1. ADOLESCENT SUBSTANCE USE DISORDER TREATMENT
Kermanshah University of Medical Sciences
ADOLESCENT SUBSTANCE USE DISORDER TREATMENT
Habibolah Khazaie
Fellowship of Sleep Medicine
Professor of psychiatry

2. People are most likely to begin abusing drugs, including tobacco, alcohol, and illegal and prescription drugs during adolescence and young .

3. The brain continues to develop through early adulthood
The brain continues to develop through early adulthood. Mature brain regions at each developmental stage are indicated in blue. The prefrontal cortex (red circles), which governs judgment and self-control, is the last part of the brain to mature
Principles

4. The adolescent brain is often likened to a car
with a fully functioning gas pedal (the reward
system) but weak brakes (the prefrontal
cortex). Teenagers are highly motivated to
pursue pleasurable rewards and avoid pain, but their judgment and decision-making skills are still limited.

5. Adolescents’ drug use and treatment needs differ from those of adults
Adolescents’ drug use and treatment needs differ from those of adults. Adolescents in treatment report abusing different substances than adult patients do.
Many treatment approaches are available to address the unique needs of adolescents.

6. Principles
1. Adolescent substance use needs to be identified and addressed as soon as possible.
2. Adolescents can benefit from a drug abuse intervention even if they are not addicted to a drug.
3. Routine annual medical visits are an opportunity to ask adolescents about drug use.

7. 4. Legal interventions and sanctions or family pressure may play an important role in getting adolescents to enter, stay in, and complete treatment.
5. Substance use disorder treatment should be tailored to the unique needs of the adolescent.
6. Treatment should address the needs of the whole person, rather than just focusing on his or her drug use.

8. 7. Effectively treating substance use disorders in adolescents requires also identifying and treating any other mental health conditions they may have. Adolescents who abuse drugs frequently also suffer from other conditions including depression, anxiety disorders, attention-deficit hyperactivity disorder (ADHD), oppositional defiant disorder, and conduct problems.

9. 8. Families and the community are important aspects of treatment.
9. Testing adolescents for sexually transmitted diseases like HIV, as well as hepatitis B and C, is an important part of drug treatment.

10. Why do adolescents take drugs?
To fit in: Many teens use drugs “because others are doing it”—or they think others are doing it—and they fear not being accepted in a social circle that includes drug-using peers. To feel good: Abused drugs interact with the neurochemistry of the brain to produce feelings of pleasure.

11. Why do adolescents take drugs?
• To feel better: Some adolescents suffer from depression, social anxiety, stress-related disorders, and physical pain. Using drugs may be an attempt to lessen these feelings of distress. • To experiment: Adolescents are often motivated to seek new experiences, particularly those they perceive as thrilling or daring.

12. Why do adolescents take drugs?
• To do better: Ours is a very competitive society, in which the pressure to perform athletically and academically can be intense. Some adolescents may turn to certain drugs like illegal or prescription stimulants because they think those substances will enhance or improve their performance.

13. Does treatment of ADHD with stimulant medications increase risk of substance abuse later in life?
On balance, the studies conducted so far have found no differences in later substance use for ADHD-affected children who received treatment versus those that did not. This suggests that treatment with ADHD medication does not affect (either negatively or positively) an individual’s risk for developing a substance use disorder.

14. What are signs of drug use in adolescents,
• a change in peer group • carelessness with grooming • decline in academic performance • missing classes or skipping school • loss of interest in favorite activities • changes in eating or sleeping habits • deteriorating relationships with family members and friends

15. What are the unique treatment needs of adolescents
(1) Level of intoxication and potential for withdrawal (2) Presence of other medical conditions (3) Presence of other emotional, behavioral, or cognitive conditions (4) Readiness or motivation to change (5) Risk of relapse or continued drug use (6) Recovery environment (e.g., family, peers, school, legal system)

16. BEHAVIORAL APPROACHES
Adolescent Community Reinforcement Approach (A-CRA) to address problem-solving, coping, and communication skills and to encourage active participation in constructive social and recreational activities
Cognitive-Behavioral Therapy (CBT): Behavioral interventions help adolescents to actively participate in their recovery from drug abuse and addiction and enhance their ability to resist drug use.

17. Twelve-Step Facilitation Therapy:12-step program like Alcoholics Anonymous (AA) or Narcotics Anonymous (NA). Research also suggests adolescent-specific 12-step facilitation strategies may help enhance outpatient attendance rates

18. FAMILY-BASED APPROACHES
need to engage the family, including parents, siblings, and sometimes peers, in the adolescent’s treatment
Family-based approaches generally address a wide array of problems in addition to the young person’s substance problems, including family communication and conflict; other co-occurring behavioral, mental health, and learning disorders; problems with school or work attendance; and peer networks.

19. ADDICTION MEDICATIONS
Several medications have been found to be effective in treating addiction to opioids, alcohol, or nicotine in adults, although none of these medications have been approved by the FDA to treat adolescents.
Note that there are currently no FDA-approved medications to treat addiction to cannabis, cocaine, or methamphetamine in any age group.

20. Adolescent drug abuse treatment is most commonly offered in outpatient settings.

21. What Environmental Factors Contribute to Addiction?
Stress
Early physical or sexual abuse
Witnessing violence
Peers who use drugs
Drug availability
Many environmental factors also contribute to a person’s propensity to take drugs of abuse. These include having a history of physical or sexual abuse, witnessing violence, or experiencing other kinds of stressors. Drug availability is, of course, a primary environmental factor in contributing to drug abuse and addiction.

22. چرا یک نفر به مواد گرايش پيدا مي كند؟
نشئگی
ورزش(دوپینگ)
جسارت پیدا کردن وماجراجويي(الکل وآمفتامین و...)
بی خیالی !
بهتر مطالعه کردن(حشیش ونیکوتین و...)
وزن کم کردن(کاهش اشتها:نیکوتین وآمفتامین)
چاق شدن(افزایش اشتها:حشیش)

23. چرا یک نفر به مواد گرايش پيدا مي كند؟
افزایش لذت جنسی(آمفتامینها،.....)
كاهش ميل جنسي(دارو)
دیر ارضاء شدن(مخدر)
زود ارضاء شدن(دارو)
فراموش کردن غم واندوه
کنجکاوی
رفع دردهای حاد یا مزمن جسمی(مخدر)
کاهش قند وچربی وفشارخون(مخدر)
بهتر وبیشتر کارکردن
لذت طلبي

24. چرا یک نفر به مواد گرايش پيدا مي كند؟
آواز وموسیقی (مخدر وحشیش)
بهتر خوابیدن(مخدر)
نخوابیدن(آمفتامین)
کاربیشتر انجام دادن(مخدر)
پذیرش جمع(بزم ومحفل وعروسی وعزا ومسافرت و...)
افزایش تمرکز(حشیش ونیکوتین)
سرگرمی
مسائل قومي وطايفه اي ومحلي

25. Why Do People Take Drugs in The First Place?
To Feel Good
To have novel:
feelings
sensations
experiences
AND
to share them
To Feel Better
To lessen:
anxiety
worries
fears
depression
hopelessness
Why would anyone abuse drugs? Research has shown that people generally take drugs to either feel good (i.e., sensation seekers or anyone wanting to experiment with feeling high or different) or to feel better (i.e., self-medicators or individuals who take drugs in an attempt to cope with difficult problems or situations, including stress, trauma, and symptoms of mental disorders).
Images: courtesy of Vivian Felsen

26. Why Do People Abuse Drugs? Drugs of Abuse Engage Motivation and
Pleasure Pathways
of the Brain
Why do drugs make people feel good or feel better—because of what they do to their brain. Drugs exert their effects largely on the motivation and pleasure pathways of the brain.

27. Dopamine Movement Motivation Reward & well-being Addiction
Dopamine is a brain chemical involved in many different functions including movement, motivation, reward — and addiction. Nearly all drugs of abuse directly or indirectly increase dopamine in the pleasure and motivation pathways and in so doing, alter the normal communication between neurons.
Reward & well-being
Addiction

28. Why do some people become addicted to drugs while others do not?
Vulnerability
Why do some people become addicted to drugs while others do not?
What factors affect vulnerability to drug abuse and addiction? Vulnerability is a product of the interaction of a person’s biology (including their genes), environment, and age. These interactions are complex and difficult to tease apart.

29. مشکلات کشور ما در مورد مواد
ارزانی مواد
دردسترس بودن مواد
بافت جمعیتی جوان
کم بودن تفریحات سالم وبلد نبودن تفريح!
ضعیف بودن روابط ودوستی ها درخانواده
هم مرزی با افغانستان
مرزهای طویل وصعب العبور با این کشور که کنترل را سخت میکند.

30. مشکلات کشور ما در مورد مواد
خوددرمانیها ودرمانهای سنتی
باورهای غلط درعرف
ورودمواد مخدر جدید قوی ومخرب وارزان
ورودروانگردانها وسپس توليد آنها در كشور با قيمت پايين(وتوليد آنها توسط افراد مبتدي!)
سهل انگاری خانواده ها وکارشناسان
افزایش اعتیادهای تزریقی
افزایش عوارض جسمی،روحی روانی،خانوادگی،اجتماعی واقتصادی و... اعتیاد
عدم مقابله جدي با قليان وسيگار

31. مشکلات کشور ما در مورد مواد
پایین آمدن سن شیوع اعتیاد
ترانزیت بودن ایران
ناکارآمد بودن وبعضا نقصان قوانین
عدم آگاه سازی مردم وخانواده ها دررسانه های عمومی
موازی کاریها در دستگاههای متولی
کم بودن بودجه های تخصیصی(درتمام سطوح)
كم بودن درمانگاههاي كارآمد در درمان روانگردانها
كم توجهي به مبحث بسيار مهم مهارت هاي زندگي

32. شايع ترين موارد مصرف در دانش آموزان: الكل. الكل. الكل ترياك حشيش
شايع ترين موارد مصرف در دانش آموزان: الكل. الكل. الكل ترياك حشيش

33. سن شروع مصرف ميانگين سن شروع مصرف سيگار 18 سالگي سن مصرف به ترتيب:
الكل و حشيش
ترياك
هرويين
شيشه و كراك

34. شروع مصرف 50% به پيشنهاد دوستان و عموما در منزل دوستان
20% به پيشنهاد يكي از افراد خانواده
50% سابقه مصرف در يكي از اعضاي خانواده معمولا پدر يا برادر

35. دلايل شروع
كنجكاوي
لذت
فشار دوستان
مشكلات زندگي
دردهاي جسمي

36. عوامل محافظ و عوامل خطر عوامل محافظ
شرایط و وضعیت هایی هستند که احتمال مصرف مواد را كاهش خواهندداد
عوامل خطر
شرایط و وضعیت هایی هستند كه احتمال مصرف مواد را افزايش خواهند داد.

37. عوامل خطر گروه همسال پيوند با همسالان ضد اجتماعي
تقويت هنجارهاي منفي در مورد سوء مصرف مواد از طريق گروه همسال
الزام و درگيري باگروه همسالان انحراف پذير
فعاليت های جنسي نامناسب

38. عوامل محافظتي گروه همسال
شامل معاشرت با همسالاني می‌شود كه
در مدرسه درس می‌خوانند،
برنامه های تفريحی دارند،
در جایی به ارائه خدمات مشغول اند، دارای گرایش های معنوی و مذهبی می‌باشند يابه ساير فعاليت هاي سازمان یافته مشغول هستند.

39. عوامل خطر و محافظ خاص خانواده
عوامل خطر خاص خانواده
بدرفتاري / كشمكش خانوادگي
والدين يا خواهر وبرادرهاي مصرف كننده مواد
عوامل محافظتي خاص خانواده
تعامل با دوام و با ثبات خانواد / والدين
پويايي مثبت خانوادگي
پيوند اجتماعي

40. درتمامی اعتیادها خانواده مقصرند
نکته!
درتمامی اعتیادها خانواده مقصرند

41. عوامل خطر محیطی / اجتماعی
پذيرش سوء مصرف مواد توسط اجتماع
مواجه بودن با پيامهاي رسانه اي موافق مصرف مواد
دستيابي راحت به الكل، مواد يا تنباكو و قيمت خرده فروشی پائين الكل ، مواد و تنباكو
نبود نظارت بر جوانان

42. عوامل محافظ محیطی / اجتماعی
در دسترس بودن تفريحات سودمند
برقراری قوانین فروش حداقلی مواد
تبليغات ضد مواد

43. Prevention Programs Should . . . . Reduce Risk Factors
ineffective parenting
chaotic home environment
lack of mutual attachments/nurturing
inappropriate behavior in the classroom
failure in school performance
poor social coping skills
affiliations with deviant peers
perceptions of approval of drug-using behaviors in the school, peer, and community environments
Risk Factors
Prevention research reveals there are many risk factors for drug abuse, each representing a challenge to the psychological and social development of the individual and each having a different impact depending on the phase of a young person’s development. For this reason, those factors that affect early development in the family are probably the most crucial such as:
-ineffective parenting, especially with children with difficult temperaments and conduct disorders;
-chaotic home environments, particularly in which parents abuse substances or suffer from mental illnesses and;
-lack of mutual attachments and nurturing.
Other risk factors relate to children interacting with other socialization agents outside of the family, specifically the school, peers, and the community. Some of these factors include:
-inappropriate behavior in the classroom
-failure in school performance
-poor social coping skills
-affiliations with deviant peers
-perceptions of approval of drug-using behaviors in the school, peer, and community environments

44. Prevention Programs Should . . . .
Enhance Protective Factors
strong family bonds
parental monitoring
parental involvement
success in school performance
prosaically institutions (e.g. such as family, school, and religious organizations)
conventional norms about drug use
Protective Factors
Certain protective factors also have been identified. These factors are not always the opposite of risk factors. Their impact also varies along the developmental process. The most salient protective factors include:
-strong family bonds
-parental monitoring
-parental involvement
-success in school performance
-prosocial institutions (e.g. such as family, school, and religious organizations)
-conventional norms about drug use

45. Prevention Programs Should . . . . . .Target all Forms of Drug Use
Targets All Forms of Drug Use
Prevention programs should target all forms of drug use including the use of tobacco, alcohol, marijuana, and inhalants. In addition, prevention programs should be culturally sensitive to the context and needs of the individual, the family and the community.
. . . and be Culturally Sensitive

46. peer discussion groups, rather than didactic teaching techniques alone.

47. Prevention Programs Should be. . . .
Family-Focused
Provides greater impact than parent-only or child-only programs
Include at each stage of development
Involve effective parenting skills
Family-Focused Prevention
Family focused prevention efforts have a greater impact than strategies that focus on parents only or children only. It is important to access families of children at each stage of the child’s development and to train parents in effective parenting skills help reduce conduct problems and improve parent-child relationships.

48. Prevention planning - Family Programs
should include a parents' or caregivers' component
that reinforces what the children are learning-such as facts about drugs and their harmful effects-and that
opens opportunities for family discussions about use of legal and illegal substances and family policies about their use.

49. Prevention Programs Should . . . . Involve Communities and Schools
Media campaigns and policy changes
Strengthen norms against drug use
Address specific nature of local drug problem
Community and School Involvement
Community programs that include media campaigns and policy changes, such as new regulations that restrict access to alcohol, tobacco, or other drugs, are more effective when they are accompanied by school or family interventions. Community programs need to strengthen norms against drug use in all drug abuse prevention settings, including the family and the school. In addition, prevention programming should be adapted to address the specific nature of the drug abuse problem in the local community.

50. REVENTION MODELS School-based prevention programs
Peer-focused prevention programs
Family-based prevention programs
Community-based prevention programs

51. School-based prevention programmes
Information-based programs – disseminate information on risky behaviors
Affective education programs – values clarification, goal setting, decision making, self-esteem building, and stress management
Social influence programs – resistance skills, life skills, and normative beliefs
Comprehensive programs – combining a variety of strategies

52. School Programs
Designed to intervene as early as preschool to address risk factors for drug abuse, such as aggressive behavior, poor social skills, and academic difficulties
Programs for elementary school children should target improving academic and social-emotional learning to address risk factors for drug abuse, such as early aggression, academic failure, and school dropout
Programs for middle or junior high and high school students should increase academic and social competence

53. Peer-focused prevention programmes
adolescents can influence their peers directly through education – an adolescent describing the consequences of his violent behavior can have a strong impact on other adolescent who could relate to his situation
adolescent can learn by observing how peers behave – if a peer handle anger and solve problems peacefully and constructively, then youth may try behaving that way as well

54. Peer-focused prevention programmes
peer influence can work by changing peer group norms –
can help change the norms by fostering the development of highly visible peer groups who discourage substance use behaviors
peer programs can educate students about true versus perceived dominant peer norms – teaching adolescents about the true versus perceived group norms concerning substance use could result in a decline in substance use initiation

55. Family-based prevention programmes
parent and family skill training
family in-home support
family therapy

56. Community-based prevention programmes
The breath of coverage – e.g. a community-based approach for reducing tobacco use by youth involves requiring anyone involved in any way with the sale and distribution of tobacco products to participate in a merchant education program. The coverage or exposure is enhanced because of the shift in the focus of the intervention from individual buyers to all points of purchase.

57. Community-based prevention programs
Visibility and repetitive reinforcement – this can strengthen norms against behavior such as substance abuse or violence. Counter-advertising campaign through many mass media public service announcements are a relatively easy way to send multiple message about dangers of various risky behaviors
Potential for maximizing outcomes – the utility of community approaches lies in the fact that they can be focused on policy changes.

58. Community Programs
Programs aimed at general populations at key transition points, such as the transition to middle school, can produce beneficial effects even among high-risk families and children, they reduce labeling and promote bonding to school and community
Programs reaching populations in multiple settings, e.g., schools, clubs, faith-based organizations, and the media—are most effective when they present consistent, community-wide messages

59. CORE PREVENTION PRINIPLES
Prevention programs are most effective when they employ interactive techniques, such as peer discussion groups and parent role-playing, that allow for active involvement in learning about drug abuse and reinforcing skills.

60. Research-based prevention programs can be cost-effective
Research-based prevention programs can be cost-effective. Similar to earlier research, recent research shows that for each dollar invested in prevention, a savings in treatment for alcohol or other substance abuse can be seen.

61. رویکرد های پیشگیری رویکردایجاد ترس و نگرانی
ترساندن از طریق بزرگ کردن جنبه های منفی مصرف مواد
رویکرد آگاهسازی
افزایش آگاهی در باب مواد، اثرات آن ها و پیامد های مصرف مواد، تقویت نگرش ضد مصرف مواد
رویکرد پرورش عاطفی
افزایش عزت نفس، تصمیم گیری، رشد روابط بین فردی، استفاده کم یا عدم استفاده از اطلاعات در باب مصرف مواد

62. رویکرد های پیشگیری رویکرد جایگزین
افزایش عزت نفس، اتکای به خود،ارایه فعالیت های جایگزین مصرف مواد، کاهش اساس بی حوصلگی یا بیگانگی
رویکرد محيطي ـ اجتماعي
افزایش آگاهی از فشار اجتماعی برای مصرف مواد، پایه گذاری هنجارهای عدم مصرف مواد،افزایش توان تصمیم گیری و مهارتهای قاطعیت ورزی اجتماعی
بهترین روش؟
رویکردی جامع که طیف وسیعی از تعیین کننده های سبب شناختی را هدف قرار دهد.

63. بايد بخاطر داشته باشيم كه
غالبا مداخله زود هنگام زمانی که کودک در معرض خطر قرار دارد (مثل رفتارهاي پرخاشجويانه و خودكنترلي ضعيف ) از طریق ایجاد و افزایش رفتار های مثبت و کاهش رفتار های پر خطر، موثر تراز مداخلات دير هنگام مي باشد.
خطرابتلاء به سوءمصرف مواد بستگي به ارتباط بين تعداد و نوع عوامل خطر (مثل نگرش مثبت به مواد و رفتارهاي انحرافي) و عوامل محافظ (مثل حمايت والدين) دارد.

64. بايد بخاطر داشته باشيم كه
تحقيقات نشان داده است كه بسياري از كودكان و نوجوانان كه در محيط‌هاي خانوادگي پرخطر رشد كرده‌اند به دليل اينكه در زندگي آنها عامل يا عوامل محافظتي وجود داشته است توانسته‌اند اين مشكلات را پشت سرگذاشته و اززندگي سالمي برخوردار شوند.
يك عامل خطر براي يك فرد، ممكن است براي فرد ديگر عامل‌خطر نباشد.

65. بايد بخاطر داشته باشيم كه
عوامل محافظتي باعث ايجاد توازن در فرد مي‌شوند و به عنوان يك فيلتر(صافي) عمل مي‌كنند. اين عوامل درهرسطح اززندگي كودكان وجود دارد. به همين جهت مداخلات پيشگيرانه درهرسطحي ميزان بروزخطررا تغيير مي‌دهد.
تاثير عوامل خاص محافظ و خطر با سن تغييرمي‌كند.

66. بايد بخاطر داشته باشيم كه
با وجود آنكه عوامل خطر و محافظ ميتوانند بر روي همه گروههاي مردم اثرگذار باشند اين عوامل بر اساس سن جنس ، قوم ، فرهنگ و محيط فرد اثرات متفاوت دارند.
عوامل خطر زود هنگام کودکی، مثل رفتارپرخاشگرانه، با مداخله‌هاي خانواده، مدرسه و محیطی که در آن زندگی
می کند قابل پيشگيري و تغيير است.
اگر چنین نباشدرفتارهاي منفي مي‌تواند به خطرمنتهي شوند

67. راهکارها
مقابله با قاچاق مواد وكاهش عرضه(تقویت نیروهای مسلح،حصر مرزهاو )
اصلاح وتقويت قوانین قضایی
تقویت نهاد خانواده وآموزش مهارت هاي زندگي به مردم و خصوصا افراد در معرض خطر(كودكان ونوجوانان)
توجه به معضل اعتياد از طریق رسانه های همگانی
توجه بيشتر به تفریحات سالم

68. راهکارها تقویت خدمات مددکاری به بیماران وخانواده هاي اعتیاد
تقویت وتوسعه مراکز درمان مجوز دار
نظارت قوی دولت برامرپيشگيري و درمان
عدم موازی کاری در دستگاههای مسئول
درمان بیماریهای روانی(خصوصا مزمن)
تقويت معنويات در جامعه

69. راهکارها مقابله با سیگاروقلیان
استفاده از نظرات کارشناسان در تصمیم گیریهای کلان
کنترل مهاجرت وحاشیه نشینی
مقابله با جرائم اجتماعی دیگر
شناسایی وایزوله کردن معتادین پرخطر(با درمان یا بدون درمان)
رفع تبعیضات اجتماعی وفاصله طبقاتی
كمك به اشتغال و كاهش فقر

70. چه كساني در پيشگيري موثرند؟
سيستم بهداشتي درماني(وزارت بهداشت وسازمان بهزيستي)
نيروهاي مسلح
رسانه هاي عمومي
آموزش وپرورش و آموزش عالي
روحانيون
سيستم قضايي
و...

71. چرا خانواده درپيشگيری از اعتياد اهميت دارد ؟

72. شناخت فرزندان 1 – رنگ مورد علاقه اش كدام است ؟
2 – برنامه تلويزيوني مورد علاقه اش كدام است ؟
3 – هنرپيشه مورد علاقه اش كيست ؟
4 – اسم نزديك ترين دوست او چيست ؟
5 - رفتارهاي چه كسي يا كساني راتقليد مي كند ؟
6 – غذاي مورد علاقه اش چيست ؟
7 – اگريك آرزو داشته باشد چه آرزويي است ؟
8 – اسم معلم مورد علاقه اش چيست ؟
9 – اگربا سه كلمه يا ويژگي خودرا توصيف كند آنها چه هستند ؟
10 – اگر با سه كلمه يا ويژگي شمارا توصيف كند آنها چه هستند؟

73. ارتباط خوبي با فرزندانتان برقرار كنيد آنرا حفظ نمائيد.
1 – بافرزندانتان صحبت كنيد .
2 – درروز دست كم چنددقيقه اختصاص دهيد.
3 – احساسهاي فرزندانتان رادرك كنيد وبه آنها احترام بگذاريد.
4 – گوش كردن فعال را تمرين كنيد.
5 – سوال كردن را فراموش نكنيد.
6 – بيشتر تشويق كنيد تا انتقاد.
7 – حواستان به كنجكاوي كودكان باشد.

74. درزندگي و فعاليتهاي فرزندانتان شركت داشته باشيد .
1 – روزانه دست كم 15 دقيقه به كاري كه فرزندتان خواسته بپردازيد.
2 – هفته اي يك بار فعاليتی را بافرزندتان ترتيب دهيد.
3 – از فعاليتهاي فرزندتان حمايت كنيد.
4 – همواره رفتارخوب را با واکنش فوري پاسخ دهيد.
5 – زمان غذاخوردن رابراي در میان گذاشتن كارهاي روزانه استفاده كنيد.
7 – مراقب زمانهاي پراسترس درزندگي فرزندتان باشيد .

75. قانون هاي روشن وصريح بگذاريد وعواقب عدم رعايت قانون را تعيين كنيد.
1 – قوانين و انتظارات خودراپيشاپيش بافرزندانتان در میان بگذارید.
2 – عواقب قانون شكني رادقيق رعايت كنيد.
3 – رعايت قانون راتشويق كنيد.
4 – درمورد اينكه چرا مصرف سيگار و الكل و مواد قابل قبول نيست صحبت کنید.
5 – مراقب باشيد نوجوانان براي شورش وخطر كردن ممكن است موادمصرف كنند.

76. الگوی مناسبی برای فرزندانتان باشید
1ـ بچه ها مقلدان خوبی هستند. 2ـ کوچکترها رفتارهای بزرگترها را دوست دارند. 3ـ سیگار، الکل و مواد مصرف نکنید. 4ـ بچه را درگیر نکنید. 5ـ برای بچه ها مثال های مناسب پیدا کنید.

77. الگوی مناسبی برای فرزندانتان باشید
6ـ راههای دیگری برای تفریح یا خوش گذراندن در مهمانی پیدا کنید.
7ـ اگر نمی توانید سیگار را ترک کنید راجع به سختی اعتیاد به سیگار با فرزندانتان صحبت کنید.
8ـ برای الکل یا تریاک فواید نبافید.
9ـ از مثالهای سوءمصرف مواد یا اعتیاد در فامیل و آشنایان استفاده کنید.
10ـ به یاد داشته باشید هیچگاه برای ترک دیر نیست.

78. به بچه هایتان بیاموزید دوستان خود را با فکر انتخاب کنند
1ـ فشار دوستان ـ مهارت نه گفتن
3ـ قصه ی دوست ناباب
4ـ همه سیگار می کشند ـ همه مصرف می کنند.
5ـ به بچه هایتان بگوئید مصرف مواد برای شما ابداً قابل قبول نیست.
6ـ مقاومت در برابر فشار جمع را به بچه ها بیاموزید.
7ـ اضطراب اجتماعی را در بچه ها رفع کنید.

79. بچه ها را زیر نظر داشته باشید.
1ـ وظیفه موثر شما زیر نظر داشتن کارهای فرزندانتان است.
2ـ با دوستان فرزندانتان رابطه داشته باشید.
3ـ با والدین دوستان فرزندانتان آشنا شوید.
4- ساعت برگشت به خانه و راه تماس با او را مشخص کیند.
5ـ به داشتن تفریح های لذت بخش کمک کنید.

80. مراقب باشید وقتی فرزند شما از خانه بیرون می رود شما باید بدانید
1- به کجا می رود.
2- با چه کسی است.
3 ـ چه می کند.

81. 31 ماه مي (دهم خرداد) روز جهاني بدون دخانيات
26 ژوئن (پنجم تير ماه) روز جهاني مبارزه با مواد مخدر