1. Menntun í alþjóðlegu samhengi
Menntastefna á alþjóðlegu markaðstorgi: Hvernig veljum við "bestu" leið?
Tryggvi Thayer
Menntavísindasvið HÍ
Menntun í alþjóðlegu samhengi
Desember, 2013

2. "Perhaps most important, participation in international programs also increases awareness of the methods, strategies, and policies employed by other countries and education systems.”
(Tamassia & Adams, 2009, p. 213)

3. Nýfrjálshyggjan og menntun
Nýfrjálshyggja: Velferð er best tryggð þegar ráðstöfun fjármuna og auðlinda byggir á samkeppni í samræmi við markaðslögmál.
(Olssen et al., 2004)
Menntakerfi hefur áhrif á stöðu lands, þjóðar, svæðis, o.s.frv. innan alþjóðlegs samkeppniskerfis
Menntun sem hluti af efnahagskerfinu
Menntun bætir samkeppnishæfni
(Steiner-Khamsi, et al., 2006)
“Besta” menntakerfið verður til.

4. PISA og orðræðan um menntun
Alþjóðlegar kannanir móta orðræðu um menntun
Aukin alþjóðleg samkeppni á sviði menntunar.
Leitin að “besta” menntakerfinu.
Samanburðarhæf gögn ýta undir hugmyndir um alþjóðlegt markaðstorg menntastefna.
“Bestu” menntakerfunum stillt upp í búðarglugga.
Hvernig veljum við leiðina sem er líklegust til árangurs fyrir okkur?

5. Að bera saman menntakerfi
Samanburðarmenntunarfræði (e. comparative education): Að nota reynslu af þróun menntamála í einu eða fleiri löndum, landsvæðum, þjóðum, o.s.frv. til að sannreyna fullyrðingar um tengsl samfélags og menntunar í víðu samhengi.
(Noah, 1973)
Vandamálið: Erum alltaf að bera saman epli og appelsínur.
Hvað er það sem felst í reynslu þeirra sem ná góðum árangri sem getur nýst öðrum til að ná sama árangri?
Hvað er leynilega kryddið í sósu uppskriftinni?
Hvernig notum við þá þekkingu til að búa til nýja sósu?

6. Upptaka menntastefnu frá öðrum (e. policy borrowing)
Stefnumótendur leita lausna í reynslu annarra landa: Hvernig velja þeir og innleiða bestu leið?
Fjórskipt ferli (Phillips & Ochs , 2003)
1. Aðdráttur milli ríkja (e. cross-national attraction)
2. Ákvarðanataka
3. Innleiðing
4. Aðlögun (alþjóðavæðing eða heimfæring)

7. Aðdráttur milli ríkja
“Impulses” – Hvatar fyrir því að stefnumótendur leiti í reynslu annarra eftir fyrirmyndum.
“Externalizing Potential” – Hvað í menntakerfi fyrirmyndarinnar er mögulega hægt að heimfæra?

8. Vantar inn í módelið hverjir móta samræðu og gegna lykilhlutverkum í ferlinu (Rappleye, 2006)
Phillips & Ochs, 2003

9. Hvað rekur okkar að markaðstorginu?
Innri hvatar
Af hverju viljum við breytingu?
Vitum við hvert við viljum stefna?
Er samstaða um breytingar?
Hver er raunverulega staðan hér á landi og hvert viljum við stefna?
PISA o.þ.h. mótar þessa umræðu

10. Hvernig veljum við á markaðstorginu?
Ytri hvatar
“Frændþjóðir”
“Löndin sem við viljum bera okkur saman við”
Lönd sem svipa til Íslands í félagslegu/efnhagslegu/pólitísku tilliti
Lönd sem eru komin eða eru á leið þangað sem við viljum vera
Lönd sem eru að gera sniðuga hluti sem við sjáum mögulega gagn í
Samanburðarhæf gögn geta beint okkur í nýjar áttir

11. Heimildir
Noah, H. J. (1973). Defining comparative education: Conceptions. In R. Edwards et al, (Eds) Relevant Methods in Comparative Education. Hamburg: UNESCO Institute for Education.
Nóvoa, A. & Yariv-Mashal, T. (2003). Comparative research in education: A mode of governance or a historical journey? Comparative Education, 39(4),
Olssen, M., Codd, J., & O'Neill, A. M. (2004). Education policy: Globalization, citizenship and democracy. Thousand Oaks, CA: Sage.
Steiner-Khamsi, G., Silova, I. & Johnson, E. M. (2006) Neoliberalism liberally applied: educational policy borrowing in Central Asia, in: J. Ozga, T. Seddon & T. Popkewitz (Eds) World Yearbook of Education Education research and policy: steering the knowledge-based economy. New York/London: Routledge.
Tamassia, C. V. & Adams, R. J. (2009). International assessments and indicators: How will assessments and performance indicators improve educational policies and practices in a globalized society? In K. Ryan & J. B. Cousins, (Eds) The SAGE international handbook of educational evaluation. Thousand Oaks, CA: Sage.
Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir (8 Desember, 2007). Niðurstöður PISA 2006 kalla á umræður og endurmat. Morgunblaðið.