Unapređenje finansiranja lokalne samouprave u Srbiji Nacionalna konferencija, Beograd, 7.decembar, 2010 Finansiranje lokalne samouprave i Evropska povelja: izazovi, odgovori i pouke za Srbiju Gábor Péteri,

Standardi za sve? 2

Uticaj ekonomske krize 3

Načela i realnost Evropska povelja i Preporuke SE: 1.Adekvatni, raspoloživi finansijski resursi, 2.Uslkađeni sa nadležnostima, definisani zakonom Osigurati minimalne standarde Delegirane nadležnosti: u potpunosti finansirane Prilagodive lokalnim prioritetima Pravedna raspodela između nivoa vlasti Predvidivi prihodi Uravnoteženi ukupni iznosi Ekonomska kriza: Restrikcije Porast socijalnih troškova Izgubljeni depoziti Pad cena sredstava Pad ekonomskih rezultata Ograničenja deficita Visok javni dug Pad doznaka Nezaposlenost 4

Srbija: lokalni odgovor po vrstama prihoda 5

Prihodi: izvorni i ustupljeni 3. Deo lokalnih resursa potiče od poreza, naknada 4. Diversifikovani, promenjivi prihodi, koji drže korak sa promenom troškova Koji porezi? Nema prelivanja, pravedna osnova, administriranje Stabilni uz visoke prinose Lokalna samouprava definiše poreske stope i visinu naknada Jednoobrazna osnovica Građani i privreda plaćaju za infrastrukturu Minimalni/maksimalni limiti postavljeni na centralnom nivou Porezi “druge generacije” Pritisak za sveukupno smanjenje poreza (podsticaji) Odložen uticaj kroz podelu prihoda Prednosti poreza na imovinu koji zavise od oblasti Porez na dodatu vrednost lokalnog biznisa: – opšti porez  konkurentnost – u EU samo nacionalni PDV 6

Srbija: porast izvornih prihoda 7

Zaštita finansijski slabih 5. Finansijsko ujednačavanje kojim se ispravljaju razlike u (i) potencijalu prihoda i (ii) finansijskom opterećenju Političko pitanje, ali utiče na stabilnost, održiv regionalni razvoj Ne treba da predstavlja zemenu za preferencije, nisku efikasnost Ne treba da destimuliše bogate Standardizovani (ne stvarni), reprezentativni prihodi Objektivne potrebe u potrošnji Jednostavno, jasno, stabilno, indeksirano, diskreciono Podela rizika Tendencija ujednačavanja: gradovi su najpre najviše izgubili Podela poreza na zarade => posebna naknada Povećan značaj srednjeg nivoa vlasti: npr. u Rumuniji, Poljskoj, kao i kapitalnih budžeta 8

Srbija: ujednačavanje zajedničkih prihoda... 9

... uz ignorisanje izvornih prihoda 10

Ujednačavanje: na šta utiče? 11

Autonomija u potrošenji 7. Diskreciono pravo lokalne samouprave u potrošnji; prednost se daje nenamenskim transferima Nezavisno usvajanje budžeta Pravovremeno informisanje; definisane procedure; dugoročno uravnoteženo upravljanje Podsticaji, umesto limitiranja rashoda, stope Uglavnom opšti grantovi; specifično za CIP Diversity in mechanisms Nije bitan udeo, nego mehanizam raspodele 12

Pristup tržištu kapitala 8. Zaduživanje za kapitalna ulaganja, u okviru granica Ne za tekući budžet: gotovniski avansi, izuzetno Praćenje finansijskog rizika Ograničenje zaduženosti: predvidivi sopstveni prihodi Suštinska sredstva: ne kao garancija Nema spašavanja=>pravila stečaja Nova razvojna paradigma 1. EU grantovi: avansiranje; viši avansi; pojednostavljene procedure 2. Nacionalni investicioni programi: (in)direktno targetiranje; “zeleni rast” 3. Opštinsko zaduživanje: izdavanje obveznica, kao alternativa 4. PPP: opadajući resursi, niži nivo poverenja javnosti Ponovno osmišljavanje lokalnog ekonomskog razvoja: pristup + znanje 13

Srbija: pritisak na povećanje prihoda 14

Čuje se “glas” 6. Konsultacije sa lokalnom samoupravom u pogledu pravila redistribucije Konsultacije u skladu sa adekvatnim procedurama Informisanje o načinu funkcionisanja transfera za ujednačavanje Pomoć se obezbeđuje isključivo kroz dijalog Dijalog i saradnja Pregovori: DK, D Kapaciteti: informacije, osoblje Postizanje konsenzusa za razvoj: sa susednim opštinama, višim nivoima vlasti (izabranim i administrativnim) 15