1. Za studente Multimedijalnog dokumenta, Bibliotekarstvo i informatika
GIS
Za studente Multimedijalnog dokumenta, Bibliotekarstvo i informatika
Prof. Ranka Stanković, Univerzitet u Beogradu, Rudarsko-geološki fakultet

2. Geografski Informacioni Sistem GIS?
“Integrisan kompjuterski alat za rukovanje, procesiranje i analizu geografskih podataka…” (Johnston et. al 2000)
“GIS je skup interaktivno povezanih grafičkih i alfa-numeričkih podataka za određeni deo Zemljine kore...”

3. Šta je GIS?
Geografski Informacioni Sistem (GIS) je računarski informacioni sistem kreiran da upravlja prostornim podacima, da ih prikuplja, pretražuje, analizira, prikazuje i skladišti
Brojne koristi od njegove upotrebe imaju organizacije različitih veličina u skoro svakoj grani privrede i društva
Osim poslovnih primena, sve više se koristi i u svakodnevnom životu
Interesovanje šire zajednice za GIS je sve veće

4. Kakve koristi nam donosi GIS?
Unapređenje komunikacija korišćenjem tematskih digitalnih mapa bogatih sadržajem.
Donošenje boljih odluka
izbor nepokretnosti,
prostorno planiranje,
zaštita,
izbor najbolje rute,
korišćenje mineralnih resursa,
hazard i rizik

5. Softver Mali broj komercijalnih GIS alata: ESRI Intergraph Siemens
MapInfo
(Erdas)

6. (ne tako) Nedavne promene
Razvoj komunicione tehnologije (Internet, mobilni telefoni i uređeji, WLAN)
Obilje podataka:
Volunteered Geographic Information (VGI)
Satelitski snimci
Lasersko Skaniranje/Digitalna Fotogrametrija
Zajednica za razvoj softvera otvorenog koda (open source software)

7. Novi alati/okruženje GNSS (Global Navigation Satellite System):
Informacije o pozicijama dostupne sa visokim kvalitetom
Navigacija (automatska/navođenje: automobili, avioni, bageri, brodovi, biciklizam,…)
Pametni uređaji (mobilni, dvosmerni pristup podacima)
Google Earth, Google Maps, Microsoft Bing
QGIS, Geoserver, PosGIS

8. Prve digitalne karte
(Marble et al. 1984)

9. Primer: OpenStreetMap (1)
Podatke obezbedila
Zajednica korisnika
Organizacioje (npr, Ordnance Survey)
Privatne osobe
Podaci prikupljeni korišćenjem
GPS-tracks
Digitalizacijom aero slika
Teheran (OSM, 2011)

10. Primer : OpenStreetMap (2)
Slobodno korišćenje (License: Creative Commons)
Korisno za rutiranje i kartiranje
Dostupno za veći deo zemljine kugle
Public Transport in Berlin (Melchior Moos, 2008)

11. Aktuelne oblasti istraživanja
Semantika podataka
Određivanje kvaliteta masovno prikupljenih podataka (VGI)
Korisnički interfejs
Procesiranje i vreme

12. Semantika podataka
(Comber, 2007)
Podaci dolaze iz različitih izvora – šta se dešava kada se kombinuju?
Različite zajednice koriste različite sisteme za klasifikaciju – namena zemljišta ili korišćenje zemljišta (land cover vs. land use)?
Poređenje baba i žaba (apples and oranges)?
(Wikipedia)

13. Ocena kvaliteta podataka
Jednostavno je rezutate pojedinačnog osmatranja (kvalitet zavisi od opreme)
Teško je kada
Podaci se prikupljaju tokom dužeg perioda
Podatke prikuplja veliki broj osoba

14. Ocena kvaliteta podataka (2)
Ideje za određivanje kvaliteta za upravljanje zempljištem:
Geometrijski kvalitet katastarskih granica: poređenje skupova podataka sa originalnim geodetskim podacima
Poređenje skupova podataka sa ortofoto snimcima
Rezultat:
Promenljivi kvalitet – kako komunicirati?
Odstupanja od nekoliko cm do 150m
RGF, Geoinformatika

15. Slojevi podataka Data Layers
Slojevi se preklapaju
Odgovori na pitanja o relacijama između objekata
GIS odgovara na pitanja ‘šta ako?’
Testiranje različitih scenarija i mogućih ishoda

16. Veb GIS koncepti Veb GIS
distribuiranih informacionih sistema.
veb GIS server
veb čitač
desktop ili mobilna aplikacija
Pomoću url-a servera, klijent pronalazi aplikaciju na vebu. Klijent korišćenjem HTTP-a šalje zahtev serveru, server obrađuje zahtev i vraća klijentu odgovor.
Za obradu zahteva, server koristi neku od GIS tehnologija. Za ispis rezultata na klijentskoj strani, kojist se HTML, JSON, XML…

17. Google razvojni alati https://developers.google.com/maps/web/
Potrebno je uzeti ključ i ključ ugraditi u kod
Interaktivni primeri

18. Primeri GIS-a
Katastar napuštenih kopova
Klizišta
Istražna odobrenja
Geološka karta

19. GIS~Excel
File – Options – Add-ins – Manage: COM Add-ins – Microsoft Power Map for Excel – Go
Sektovati sve i reći OK

20. BING mape

21. Otvoreni geografski podaci
OpenStreetMapData
Za preuzimanje videti GEOFABRIK
Katalog naješće korišćenih otvorenih podataka: sources-you-will-ever-need/

22. Global Map
Skup GIS slojeva: transport, nadmorske visine, vegetacija, administrativne granice, namena zemljišta and populacija (1km)..

23. Convert to/from GeoJSON

24. ArcMap™ Main menu Data View Title bar Standard toolbar
Layers (slojevi)
Table of Contents (TOC)
Data View
Context menu (desni klik miša)
ArcMap’s User Interface (UI)
Animated sequence:
1. UI bars
Title bar: Displays both the file name (e.g., ArcMap Interface.mxd) and application name.
Main menu and Standard toolbar: By default, ESRI applications all have a Main menu and Standard toolbar. Although both are toolbars, the Main menu contains only menus. Menus contain menu items, which represent additional commands and functions (e.g., Print).
Status bar: Located at the bottom of the ArcMap application, the Status bar provides a brief description of a tool’s function, or reports on the progress and/or result of a command's execution (e.g., length values from using the Measurement tool), or displays coordinates of the mouse cursor’s location in the Data View. Tip: When you see the spinning Earth icon in the Status bar, ArcMap is busy. Refrain from using the application until the spinning Earth icon disappears.
Toolbars: Additional toolbars (e.g., Tools toolbar or Draw toolbar) are available in either ArcMap or ArcCatalog. Any toolbar can be docked at the top or bottom or to the left or right side of the ArcMap or ArcCatalog windows. Alternatively, toolbars can float on the desktop while functioning as part of the application. To prevent a toolbar from docking, hold down the <Ctrl> key while dragging the toolbar.
2. TOC, Data View, and Layers
Table of Contents (TOC): Much like a map legend, the TOC lists the layers in the map. The TOC is dockable and can be resized by horizontally dragging the vertical divider between the TOC and the Data View. Tip: If you accidentally close the TOC, it can be reopened through the Window menu  TOC.
Data View: ArcMap’s display area where checked layers are drawn.
Layers: As explained in the next slide, layers reference GIS datasets that are used in ArcMap for purposes of display, query, or editing.
3. Context menu: A Context menu is a floating menu that pops up at the location of the pointer when you right-click. In the example of this slide, the user right clicks on the Noxious Weeds layer to display the layer’s Context menu. In the Context menu, additional functions and commands are available.
Tools toolbar
Draw toolbar
Status bar