1. SỐT XUẤT HUYẾT DENGUE
ThS.BS. Dương Hồng phúc Bộ môn Vi sinh- Trường Đại học Y Dược – Cần Thơ

2. (Arthropod borne = Arbovirus) Arbovirus: nhoùm virus sinh thaùi
GIÔÙI THIEÄU
(Arthropod borne = Arbovirus)
Arbovirus: nhoùm virus sinh thaùi
ñaëc tính lyù hoùa khaùc nhau
truyeàn beänh do coân truøng tieát tuùc
kí sinh ôû ñoäng vaät coù xöông soáng, ñoäng vaät
khoâng x. soáng

3. Lịch sử 1779: dòch Dengue ñaàu tieân ôû Cairo 1907: beänh do virus
1944: virus Dengue  Arbovirus
Vuøng dòch teã: nhieät ñôùi & caän nhieät ñôùi
Chu kyø dòch: 10 – 30 naêm
Taïi VN:
- 1960: ñoàng baèng soâng Cöûu long,
- 1966: mieàn Baéc.

4. Dengue virus Sôïi ñôn RNA, sợi đơn, cực dương Hoï Flaviviridae
Rossman et al.
R Kuhn: Purdue
Sôïi ñôn RNA, sợi đơn, cực dương
Hoï Flaviviridae
Gioáng Flavivirus; 4 type huyeát thanh dengue (DEN1- 4), co phản ứng cheo.
Hình khối khoảng 20 mặt
Kích thöôùc thay ñoåi: nm.
Coù voû boïc ngoaøi chứa Lipoprotein
The dengue virus causes dengue and dengue hemorrhagic fever. It is an arbovirus, and within this group it is a flavivirus, in the same family as the viruses that cause yellow fever, St. Louis encephalitis, West Nile fever, and Japanese encephalitis. All these viruses are transmitted by mosquitoes. The dengue virus is composed of single-stranded RNA, and it has four serotypes, known as DEN-1, 2, 3, and 4.

5. - Virus Dengue typ I phaân laäp 1907
Coù 4 tyùp huyeát thanh
- Virus Dengue typ I phaân laäp 1907
chuûng Hawai, New Guinea A, Moshisuki
- Virus Dengue typ II phaân laäp 1952
chuûng New Guinea B, C, D
- Virus Dengue typ III phaân laäp 1955 ôû Philipin
chuûng H38
- Virus Dengue typ IV phaân laäp 1957 ôû Manila
chuûng H241
tính chaát sinh hoïc chung, gioáng hình aûnh LS, caáu truùc KN khaùc nhau

7. +Ether vaø desoxycholat, formol.
CAÙC TÍNH CHAÁT CHUNG
Söùc ñeà khaùng
- Nhạy cảm:
+Ether vaø desoxycholat, formol.
+Bò baát hoaït 560C – 600C/10 – 30 phuùt, pH 3.0 vaø pH>10
+Tia cực tím.
- Bền:
+ Chòu ñöôïc pH 7.0 – 8.0
+ Baûo toàn nhieàu naêm: -700C, ñoâng khoâ
+ -200C/2 naêm, -40C/vaøi thaùng

8. Nuôi cấy: Trên tế bào phôi gà, thận chuột đất..
CAÙC TÍNH CHAÁT CHUNG
Nuôi cấy: Trên tế bào phôi gà, thận chuột đất..
Trung gian truyền bệnh:
Aedes aegypti (muỗi vằn)
± Aedes albopictus
± Aedes polynesiensis
Có khả năng gây ngưng kết hồng cầu.

9. * Muoãi vaèn Aedes aegypti

10. * Muoãi Aedes albopictus

11. * Beänh SXH DENGUE
Soát Dengue (SD):
 dieãn tieán laønh tính.
Soát xuaát huyeát Dengue (SXHD):
 dieãn tieán naëng.
Hoäi chöùng soác Dengue (HCSD)

14. VIRUS DENGUE
- Sau khi maéc beänh, khoâng coù baûo veä cheùo, coù khaû naêng maéc 4 laàn trong ñôøi/ typ Dengue
- Khaû naêng ñeà khaùng vôùi caùc typ coøn laïi khi maéc 1 trong 4 typ trong voøng 2 thaùng
- Nhieãm 1 trong 4 typ taïo ra mieãn dòch ñoái vôùi virus ñoù coù theå 40 naêm
- Coù lieân quan nhoû giöõa caùc khaùng nguyeân

15. * Quaù trình xaâm nhieãm TBKC cuûa Flavivirus

16. * Sinh beänh hoïc Halstead (1980): SXH coù shock
giaû thuyeát “Mieãn dòch taêng cöôøng”
- virus  BC ñôn nhaân
- (KT + virus)   thöïc baøo
 virus   /TB
  chaát trung gian  thaønh maïch:  thaám
 soác

17. Söï ñaùp öùng mieãn dòch trong beänh SD/SXHD
Phaâân laäp, RT-PCR
MAC-ELISA

19. * Chaån ñoaùn theo tieâu chuaån WHO
Laâm saøng: - soát cao
- xuaát huyeát
- gan to
- shock ()
Caän laâm saøng: - Hct  20%
- tieåu caàu  /mm3

21. * Tieâu chuaån chaån ñoaùn PTN (TCYTTG, 1999)
Phaùt hieän VR DEN hoaëc
boä gen VR trong HT BN.
KT IgM (+) hoaëc
Gia taêng > 4 laàn hieäu giaù IgG khaùng VR DEN trong HT keùp.
Xaùc ñònh KN VR DEN trong moâ töû thieát hoaëc trong HT BN.

22. * Phöông phaùp chaån ñoaùn PTN
Viruùt hoïc:
Phaân laäp viruùt
RT-PCR: ñònh tính vaø ñònh löôïng
Xaùc ñònh trình töï gen
Huyeát thanh hoïc:
MAC-ELISA, ELISA-IgG.
Phaûn öùng ngaên ngöng keát hoàng caàu (HI)
Phaûn öùng trung hoøa

23. * Sô ñoà chaån ñoaùn PTN cuûa beänh DENGUE
1-4 ngaøy soát
Phaân laäp viruùt
HT BN
Keát quaû (+)
RT-PCR
Keát quaû (-)
4-30 ngaøy
Nhieãm dengue hieän taïi
IgM(/IgG ELISA)
Keát quaû (+)
Keát quaû (-)
IgM(/IgG ELISA)
Khoâng Dengue
HT sau 14 ngaøy

24. * Beänh phaåm: huyeát thanh BN
Bông, cồn 70o, hoặc cồn iode 10%; băng cá nhân.
Găng tay cao su.
Dây garô.
Ống tiêm vô trùng ml, kim 23G x 11”; hoặc bộ lấy máu chân không.
Ống nghiệm 5 ml, không có chất chống đông.
Phích lạnh có các túi giữ lạnh.
Nhãn và bút không tan trong cồn và nước

25. Dịch tễ học Tháng 8/2009 cả nước 12.582 trường hợp mắc SXHD
Có 9 trường hợp tử vong.
SD/SXHD ở trẻ em dưới 15 tuổi chiếm 67.8% (8.821 trường hợp).

26. Muoãi Aedes aegypti, Aedes albopictus Sinh lyù,sinh thaùi A. aegypti :
VIRUS DENGUE
Veùc tô truyeàn beänh
Muoãi Aedes aegypti, Aedes albopictus
Sinh lyù,sinh thaùi A. aegypti :
- Phaân boá khaép nôi, taäp trung nôi ñoâng daân cö
chum vaïi, duïng cuï chöùa nöôùc döï tröõ
- Hoaït ñoäng cao saùng sôùm vaø chieàu toái
- Bay xa 100 – 150m, khuyeách taùn quanh vuøng ñeû tröùng
khueách taùn thuï ñoäng theo phöông tieän giao thoâng
- Muoãi caùi nhieãm virus sau 8 – 14 ngaøy
thôøi gian soáng 1-3 thaùng