1. Mr Aleksandra Bradić-Martinović
Informacioni sistemi
Prof. dr Hasan Hanić
Mr Aleksandra Bradić-Martinović
Beogradska bankarska akademija – Fakultet za bankarstvo, osiguranje i finansije
Beograd, Zmaj Jovina 12, Tel:

2. Bežično, mobilno računarstvo i mobilna trgovina
Poglavlje 7
Bežično, mobilno računarstvo i mobilna trgovina

3. Pregled sadržaja poglavlja
7.1 Bežične tehnologije
7.2 Bežične računarske mreže i pristup Internetu
7.3 Mobilno računarstvo i mobilna trgovina
7.4 Sveprisutno računarstvo
7.5 Bežična bezbednost

4. Ciljevi poglavlja
Opisati moderne bežične uređaje i medije bežičnog prenosa.
Opisati bežične mreže prema distanci koju pokrivaju.
Definisati mobilno računarstvo i mobilnu trgovinu.

5. Ciljevi poglavlja (nastavak)
Definisati glavne primene m-trgovine.
Definisati sveprisutno računarstvo i opisati dve tehnologije koje su temelj te tehnologije.
Opisati četiri glavne pretnje bežičnim mrežama.

6. Uvodni slučaj

7. Uvodni slučaj (nastavak)
Loša veza?
Proizvođači
Maloprodavci

8. Uvodni slučaj (nastavak)
Primenljivi EPC

9. 7.1 Bežične tehnologije
Bežični uređaji – koriste telekomunikacije kod kojih signal između uređaja koji komuniciraju (računari, elektronski rokovnici ili mobilni telefoni) prenosi putem elektromagnetnih talasa.
Wireless Application Protocol (WAP) – standard koji omogućava bežičnim uređajima da pristupe informacijama i uslugama na web-u
Microbrowsers - moraju da se nalaze u uređaju (npr. mobilnom telefonu)
SMS – short messages service
Bežični mediji (wireless media) i difuzni mediji (broadcast media) prenose signale putem vazduha ili svemira

10. Browser vs. rani Microbrowser

11. Deepfish
Deepfish je napredna verzija micro browser-a u proizvodnji kompanije Microsoft Labs.

12. Apple iPhone ima Safari browser
The Apple iPhone is a wireless device (smart phone) that is powerful enough to run
the full-function Apple Safari browser.
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.

13. Mogućnosti bežičnih uređaja
Mobilni telefon pristup Bluetooth Short message service Wi-Fi Instant messaging Digitalna kamera Text messaging GPS – (Global Positioning System) Organizer MP2, 3, 4 players Scheduler Video player Address book Internet access Calculator QWERTY keyboard

14. Primeri savremenih bežičnih uređaja
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.
Treo 750
Blackberry Curve

15. Primeri savremenih bežičnih uređaja (nastavak)
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.
Motorola Q
Helio Ocean

16. Primeri savremenih bežičnih uređaja (nastavak)
Sony Mylo
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.

17. Bežični uređaji (nastavak)
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.
Nokia N95
HTC Touch Dual

18. Bežični uređaji (nastavak)
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.
INFOBAR 2
Motorola MOTO Z8

19. Bežični uređaji (nastavak)
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.
HTC Desire
Nokia E90

20. Mediji za bežični prenos
Mikrotalasni prenos
Sateliti
Geostacionarni (GEO)
Sateliti u srednjoj zem. orbiti (MEO)
Sateliti u niskoj zemljinoj orbiti (LEO)
Global Positioning System (GPS)
Internet Over Satellite (IOS)
Microwave transmission systems rašireno se koriste za opsežnu komunikaciju pomoću optičke vidljivosti. Optička vidljivost predstavlja zahtev da predajnik i prijemna antena budu optički vidljive (max udaljenost 50 km).
Satellite transmission koristi komunikacione satelite; postoje tri tipa satelita i svaki se nalazi u različitoj orbiti:
Geostationary (GEO): smešteni su na visini od km direktno iznad ekvatora. Odlični su za slanje TV signala.
Medium-earth-orbit (MEO): smešteni su na visini od kilometara iznad zemljine površine i koriste se za GPS sistem.
Low-earth-orbit (LEO): su na visini 650 to 1200 km iznad površine, kreću se u odnosu na jednu tačku na zemlji, tako da ih
prijemnici moraju pratiti.

21. Poređenje opsega satelita

22. Global Star LEO pokrivenost
Global Star je vodeći provajder usluga mobilne telefonije,
a vezu ostvaruje pomoću LEO satelita.

23. Kako funkcioniše GPS

24. GPS Sistemi
Smart phone and GPS sistem

25. Mediji za bežični prenos (nastavak)
Radio
Satelitski Radio – digitalni radio
Radio transmission koristi frekvencije radio talasa da prenosi podatke direktno između predajnika i prijemnika.
Satellite radio (digital radio) nudi neprekidan signal koji je blizu kvaliteta snimka na kompakt disku i koji se šalje na bilo koji radio iz svemira.

26. Infracrveni talasi (Infrared)
Test koji utvrđuje da li radi daljinski za televizor
Infrared light je crveno svetlo koje nije vidljivo ljudskom oku; uobičajena primena sreće se kod
daljinskih upravljača za TV, DVD, CD plejere.

27. 7.2 Bežične računarske mreže i pristup Internetu
Bežične mreže kratkog dometa (Short range wireless networks) – imaju domet od 30m ili manje
Mreže srednjeg dometa (Medium range wireless networks) - su slične lokalnim bežičnim mrežama (WLAN)
Bežične mreže velikog dometa (Wide area wireless networks) – imaju široku pokrivenost i povezuju internet korisnike na geografski udaljenim područjima

28. Short Range Wireless Networks
Bluetooth
Ultra-wideband
Near-field Communications
Bluetooth: Can link up to eight devices within a 30-foot area and transmit up to 2.1 megabits
per second.
Ultra-wideband: high-bandwidth wireless technology with transmission speeds in excess
of 100 megabits per second.
Near-field Communications: shortest range of any wireless network; designed to be embedded
in mobile devices such as cell phones and credit cards.
Clicking on the top two images above will take you to the respective Web pages.

29. FitSense: A Personal Area Network
FitSense Technology is a world leader in wireless body monitoring and feedback systems.
The company’s ActiHealth Intelligent Network collects, transports and presents physiological
data automatically and securely The FitSense ultra low-power wireless personal area network, called BodyLAN, seamlessly
connects wearable and portable body sensors, data transport, and feedback devices. The
network monitors activity, calorie burn, weight, body fat, blood pressure, blood glucose and more.
Clicking on the images above will take you to the respective Web pages.

30. Bluetooth

31. Ultra-Wideband (UWB)
Ultra-wideband ima mnogo korisnika, u šta se možete uveriti na web sajtu TimeDomain.
This article discusses the use of UWB in fire-fighting.

32. Near-Field Communications (NFC)

33. Medium Range Wireless Networks
Wireless fidelity (Wi-Fi)
Wireless access point
Hotspot
Wireless network interface card
Wireless fidelity (Wi-Fi): used in wireless local area networks
Wireless access point: a transmitter with an antenna
Hotspot: a geographical perimeter with in which a wireless access point provides wireless access for users
Wireless network interface card: enables mobile devices to communicate wirelessly.

34. Wi-Fi at Starbucks

35. Wi-Fi at McDonalds

36. Wide-Area Wireless Networks
Cellular Radio – mobilna telefonija
1st Generation (analog signals and low bandwidth)
2nd Generation (digital signals for voice and data communication up to 10 Kbps)
2.5 Generation (digital voice and data communication up to 144 Kbps)
3rd Generation (digital voice and data communication up to 384 Kbps when device is moving at walking pace; 128 Kbps when moving in car; and 2Mbps when device is stationary)
Wireless Broadband or WiMax (access range up to 31 miles and data-transfer rate up to 75 Mbps)
Cellular Radio: use radio waves to provide two-way communication
1st Generation: analog signals and low bandwidth
2nd Generation: digital signals for voice and data communication up to 10 Kbps
2.5 Generation: digital voice and data communication up to 144 Kbps
3rd Generation: digital voice and data communication up to 384 Kbps when device
is moving at walking pace; 128 Kbps when moving in car; and 2Mbps when device is stationary
Wireless Broadband or WiMax: access range up to 31 miles and data-transfer rate up to 75 Mbps

37. Cellular Radio Network

38. 7.3 Mobilno računarstvo i mobilna trgovina
Mobilnost - pokretljivost
Velika dostupnost

39. Mobilno računarstvo
Karakteristike, mobilnost i velika dostupnost, kreiraju pet atributa dodate vrednosti koje ruše barijere prostora i vremena:
Sveprisutnost
Pogodnost
Trenutna veza
Personalizacija
Lokalizacija proizvoda i usluga

40. Mobilna trgovina
Mobile Commerce – odnosi se na transakcije e-trgovine koje se obavljaju u bežičnom okruženju, a naročito putem Interneta.
Razvoj m-trgovine bio je vođen sledećim faktorima:
Široka rasprostranjenost mobilnih uređaja
Nepotrebni personalni računari
“Kultura mobilnih telefona”
Pad cena
Poboljšanje širine propusnog opsega

41. Primer m-trgovine
The E-Zpass process for gated toll roads….saving time!

42. Primer m-trgovine Car key and the Speedpass
Speedpass is a keychain RFID device. When you buy your gas, you simply “wave”
your Speedpass near the reader on the gas pump and your credit card is debited.

43. Aplikacije mobilne trgovine
Finansijske usluge
Mobilno bankarstvo
Bežični elektronski platni sistemi (Wireless Electronic Payment Systems)
Mikroplaćanja (Micropayments, m-payments)
Mobilni novčanici (Mobile (Wireless) Wallets)
Bežično plaćanje računa (Wireless Bill Payments)

44. Međukompanijske aplikacije
Pristupanje informacijama
Mobilni portali – prikuplja i isporučuje sadržaj i usluge mobilnim korisnicima (vesti, sport, , informacije o zabavi, restoranima, dešavanjima…)
Glasovni portali – su web sajtovi sa audio-interfejsom. (iPing.com)

45. Aplikacije zasnovane na lokaciji
Kupovina upotrebom bežičnih uređaja
Oglašavanje zasnovano na lokaciji
Usluge zasnovane na lokaciji

46. Telemedicina
Telemedicine predicted in 1924 and today

47. Telemetrija
Telemetrija je bežični prenos i prijem podataka sakupljenih pomoću senzora i ima mnogobrojne računarske primene
Može se identifikovati problem sa opremom;
Lekari mogu da nadgledaju pacijente sa udaljenost;
Proizvođači automobila mogu da prate ponašanje vozila i da spreče probleme.

48. Medical Telemetry

49. Automotive Telemetry
The OnStar system from GM

50. 7.4 Sveprisutno računarstvo
Pervasive Computing je nevidljivo računarstvo usađeno u stvari koje nas okružuju…
Radio frequency identification (RFID)
Wireless sensor networks (WSNs) - čestice

51. Anatomija Bar Code RFID was developed to replace bar codes.
The image above shows a typical bar code, known as the Universal Product Code.

52. Različiti RFID tagovi

53. RFID and Your Privacy

54. RFID tracking tag from the movie “Mission Impossible”
This image shows the tracking tag used in the movie “Mission Impossible.” Notice how
much larger this tag is than Hitachi’s RFID Dust.
Now….what about your privacy?

55. Proizvod sa bar kodom i RFID tagom
Bar code

56. Small RFID Reader and Tag

57. Large RFID Reader

58. RuBee – je protokol za bežične mreže koji se oslanja na magnetnu, a ne elektrinčnu energiju.
RuBee tag
RuBee signali mogu da se kreću kroz metal i tečnost, a RFID signali ne mogu

59. 7.5 Bežična bezbednost Četiri glavne pretnje:
Naovlašćena tačka prestupa (Rogue access point)
Izviđanje u vožnji (War driving)
Prisluškivanje (Eavesdropping)
Ometanje radijske frekvencija (RF jamming)