1. نقشه های توپوگرافی و مدل سازی توپوگرافی زمین
H.R.Ziaee
به نام خدا
نقشه های توپوگرافی و مدل سازی توپوگرافی زمین
تهيه وارائه : حميد رضا ضيايي
پاييز 1391
انتشار این فایل با ذکر منبع بلامانع است.

2. روش هاي نمايش ناهمواري ها نقشه هاي توپوگرافي خطوط تراز شناسايي عوارض
استخراج اطلاعات با استفاده از خطوط تراز
H.R. Ziaee

3. روش هاي نمايش ناهمواري ها
نقاط ارتفاعي
روش هاشور
روش سايه زدن (استمپاژ) – (Hill shade)
روش استفاده از رنگ(هيپسومتريك)
استفاده از منحني ميزان(خطوط تراز)
روش هاي تركيبي
H.R. Ziaee

4. TIN- DEM
در GIS مي توان توپوگرافي سطح زمين را به شكل رقومي و به صورت پيوسته در قالب مدل رقومي ارتفاع(DEM) و شبكه نامنظم مثلثي(TIN) نمايش داد.
مدل رقومي ارتفاع پايه و اساس تحليل هاي منابع آب در GIS‌مي باشد.
H.R. Ziaee

5. مدل رقومي ارتفاع(Digital Elevation Model)
مدل رقومي ارتفاع، هرگونه تبيين رقومي از تغييرات پيوسته مربوط به پستي و بلنديهاي زمين در قالب يک ساختار سلولي است که ارزش هر سلول آن بيانگر يک ارتفاع از سطح زمين مي باشد. X Y
ELEVATION
VALUES
H.R. Ziaee

6. H.R. Ziaee www.GIS-Kavosh.COM

7. Digital Terrain Model: DTM DSM: Digital Surface Model
DEM
Digital Terrain Model: DTM
DSM: Digital Surface Model
H.R. Ziaee

8. شبكه نامنظم مثلثي(TIN)
H.R. Ziaee

9. نقشه هاي توپوگرافي
توپوگرافي از دو كلمه توپو به معني محل و مكان و گرافي به معني رسم كردن تشكيل شده است. در كارتوگرافي، جغرافي و منابع طبيعي منظور از توپوگرافي، پستي و بلندي هاي سطح زمين و يا ارتفاع پديده ها از سطح درياست و به نقشه اي كه پستي و بلندي هاي زمين را نمايش دهد ، نقشه توپوگرافي گفته مي شود. نقشه هاي توپوگرافي به عنوان نقشه هاي مادر يا مبنا، در علوم مختلف قابل استفاده هستند.
H.R. Ziaee

10. خط تراز
منحني تراز مكان هندسي كليه نقاطي است كه دارا ي ارتفاع يكسان از يك سطح مبنا هستند.
هر منحني تراز يك خط كاملا افقي است و به عبارتي هر منحني فصل مشترك يك صفحه افقي با سطح يك ناهمواري است.
معمولا منحني هاي تراز در روي نقشه هاي توپوگرافي، با رنگ قهوه اي ترسيم مي گردد.
H.R. Ziaee

11. خط تراز
H.R. Ziaee

12. مفهوم خط تراز
منحني هاي ميزان متوالي كه ارتفاع آن ها يك افزايش مساوي دارد ، متساوي البعد مي نامند.
H.R. Ziaee

13. خط تراز
فاصله بين منحني هاي ميزان از لحاظ كوهستاني يا دشت بودن، روش و دقت نقشه برداري و مقياس نقشه بستگي دارد.
مثلا در مورد نقشه اي توپوگرافي كشور، در نقشه هاي با مقياس 1:50000 ، فاصله منحني هاي اصلي 100 متر و منحني هاي فرعي 20 متراست.
H.R. Ziaee

14. تهيه خطوط تراز
هدف از ترسيم منحني هاي ميزان، ساختن نقشه توپوگرافي است. امروزه اغلب اين نقشه ها به روش فتوگرامتري از روي عكس هاي هوايي تهيه مي شود.
H.R. Ziaee

15. شناخت پديده هاي توپوگرافي از روي منحني هاي ميزان
دامنه ها
خط الراس
خط القعر
آبراهه
قله ها و گودال ها
تپه
گردنه
H.R. Ziaee

16. دامنه ها
H.R. Ziaee

17. خط الراس
H.R. Ziaee

18. خط القعر
H.R. Ziaee

19. قله
H.R. Ziaee

20. گودال
H.R. Ziaee

21. گردنه
H.R. Ziaee

22. استخراج اطلاعات از خطوط تراز
 اندازه گيري شيب با استفاده از خطوط تراز
ترسيم نيمرخ توپوگرافي
حوضه آبخيز و خصوصيات
H.R. Ziaee

23. اندازه گيري شيب با استفاده از خطوط تراز
اندازه گيري شيب با استفاده از خطوط تراز
شيب زمين يكي از مهمترين فاكتورها در مطالعات و پروژه هاي مختلف عمراني، منابع طبيعي، منابع آب و خاك ، زمين شناسي و ... مي باشد. در مطالعات حوزه هاي آبخيز، شيب حوزه يكي از پارامترهاي مهم در تحليل رفتار حوزه مي باشد.
شيب يکي از پارامترهاي مهم مورفومتريک حوضه مي باشد. اين فاکتور تأثير بسزايي در ميزان حجم رواناب، مقادير نفوذپذيري و شدت فرسايش دارد
H.R. Ziaee

24. اندازه گيري شيب درطبيعت به صورت تجربي و يا با استفاده از شيب سنج
به صورت سنتي با استفاده از خطوط تراز در نقشه هاي كاغذي
به صورت رقومي و مدرن بر اساس قابليت هاي GIS و با استفاده از مدل رقومي ارتفاع (DEM)
H.R. Ziaee

25. اندازه گيري شيب با استفاده از خطوط تراز
اندازه گيري شيب با استفاده از خطوط تراز .
Rise = = 50 ft
Run = in x 1,000 ft/in
H.R. Ziaee

26. اندازه گيري شيب با استفاده از DEM در محيط GIS
H.R. Ziaee

27. ترسيم نيمرخ توپوگرافي
نيمرخ يا پروفيل عبارت است از نموداري كه محور عمودي(Y) بيانگر ارتفاع و محور افقي نشان دهنده فاصله از مبدا مي باشد. در پاره اي از موارد از جمله در نقاط كم شيب، براي اينكه عارضه در نيمرخ نمود بهتري داشته باشد بهتر است در مقياس ارتفاعي مبالغه صورت گيرد.
از جمله كاربردهاي نيمرخ ، تهيه نيمرخ مسير رودخانه مي باشد. اهمیت پروفیل طولی رودخانه در ارائه زمینه ذهنی در مورد سرعت حرکت آب،زمان تمرکز و قدرت فرسایشی رودخانه است. پروفیل طولی آبراهه نموداری است که نمای طولی آبراهه را بدون در نظر گرفتن پیچ و خم های رودخانه نمایش می دهد.
H.R. Ziaee

28. ترسيم نيمرخ توپوگرافي
ترسيم نيمرخ به صورت سنتي با استفاده از نقشه كاغذي
ترسيم نيمرخ با استفاده از تحليل هاي زمين در GIS
H.R. Ziaee

29. ترسيم نيمرخ به صورت سنتي
H.R. Ziaee

30. A B
8000
7800
7600
7400
7200
7000
6800
6600
6400
H.R. Ziaee

31. A B
8000
7800
7600
7400
7200
7000
6800
6600
6400
H.R. Ziaee

32. ترسيم نيمرخ رودخانه در GIS
H.R. Ziaee

33. حوضه آبخيز و خصوصيات
حوضه آبخیز به منطقه ای گفته می شود که آبی که در اثر بارندگی وارد این منطقه میشود ،از خط الراس ها (خطوط تقسیم آب) وارد خط القعرها شده و نهایتا به رودخانه اصلی ختم میگردد.
از به هم پیوستن خط الراسهای ارتفاعات،خط بسته ای بدست می آید که حوضه مورد نظر را از حوضه های اطراف جدا می کند و عملا میزان آبی که در اثر بارندگی به این حوضه وارد می شود نمی تواند وارد حوضه دیگری شود و نهایتا نزولات ورودی به یک حوضه از طریق رودخانه اصلی از نقطه خروجی حوضه خارج می شود.
حوضه آبخیز به عنوان یک سیستم متشکل از خاک ،آب،جنگل،مرتع،حیات وحش و غیره است که در آن عوامل مختلف طبیعی و انسانی ارتباط متقابل دارند.حفاظت،احیا و اصلاح آبخیزهای بالا دست برای دستیابی به اهداف کامل توسعه اهمیت حیاتی دارد.
H.R. Ziaee

34. حوضه آبخيز و خصوصيات
استخراج مرز حوضه آبخيز به روش سنتي و با استفاده از خطوط تراز
استخراج مرز حوضه آبخيز و شبكه زهكشي با استفاده از GIS
H.R. Ziaee

35. استخراج حوضه آبخيز به روش سنتي
ابتدا سيستم رودخانه و شاخه هاي فرعي آن را شناسايي نموده و نقطه خروجي را بر روي نقشه مشخص كنيم.
سپس از نقطه خروجي بر روي خط الراس تپه ها و كوه هاي اطراف حوزه حركت كرده و در مسيرحركت ، از گردنه ها ها و قله ها عبور كرده تا دو مرتبه به نقطه خروجي برسيم.
H.R. Ziaee

36. استخراج حوضه آبخيز به روش سنتي
H.R. Ziaee

37. استخراج حوضه آبخيز با استفاده از GIS
H.R. Ziaee