Thuciam Thak (NT) sungah Philip min nei mi 4 om hi: 1.Herod Tapa, 4 BC pan 34 AD sung Iturea le Trachonitis gam ukpa (Luke 3:1). 2.Herod Tapa adang khat. Tuiphum John in azi Herodias- Philip taisan in Herod a tenpihna mawhsak (Mark 6:17). 3.Sawltak Philip (Matthew 10:3). 4.Philip, “thupha tangkopa” (Acts 21:8). Thupha tangkote in Pawlpi sungah panmun tampi nei uh hi: Deacon sepna (Acts 6:5) Christ thu genna (Acts 8:5) Thupha tangkona (Acts 8:26) Lungdamn a thu genna (Acts 8:40) Inntek sepna (Acts 21:8)
“AHih thusun in a pawl bup uh a lungkimsak hi. Amaute in upna le Khasiangtho tawh adim Stephen; tua banah Philip, Procorus, Nicanor, Timon, Parmenas le Jew biakna-a kikhel Antioch pana Nicolas zong a teel uh hi.” (Acts 6:5) E.G.W. (Colporteur Ministry, cp. 6, pg. 46)
“Samaria gam khuapi khatah Philip paisuak a, tua lai-ah Christ thu a tangko hi.” (Acts 8:5) Philip Samaria ah paisuk hi, ahang in Stephen sih khit teh Saul in mite bawlsiat kipan hi. Amah in Jews te leh Samaria mite kisiatnate nawl khin a, vangliatnapi tawh lungdamna thu gen hi. Tua thugenna tungtawn in Samaria mite in Jesu Gumpa in hong sang uh aa, tui kiphum uh hi (Acts 8:12). “Hih sawlna (nasep) apicin nangin pastor te tung bek ah mawhpuak ki-nga lo hi. Khazih asaang mimal khat ciat in a mipihte gupkhiat nasepna ah asem dingin kisam' hi." E.G.W. (The Acts of the Apostles, cp. 11, pg. 110)
Tui a kiphum khit teh, hih mipa ama lampi ah lungdam takin hong pai hi. Africa gam ah lungdamna thu tangko ding lawp mahmah hi. Sawltak 1:8 ah philip in Jesu sawlna lianpen picin hi. Amah in Judea gam ah deacon bangin, Samaria gam ah Khris thugen khat bangin, lei mong dongah Ethiopia mangpa kianga thupha tangkopa bangin teci hong hi hi. Amah in Emmaus lampi a Jesu zat dante hong cing hi (Luke 24:27). Philip in Ethiopia cilgehpa kiangah LST thu acingin hilh hi.
“Hih Ethiopia mipa in thupha tangko Philip sep bangin hilh ding a kisam mite, Pasian sapna aw aza mite leh Pasian' sawlna apai mi honte limcing ahi hi. Laisiangtho asim, akhiatna taktak athei lo mi tampi om hi. Leitung bup ah numei pasal tampite in lunggulhna tak tawh vantung zong uh hi. Mite kiang pan thungetna, khituite leh dotnate in khuavak, hehpihna leh Kha Siangtho lunggulh in paito uh hi. Mi tampite in ki kaikhop ding bek ngak in vantung gam gei ah om uh hi. ” E.G.W. (The Acts of the Apostles, cp. 11, pg. 109)
“Philip ahileh Azotus ah kilang a, zin kawikawi- in Caesarea a tun dong khuapi khempeuh ah lungdamna-thu a hilh hi.” (Acts 8:40) Topa Kha in Philip a nasep maban zom dingin Azotus [Ashdod] ah a paipih hi. (Acts 8:39). Tua khit teh tai 62 (100 Km) bang azai Israel gam zangkuamteng ah lungdamna thu gen in zin kawikawi hi. “Topa' sawltakte in a nasep uh a manlang in a tel theih nangin Topa' nasepna ah a kipum ap ding uh kisam hi. Neihsa kep siampa bangin koimun koimun hi taleh Pasian hehpihna hilh nading leh Khazih kiang ah mite kaih nadingin hun manpha zat siam ding hi. ” E.G.W. (Christ Triumphant, October 28)
“A zing ciang pai leuleu in Caesarea ka tung uh a, tua Sagihte lakah khat, lungdamna thugen Philip inn ah ka tung uh hi.Amah in pasal a nei nai lo kam a sang tanu li a nei hi.” (Acts 21:8-9) Philip in Christian zia-le-tong aneih zia hih LST munte in hong lak hi. Mite mawhna maisak, mite zindo, thupha tangko, innkuan makaih hoih pa ahi hi. Paul (Saul minlui) in Philip ii lawm Stephen kithah nadingin thukimpih hi. Ahi zongin, tua zawh kum 25 khitteh Philip in Paul pen hoihtak na zindo hi. Philip pen deacon sagih lak ah khat in kihel hi. Lungdamna thu kizelhna ding nasepna ah atawl theih lohna hangin tu in "thupha tangko-pa" in kithei hi. Adang khat ah, kam a sang atanu lite in Philip pen innkuan sungah thupha tangko ahihna hong lak hi.
“Mi dangte kiangah vantung nuntakna a luanna ding eite in a ki ap tui-luanna ih hih ding kisam hi. Kha Siangtho in pawlpi bup huzap in nungtasak dinga, ih lungtangte hong siahsuah in hong kipsak ding hi. Christ tawh tuiphumna sungah asi mite in nuntakna thak ah tho kik dinga, Christ nungtakna limte pia khia ding hi. Eite tungah vaipuak siangtho hong suan khin hi: "Tua ahih ciangin note pai unla minam khempeuh ka nungzuite na suahsak khit uh ciangin Pa, Tapa le Kha Siangtho min tawh tui na phum un. Note kong piaksa thu khempeuh azuih nadingun hilh un. En un, hun abei dongin note kong ompih tawntung ding hi,” (Matt 28:19,20). Gupkhiatna lungdamna thu kizelh nang nasep asem dingin aki ap khin nahi hi. Vantung ii kicinna in nang vangliatna ahi ding hi.".” E.G.W. (Testimonies for the Church, vol. 9, cp. 2, pg. 20)