد كل = سود كل هزينه كل ـ درآمد كل = سود كل = Cf هزينه هاي ثابت = v حجم توليد ( تعداد ) = Cf هزينه هاي ثابت = v حجم توليد ( تعداد ) Cv = هزينه متغيير به ازاء هر واحد محصول = p قيمت هر واحد محصول
تحليل نقطه سر به سر در انتخاب نوع فرايند، بايد مطمئن شد كه هزينه هاي كل توليد از مجموع درآمدهاي حاصل بيشتر نخواهد شد. در انتخاب نوع فرايند، بايد مطمئن شد كه هزينه هاي كل توليد از مجموع درآمدهاي حاصل بيشتر نخواهد شد. ( حجم توليدي كه در آن به سودهي مي رسيم؛ نقطه سربه سر است )