Health Action in Emergencies اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری

Health Action in Emergencies اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری
تهیه و تنظیم مهندس حسین فرخ زاده

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری
« إِنَّ الْبَلَاءَ لِلظَّالِمِ أَدَبٌ وَ لِلْمُؤْمِنِ امْتِحَانٌ وَ لِلْأَنْبِيَاءِ دَرَجَةٌ وَ لِلْأَوْلِيَاءِ كَرَامَة » (بحار الانوار، ج64، ص235)؛ بلا و گرفتارى براى ستمگران موجب ادب آنها مى‏شود، و براى مؤمن آزمايش حساب مى ‏گردد، و براى پيامبران موجب درجات است و براى اولياء كرامت به حساب مى‏آيد. هرکه در اين بزم مقرب‌تر است کام بلاء بيشترش مي‌دهند هرکه بود تشنه ديدار دوست آب لب نيشترش مي‌دهند

وَ لَنَبْلُوَنَّكُم بِشىَ‏ْءٍ مِّنَ الخْوْفِ وَ الْجُوعِ وَ نَقْصٍ مِّنَ الْأَمْوَالِ وَ الْأَنفُسِ وَ الثَّمَرَاتِ وَ بَشِّرِ الصَّابرِينَ الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُم مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَ إِنَّا إِلَيْهِ رَاجِعُون‏» یعنی قطعاً همه شما را با چيزى از ترس، گرسنگى، و كاهش در مالها و جانها و ميوه ‏ها، آزمايش مى ‏كنيم و بشارت ده به استقامت‏ كنندگان! آنها كه هرگاه مصيبتى به ايشان مى ‏رسد، مى ‏گويند: ما از آنِ خدائيم و به سوى او باز مى ‏گرديم. این آیه، مصیبت را به صابرین نسبت داده که پس از مواجهه با آن، همه چیز را از خدا و به خدا دانسته اند و این عین توحید است.

Glassary of Terms Community=is the smallest social grouping in country with an effective social structure and potential administrative capacity Complex Emergencies= are situation of disrupted livelihood and threats to life produced by warfare, civil disturbance and large-scale movement of people, in which any emergency response has to be conducted in difficult political and security environment Disasters= are event that occur when significant of people are exposed to hazards to which they are vulnerable, with injury and loss of life, often combined with damage to property and livelihoods. Emergencies=are situation that arise out of disasters, in which the affected community,s ability to cope has been overwhelmed, and where rapid and effective action is required to prevent further loss of life and livelihood. Emergency planning= is a process that consist of: determining the response and recovery strategies to be implemented during and after emergencies(based on assessment of vulnerability): responsibility for the strategies; the management structure required for an emergency ; the resource management requirement.

Glassary of Terms Emergency preparedness= is a programe of long-term development activities whose goals are to strengthen the overall capacity and capability of a country to manage relief through recovery and back to sustained development. Emergency prevention= is based on vulnerability assessment and concerns the technical and organizational means of reducing the probability or consequences of disasters and the community,s vulnerability. Environmental health management= is the intentional modification of the natural and built environment in order to reduce risks to human health or to provide opportunities to improve health. Extreme events= are known natural or manmade events that occur outside their normal range of intensity, energy or size , Which often produce life-threatening hazards.

Glassary of Terms Hazards= are phenomena or substances that have the potential to cause disruption or damage to humans and their environment. The words threat and hazard are often used in the same way. Mitigation and prevention= are actions aimed at reducing or eliminating the impact of future hazard events.by avoiding the hazard or strengthening resistance to it. Mitigation=comprises measures taken in advance of a disaster aimed at decreasing or eliminating its impact on society and the environment. Preparedness= comprises activities designed to minimize loss of life and damage ,to organize the temporary removal of people and property from a threatened location, and facilitate timely and effective rescue, relief and rehabilitation. Prevention= involves activities designed to provide permanent protection from disasters.

Glassary of Terms Resilience= is a community,s ability to withstand the damage caused by emergencies and disasters. It is a function of the various factors that allow a community to recover from emergencies. Susceptibility= concerns the factors operating in a community that allow a hazard to cause an emergency ( disaster) , e.g., proximity to hazard , or level of development. Vulnerability= is the degree to which a population or an individual is unable to anticipate, cope with, resist and recover from the impacts of disasters. It is a function of susceptibility and resilience. Vulnerability assessment= makes it possible to anticipate problems that specific groups will face in the event of a disaster and during the period of recovery. This is also known as hazard assessment , risk assessment or threat assessment. Vulnerability reduction= comprises the steps taken to reduce people,s exposure to hazards and increase their capacity to survive and to recover from disasters.

تصویر

تصویر تصویر

تصویر

تاریخچه مرور وقایع گذشته و آمارهای بهداشتی در طول 20 سال گذشته نشان می دهند که بلایای طبیعی باعث مرگ بیش از سه میلیون و حداقل 800 میلیون نفر زخمی در جهان شده است. تنها طی سال های میلادی خسارت های ناشی از بلایای عظیم به بیش از چهارصد میلیارد دلار رسیده است و این در حالی است که در دهه قبل میزان خسارت ها 127 میلیارد و دو دهه قبل یکصد میلیارد دلار بوده است.در سه دهه گذشته میزان وقوع بلایا 3 برابر و زیان های مالی ناشی از آن ها 8 برابر شده است. ایران جزء 10 کشور بلا خیز جهان است و 90% جمعیت کشور در معرض خطرات ناشی از سیل و زلزله قرار دارند . بلایای طبیعی تنها در طی هفت سال گذشته بیش از 2557 میلیارد ریال خسارت به کشور وارد نموده است و کشور ما از نظر آمار وقوع حوادث طبیعی در مقام ششم جهانی قرار دارد و در 90 سال اخیر بیش از 120 هزار نفر از مردم ایران بر اثر وقوع بلایای طبیعی کشته شده اند که از این تعداد 76 درصد بر اثر زلزله و 13ذرصد بر اثر سیل و 11 درصد بر اثر سایر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده اند. در سطح جهان بیش از چهل مجموعه بلایای طبیعی با زیر مجموعه های متعددد شناسایی شده اند که از این تعداد حدود سی مجموعه بلایای طبیعی ،ایران را تهدید می کند. بنا بر اظهار نظر کارشناسان ، ایران یکی از مستعد ترین کشورهای روی خط زلزله دنیا است. بر پایه آمارهای رسمی در 30 سال گذشته بیش از 60 درصد تلفات جانی کشور ناشی از زلزله بوده است و از 678 شهر کشور فقط 3 درصد آن از نظر وقوع زلزله کم خطر طبقه بندی شده اند. بررسی ها نشان می دهد که تقریبا“ در هر هفته 2 زلزله با شدتی کمتر از چهار ریشتر ، در هر ماه یک زلزله با قدرت 4 و در هر دو سال زلزله با شدت 6 و در هر ده سال یک زلزله بالای 6 درجه در مقیاس ریشتر در کشور رخ داده است. یکی از مهیب ترین بلایای طبیعی طبیعی قرن بیستم که در کشور ما رخ داده است زلزله 31 خرداد سال 1369 در استان زنجان و گیلان بود که بیش از 40 هزار نفر تلفات جانی و یکصد هزار نفر بی خانمان بر جای گذاشت

جنگ هشت‌ساله، و نزد اعراب با نام‌های قادسیه صدام و جنگ اول خلیج فارس (به عربی: قادسيّة صدّام، حرب الخليج الأولی) شناخته می‌شود، جنگی است که از شهریور ۱۳۵۹ تا مرداد ۱۳۶۷ میان نیروهای مسلح دو کشور ایران و عراق جریان داشت. جنگ ۸ساله عراق و ایران یکی از فاجعه‌های تاریخ بشری در قرن بیستم، و پس از جنگ ویتنام و بالاتر از جنگ جهانی اول، دومین جنگ طولانی قرن بیستم بوده‌است.[۱] این جنگ با آتش‌بس موقت میان عراق و ایران پایان یافت. این آتش‌بس تا امروز از جانب طرفین شکسته نشده و هنوز پابرجاست.[۲] در این جنگ ارتش عراق به طور گسترده از جنگ‌افزارهای شیمیایی علیه کردهای عراقی و مردم و نظامیان ایران استفاده کرد. با این وجود جامعه جهانی هیچ‌گاه نتوانست اجماعی برای محکوم کردن این جنایت جنگی از سوی عراق ترتیب دهد. در طول جنگ، ارتش عراق با استفاده از سلاح‌های شیمیایی حدود ۱۰۰٬۰۰۰ مرد، زن و کودک را به قتل رساند.[۴] ۲۱۳٬۲۵۵ نفر کشته نظامی و غیر نظامی ۳۳۵٬۰۰۰ مجروح نظامی و غیر نظامی ۴۲٬۶۱۸ اسیر نظامی ۷۰۰۰ مفقود الاثر نظامی *بیش از ۳۷۵٬۰۰۰ نفر نظامی کشته و زخمی ایران از نظر میزان مرگ و میر تصادفات جاده‌ای در صدر کشورهای جهان قرار گرفته است به گونه‌ای که طی دوره ۱۴‌ساله ۱۳۷۳ تا ۱۳۸۶، بیش از ۲۶۷ هزار نفر در تصادفات جاده‌ای برون و درون شهری جان خود را از دست داده‌اند. حدود سه میلیون نفر نیز دچار مصدومیت شده‌اند. تلفات جاده‌ای در ایران طی یک دوره ۱۰ ساله با میزان تلفات انسانی جنگ ایران و عراق برابری می‌کند. بر اساس این گزارش «برآورد هزینه‌های تصادفات جاده‌‌ای ایران» در سال ۱۳۸۶ نشان می‌دهد که هزینه‌ای بالغ بر ۱۸ هزارو ۵۰۰ میلیارد تومان معادل ۱۸/۵ میلیارد دلار خسارت به کشور وارد شده است. همین گزارش نشان می‌دهد که ایران بین سال‌های ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۳ (۲۰۰۴-۲۰۰۲ مکان دوم جهانی را آن هم با اندکی اختلاف پس از کشور السالوادوردر قاره آمریکا از نظر «تعداد کشته به ازای ۱۰۰ هزار نفر جمعیت» در تصادفات جاده‌ای به خود اختصاص داده است.

در این گزارش عنوان شده است که هزینه ۱۸ میلیارد دلاری تصادفات در سال ۸۶ به تنهایی ۳۳ سال بودجه فعلی راهداری کشور، ۲۲۰ سال بودجه فعلی ایمنی‌سازی نقاط حادثه‌خیز کشور، هزینه ایجاد دو میلیون شغل برای جوانان ، ساخت ۱۲ برج به اندازه بزرگ‌ترین برج ساخته شده در دوبی یا خرید ۶۰ فروند هواپیمای ایرباس را پوشش می‌دهد. ملاحظه ای بر آمار خسارات جنگ جهانی دوم تلفات انسانی : این جنگ که شاید خونین ترین جنگ در تاریخ بشر بود، حدود چهل تا پنجاه میلیون انسان قربانی گرفت. کشته های در میدان جنگ و مراکز شهرها، حدود چهار برابر تلفات انسانی جنگ جهانی اول بود. وسعت میدانهای نبرد – تقریبا تمام کرۀ زمین -، بی رحمی در قتل عام و اختراع وسایل جدید کشتار دسته جمعی، موجب این تلفات عظیم توده های انسانی شد. اروپا، به تنهایی، حدود سی میلیون نفر کشته داد. به طور مثال، در روز سیزدهم فوریه 1945، نیروی هوایی متفقین، چهارده ساعت تمام شهر «درسد» آلمان را بمباران و آن را ویران کرد. در این عملیات نفر کشته، نصیب آلمانی ها شد. ژاپن نیز سه میلیون نفر از مردمش را در این جنگ از دست داد. .

زمین‌لرزه هائیتی در ۲۰۱۰، زمین‌لرزه‌ای در تاریخ ۱۲ ژانویه ۲۰۱۰ (در ساعت ۱۶:۵۳:۰۹ به وقت محلی) با قدرت هفت ریشتر بود که کانون آن در ۱۵ کیلومتری جنوب پورتو پرنس، پایتخت کشور هائیتی، واقع شده بود و خسارات بسیاری را به این شهر وارد کرد.[۳] این زمین‌لرزه که کشور هائیتی را لرزاند و در جمهوری دومینیکن نیز احساس شد، بدترین زلزله هائیتی طی دو سدهٔ اخیرش بود.[۴][۵] رنه پِرِوال، رئیس جمهوری هائیتی، گفت مجموع قربانیان این حادثه احتمالاً به ۳۰۰ هزار نفر بالغ می‌شود، که در اینصورت زمین‌لرزهٔ هائیتی مرگ‌آورترین فاجعه در تاریخ مدرن بشر خواهد بود.[۶]

سیل پاکستان در سال ۲۰۱۰، سیل عظیمی بود که در پی باران‌های موسمی شدید و بالا آمدن سطح آب رود سند، استان‌های سرحد، سند، پنجاب و بلوچستان از کشور پاکستان را در بر گرفت. بیش از ۲٬۰۰۰ نفر در این حادثه جان خود را از دست دادند[۱] و بیش از یک میلیون خانه ویران شدند[۲].

جمعه، ۲۷ اسفند ۱۳۸۹(خورشیدی) - ۱۸ مارس ۲۰۱۱(میلادی)ژاپن روز جمعه ساعت ۲:۴۶ بعد از ظهر زلزله‌ای به بزرگی ۹ ریشتر سندای ژاپن را لرزاند.این زلزله باعث ایجاد سونامی به ارتفاع ۱۰ متر شد که تا ۱۰ کیلومتر بر روی خشکی پیشروی کرد.همچنین این سونامی باعث از کارافتادن دستگاه خنک کننده رآکتورهای نیروگاه هسته‌ای فوکوشیما شد.آمار اعلام شده تا کنون از مرگ ۵۶۹۲ نفر مفقود شدن ۹۵۰۶ نفر و بی خانمان شدن ۴۵۰۰۰۰ نفر می‌دهد

بر طبق تعريف سازمان بهداشت جهاني حوادث غيرمترقبه (Disasters) پديده‌هاي زيست محيطي ناگهاني هستند كه از چنان شدتي برخوردارند كه كمك رساني خارجي را طلب مي‌كنند و براساس تعريفي ديگر هر حادثه اي كه با آسيب و تخريب خود باعث ايجاد نياز مازاد بر ظرفيت پاسخ يك جامعه گردد حادثه غيرمترقبه خوانده مي‌شود. تعريف دوم از اين جهت كه حوادث غيرمترقبه ساخته بشر را نیز پوشش می دهد، تعريف كامل تري است. در كنار حوادث غيرمترقبه، حوادث با تلفات متعدد (Mass or Multiple Casaulty Incidents) =MCI (Is any incident in which emergency medical services resources, such as personnel and (equipment, are overwhelmed by the number and severity of casualties . قرار دارند كه موجب ايجاد مرگ و مير يا جراحات متعدد انساني مي‌گردند در حالي كه زيرساخت‌هاي(Infrastructure) جامعه براي پاسخ به اين حوادث به طور نسبي دست نخورده باقي مي‌مانند در اين حالت نياز ايجاد شده فراتر از منابع موجود و فرآيندهاي روزمره عملكرد سيستم مي‌باشد مانند تصادف قطار ، اتوبوس و... حوادث غيرمترقبه در يك تقسيم بندي كلي دیگر به دو دسته تقسیم می شود: 1-حوادث طبيعي (Nautral) مانند زلزله، سيل، طوفان و... 2-حوادث تكنولوژيك يا بشر ساخت (Man-made) مانند حملات نظامي، حملات بيوتروريستي، نشت مواد راديواكتيو و...

اين تقسيم بندي و سایر تقسیم بندیها در عمل كمك زيادي به ما نمي‌كند و تفكيك حوادث غيرمترقبه به اين شكل هميشه ممكن نيست. براي مثال زلزله به عنوان يك بلاي طبيعي در كنار عدم استحكام بناي ساختمان‌ها در مقابل زمين لرزه به عنوان يك عامل انسان ساخت مي‌توانند حادثه بيافرينند. در يك تقسيم بندي كاربردي حوادث غيرمترقبه براساس نياز به پاسخ متناسب با آنها به سه سطح تقسيم مي‌شوند: • سطح اول: حوادث غيرمترقبه اي هستند كه منابع و سازمان‌هاي محلي (Local) قادر به پاسخ دهي مناسب به آنها و تبعات ناشي از آنها هستند. • سطح دوم: حوادث غيرمترقبه اي هستند كه براي كنترل آنها نياز به كمك‌هاي مشترك منطقه اي (Regional) وجود دارد. • سطح سوم: حوادث غيرمترقبه اي هستند كه از توان پاسخ نيروهاي محلي و منطقه اي خارج است و كمك‌هاي ملي (statewide) و حتي بين المللي (International) براي كنترل آنها مورد نياز است. تعیین اهمیت هر بلا 1- تلفات و صدمات جانی انسانی و حیوانات اهلی 2- قطع خدمات عمومی: برق، گاز و دیگر سوخت ها، ارتباطات، آب آشامیدنی، شبکه فاضلاب، مواد غذایی، بهداشت و .. 3- از بین رفتن یا آسیب دیدن اموال عمومی و شخصی 4-انتشار بیماریهای واگیر 5-اختلال در فعالیتهای عادی

مدیریت بلایای طبیعی طبق یک تعریف علمی ، حوادث غیر مترقبه ، زاییده پدیده های طبیعی هستند که بر اثر تغییرات در پوسته کره زمین رخ می دهند و همه ساله علاوه بر خسارات فراوان در جهان ، هزاران قربانی به جای می گذارند. بر این اساس ، حوادث شدید باعث از هم پاشیدگی خانواده ها ، بی خانمانی افراد ،‌مشکلات بهداشتی ،‌ سوء تغذیه ، ‌رکود یا تعطیلی مراکز آموزشی و خدماتی ، بیکاری ، ‌مهاجرت اجباری می شوند. همچنین اهمیت حوادث طبیعی تا آنجا است که سازمانهای بشر دوست بین المللی موظف شده اند تا برنامه های خود را موازی با حقوق بشر برنامه ریزی کرده و خود را در مقابل گروه هدف ازجمله در بخش حوادث طبیعی مسوول و پاسخگو بدانند. براین اساس ، توزیع نظام مند دانش و اطلاعات بین افراد ،‌خصوصا افرادی که در پاسخگویی شرکت دارند ،‌اصل بنیادین دستیابی به درک مشترک از مشکلات و انجام هماهنگی های لازم بین سازمانی در بخش حوادث طبیعی تعریف جهانی شده است . طبیعت در طول تاریخ ، چهره خشن خود را با پدیده های ویرانگری نظیر زمین لرزه ، فوران آتشفشان ، خشکسالی ، ‌جاری شدن سیل ، شوک های حرارتی ، گردباد ، توفان های گرمسیری و دریایی به انسان نشان داده و شالوده زندگی بشر را از بدو پیدایش آن با خطر مواجه کرده است .

انسان همواره به توسعه که لازمه آن منابع طبیعی است نیازمند بوده و بر این اساس سیمای طبیعت بویژه زمین را با ایجاد سکونت گاهها، توسعه حمل و نقل ، نابودی جنگل ها و مراتع ، ‌فعالیت های کشاورزی و صنعتی ،‌بهره برداری از معادن ،‌ایجاد سدها و تغییر مسیر رودخانه ها تغییر داده است . از طرفی افزایش جمعیت ، پیشرفت فن آوری و در نتیجه گسترش فرهنگ مصرف و به دنبال آن نیاز بشر به منابع طبیعی و انرژی ،‌موجب تغییرات شدیدتر و گسترده تر از گذشته در محیط زیست شده است گرم شدن کره زمین ،‌کاهش لایه ازن ، ‌ریزش نزولات اسیدی، ‌آلودگی هوا ، ‌آلودگی شیمیایی آب و مواد غذایی ،‌ نابودی و کاهش تنوع زیستی و بالاخره تغییرات آب و هوا ،‌نمونه هایی از این قبیل بلایا هستند. به دلیل عدم آگاهی و زیاده خواهی بشر ،‌ابعاد حوادث گسترده شده که علی رغم دسترسی به فن آوری پیشرفته و حجم اطلاعات مورد نظر ،‌عملا مقابله با آنها بسیار مشکل شده است . ‌آمار و تحقیقات نشان می دهد که حدود 90 درصد از بلایای طبیعی که در جهان رخ می دهند در ارتباط با عوامل اقلیمی است که در برخی از مناطق جهان این موضوع به 100 در صد می رسد . یک تغییر کوچک در اقلیم با تغییر پذیری اقلیمی در بسیاری موارد می تواند منشاء تغییرات بزرگ در شدت و میزان وقوع رخدادهای شدید اقلیمی و بلایای طبیعی باشد . هرساله بلایای طبیعی گوناگون از جمله زمین لرزه ،‌سیل ، توفان ،‌خشکسالی ، لغزش زمین ،‌آتشفشانی مناطق مختلف جهان را دچار مصیبت و انسان ها را گرفتار می سازد. براساس آمارهای منتشره از سوی سازمان ملل متحد ‌از بین انواع بلایای طبیعی که هر ساله تلفات جانی و خسارت اقتصادی فراوانی در سطح جهان به جوامع انسانی وارد می سازد ،

بلایای زیر به عنوان حوادث طبیعی عمده از نظر میزان مرگ و میردر سطح جهان مطرح می باشند 1-سیلاب 49% 2-زلزله 30% 3- طوفان 15% 4- سایر بلایا 6%

Cost Breakdown of Disasters

سلامتی = حالت آسایش کامل جسمی، روانی و اجتماعی و نه فقدان بیماری یا نقص عضو بهداشت = علم و هنر پیشگیری از بیماری‌ها، طولانی کردن عمر و ارتقا سلامتی به‌وسیله کوشش‌های متشکل اجتماعی است. بهداشت = راه رسیدن به سلامتی بهداشت محیط = کنترل عوامل محیطی که به نحوی بر روی سلامتی اثر می گذارند. بلایا (Disasters) = وقوع ناگهانی یک فاجعه که ساختار بنیادی و عملکرد عادی جامعه یا مردم را مختل می کند. رویداد یا مجموعه رویدادهایی که میزان تلفات جانی و یا خسارات مالی وارده به اموال، ساختمانهای زیر بنایی، خدمات بنیادی و یا وسایل امرار معاش بیش از ظرفیت عادی جامعه ای که در معرض آن بلا قرار گرفته، باشد و بدون کمک نتوان با آن مقابله کرد. مهمترین آثار بلایا بر محیط : 1-آلودگی منابع آب آشامیدنی و اپیدمی ( بیماریهای انگلی، اسهالی، اسهال خونی، ژیاردیازیس و بیماریهای عفونی) 2- از بین رفتن منازل و لزوم سرپناه موقت برای بازماندگان و در نهایت جابجایی جمعیت 3-عدم توزیع مناسب جمعیت در استانها و شهرهای کشور و تراکم جمعیتی و ساختمانی 4- ایجاد وقفه و اختلال در سیستم دفع زباله و فاضلاب و انباشته شدن آنها در محیط زندگی 5- آلودگی مواد غذایی و کمبود مواد غذایی و مشکلات تغذیه در منطقه

6- افزایش ناقلین 7- تعفن ناشی از اجساد انسانی و لاشه حیوانات در منطقه 8-عدم توجه به اهمیت و نقش مردم در تامین امنیت، بهداشت و امداد در بروز بلایا 9- مشکلات بهداشت روانی و واکنش های اجتماعی 10-نداشتن بانک اطلاعاتی 11-افزایش بی رویه جمعیت و رشد و توسعه شهر نشینی انواع بلاها بلایای طبیعی (Natural disasters) بلایای ساخت بشر(Artificial or human-made Disasters) بلایای فنی (Technological Disasters) 1- بلایای طبیعی (Natural disasters) بلای طبیعی اصولا“ تغییری در شرایط محیطی است که سبب گسسته شدن روند زندگی طبیعی مردم و قرار گرفتن آن ها در معرض عناصر مضر و خطرناک محیط می شود به عبارت

دیگر کارشناسان و صاحبنظران بر این باورند که چنانچه طبیعت باعث ایجاد حادثه ای شود که موجب تلفات و خسارت گسترده انسانی ،‌مادی و طبیعی شده و قدرت آن بیشتر ازتوان بشر باشد ، ‌بلایای طبیعی نامیده می شود. بلایا اغلب بر اساس عامل به وجود آورنده شان که می تواند طبیعی یا ناشی از دخالت بشر باشند طبقه بندی می شوند (ناگهانی و تدریجی). 1- بلایای طبیعی ناگهانی ،‌این بلایا به دو گروه تقسیم می شوند. الف- بلایایی که منشا زمینی دارند نظیر زمین لرزه ،‌زمین لغزش ، ‌وقوع بهمن ،‌آتشفشان و تسونامی ب- بلایایی که منشا ء ‌آب و هوایی دارند مانند ‌توفان، ‌گردباد، ‌سیل، سرما و گرمای شدید که تحت تاثیر مستقیم عوامل آب و هوایی قرار دارند و همچنین تهاجم آفات ،‌آتش سوزی ،‌رها شدن مواد سمی و خطر آفرین در محیط زیست که تحت تاثیر غیر مستقیم عوامل آب و هوایی می باشند. 2- بلایایی طبیعی تدریجی ‌ مانند خشکسالی ،‌ قحطی و بیماریهای واگیر که به تدریج جامعه را تحت تاثیر قرار می دهند. گرچه مفهوم بلایای طبیعی به طور معمول زمین لرزه ،‌سیل ، زمین لغزش ،‌آتشفشان و برخی دیگر ازاین گونه پدیده ها را در اذهان تداعی می نماید اما امروزه به علت مداخله بی رویه انسان در محیط زیست ابعاد این قبیل بلایا گسترده تر شده و از چارچوب مفاهیم رایج آن فراتر رفته است .

بلاهای طبیعی عملی از طبیعت است با چنان شدتی که وضعی فاجعه انگیز ایجاد کند و در این وضع، شیرازه زندگی روزمره ناگهان گسیخته شود و مردم دچار رنج و درماندگی شوند و در نتیجه به غذا ، پوشاک، سرپناه ، مراقبت های پزشکی و پرستاری و سایر ضروریات زندگی و به محاظت در مقابل عوامل و شرایط نامساعد محتاج گردند. بلایای طبیعی را می توان از گسترده ترین نگرانی های بشر تلقی کرد.طبق آمارWHO در طی 20 سال گذشته بیش از 3 میلیون نفر در اثر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده اند و زندگی بیش از یک میلیارد نفر شدیدا“ تحت تاثیر قرار گرفته است. انواع بلایای طبیعی : 1- بلاهایی که در اثر عوامل جوی ایجاد می شوند مانند طوفان ها( تندباد، گردباد،گردبادهای دریایی و کولاک برف)، موج سرمای سخت، موج گرمای سخت و... 2- بلاهایی که ناشی از تغییرات سطح زمین هستند مانند سیل، بهمن، ریزش کوه و... 3- بلاهایی ناشی از تکان یا جابجایی قسمت های مختلف قشر زمین مانند زمین لرزه،آتشفشان و.. 4-سوانحی مانند ریزش بناها(سد، تونل، ساختمان، معدن و..) انفجار، آتش سوزی، تصادفات وسایل نقلیه، غرق کشتی، تصادف قطار، ورود سموم به شبکه آبرسانی و.. 5-بلایای پیچیده، مانند جنگ، خشکسالی، گرم شدن کره زمین، کاهش لایه ازون، بارانهای اسیدی وغیره که باعث جابجایی جمعیت و پناهندگی از یک کشور به کشور دیگر می شود.

2- بلایای ساخت بشر(Artificial or human-made Disasters) بلایا و یا وضعیت های اضطراری که دلیل اصلی و مستقیم وقوع آنها اعمال شناخته شده بشر خواه عمدی و خواه سهوی باشد.این قبیل بلایا، غیر از بلایای فنی ، شامل وضعیتی است که جمعیت غیر نظامی متحمل تلفات جانی و خسارات مالی به خدمات زیر بنایی و وسایل امرار معاش ، به دلیل وقوع جنگ و یا مبارزات داخلی و یا سایر مناقشات(Conflict ) می شود. در بسیاری از موارد مردم مجبور می شوند خانه و زندگی خود را ترک کرده و تعداد گروه های اجتماعی پناهندگان و آوارگان افزایش یابد. 3- بلایای فنی (Technological Disasters) وضعیتی که بر اثر آن تعداد زیادی از مردم ، اموال و تاسیسات زیر بنایی و یا فعالیت های اقتصادی مستقیما“ و به وضع نا مطلوبی تحت تاثیر حوادث عمده صنعتی از قبیل رویدادهای آلوده کننده شدید، تصادفات هسته ای، سقوط هواپیما(در نواحی پر جمعیت) آتش سوزی گسترده و یا انفجار قرار می گیرند.

فهرست خطرات طبيعی Hurricane(گردباد) Earthquake(زلزله) Tsunami
Avalanche(بهمن) Volcanic Eruption Landslide(ریزش کوه) Fires Tornado(گردباد شدید) Flood(سیل) Severe Wind Storm Severe Winter Storm Hail Storm(تگرگ) Drought(خشکسالی) Extreme heat Cyclone(گردباد دریایی)

Tornadoes Rotating, funnel-shaped clouds from powerful thunderstorms
Winds up to 300 MPH capable of producing major damage More occur in the United States than anywhere else in the world; they occur in every state in America.

Effects of Tornadoes in Alabama
Tuscaloosa County: December 16, 2000

Hurricanes Massive severe storms occurring in the tropics
Winds greater than 75 MPH Clouds & winds spin around the eye Produce heavy rains, high winds, large waves

Effects of Alabama Hurricanes
Hurricane Frederick Hurricane Ivan 2005

Tsunamis Form as a result of earthquakes, volcanoes, or landslides under the ocean Waves grow taller as they reach the coast Four out of Five occur in the Ring of Fire Over 200,000 people killed in the 12/26/05 Indian Ocean tsunami

Effects of Tsunamis Indian Ocean Tsunami – December 26, 2005

Volcanoes More than 500 active volcanoes in the world; over half in the Ring of Fire Pressure builds below the earth’s surface producing eruptions of lava, rock, and volcanic gases

فهرست خطرات انسان ساز يا تکنولوژيکی
Dam Failure Power Outage/Failure Infectious Disease Transportation Accidents Terrorist Conventional Bomb Chemical Terrorism Contaminated Water Supply Contaminated Food Supply Hazardous Material Incident Radiological Incident Biological Terrorism Nuclear Detonation(انفجار هسته ای) Cyber Terrorism

نحوه دسته بندی انواع بلايا
Speed of onset (sudden or slow) Scale (minor, moderate or major) Cause (natural or man-made)

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی تشکیلات مسئول ملی 1-ریاست جمهوری 2-وزارت کشور 3- وزارتخانه های ذیربط در امر بلایا 4- استانداریها و فرمانداریها 5-دانشگاهای علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی 6- شبکه های بهداشت قانون تشکیل کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی در نهم مرداد 1370 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد .در سال1372 آئین نامه اجرایی قانون مذکور تصویب شد. براساس این آئین نامه 9 کمیته فرعی مشخص گردید که مسئول و اعضائ هر کمیته در آن مشخص شده است که در این جا به دو مورد اشاره می شود. ماده 8-اعضای کمیته فرعی امداد و نجات عبارتند از: هلال احمر، وزارت بهداشت و درمان، وزارت کشور،وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح، فرماندهان نیروهای نظامی و انتظامی، وزارت راه و ترابری، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت آموزش و پرورش، سازمان صدا و سیما ، سازمان حفاظت از محیط زیست، موسسه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله، سازمان بهزیستی کشور، وزارت پست و تلگراف و تلفن و شهرداری تهران و مسئول کمیته جمعیت هلال احمرمی باشد. ماده 10- اعضای کمیته فرعی بهداشت و درمان وزارت بهداشت و درمان، جمعیت هلال احمر، دانشگاه علوم پزشکی تهران، سازمان صدا و سیما ،وزارت جهاد سازندگی، وزارت نیرو، وزارت کشور، سازمان بهزیستی مسئول کمیته وزارت بهداشت و درمان ماده 11 –کمیته هماهنگی متشکل از مسئولان کمیته های نه گانه می باشد. صفحه 90 الی 132 کتاب اقدامات مهندس احمد اصل هاشمی

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی وزارت کشور کمیته ملی کاهش اثر بلایای طبیعی کمیته فرعی رفع آلودگی هوا کمیته هماهنگی کمیته فرعی مقابله با خطرات ناشی از طوفان دبیرخانه کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی کمیته فرعی امدادو نجات کمیته مقابله با خطرات ناشی از زلزله و لغزش زمین کمیته فرعی جبران خسارت کمیته دفع آفات و امراض نباتی و سرمازدگی کمیته فرعی بهداشت و درمان کمیته فرعی احیای مراتع و مقابله با خشکسالی کمیته کاهش بلایای طبیعی استان کمیته فرعی پیشگیری از سیل و نوسانات آب دریا و طغیان رودخانه ها

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی این وزارتخانه با بسیج همگانی کادر کمکی نیمه تخصصی و تخصصی حوزه بهداشتی در رفع مشکلات ایجاد شده، اقدامات لازم را خصوصا“ در زمینه مدیریت بهداشت محیط و مدیریت مبارزه با بیماریهای واگیر در محل حوادث، انجام می دهد.اقدامات بهداشت محیطی به منظور تامین آب آشامیدنی سالم، بهداشت مواد غذایی، تاسیسات دفع فضولات، کنترل جانوران موذی، ضد عفونی اجساد اعم از انسان و حیوان و نظارت بر سلامت کار کارگران و داوطلبان، انجام می پذیرد و کارکنان بهداشتی در زمینه واکسیناسیون و کنترل بیماریهای واگیر و همه گیریها فعالیت می کنند. دیگر سازمانهای مملکتی عبارتند از: 1- سازمان هلال احمر 2- سازمان بهزیستی 3-وزارت جهاد کشاورزی 4-بهداری نیروهای مسلح اعم از ارتش و سپاه 5- گروههای داوطلب مردمی 6- سازمان انتقال خون 7- سازمان دفاع غیر نظامی سازمانها و گروههای ذکر شده هر کدام در شرایط اضطراری در زمینه کارها و خدمات بهداشتی و درمانی ، کمکهای اولیه و حفظ و نگهداری کودکان و گروههای آسیب پذیر، با هلال احمر همکاری و تشریک مساعی دارند.در برنامه آمادگی در شرایط اضطراری باید از تکنیکهای استاندارد مدیریت استفاده شود.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی برطبق ماده 44 قانون برنامه سوم توسعه، مصوب 1379 اعلام می دارد که به منظور پیشگیری و کاهش اثرات بلایای طبیعی و ایجاد آمادگی لازم در مردم و تعیین دقیق نقش و وظایف دستگاههای اجرایی برای مقابله با حوادث و سوانح طبیعی ، جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران موظف است با هماهنگی وزارت کشور و نیروی مقامت بسیج در سال اول ”طرح جامع امداد و نجات ” را با همکاری دستگاههای ذیربط تهیه و به تصویب هیئت وزیران برساند که پس از تلاشهای فراوان هیئت وزیران در سال 1382طرح امداد و نجات کشور را تصویب نمود. ماده1 - شامل تعاریف و مفاهیم است ماده 2- موضوع فعالیت ها و مجموعه اقدامات مشمول این طرح شامل پیشگیری ،آمادگی ، مقابله و بازسازی می باشد. ماده 3 -هدف از تصویب طرح جامع امداد و نجات ماده 5- به منظور سیاستگزاری کلی ، برنامه ریزی ملی و نظارت عالیه بر امر مدیریت بحران کشور ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور که در این طرح ستاد نامیده می شود تشکیل می گردد. ماده 6 -اعضای ستاد عبارتند از ، وزیر کشور (رئیس) ، وزیر بهداشت و درمان ، وزیر پست و تلگراف و تلفن ، وزیر آموزش و پرورش ، وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح ، وزیر راه و ترابری، وزیر جهاد کشاورزی، وزیر نیرو ، وزیر اقتصاد و دارایی ، وزیر مسکن و شهرسازی ، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ، وزیر امور خارجه ، وزیر علوم ، تحقیقات و فناوری ، معاونت راهبردی ریاست جمهوری ، رئیس جمعیت هلال احمر ایران ، فرمانده نیروی مقاومت بسیج ، رئیس سازمان صدا و سیما ، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح، رئیس سازمان شهرداریهای کشور، فرمانده نیروی انتظامی ، رئیس بنیاد مسکن انقلاب اسلامی ماده 7 – وظایف و اختیارات ستاد حوادث و سوانح غیر مترقبه کشور ماده 8- ستاد سالی چهار جلسه عادی خواهد داشت ماده 10- وظایف دبیرخانه ستاد ماده 12- اعضای ستاد استان ماده 13- وظایف و اختیارات ستاد استانی ماده 17- اعضای ستاد شهرستان

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی 1-صلیب سرخ Red Crross که در 5 می 1919 پایه گذاری شد در اثر فعالیتهای یک تاجر سوئیسی به نام هانری دونان (1862) شروع شد.(روز هشتم مه روز تولد وی روز جهانی صلح نامیده شده) 2-جمعیت هلال احمر Red Cresent که مخصوص تشکیلات داوطلبانه کشورهای اسلامی است به سال 1876 بر می گردد.در این سال ترکیه علامت هلال قرمز رنگ روی زمینه سفید که معکوس پرچم عثمانیها بود را به عنوان آرم خود برگزیدند و در پی این اقدام کشورهای اسلامی آنرا پذیرفتند. 3- شیر و خورشید سرخ ایران 1302(1922) که در سال1929 یعنی 80 سال قبل مورد تائید قرار گرفت. فدراسیون بین المللی صلیب سرخ و هلال احمر((International Federation of Redcross and Red Crescent که علامت مشخصه آن هلال و صلیب سرخ در یک مستطیل قرمز در زمینه سفید است.این سازمان یک سازمان بین المللی ، مستقل ، غیر دولتی، غیر سیاسی، غیر نژادی و بی طرف است که به دلیل ماهیت بشر دوستانه خود از همکاری و کمک افراد و سازمانهای بین المللی دیگر برخوردار می باشد که از جمله مهمترین این سازمانها باید از سازمان ملل متحد و جامعه اقتصادی اروپا نام برد و مقر دائمی آن در ژنو می باشد.

وظایف هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در سطح ملی و بین المللی
این سازمان بر طبق اساس نامه و مقررات باید از مداخله در امور سیاسی و نظامی و تبعیض های قومی و فرقه ای بدور باشد. این جمعیت می بایست بر اساس اصول هفتگانه صلیب سرخ و هلال احمر که در کنفرانس جهانی در سال 1349 به تصویب رسید عمل نماید این اصول عبارتند از: 1- خدمات بشر دوستانه Humanity 2- خدمات داوطلبانه Voluntary Service 3-استقلال Independence 4- بی غرضی Impartiality 5- بی طرفی Neutrality 6- وحدت unity 7- جهان شمولی Universally وظایف هلال احمر جمهوری اسلامی ایران در سطح ملی و بین المللی -ارائه خدمات امدادی در هنگام بروز حوادث و سوانح طبیعی مثل سیل و زلزله و ... در داخل و خارج کشور 2- برنامه ریزی و اقدام در جهت آمادگی ، مقابله با حوادث و سوانح و آموزش عمومی در این زمینه بوسیله تربیت کادر امدادی و نیروهای انسانی ورزیده و متخصص در زمینه خدمات امدادی 3- ارسال کمک و اعزام عوامل امدادی و درمانی به سایر کشورها در صورت لزوم 4- کمک به امر توانبخشی و ارایه خدمات اجتماعی در جهت تسکین آلام آوارگان و پناهندگان و معلولین و ایجاد حس تعاون و تفاهم و دوستی و نیکوکاری بین مردم 5- تلاش در جهت دفاع از ارزشهای انسانی و رشد فرهنگی افراد جامعه و کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل بین جوانان جامعه با اجرای مسابقات فرهنگی ورزشی و تشکیل اردوهایی در این زمینه برای اعضای هلال احمر در سراسر کشور 6-ارایه خدمات داوطلبانه که عبارت است از ارایه خدمات حمایتی به مردم آسیب دیده و آسیب پذیر، تشویق افراد به قبول خدمات داوطلبانه و افتخاری در انجام وظایف جمعیت هلال احمر، اعم از امور امدادی، خیریه درمانی،اجتماعی و .. در مواقع عادی یا در زمان وقوع حوادث و سوانح که مجموع امور مذکور از وظایف سازمان داوطلبان می باشد

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی 7- توجه به امور جوانان در سراسر کشور و توسعه مشارکت جوانان در فعالیتهای تربیتی، فرهنگی، هنری و ورزشی، همچون آموزش آنها در انجام خدمات امدادی و عام المنفعه که در سازمان جوانان هلال احمر انجام می پذیرد. 8- کمک به تهیه دارو و وسایل و تجهیزات پزشکی مورد نیاز مراکز بهداشتی درمانی و آموزشی کشور با موافقت وزارت بهداشت و با همکاری هلال احمر و صلیب سرخ جهانی اهداف جمعیت در ماده 2 اساس نامه جمعیت هلال احمر جمهوری اسلامی ایران تلاش برای تسکین آلام بشری ، تامین احترام انسانها و کوشش در جهت برقراری دوستی و تفاهم متقابل و صلح پایدار میان ملتها و همچنین حمایت از زندگی و سلامت انسانها بدون در نظر گرفتن هیچ گونه تبعیض بین آنها سازمان ملل متحد United Nation(UN) سازمانی بین‌المللی است که در ۱۹۴۵ میلادی تأسیس و جایگزین جامعه ملل شد. این سازمان توسط ۵۱ کشور تأسیس و در سال ۲۰۰۶ میلادی، ۱۹۲ کشور عضو داشته‌است. اعضای آن تقریباً شامل همه کشورهای مستقلی می‌شود که از نظر بین‌المللی به رسمیت شناخته شده‌اند. فقط واتیکان، که عضویت در سازمان را نپذیرفته‌است و چین ملی (تایوان) که عضویتش بعد از عضویت جمهوری خلق چین لغو شد، در سازمان ملل متحد عضو نیستند. مقر سازمان ملل متحد در نیویورک است و کشورهای عضو و موسسات وابسته در طول هر سال با تشکیل جلسات منظم در مورد امور بین‌المللی و امور اجرایی مربوط به آنها تصمیم‌گیری می‌کنند. سازمان ملل در پایان جنگ جهانی دوم و از سوی کشورهای پیروز در آن جنگ شکل گرفت و سازمان و روال‌ حاکم بر فعالیت آن نشان از شرایط جهانی بعد از جنگ دوم دارد. شورای امنیت قوی‌ترین نهاد سازمان ملل پنج عضو دائمی دارد که در تصمیمات این شورا حق وتو دارند.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی در سال 1968 مجمع عمومی اهمیت برنامه ریزی قبل از وقوع بلا را به عنوان اقدامی جهت تخفیف اثرات بلا های طبیعی مورد تاکید قرار داد و درسال 1969 مجمع عمومی قطعنامه ای تصویب کرد و اعتباری جهت کمک تخصیص داد. برنامه توسعه سازمان ملل متحد United Nation Development Programme(UNDP) این سازمان از طریق برنامه کمک فنی خود از راههای مختلف به دولت ها کمک می کند تا اثرات سوء بلاها را پیش بینی و خنثی نماید و این امر از طریق پروژه های مهندسی زلزله، ساختن بنا و بازسازی، کنترل و تنظیم رودخانه ها، خدمات هواشناسی و آب شناسی ، پیش بینی سیل و طوفان و سیستم های اعلام خطر و ... صورت می گیرد. دفتر کمیساریای عالی سازمان ملل برای پناهندگان این سازمان اعتباراتی برای اقدامات امداد مربوط به پناهندگان در شرایط اضطراری در اختیار دارد. این بودجه برای مصرف در شرایط اضطراری ناشی از هجوم پناهندگان ، اختصاص یافته است و نه برای مواقع بلایای طبیعی ، با این وجود ممکن است برای پناهندگانی که قربانی بلاهای طبیعی شده اند نیز مصرف شود. سازمان بهداشت جهانی World Health Organization(WHO) یکی از آژانس های تخصصی سازمان ملل متحد است که نقش یک مرجعیت سازمان دهنده را بر بهداشت جامعهٔ جهانی ایفا می‌کند. این آژانس در 9 آوریل سال 1948 در ژنو (واقع در سوییس) تاسیس شد و حکم سرپرستی و منابعش را از سازمان بهداشت سابق، که خود آژانسی در جامعه ملل بود برگرفت. اساسنامهٔ سازمان بهداشت جهانی هدفش را دستیابی مردم به بیشترین سطح سلامت ممکن بیان می‌کند. وظیفهٔ اصلی این سازمان مبارزه با بیماری ها مخصوصا بیماری های مسری شایع و ارتقای سلامت عمومی مردم جهان است.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی سازمان بهداشت جهانی یکی از نخستین آژانس های سازمان ملل متحد است و اساسنامهٔ آن رسماً در اولین روز بهداشت جهانی (7 آوریل سال 1948)، زمانی که توسط 26 کشور از اعضای سازمان ملل تصویب شد به کار بسته شد.بخش عمدهای از کار این سازمان مشتمل بر ارایه مشاوره و کمک فنی در زمینه های مبارزه با بیماریهای واگیر، بهسازی محیط و سایر زمینه های بهداشتی که به امر اداره امور بهداشت همگانی در مقابله با شرایط اضطراری، مربوط می شود. صندوق بین المللی سازمان ملل متحد برای کودکان United Nation International Childrens Emergency Fund (Unicef) که در۱۱ دسامبر ۱۹۴۶ به توصیه شورای اقتصادی و اجتماعی ملل متحد و تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد ایجاد شد. در اکتبر ۱۹۵۳ مجمع عمومی ملل متحد این سازمان را به عنوان یکی از ارکان دائمی سازمان ملل شناخت و نام آن را از صندوق بین‌المللی اضطراری کودکان سازمان ملل به نام فعلی تغییر داد. فعالیت‌های یونیسف عمدتاً در جهت ارائه کمک‌های لازم و حمایت از کودکان کشورهای در حال توسعه‌ است. ستاد یا مقر یونیسف در نیویورک بود و وظیفه آن کمک رسانی به کودکان و مادران ابعاد انسانی و توسعه در کشورهای در حال توسعه بوده‌است. یک آژانس که با بودجه داوطلبانه اداره می‌شود با عنوان یونیسف بر مشارکت مالی دولت‌ها و بخش خصوصی و آحاد مردم تکیه دارد. برنامه‌های این نهاد در راستای کمک به جوامع در حال توسعه برای پیشرفت سلامت و رفاه کودکان بوده‌است.این سازمان در درجه اول به برنامه های دراز مدت به منظور کمک به مادران و کودکان در کشورهای در حال توسعه می پردازد. با این وجود این صندوق کمکهای خود را در شرایط اضطراری بلافاصله بعد از وقوع بلایا در اختیار کشور مورد نظر قرار می دهد. این کمکها شامل اقلام دارویی و بهداشتی نظیر شیر، کپسول ویتامین و واکسنها هستند.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی سازمان خواربار و کشاورزیFood and Agricultural Organization (FAO) فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد از سازمان‌های بین‌المللی است که در زمینهٔ توسعهٔ کشاورزی فعالیت دارد. سازمان فائو در سال ۱۹۴۵ توسط ۴۴ کشور عضو سازمان ملل متحد تأسیس شد. هدف این سازمان، بالا بردن سطح زندگی و بهبود تغذیه مردم جهان، توزیع مناسب مواد غذایی در مناطق مختلف جهان و ایجاد امنیت غذایی است. مبارزه با سوء‌تغذیه با ارائه اطلاعات لازم به کشورهای مختلف؛ از دیگر اهداف فائو است که بازدهی کشاورزی و سطح تغذیه در جهان را افزایش داده است. مقر این سازمان واقع در شهر رم در کشور ایتالیا است. این سازمان در مناطقی که دچار فاجعه های ناگهانی از قبیل زمین لرزه، سیل و یا هجوم ملخ شده اند کمک های اضطراری برای رفع کمبود مواد غذایی و کمک به بازسازی کشاورزی می نماید.کمک های غذایی تحت برنامه جهانی غذا در شرایط اضطراری ارایه می شود. سازمان آموزشی ، علمی و فرهنگی ملل متحد United nation Educational Scientific and cultural organization (UNESCO) که به‌طور خلاصه یونسکو نامیده می‌شود، یکی از سازمان‌های تخصصی وابسته به سازمان ملل متحد است که در ۱۹۴۵ تشکیل شد. هدف این سازمان کمک به صلح و امنیت در جهان از راه همکاری بین‌المللی در زمینه‌های آموزشی و علمی و فرهنگی به منظور افزایش احترام به عدالت و قانون‌مداری و حقوق بشر، بر پایه منشور سازمان ملل متحد است. ۱۹۱ کشور عضو یونسکو هستند. مقر آن در پاریس پایتخت فرانسه است و دفترهایی در کشورهای مختلف دارد.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سازمانهای مسئول مملکتی وبین المللی مهمترین فعالیت این سازمان در کمکهای فوری در هنگام وقوع بلایا، به مطالعات علمی در زمینه زمین لرزه و آتش فشانها مربوط می شود. سایر سازمانها International Labour Organization (ILO) سازمان جهانی کار World Meteorological Organization (WMO) هواشناسی سازمان بین المللی International Monetary Fund(IMF) صندوق بین المللی پول International Aviation organization(ICAO) سازمان بین المللی هواپیمایی جهانی اتحادیه بین المللی ارتباط راه دور International Telecommunication Union(ITU) سایر سازمانهای بین دول (اکو ، سازمان کشورهای آفریقایی و....) سازمانهای غیر دولتی NGO واحدهای دولتی امداد مثل نروژ ، اتریش، چکسلواکی ، فنلاند، فرانسه و .....

مدیریت بلایا اصطلاحی است که به صورت جمع بکار می رود و تمام جنبه های برنامه ریزی و مقابله با بلایا، از جمله اقدامات قبل و بعد از بلایا را در بر می گیرد.مدیریت بلایا هم به مدیریت خطرات احتمالی و هم به مدیریت پیامدها اشاره می کند. مدیریت بلایای طبیعی در خصوص مقابله با بلایای طبیعی دو روش کاملا“ متفاوت تا کنون مطرح بوده اند. 1- مقابله با بلایای طبیعی بعد از وقوع آنها است بدین شکل که هیچ گونه برنامه و مدیریت مشخصی قبل از وقوع بلایا در نظر گرفته نشده ولی پس از وقوع، کلیه امکانات و نیروها برای مقابله با آثار بلایا بسیج می شود. 2- شامل مدیریت مشخصی است که در بر گیرنده کلیه مراحل مربوط به بلایای طبیعی شامل مرحله قبل از وقوع ، مرحله امداد و بالاخره مرحله بازسازی و نوسازی است.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری مدیریت بحران در شرایط اضطراری
توسعه پایدار مفهوم توسعه پایدار که در سال 1992 در کنفرانس سازمان ملل در ریودوژانیرو مطرح شد تاکید بر کاهش و یا کنترل عواملی است که سرمایه گذاریهای توسعه ای در یک جامعه را مختل و یا در تداوم اهداف توسعه اختلال ایجاد می نماید.وجود سوانح و بلایای طبیعی که اغلب موجب انهدام سرمایه گذاریهای توسعه ای در یک جامعه می شود از مهمترین عوامل اختلال در ماندگاری توسعه است. چارچوب مدیریت بحران مدیریت بحران به فعالیتهایی گفته می شود که جهت حفظ جامعه، دارایی و محیط انجام می پذیرد. مدیریت بحران فراگیر مستلزم گسترش و اجرای استراتژی ها در جنبه های مختلف مدیریت بحران است، برای مثال پیشگیری، کاهش، آمادگی ، پاسخگویی و عادی سازی در ارکان توسعه پایدار، این ابعاد به صورت مراحل جدا از هم و مستقل نیستند، بلکه یکدیگر را از نظر زمانی و منطقه ای پوشش می دهند. عناصر اصلی چرخه مدیریت بلایای طبیعی مدیریت 1- پیشگیری 2- تخفیف و یا کاهش 3- آمادگی 4- امداد 5- بازسازی 6- نوسازی و توسعه مدیریت بحران فرآیندی است که بایستی در قسمتی از برنامه عادی توسعه کشور قرار گیرد. سوانح و بلایا نبایستی صرفا“ در مواقع نیاز پاسخ داده شوند.علل آنها باید تجزیه و تحلیل گردد و برنامه های پیشگیری و استراتژی های پاسخگویی عادی سازی بایستی توسعه داده شود و اجرا گردند.

برنامه های پیشگیری از پیامدهای خطرات، از طریق تغییر جوامع یا محیطی که خطر در آن وجود دارد به کاهش احتمال پیامدهای سوانح کمک می کند. چنین برنامه های می توانند به استراتژی های ساختاری مانند ساختن سدها و مقاوم ساختن ساختمانها و یا زمین هایی که برای کاشت یا موارد متنوع اقتصادی به کار می روند، بپردازد. آمادگی : برنامه های آمادگی در برابر وضعیت اضطراری ، سازمانها و جوامع را قادر می سازد تا با وضعیت اضطراری به شکل موثر و مناسب برخورد نمایند.این فرایند شامل اقداماتی به شرح زیر است: 1- توسعه سیاسی 2- برنامه ریزی برای شرایط اضطراری 3- تعلیم و آموزش 4- پایش و ارزشیابی سیاست را می توان به این صورت تعریف کرد: بیانیه رسمی یک مجموعه، از اعمال موافقت شده. ویژگیهای سیاست عبارتند از 1-سیاست ماهیتا“ استراتژیک است 2- اهداف کلان و بلند مدت را در نظر دارد 3- مسئولیتها را تقسیم می کند 4- ممکن است شاخصهایی را برای تصمیم گیری تعیین کند

سیاست گذاری برای تعیین موارد زیر مورد نیاز است 1- اختیارات و حدود وظایف هر سطح از سازمانهای دولتی و غیر دولتی 2- ارتباط با سایر سازمانهای بین المللی و دیگر ملل 3- ارتباطات بین جوامع 4- ارتباط بین توسعه و پیشگیری،آمادگی و پاسخگویی در وضعیت اضطراری واختصاص منابع به این امور 5- ابزار مورد نیاز برای تعلیم و آموزش و پایش و ارزشیابی، شامل مانورهای آمادگی در شرایط اضطراری برنامه ریزی، تقسیم کار، هماهنگی و مسئولیت و اتخاذ تصمیم، با توجه به نیازهای انسانی اعم از جسمی، روحی و اجتماعی ، باید به نحوی باشد که با سرعت هر چه تمام و با مهارتهای کسب شده تجربی و علمی انجام پذیرد زیرا هر لحظه تعلل باعث افزایش مرگ و میر و جراحات انسانی خواهد شد. برنامه مقابله با بلایای طبیعی 1- تشکیلات 2- هماهنگی 3- برنامه ریزی 4- سازماندهی 5- کاربری منابع 6- مهارت های ویژه 7- آموزش موارد زیر در ایجاد تشکیلات در شرایط اضطراری ضروری به نظر می رسد. 1-تقسیم کار 2- اختیار و مسئولیت 3- هماهنگی

هرگونه مسئولیت باید متناسب با حوزه اختیارات در نظر گرفته شود و چنانکه مسئولیتی به فردی واگذار گردد ، اما اختیارات به وی تفویض نشود، برقراری نظم و انضباط امکان پذیر نخواهد شد. تقسیم کار و اختیار به تنهایی نمی تواند برای رسیدن به هدف یا اهداف مشترک کافی باشد، لذا لازم است بین واحدهای مختلف هماهنگی وجود داشته باشد و ارتباط مناسبی بین آنها برقرار شود. تشکیلات: 1- تشکیلات ملی 2-تشکیلات بین المللی هماهنگی : مسئولیتها و ارتباطات کاملا“ تعریف شود برنامه ریزی: تهیه دستورالعمل اقدامات در هنگام وقوع بلایا سازماندهی: هدف تطبیق فعالیتهای دولت و واحدهای رفاهی و منابع آنها برای مقابله با نیازهای مربوط به این فعالیت است.دارای دو جنبه مهم است 1- دامنه کنترل(تقسیم بندی به گروه های کوچک) 2- محل فعالیت کاربری منابع: به کارگیری تمامی نیروها و امکانات در اسرع وقت مهارتهای ویژه: آموزش نیروهای امداد ونجات در کلیه سطوح و استفاده از فنآوریهای جدید آموزش: آموزش تمامی افراد جامعه در خصوص بلایا و اقدامات بهداشتی و امداد ونجات

اقدامات و رفتارها 1- اقدامات ضروری قبل از وقوع بلایا 2- اقدامات و رفتار مناسب هنگام وقوع بلایا 3- اقدامات و رفتارهای مناسب بعد از وقوع بلایا اقدامات ضروری قبل از وقوع بلایا بستگی به قابلیت پیش بینی و تکرار این بلایا دارد و شامل پیش بینی و برنامه ریزیی منسجم و دقیق در همه جوانب است و شامل موارد زیر می شود 1- ارزیابی منابع شامل تعداد کارکنان ، مواد و ارائه خدمات 2- ایجاد سیستم اعلام خطر 3- تعیین وظایف برای مردم و سازمانهای دولتی و غیر دولتی 4- تهیه نقشه های آسیب پذیری و مقاوم سازی آنها 5- تدوین برنامه ریزی دقیق قبلی و پیش بینی بهترین شیوه ارائه خدمات 6- ذخیره سازی منابع 7- افزایش آگاهی علمی و عملی مردم از طریق آموزشهای علمی و عملی مثل مانورها 8- تدوین برنامه های تخلیه مردم و امکانات

9- آموزشهای ویژه به مسئولین و گروه های درمعرض خطر 10- ایجاد رویه ها و استانداردها 11- تدوین برنامه های عملیاتی 12- ایمن کردن منابع 13- آموزش گروه های مداخله 14- پشتیبانی اقدامات از طرق قانونی 15-پیش بینی تلفات جانی و مقدار خسارات احتمالی و اختصاص بودجه های ضروری 16- کاهش خطرات احتمالی در دراز مدت (صفحه 47 الی 76 کتاب اقدامات بهداشتی مهندس احمد اصل هاشمی) اقدامات و رفتار مناسب هنگام وقوع بلایا دوره فعال ممکن است از چند ثانیه تا چند روز باشد و لذا اقداماتی به شرح زیر باید انجام پذیرد 1-تخلیه 2- نجات افراد مجروح و بی پناه 3- مراقبت از مجروحان (کمک های اولیه و پزشکی) 4- یافتن و دفن جنازه های افراد و لاشه حیوانات تلف شده 5- مبارزه یا حریق 6- اسکان موقت 7- تامین نیازها ی غذایی و دارویی و پوشاک

اقدامات و رفتارهای مناسب بعد از وقوع بلایا 1- ادامه عملیات امداد و نجات 2- شناسایی افراد باقی مانده به خصوص شیرخواران برای ادامه تغذیه 3-هماهنگی بین بخشی و برقراری مجدد ارتباطات، سیستم هشدار دهنده و پیام رسانی 4- اقدامات بهداشت محیطی و نظارت و کنترل ( تهیه آب سالم، سرپناه، غذای سالم، خدمات بهداشتی اولیه، کنترل محیط و ارائه خدمات رفاهی و ..) 5-بررسی گزارش و ارزیابی میزان خسارات و تلفات و ارائه به سطوح بالاتر 6- تامین منابع و تجهیزات لازم جهت تعمیرات فوری 7- سمپاشی و گندزدایی منطقه 8- تامین وضعیت روحی مناسب آسیب دیدکان برای قبول اجرای عملیات اضطراری 9- تامین حرارت و برودت سرپناه ها به منظور حفظ سلامت و بهداشت آسیب دیدگان 10- تامین و توزیع دارو، مواد ضدعفونی و پاک کننده ها به مقدار کافی 11- ارزیابی سریع از وضعیت بهداشتی درمانی 12- فیلم برداری و مطالعه و تحقیق در خصوص بلایا

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری نجات و تخلیه مصدومان
در ساعات نخست و یا روزهای اول پس از وقوع بلایا فوری ترین وظیفه پیدا کردن و نجات اشخاص مجروح، پیر و علیل و کسانی است که به دلایلی قادر به فرار از موقعیتهای خطرناک نیستند وظایفی نظیر مهار آتش، تخلیه آشغال از مسیر عبور، بیرون آوردن جنازه ها، عملیات جستجو و نجات و.. اصولا“ سه گروه در جستجو و نجات فعالیت دارند 1- بازماندگان 2- کارکنان آموزش ندیده 3- کارکنان آموزش دیده چهار موضوع مهم پس از وقوع بلا 1- جابجایی جمعیت 2- تخلیه( انتقال اهالی از خانه هایشان به مناطق امن در خارج از منطقه بلا زده) تخلیه به موقع وسیله موثری در تقلیل تلفات انسانی است و مستلزم کوشش سازمان یافته تمام جامعه می باشد.در برنامه ریزیهای قبل از بلا بایستی محلهای امن شناسایی شوند. 3- حمل و نقل (وسایل نقلیه موتوری، قایق ، چرخبال،هواپیما و ...) 4-اسکان آوارگان و بهداشت اردوگاه ها وسایل انتقال ،آب (حداقل سه لیتر آب برای هر نفر از طریق ایستگاههای در مسیر، جوشاندن، قرص کلریا ید)، غذا ، لباس ، جمع آوری زباله و دفع فضولات از موضوعات قابل توجه است خدمات کفن و دفن اجساد دفن اجساد ماهیتا“ از مقوله های بهداشت عمومی نیست اما در خصوص نگهداری و دفن اجساد، کارشناس بهداشت باید نظارت داشته باشد.وسایلی نظیر 1- برانکارد و کیسه حمل جسد 2- دستکش لاستیکی 3- لباس کار و پیش بند 4- چکمه و کلاه مخصوص 6- صابون و مواد شوینده 7- ماسک 8- پارچه و ملحفه 9- لوازم مورد نیاز برای غسل و کفن . انتقال سریع اجسا د در سرما و گرما با وسایل مناسب و جلوگیری از تماس باموارد متعفن، نظافت شخصی کارکنان و گندزدایی غسالخانه ها در پایان کار

ترياژ در بحران و حوادث غير مترقبه ترياژ از واژه فرانسويTrier"" به معناي جداكردن يا سواكردن مشتق شده است. از نظر تاريخچه مفهوم ترياژ به جنگهاي ناپلئون برميگردد، كه در آن زمان توسط جراح فرانسوي "جین لاری" سربازان آسيب ديده براي مداوا و برگشت به جبهه، براساس اولويت انتخاب ميشدند. درطي گذشت زمان مفاهيمي مثل ترياژ در بحران و ترياژ نظامي شكل گرفت. در جنگ كره و ويتنام مفهوم ترياژ به صورت انجام بهترين امور درماني براي تعداد زيادي از مجروحان و مصدومان بيان شد. در عمل اين واژه به معناي دسته بندي و طبقه بندی بيماران و مصدومين و تعیين اولویت آنها بر اساس فوریت نیاز به درمان بكار ميرود. انواع ترياژ : 1. ترياژ روزانه در بخش اورژانس بيمارستان 2. ترياژ در فیلد و صحنه بحرانها و حوادث غیر مترقبه 3. ترياژ در دپارتمان اورژانس در بحرانها و حوادث غیر مترقبه 4. ترياژ نظامی و جنگی ترياژ در حوادث غير مترقبه: برخلاف تریاژ روزانه در بخش اورژانس بيمارستان در شرايط معمولي كه هدف از ترياژ ، يافتن بيماران پرمخاطره در اسرع وقت و انجام اقدامات درماني لازم براي آنان میباشد ، هدف از ترياژ در حوادث غيرمترقبه ، انجام بهترين كار براي بيشترين تعداد از جمعيت انسانی است. به عبارت ديگر ترياژ در حوادث غير مترقبه يعني نظاره و گذر از كنار برخي مصدومين كه جان ميسپارند. يعني در هنگام تریاژ در بحرانها و حوادث غیرمترقبه ، احياء قلبي و ريوي انجام نمی شود. تمامی مصدومين و آسیب دیدگان باید بر اساس الگوریتم استارت تریاژ(تریاژ آسان و درمان سریع) در مدت زمان 30 ثانیه بررسی و ارزیابی شوند.

. گروه متوفیان و افراد در حال مرگ (سیاه و آبی) این گروه شامل افراد فوت شده و همچنین افراد در حال مرگ میباشند، یعنی افرادی كه در كمتر از یك ساعت خواهند مرد و پیش بینی میشود حتی در صورت رسیدن به بیمارستان نیز اقدامات درمانی برای زنده ماندن آنها موثر نخواهد بود. در برخی مراجع افراد در حال مرگ را با رنگ آبی تقسیم بندی و مشخص میکنند.· کبودی نعشی و یا جمود نعشی· گشادی دوطرفه مردمکها· ایست قلبی · هیپر/هیپوترمی شدید· گروه فوری(قرمز)بیماران اورژانسی که ضایعات مخاطره آمیزداشته و بدون اقدام درمانی سریع درکمتراز 1تا 2 ساعت آینده جان خودرا ازدست داده یا دچار مشکلات و عوارض شدید می شوند.، خونریزی خارجی شدید و قابل کنترل، مشکلات تنفسی قابل اصلاح، جراحات شدید ناشی از آوار، قطع شدگی عضو بطور ناقص، پارگیهای شدید همراه شکستگی باز، سوختگی شدید صورت و راههای هوایی،سوختگی های درجه 2 و3 با وسعت 40 درصد، عدم هوشیاری بدون علت مشخص، نشانههای انفارکتوس میوکارد، تشنج پایدار، علایم دال بر زایمان قریب الوقوع یا زودرس، مسمومیت شدید گروه تاخیری (زرد) بیمارانی که جراحات شدید داشته ونیاز به مداخله درمانی و بستری دارند اما بدون درمان هم بیش از یک ساعت دوام خواهند آورد. به عبارت دیگر بین 2 تا 12 ساعت آینده باید خدمات درمانی مناسب به این بیماران ارائه شود.، شکستگیهای ساده استخوان های بزرگ، پارگیهای متوسط بدون خونریزی، صدمات چشمی، آسیب دیدگیهای غیربحرانی سیستم عصبی مرکزی بدون کوما، زخم های نافذ و سوراخ کننده شکم بدون شوک، دیابت بدون اختلال هوشیاری، دیسترس تنفسی غیرحاد، مشکل طبی غیرسرپایی گروه سرپایی (سبز)افرادی که ضایعات خفیفی دارند، که نه جانشان به خطر خواهد افتاد و نه دچارعوارض دائمی ناشی از آسیب میشوند و نیاز به درمان اورژانس ندارند.، آسیب دیدگیهای خفیف بافت نرم، شکستگی های کوچک و بسته، سوختگیهای خفیف غیر از راه هوایی،اختلالات عصبی- روانی، اختلالات زنان و زایمان، شکایتهای طبی معمول، آسیب دیدگانی که نیاز به اقدام خاصی ندارند.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری سرپناه و مکانهای اسکان موقت
پس از وقوع بلایا، تامین سرپناه موقت برای مردم ضروری است. در مناطق روستایی مسئله حمل چهار پایان مزید بر علت خواهد بود. لذا پیش بینی اردوگاه های اسکان بنا به شرایط از اهمیت خاصی برخوردار است. اردوگاه : محیط و محدوده ای است که برای اقامت موقت گروهی از مردم به صورت دسته جمعی در نظر گرفته می شود مانند اردوگاه های پیشآهنگی، دانشجویی، توریستی، جهاد کشاورزی، سپاه پاسداران، بسیج مستضعفان، هلال احمر.معمولا“ به دو دسته تقسیم می شود 1- موقت(کمتر از 10روز) و 2-دایم (بلند مدت) در حوادث و بلایای طبیعی و غیر طبیعی از دست دادن سرپناه باعث شکست روحیه و پراکندگی انسانها می گردد. به همین دلیل پس از این حوادث، اولین چیزی که اعتماد و روحیه را به افراد آسیب دیده بر می گرداند سرپناه مناسب و جمع شدن خانواده است. شرایط بهداشتی برپایی مکانهای اسکان موقت و اردوگاه های چادری 1-زمین محل اردوگاه باید از مراکز تولید و تکثیر پشه وتوده های زباله فاصله داشته باشد و جاده دسترسی 2-باید وضع زمین برای زهکشی آب مناسب باشد و وضعیت پوشش زمین 3-در صورت امکان ، محل اردوگاه به طور طبیعی از شرایط نامناسب اقلیمی محفوظ باشد برای مثال دره های باریک ، رودخانه های خشک برای اینکار مناسب نیستند. 4-باید از زمینهای مجاور مراکز صنعتی و تجاری که در معرض سرو صدا، بو، آلودگی، ترافیک و حمل و نقل قرار دارند ، پرهیز گردد

5- باید فضای کافی برای پناه دادن اشخاص و ایجاد کلیه تسهیلات عمومی در نظر گرفته شود، 3تا 4 هکتار برای هر نفر(3 تا 4 متر مربع برای هر نفر) 6-محل اردوگاه باید در فاصله معقولی از منبع آب قرار داشته باشد. 7- چادرها باید به صورت ردیفهایی در دو سوی جاده ای به عرض حداقل 10 متر نصب شوند . بین کنار جاده و میخ چادرها باید حدقل 2 متر فاصله باشد. 8- در داخل چادرها باید حداقل 3 متر مربع زمین برای هر نفر وجود داشته باشد. 9- بین چادرها باید حداقل 8 متر فاصله باشد تا افراد بتوانند بدون برخورد با طناب و میخهای چادر، آزادانه حرکت کنند. ضمنا“ رعایت این فاصله، اقدام مطمئنی علیه گسترش آتش است. 10- بهتر است از چادرهای کوچک استفاده شود تا افراد کمتری در هر چادر جایگزین شوند. 11-برای مقابله با هوای سرد ، از وسایل گرم کننده با آموزش لازم استفاده شود. 12-برای روشنایی چادرها از فانوس استفاده کرد. تهویه طبیعی چادرها باید کافی باشد. 13-در جایی که لوله کشی آب موجود نیست باید از مخازن آب در دو طرف جاده استفاده کرد.مخازن حداقل 200 لیتری و حداکثر فاصله 100 متر 14- برای هر 4 تا 8 چادر(25 تا 50 نفر) باید یک سطل زباله در دار محکم به ظرفیت 50 تا 100 لیتر 15-توالتها یا سایر محلهای مشابه به صورت بلوکهایی با فاصله مناسب در پشت چادرها تعبیه گردند(مسیر وزش باد در نظر گرفته شود)

16- برای 50 نفر باید یک سکوی دو طرفه شیردار (به طول 3 متر) برای شتشو تهیه شود. 17-در اطراف چادرها و در امتداد کنار جاده ها، باید جوی زهکشی حفر شود.محلهای برداشت آب نیز باید خوب زهکشی شوند تا از ایجاد گل و لای و لجن جلوگیری شود. 18-برای جلوگیری از بلند شدن گرد و خاک در مواقعی که اردوگاه برای مدت طولانی استفاده می شود باید سطح جاده نفت پاشی شود. 19- اردوگاه باید به دو بخش مجزای <<منطقه مسکونی>> و << بخش خدمات جمعی (محل غذاخوری جمعی، بیمارستان صحرایی، تفریحات و غیره) تقسیم شود. 20-برای سهولت اعمال مدیریت و جلوگیری از بیماریهای مسری، باید از ایجاد اردوگاههای بزرگ اجتناب کرد یا آنها را در واحدهای مستقل کوچکتر که در هر یک بیش از 1000 نفر ساکن نباشند، تقسیم بندی نمود. 21- برای پاکسازی روزانه اردوگاه، می توان از کمک افراد بومی به سرپرستی یک نفر بهداشتیار بهره گرفت. برای اردوگاههای موقت تا مدت سه روز، حداقل تسهیلات بهداشتی عبارتند از : توالت با گودالایی کم عمق به منظور دفع فضولات انسانی: این گودالها برای هر 100 نفر به طول 5/3 متر، به عمق 5/1 متر و به پهنای 3/0 متر ایجاد می شود. برای پوشش از خاک حفاری استفاده شود.ضمنا“ بهتر است از مقداری شیر آهک نیز برای کنترل آلودگی استفاده کرد.

ساختمانها (اردوگاه های ساختمانی) اگر سرپناه های اضطراری در ساختمانهای موجود در نظر گرفته شود توجه بیشتر به بر طرف کردن بو و تهویه آنها ضروری است. مقدار هوای مورد نیاز برای هر نفر در هر ساعت برابر 30 متر مکعب است. دما 20 درجه 1-برای اشخاصی که روی تخت یا تشک(روی کف اطاق) می خوابند حداقل 3/5 متر مربع یا 10 متر مکعب فضا 2- بین تخت خوابها یا تشکها حداقل 0/75 متر فاصله باشد. 3- تامین خروجیهای اضطراری و پله فرار ضروری است.دودکش بخاریها باید از ساختمان بیرون رود.مواد سوختی در خارج ساختمان قرار گیرد و وسایل اطفاء حریق در نظر گرفته شود. 4- باید برای هر 10 نفر یک لگن دستشویی و یا برای هر 100 نفر یک سکوی شستشوی 4 تا 5 متری شیر دار تهیه گردد. سکوی مردان و زنان جدا باشد و کنار هر یک یک سطل اشغال .در مناطق معتدل به ازای هر 50 نفر یک دوش حمام و در مناطق گرمسیر به ازای هر 30 نفر و کف اتاقها هر روز باید گندزدایی شود. 5- برای دفع مدفوع در صورت امکان باید از مستراحهای سیفون دار تهیه گردد و آنها باید در فاصله 50 متری ساختمان احداث شوند. 6- برای هر 12 تا 15 نفر باید سطل زباله ای با گنجایش 50 تا 100 لیتر با درب محکم تهیه شود.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در شرایط اضطراری
و آب آشامیدنی: آب گوارایی است که عوامل فیزیکی -شیمیایی و بیولوژیکی آ ن در حد استانداردهای مصوب باشد مصرف آن عارضه سوئی در کوتاه مدت یا دراز مدت در انسان ایجاد نکند. ب-آلودگی آب آشامیدنی : عبارتست از تغییر خواص فیزیکی،شیمیایی وبیولوژیکی آب به گونه ای که مصرف آنرا برای انسان زیان آور سازد. در روزهای اولیه وقوع بلایا، مهمترین اصل زنده ماندن مردم است.بنابراین، باید حداقل آب مورد نیاز برای این منظور تامین شود.در شرایط اضطراری، ذخائر آب طبیعی ممکن است تخریب یا آلوده شوند، لذا ذخیره آب سالم بایستی تهیه شود تا تهدید بهداشت عمومی به حداقل برسد. حداقل آب مورد نیاز بستگی به موقعیت و شرایط آب و هوایی دارد اما جدول زیر می تواند راهنمای خوبی باشد مصرف شخصی 15: تا 20 لیتر برای هر نفر در روز حداقل آب مورد نیاز برای ادامه حیات 3: تا 5 لیتر برای هر نفر ( فقط آشامیدن) تسهیلات پزشکی و بیمارستانها : 40 تا 60 لیتر برای هر نفر مراکز خدمات عمومی: 10 تا 12 لیتر برای هر نفر بدیهی است مقادیر فوق برای مصرف آب در مدت دو هفته بعد از بلایا هستند و هر چه از از زمان وقوع بلا بگذرد توانایی سازمانهای مسئول تامین آب افزایش می یابد و امکان تامین آب بیشتر فراهم می شود.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری تامین آب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت
نیازمندیهای آب (حداقل میزان آب مورد نیاز) 1-بیمارستانهای صحرایی و ایستگاههای کمکهای اولیه: 45 تا 60 لیتر برای هر نفر در روز 2- محلهای غذاخوری جمعی : 20 تا 30 لیتر برای هر نفر در روز ( 5تا 8 گالن آمریکایی) 3-سرپناه موقت و اردوها : 15 تا 20 لیتر برای هر نفر در روز (5-4 گالن آمریکایی) 4- محلهای شستشو : 35 لیتر برای هر نفر در روز( 10 گالن آمریکایی) به غیر از مواقعی که در تهیه آب سالم محدویتهای شدید وجود دارد هیچ محدودیتی برای مصرف آب نباید در نظر گرفت. با حذف محدودیت ممکن است مصرف آب روزانه برای هر نفر تا 100 لیتر برسد. انتخاب منابع آب در شرایط اضطراری 1- شبکه آبرسانی شهری( فشار وغلظت کلر باید افزایش یابد. پس از تعمیر با محلول کلر 50 میلی گرم بر لیتر به مدت 24 ساعت و یا غلظت 100 میلی گرم بر لیتر در مدت 1 ساعت) 2- شبکه آبرسانی خصوصی (مربوط به صنایع و تاسیسات تولید مواد غذایی که اغلب چاههای شخصی عمیق است) 3- آبهای زیر زمینی (چاه ، چشمه ، قنات)(چاهها ی آب باید حداقل 30 متر از منابع آلودگی فاصله داشته باشد و قسمت درونی و فوقانی چاه به میزان 3 متر ازجنس غیرقابل نفوذ و خارج آن حداقل 30 سانتیمتر بالاتر از سطح زمین قرار گیرد و دارای شیب به اطراف. چاه را بایستی با محلول کلر به غلظت 50 تا 100 میلی گرم بر لیتر به مدت 12 ساعت گندزدایی نمود. سپس آب را تلمبه و بعد از اینکه غلظت به mg/lit 1 رسید استفاده شود.(چاههای سطحی ، نیمه عمیق و عمیق و آرتزین) 4- آبهای سطحی در مواقع ناچاری باید از آبهای سطحی استفاده نمود( ایجاد حوضچه یا چاهک یا ایجاد آبگیر) در صورت نیاز استفاده از مواد منعقد کننده مانند آلوم، کلرید آهن ، سولفات آهن و...و سپس کلرزنی 5- آبهای بسته بندی( در مواقع بحران و جیره بندی 4 تا 5 لیتر در روز) 6- آب باران( آب انبار) 7- استفاده از تانکر آبرسان

کیفیت آب : mg/lit 1500> = TDS ، کلرورها کمتر از mg/lit 600، باکتریهای کلیفرم 1 تا 10 MPN نظارت بر کیفیت آب اردوگاهها: نمونه برداری از آب آشامیدنی 1- با فواصل زمانی مناسب انجام شود 2- نقاط نمونه برداری نشاندهنده شرایط کلی سیستم باشد 3- برای نمونه برداری از شیشه های سر سمباده ای سی سی استریل 4- به ازاء هر 100 سی سی 2 تا 3 قطره تیو سولفات 1% قبل از استریلیزاسیون جهت خنثی نمودن کلر موجود در آب 5- رعایت شرایط نمونه برداری و انتقال به آزمایشگاه(کمتر از 10 درجه سانتیگراد و در عرض 6 ساعت) 6- نوشتن مشخصات نمونه حداقل نمونه بستگی به جمعیت دارد به عنوان مثال برای جمعیت 100 ، ، نفر حداقل تعداد نمونه 2، 12و 100 در ماه است. گندزدایی آب :1- ید زنی( اثر ید بر باکتریها-کیست و ویروسها به ثبوت رسیده است. برای گندزدایی آب استخر غلظت ppm 5 اثر نامطلوبی بر شناگران نگذاشته است.برای ید زنی دو قطره تنتورید دو درصد را برای گندزدایی به یک لیتر آب اضافه می کنند.برای آلودگی بیشتر غلظت بالاتر، مدت زمان لازم برای تاثیر نیم ساعت، برای خنثی کردن زیادی ید از تیو سولفات سدیم استفاده می شود. 2- ازن زنی 3- پرمنگنات 4- کلرزنی( آب ژاول(NaOCl) ، هیپوکلریت کلسیم(Ca(ClO)2) (پر کلرین) 70% ، گاز کلر(Cl2)، کلرور دوشو 30%(CaCl2 ) 1-کلرزنی به مخازن :پرکلرین 3 تا 5 گرم به ازای هر متر مکعب کلر باقیمانده 0.8 تا 0.2 ppm 2- کلرزنی به چاه : کوزه گذاری (750 گرم پرکلرین با سه کیلو ماسه در یک کوزه 15 تا 12 لیتری همراه با دو سوراخ کوچک در جداره و پوشاندن درب آن با ورقه پلاستیکی در چاهی که روزانه حدود 1200 لیتر آب برداشت شود برای یک هفته کافی است).

3-کلر مادر یا کلر 1% ( 15 گرم پرکلرین در یک لیتر آب در شیشه تیره رنگ ، 3 تا 7 قطره در هر لیتر) 4- قرص کلر (هالازون Halazone ، chlor-dechlor ،Hydrochlonazone ) یک قرص نیم گرمی در 20 لیتر آب(در ترکیباتی که غلظت ماده موثره آنها مشخص نمی باشد بایستی بر اساس بروشور استفاده شوند) تمامی این اقدامات نیاز به کنترل از طریق کلرسنجی دارد ( اورتوتولیدین ، DPD ، الکترود) و حد مجاز 8/0-2/0 (میلی گرم در لیتر)ppm نکته: در کاربرد ترکیبات کلر ضمن رعایت ایمنی زمان ماند حداقل 30دقیقه رعایت شود جمعیت تعداد نمونه کلر سنجی در ماه تا 5000 نفر بیش از نفر 2-1 5-3 10-6 15-11 به ازای هر نفر اضافی یک نمونه + 15 نمونه

تهیه محلولهای مایع از مواد جامد غلظت مورد نظر(%)× حجم مورد نظر ×تبدیل وزن (تبدیل وزن=1000 برای گرم در لیتر) وزن ماده خشک= (33/8 برای پوند و گالن آمریکایی) % ماده ضدعفونی کننده فعال در ماده خشک ( 10 برای پوند وگالن انگلیسی) مثال: یک لیتر از محلول کلر 2% را باید از هیپوکلریت کلسیم 70 درصد تهیه شود. 2×1× 1000 وزن= = 6/28 گرم 70 رقیق کردن محلولهای غلیظ غلظت محلول غلیظ (%) قسمتی از آب که باید به یک قسمت ماده ضدعفونی غلیظ اضافه شود = غلظت نهایی محلول (%) مثال: تهیه یک محلول 4/0 % کلر از سفید کننده های خانگی دارای غلظت کلر 25/5 % 25/5 % قسمت های آب = = 12 یعنی 1 لیتر سفید کننده را به 12 لیتر آب اضافه شود(13لیتر) 4/0 %

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع زباله در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت
دفع زباله جمع آوری و دفع غیر بهداشتی زباله، خطرهای زیادی را از نظر انتشار بیماریهای واگیردار و تولید مگس، پشه، سوسک، موش و سایر ناقلان بیماریزا، به همراه دارد. به علاوه خطر آلوده شدن آب، هوا و خاک توسط زباله وجود دارد. اجزای ترکیبی زباله شامل دو قسمت فسادپذیر و فساد ناپذیر است. پسمانده به قسمت فسادپذیر زباله گفته می شودکه از تهیه، پخت پز و مصرف مواد غذایی حاصل می شود و در فصول مختلف سال مقدار آن متغیر است. از طرف دیگر ، از منظر بهداشتی، مواد آلی موجود در زباله(بخش فساد پذیر) به دلیل تچزیه و گندیدگی سریع و ازدیاد موش و مگس و ایجاد بوی نامطبوع، اهمیت زیادی دارند. آشغال به تمام مواد فساد ناپذیر زباله بجز خاکستر اطلاق می شود که خود شامل مواد سوختنی و نسوختنی مانند کاغذ، مقوا، چوب ، پارچه ، پلاستیک، قوطی کنسرو، شیشه و تکه های فلزات است. در شرایط اضطراری که محل مناسب برای دفع زباله در دسترس نیست، بهترین روش برای دفع زباله، دفن آن در زیر خاک به صورت بهداشتی(Landfill)، پر کردن اراضی پست و یا سوزاندن(Incineration) آن است. تحقیقات نشان داده که باکتریهای موجود در هر گرم خاکروبه خیابانها، 2 الی 4 میلیون عدد و در هر گرم خاک بطور عموم الی 10 میلیون عدد هستند. این تعداد باکتری می تواند به آسانی سبب بروز بیماریهای مختلف روده ای و واگیردار شود. مواد زایدی که بعد از هر حادثه طبیعی باید دفع شوند، در وحله اول مواد زائدی هستند که در اثر وقوع حادثه ایجاد می گردند( مانند مواد ناشی از تخریب ساختمانها، درختان، خودروها، لاشه حیوانات، احشام و غیره که باید بعد از وقوع سانحه توسط ماشین آلات سنگین به خارج از منطقه حمل و در صورت نیاز به صورت بهداشتی دفن شوند) . در وحله دوم مواد زائدی هستند که بر اثر فعالیتهای انسانی در پناهگاههای دائم و غیر دائم حاصل می شوند و باید به طور مرتب(روزانه) جمع آوری و به طریق بهداشتی دفع گردند. بطور میانگین هر هزار نفر بین 2 تا 4 متر مکعب مواد زائد در روز تولید می کنند.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع زباله در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فاضلاب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت
فاضلاب عبارت است از هر آبی است که برای مصرف خاصی تهیه شده باشد و به هر دلیلی کیفیت خود را برای آن مصرف از دست بدهد. ( 1 متر مکعب فاضلاب می تواند 14 تا 20 مترمکعب آب را آلوده کند) دفع غیر صحیح فاضلاب می تواند باعث 1-رشد و تکثیر جانوران و حشرات موذی 2- آلودگی منابع آب 3- آلودگی مواد غذایی 4- شیوع بیماریهای روده ای و انگلی 5- ایجاد منظره بد و تولید بوهای نا مطبوع فاضلاب خانگی بطور معمول دارای 99/99 درصد آب و 0/01 درصد ناخالصی است بطور کلی اهداف تصفیه فاضلاب عبارتند از : 1- جداسازی مواد معلق و شناور 2- حذف موادآلی قابل تجزیه بیولوژیکی و حذف ارگانیسم های بیماریزا دفع فاضلاب در بلایا: 1- راه اندازی مجدد سیستم های جمع آوری و تصفیه فاضلاب از طریق 1- تعمیر سریع مجاری فاضلاب با لوله های فرعی، قسمت های صدمه دیده 2-تمیز کردن و شستشوی مجاری مسدود شده فاضلاب 3- خارج کردن آب از تلمبه خانه و تاسیسات تصفیه 4- By pass کردن تاسیسات تصفیه خانه فاضلاب 5- کشیدن لجن به محلی برای دفن و یا به تاسیسات تصفیه مجاور 2- دفع در چاههای جاذب با توجه به نوع و ماهیت فاضلاب ( برای جلوگیری از کور شدن چاهها ایجاد تله های چربی گیر استفاده شود). 3- استفاده از سیستم های پیش ساخته نظیر سپتیک تانک 4- در مناطقی که خاک غیر قابل نفوذ و هوا خیلی گرم و نسبتا“ خشک است می توان فاضلاب را از طریق تبخیر دفع کرد و برای این کار از گودالهای کم عمق بایستی استفاده کرد.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فاضلاب در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فضولات در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت
دفع نادرست مدفوعات انسانی بلافاصله پس از وقوع بلایای طبیعی، امری عادی است و اگر اقدامات فوری به عمل نیاید مشکلات زیر ممکن است بوجود آید. 1- حشرات موذی رشد و تکثیر می یابند 2-آلودگی، به منابع آب و خاک آسیب وارد می سازد 3-بو، تعفن و منظره نا مطبوع بوجود می آید 4- آلودگی غذا توسط مگس و گردو خاک 5- افزایش بیماریهای روده ای و انگلی 1-شهرهای بزرگ و یا کوچکی که شبکه فاضلاب دارند 2-دفع فضولات در اردوگاهها شرایط آبریزگاههای عمومی در شرایط اضطراری 1- از نظر فرهنگی مردم ، قابل قبول باشد 2- دارای تجهیزات جداگانه برای مردان و زنان بوده و برای کودکان قابل استفاده باشد . 3- تا حد امکان از دید عموم محفوظ باشند 4- دسترسی آسان(30 تا 50 متری) 5- تمیز و عاری از بو 6- وسایل روشنایی 7- تامین آب

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فضولات در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری دفع فاضلاب( توالتها) در سرپناه ها و مکانهای اسکان موقت
عدم وجود شبکه جمع آوری فاضلاب(انواع توالت و معمولترین روش دفع فضولات) 1- مستراح ترانشه ای 2- مستراح معمولی 3-مستراح آبگیر( مستراح قابل شستشو) 4- مستراح آبی 5- مستراح متحرک 1- مستراح ترانشه ای= الف- مستراح با شیار کم عمق (شیار 30 سانتی متر عرض و 90 تا 150 سانتی متر عمق و طول آن بستگی به تعداد استفاده کننده دارد و برای هر 100 نفر 3 تا 3/5 متر در نظر گرفته می شود) ب-مستراح با شیار عمیق ( برای اردوهای طولانی مدت و شیار 1.8 تا 2.5 متر عمق و 75 تا 90 سانتی متر عرض دارد و بالای گودال بوسیله یک کف محافظ جهت جلوگیری از نفوذ مگس پوشانده می شود و با توجه به عادات محلی ، نشیمن گاه و یا سوراخی در روی کف تعبیه می کنند و برای محافظت و پنهان نگاه داشتن مستراح بنای مناسبی در روی زمین ساخته می شود.

2- توالت معمولی: شامل قسمتهای مختلف شامل : چاهک (دهانه سانتی متر و عمق 2 الی 5 متر برای یک خانواده 5 نفری کف چاه به فاصله 1.5تا 3 متر از آبهای زیر زمینی و فاصله حداقل 30 متر تا چاه های آب)، کناره سازی برای جلوگیری از ورود آبهای سطحی با خاکریزی و خاککوبی به پهنای 50 سانتی متر، اتاقک : طول و عرض تقریبا“ هم اندازه نشیمن گاه (کودکان) ، ارتفاع حداقل 2 متر ، سقف جهت تابش مستقیم نور به سنگ و جلب حشرات، نصب پنجره مجهز به توری در فاصله 10 تا 15 سانتی متری سقف جهت تهویه دائمی ، شیب کف به سمت سره

3-توالت قابل شستشو از نظر طراحی ساده بوده ولی باید در مناطقی درست شوند که آب فراوانی جهت شستشو وجود داشته باشد. در این توالتها از یک سره و یک شتر گلو(تله آبی) به منظور جلوگیری از خروج بو و رسیدن مگس ها به مدفوع استفاده می شود.

مستراح آبی : متشکل از یک مخزن بتونی محتوی آب ، یک نشمین گاه و یک لوله آویز که از انتهای سوراخ نشیمن گاه در آب مخزن فرو رفته است. مدفوع از درون لوله مزبور به داخل آب هدایت می شود. لجن حاصله که در اثر فعل و انفعال میکروب ها به یک چهارم حجم اولیه تقلیل یافته است در ته مخزن انباشته می شود و بایستی هر چند یک بار تخلیه گردد. گنجایش مخزن برای یک خانواده معمولا“ 1 متر مکعب بوده و ارتفاع آب در آن بایستی حدود متر باشد. 5- توالتهای متحرک : توالت های متحرک عبارتند از مخزن هایی که روی یک کامیون یا واگن نصب شده اند و از آنها معمولا“ در شرایط بحران استفاده مردم و یا حتی در زمان عادی در محل های مجاور مراکز شهری که دارای شبکه فاضلاب نیستند به کار برده می شود.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری اقدامات بهداشتی در شرایط جنگی
مشکلات جنگ: اگر جنگ از قبل پیش بینی شده باشد و از قبل تدابیر لازم اتخاذ شده باشد تا حدی آسانتر است، اما در جنگهای غیر منتظره و تحمیلی، ضایعات و مشکلات فراوان تر و حل آنها مستلزم صرف وقت و هزینه بیشتر و برنامه ریزی سریع و منطقی تر است. بطور کلی مشکلات ناشی از جنگ را می توان به شرح زیر خلاصه کرد: 1- مشکلات بهداشتی و درمانی در مناطق مقدم جبهه 2- مشکلات بهداشتی و درمانی در پشت جبهه و سطح مملکت 3- مشکلات بهداشتی و درمانی آوارگان و پناهندگان 1- مشکلات بهداشتی و درمانی در مناطق مقدم جبهه: عوارض ناشی از حمله دشمن شامل زخمهای سطحی و عمیق، شکستگیها، قطع اعضای بدن ، سوختگیها، مسمومیت با گازها، برخورد با مواد رادیو اکتیو و اختلالات روانی بوده و به علت وضعیت خاص مناطق جنگی روال زندگی در آنها تغییر پیدا می کند و به همین دلیل مشکلات مختلفی بوجود می اید که اهم آنها عبارتند از: 1- تامین آب سالم 2-دفع صحیح مدفوع و زباله 3- بهداشت مواد غذایی 4- نظافت فردی 6- تهیه پوشاک 7-تهیه مسکن 8- فشار روحی و غیره به علت هجوم جمعیت به شهرهای دور از جنگ و بروز نابسامانی ها ناشی از جنگ(اقتصادی، بهداشتی درمانی و غیره)، تعادل اجتماعی و اقتصادی که در شهرها بوده است، مختل می شود و مشکلات متعددی را بوجود می آورد. ارجاع زخمیها و مصدومان جنگ به بیمارستانها و اشغال تختها، مشکلات درمانی را افزایش می دهد و مشکلات مسکن ،درمانهای طولانی مدت و مشکل بستری، معلولان جنگی ، شیوع بیاریهای واگیر، مشکلات تغذیه ای و.....

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری اقدامات بهداشتی در شرایط جنگی
3- مشکلات بهداشتی و درمانی آوارگان و پناهندگان بمبارانهای دشمن و شرایط خاص شهر های نزدیک مناطق جنگی ، سبب آوارگی و ترک کردن خانه و کاشانه توسط مردم می شوند و مشکلات زیادی را بوجود می آورند که اهم آنها عبارتند از: مشکلات سکونتی، تغذیه ای، بهداشتی ، اقتصادی و روانی و مساله بازماندگانی که عزیزان خود را از دست داده اند. مشکلات مسکن و تهیه اردوگاه مناسب با توجه به مسایل جوی (توفان، باد، سیل، بهمن)دسترسی به جاده ها و وسایل ارتباطی، محل اردوگاه می تواند کارخانه ها، چادرها، مساجد، مدارس، هتلها و غیره باشد. تهیه و توزیع عادلانه مواد غذایی(از نظر کمیت) و توجه به مسمومیتهای غذایی(بخصوص غذاهایی که به صورت اهداء و کمک ارسال می شوند) ضرورت دارد.در چنین شرایطی که تهیه تمام امکانات رفاهی، بهداشتی، اقتصادی و غیره میسر نیست، مقداری نابسامانی به وجود خواهد آمد که باید مردم را از طریق آموزش با این مشکلات آشنا کرد و همکاری آنان را جلب نمود.از طرف دیگر تدارک تسهیلات بهداشتی، شامل واکسیناسیون، آب سالم، مواد غذایی، تهیه حمام، فاضلاب، دفع صحیح زباله ها و مبارزه با حشرات و آفتها، مسایل ایمنی، کمکهای اولیه، تهیه امکانات رفاهی، ایجاد محیط آرام و سرگرمیهای سالم. مختصری از اقدامات بهداشتی عملی در شرایط جنگی تهیه آب آشامیدنی از طریق جوشاندن آب و کلر مادر و یا ضد عفونی آب چاه (یک قاشق مربا خوری پودر پرکلرین به ازائ هر متر ارتفاع آب چاه)، بهداشت مواد غذایی از طریق بازرسی آشپزخانه ها و مواد غذایی کنسرو شده ، دفع صحیح مدفوع از طریق مستراحهای بهداشتی، از بین بردن موشها، سگهای ولگرد و حشرات، باید بدرستی انجام شود. برای مبارزه با شپش استفاده مرتب از حمام، تعویض لباس، جلوگیری از تراکم جمعیت در یک مکان کوچک، استفاده از حرارت و جوشاندن، توصیه می شود.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری کنترل و مبارزه با حشرات و جوندگان
شرایطی که بلافاصله بعد از بلایا ایجاد می شود، باعث تکثیر حشرات و جوندگان موذی می گردد لذا امدادگران بایستی در امر مبارزه با حشرات آموزشهای لازم را دیده باشند. از جمله حشرات می توان به حشراتی مانند زیر اشاره نمود: 1-مگس خانگی: مهمترین مگس ها تحت عنوان مگس خانگی یا M.demostica می باشد.سیر تکاملی این حشره 8 تا 20 روز است .مگس با نشستن بر روی زباله و مدفوع تعداد زیادی از میکروبهای بیماریزا را می تواند با خود حمل نموده و با نشستن برروی ظروف و مواد غذایی و بدن انسان آن ها را آلوده سازد. این حشره می تواند بیماریهایی مثل تراخم، اسهال و اسهال خونی، وبا و ..را منتقل نماید. این حشره بر روی بدنش قادر به حمل یک میلیون و دویست و پنجاه هزار باکتری می باشد. موثرترین روش مبارزه با این حشره عبارت است از: الف- بهسازی محیط شامل نگهداری، جمع آوری و دفع صحیح زباله و فاضلاب و فضولات، نصب توری ب- مبارزه شیمیایی با استفاده از حشره کشهای ابقایی مانند نگون و فایکام ، نصب طناب ها و نوارهای حشره کش: Dioxacarb ، Malation ، Diazinon ، ِDimethoate ، و .....از طریق مه پاشی (U.L.V (مه سرد)و ترمال فاگ(مه گرم)بیورسمترین و پیپرونیل بوتوکساید و طعمه گذاری( طعمه Snipe یا طعمه گلدن مارلین موسکا)، سم پاشی ابقایی( فایکام +آب شیرین شده با شکر و یا دیکلروفوس متیل، سی پرمترین ، دلتا مترین و ....

2- سوسک : ازمیان هزاران گونه از سوسک که اغلب آنها اگزوفیلیک هستند فقط تعداد محدودی مورد نگرانی انسان هستند(آمریکایی Priplaneta amricana، آلمانی Blatta germanica، استرالیایی، شرقیBlatta orientalis) .حشره ای است که اغلب شبها فعالیت دارند و برای ادامه زندگی به مقدار کافی غذا و آب و پناهگاه نیاز دارند و در موقع تغذیه از دهان خود مایعی را به خارج ترشح و هدایت می کنند.همه چیز خوارند و لذا در انتقال بسیاری از بیماریها نقش دارند . مبارزه با سوسک: این حشرات در درز و شکاف دیوار و کف و سقف اماکن تخم گذاری کرده وبا حرکت در مجاری فاضلاب و عبور از روی ظروف و مواد غذایی، میکروب ها و تخم انگلها را منتقل می نماید.از نظر اقتصادی زیانهای قابل ملاحضه ای با از بین بردن مواد غذایی، کتاب، پارچه و اثاثیه چرمی ببار می اورد. تخم سوسکها درون کپسولهایی که شبیه لوبیای قرمز است حمل می شود و از درون هر کپسول حدود سوسک بیرون می آید. از طریق بهسازی محیط و مبارزه شیمیایی ( سم پاشی و طعمه گذاری) با آن ها مبارزه می شود.برای مبارزه شیمیایی می توان از (25 گرم کوپکس+3 بسته نگون + 10لیتر آب) ، (25 گرم آمبوش + 10لیتر آب + 30گرم فایکام ) و یا از (10لیتر آب گرم کوپکس) استفاده نمود.

3- شپش : حشره کوچکی است که انسان را نیش زده و خونخواری می کند. تخم شپش یا رشک بیضی شکل و سفید رنگ است. سه نوع شپش در بدن انسان ممکن است دیده شود 1-شپش سر2-شپش بدن3- شپش عانه. اصولا“ شپش در افرادی دیده می شود که رعایت نظافت و حمام را نکرده و لباس های خود را به موقع عوض نمی کنند و در فصول سرد چندین لباس روی هم می پوشند. شپش علاوه بر اینکه خونخواری می کند در نتیجه گزش ایجاد خارش و ضایعات پوستی را می نماید و به عنوان ناقل انواع بیماریهای واگیردار و خطرناک از جمله تیفوس ، تب راجعه و باعث کم خونی بعلت خونخواری از بدن میزبان می شود. مبارزه از طریق رعایت بهداشت( استحمام ، قرار دادن لباسها در هوای سرد و یا در معرض آفتاب، جوشاندن لباسها و وسایل خواب ، تراشیدن مو ) و مبارزه شیمیایی گرد کوپکس 1 درصد و لوسیون گاما بنزن هگزا کلراید، روش تدخینی( قرص فسفید آلومینیوم ، اکتلیک دود شونده، 250 سی سی فرمالین + مقدار کمی پر منگنات روی چراغ کم شعله و تهویه پس از 24 ساعت

تیفوس تیفوس(به انگلیسی: Typhus)‏ یک بیماری حاد تبدار ناشی از یک باکتری (ریکتزیا) منتقله از حشرات آلوده است. این بیماری دارای سرایت فرد به فرد نیست. این عفونت ممکن است پوست، دستگاه عصبی مرکزی، لوله گوارش و عضلات را درگیر سازد. به طور کلی سه نوع تیفوس داریم . تیفوس اپیدمیک یا شپشی که عامل آن ریکتزیا پرووازکی می‌باشد و شایعترین نوع تیفوس است . تیفوس آندمیک یا تیفوس ککی یا تیفوس موشی که عامل آن ریکتزیا تیفی است . نوع سوم تیفوس کنه ای ( tick typhus ) که عامل بیماریزا ( R.australis) است . وقتی صحبت از همه گیری تیفوس در گذشته می‌شود اغلب منظور تیفوس شپشی است . ریکتزیاها باکتریهای کوچکی هستند که انگل اجباری درون سلولی میباشند. شکل ظاهری آنها بصورت میله‌ای یا کروی است و گرم منفی می باشند. دوره کمون :این دوره در تیفوس بین ۱ تا ۲ هفته و معمولاً ۱۲ روز است ومرگ ومیر بین 19 تا 70 درصد است. مخزن بیماری مخزن ریکتزیاها در تیفوس شپشی (همه گیر) انسان و در تیفوس نوع موشی جوندگان می باشند.حشره ناقل در تیفوس شپشی، شپش در تیفوس موشی، کک و در تیفوس کنه‌ای کنه می باشد. علایم و درمان علائم معمولاً تب، لرز، درد عضلانی، سردرد، لاغری شدید ، بثورات پوستی (با یا بدون اسکار ) است. درمان با آنتی بیوتیک هایی نظیر تتراسیکلین، داکسی سیکلین یا کلرامفنیکل می‌باشد . رعایت بهداشت فردی در کنترل همه گیری ها بسیار ضروری است

تیفوس تیفوس اپیدمیک یا شپشی
در سیر این بیماری، باکتری ریکتزیا توسط شپش خورده شده و وارد سلول‌های اپی‌تلیال شپش می‌شود. در آنجا به سرعت رشدوتکثیر نموده و باعث پاره شدن سلول‌های جدار معده شپش می‌شود. سپس ریکتزیا وارد حفره معده می‌شود و سرانجام به خاطر پاره شده سلول‌های آن، خون به داخل هموسل (حفره عمومی بدن)می شود. ریکتزیا همراه مدفوع شپش دفع می‌شود که مالیدن یا خاراندن این مدفوع روی زخم یا غشای مخاطی ضعیف (مانند ملتحمه چشم) و یا حتی استنشاق گرد مدفوع خشک شده باعث ابتلای انسان می‌شود. بنابراین انسان از طریق مدفوع یا شپش له شده به بیماری مبتلا می‌شود، نه از طریق گزش شپش و انسان به عنوان مخزن بیماری تلقی می‌شود. شپش آلوده پس از 10 تا 14 روز به علت آلودگی می میرد، ولی ممکن است قدرت حیات ریکتزیا در شپش مرده تا هفته‌ها حفظ شود.

4- پشه : پشه ها از نظر بهداشتی اهمیت زیادی دارند، زیرا علاوه بر خون خواری می توانند بعضی از بیماریها از جمله انواع بیماریها نظیر مالاریا ، سالک یا لیشمانیوز(جلدی و احشایی( کالاآزار)) و تب پاپاتاسی را به انسان منتقل نمایند. پشه ها حشراتی هستند که می توانند در آبهای راکد مردابها، باتلاقها و محل تجمع زباله ها و فاضلابها و داخل چاه ها تخم ریزی ،رشد و نمو پیدا کنند. از جمله مهمترین پشه ها می توان به آنوفل و کولکس و پشه های خاکی اشاره نمود. مبارزه : 1- بهسازی محیط شامل خشکاندن باتلاقها ، پر کردن چاله ها، نفت پاشی بر روی آبهایی که امکان خشکاندن آنها وجود ندارد، استفاده از توری ، حفاظت فردی با استفاده از دور کننده ها (Reppellent) 2- مبارزه شیمیایی شامل سم پاشی در هنگام غروب که موقع پرواز آنها آنهاست، اهمیت بسزایی دارد. استفادهاز تگنیکهایی نظیر مه پاشی سرد و گرم و یا استفاده از سموم ابقایی و یا دارای حلال نفتی و در مورد پشه خاکی علاوه برموارد پیشگفت مبارزه با موش و سگ، شخم زدن زمینها اطراف اردوگاهها بسیار موثر است.

5- کک : نوع نر و ماده این حشره از خون انسان و حیوانات و پرندگان تغذیه کرده و در طول عمر خود که حدود 12-6 ماه است حدود تخم می گذارد.هر کک دارای میزبان اختصاصی است و در مواقع اجباری میزبان خود را عوض می کند و با گزش و ایحاد بیماریهایی مانند کم خونی و طاعون و تیفوس، سلامت افراد منطقه مصیبت زده را تهدید می کند. مبارزه: 1- بهسازی محیط شامل نظافت ، مبارزه با موش ، جدا کردن محل نگهداری حیوانات 2- مبارزه شیمیایی با سمومی نظیر کوپکس، پرمترین ، فایکام، بندیوکارب، دلتا مترین مالاتیون ،

مایتها : گال یا جرب مشابه بیماریهای منتقله از شپش بیشتر در زمان جنگ، زلزله و مشابه به آنها که مردم ناچارند در اردوگاه ها و پناهگاهها و مجاور هم زندگی کنند دیده می شود. مایت ها بیماری گال را بوجود می اورند و نوع مورد بحث ما سارکوپتز اسکارپی(Sarcoptes scarbiei) است که علاوه بر انسان حیوانات اهلی ، سگ و خوک را مورد حمله قرار می دهد. مایت ها بیشتر شبیه کنه ها هستند.مایت های ماده پس از ورود به زیر پوست در مدت 24 ساعت کانالی حدود 2 الی 3 میلی متر درست می کند. در فصل گرما و شبها فعالیت بیشتری دارند و پوستهای نرم مانند بین انگشتان ، روی مچ دست ، روی آرنج و...و در بچه ها ، همه بدن را موردحمله قرار می دهند. مبارزه: از طریق تماس مستقیم از فردی به فرد دیگر منتقل می شود و در نتیجه خارش شدید شبانه ، تب و در مراحل آخر حتی ناراحتیهای عصبی و جنون به شخص دست می دهد. پوشاندن قسمتهای مورد علاقه این حشره، آغشته کردن البسه به گوگرد، پیرترم و بنزیل بنزوات، استفاده از دوش آب داغ و صابون، مالیدن بنزیل بنزوات و متی گال به بدن از روشهای مبارزه با این حشره است.

ساس : حشره بسیار مزاحمی بوده و وجودش در اتاق خواب نشانه آلودگی محیط و وضعیت غیر بهداشتی محل سکونت است. دو گونه ساس تخت خواب (Cimex Lecturarius) و C.hemipterus بیشتر و نزدیکتر به انسان می باشد.در دوران رشد از نمف تا بلوغ گونه نر و ماده آن به فواصل 7-3 روز خونخواری می کنند. تا یکسال گرسنگی را تحمل می کند.در شکاف و درزها و مکانهای تاریک زندگی و تخم گذاری می کند و در شبها فعال است. مبارزه:انتشار ساس در اردوگاه ها از طریق تخت خوابهای چوبی ، تشکها، لوازم و اثاثیه و..که جزء وسایل شخصی مصیبت زدگان است منتقل می شود. پودر نگون، دیازینون، پرپکسور، بندیوکارب

کنه: از رده عنکبوتیان هستند و دو نوع کنه های بیماریزا کنه های نرم پوست (آرگازیده) و سخت پوست ( ایکسودیده) هستند. از گونه نرم پوست کنه تلوزانی است که در ایران تب راجعه کنه ای را منتقل می کند. نوع نر و ماده خونخوار هستند . نوع سخت که عامل انتقال بیماری تیفوس کنه ای و تب کیو و تب هموراژیک کریمه ای کنگواست. مبارزه : این حشره در مناطق گرمسیر و نیمه گرمسیر و تعداد محدودی در مناطق سردسیر زندگی می کنند و اکثرا“ نقاط خشک را برای زندگی ترجیح می دهند و در شکاف دیوارها و کف اتاق ها تخم گذاشته و بعد از یک بار خونخواری می توانند 5 تا 7 سال زنده بمانند. بهترین راه ممانعت از تماس با این حشره و گزش آن می باشد. روش دیگر مبارزه شیمیایی است که از سمومی مانند لیندین ، بندیوکارب، دیازینون و .. استفاده می شود.

خطرناکترین جونده از نظر بهداشتی موش است. بصورت کلنی زندگی می کنند و اگر در روز موش زنده ای دیده شود یعنی 15 تا 20 موش در آن حوالی وجود دارند. اگر موش مرده پیدا کردیم یعنی علامت زودرس طاعون است و مسئله به سرعت باید پیگیری شود. مهمترین بیماریهای منتقله از طریق جوندگان عبارتند از: 1-بیماریهای میکروبی، طاعون، تولارمی، سالمونلوز(مسمومیت غذایی) 2- بیماریهای ویروسی مانند تب لاسا، تب خونریزی دهنده ، آنسفالیت 3- بیماریهای ریکتزیایی مانند تیفوس موشی ، آبله ریکتزیایی 4- بیماریهای انگلی مانند هیمنولیپیس نانا، لیشمانیوز، آمیبیاز، بیماری شاگاس 5-سایر بیماریها مانند تب گزش موش، لیپتوسپیروز، هیستو پلاسموز مبارزه : 1- از بین بردن پناهگاه ها(تمیز کردن آشغالها+استفاده از پالت به ارتفاع 30 سانتی متر) 2- جلوگیری از رسیدن به ساختمانها 3- استفاده از قرص مولد گاز فسفین مثل فسفید آلومینیم(نه تنها موش بلکه حشرات را از بین می برد) 4- استفاده از گاز مونواکسید کربن 5- استفاده از گرد فسفر دو زنگ(1 کیلو سم+ا کیلو وغن+ 20کیلو گندم) 5- استفاده از سموم ضد انعقادی( دو قاشق کلرات پریل در یک جعبه که برای 100 متر مربع کافی است) و در مجاری فاضلاب استفاده از طعمه های پوشیده شده با پارافین ( واکس پلیت)6- کوبیدن و شخم زمین مبارزه با عقرب و مار: استفاده از سموم ابقایی مانند لیندین 25% در اطراف چادرها و یا فایکام و تکاندن البسه و وسایل قبل از استفاده از راه های پیشگیری از نیش این حشره می باشد. برای پیشگیری از گزش مار افراد باید در محلهایی که دید کامل ندارند تردد نکنند، در نزدیکی انبار هیزم ، زباله، راه ورودی غارها و..نخوابند، وقتی ماری را دیدند اصرار بر کشتن آن نکنند به مار تازه کشته شده دست نزنند، وقتی مار می بینند با حالت زیگزاگ از مار دور شوند.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت مواد غذایی در شرایط اضطراری
کمبود موادغذایی بلافاصله پس از وقوع حوادث به دو علت افزایش می یابد: 1-نابود شدن ذخائر و انبارهای مواد غذایی در نواحی آسیب دیده که موجب کاهش مواد غذایی در دسترس می شود. 2-گسیخته شدن سیستم توزیع که ممکن است دسترسی به مواد غذایی را حتی در مواردی که کمبود قطعی وجود ندارد ، را مقدور نسازد. در جریان وقوع بلا انبارهای مواد غذایی، فروشگاه های عمده و خرده فروشی مواد غذایی ، رستورانها و ... اغلب خراب می شوند و یا آسیب می بینند و این امر باعث تخریب و فاسد شدن مواد غذایی می شود. قطع برق به تاسیسات سردخانه ای، کارخانه های یخ سازی و کارگاههای تهیه مواد غذایی صدمه می زند و به این ترتیب تلفات مواد غذایی بیشتر می شود. در شرایط اضطراری کنترل کیفیت نیز با مشکل مواجه می شود زیرا واحدهای کنترل کیفی از کار می افتند و بازرسی مواد غذایی مختل می شود. در این شرایط مواد غذایی که از خارج از مناطق بلا دیده توسط مقامات رسمی و جمعیت های امدادی داوطلب فرستاده شده اند باید از منابع مطمئن تهیه و ارسال شده باشد و باید مورد بازرسی قرار گرفته و بهتر است جیره های روزهای اول در بسته بندیهای غیر قابل نفوذ و مطمئن باشد. بعلت نبود شرایط پخت و پز در ساعات اولیه بعد از وقوع بلایا بایستی در اولین فرصت غذاهای پخته در بسته های فردی و توسط واحدهای سیار تغذیه توزیع شود. برنامه های تغذیه باید در دو جهت تنظیم گردد: 1- تامین مواد غذایی جهت افرادی که تسهیلات پخت و پز را در اختیار دارند. 2- فراهم نمودن امکانات تغذیه جمعی توسط سازمانهای امدادی برای کسانی که چنین تسهیلاتی در اختیار ندارند. تامین بهداشت مواد غذایی در زمان بحران تامین مواد غذایی برای روزهای اولیه ایجاد بحران: در روزهای اول به علت شرایط ویژه برای به حداقل رساندن مسمومیتهای غذایی و جهت تضمین ایمنی ، مواد غذایی باید به صورت کنسرو توزیع گردد که رعایت شکل ظاهری و جوشاندن کنسروها به مدت 15 دقیقه بایستی رعایت شود

تامین مواد غذایی پس از استقرار بلازدگان در اردوگاه ها با توجه به وسعت حادثه، بازسازی مناطق آسیب دیده ممکن است از چند ماه تا چند سال بطول انجامد لذا تغذیه حادثه دیدگان از غذاهای متداول با در نظر گرفتن عادات غذایی به شرح زیر امکان پذیر است 1- مواد غذایی خشک و غیر فساد پذیریا ( آرد و شکر ، روغن و .. ) تحویل بصورت هفتگی 2- فرآورده های لبنی و پروتئینی : تحویل بصورت روزانه 3- میوه و آبمیوه: روزانه تحویل شود 4- فرآورده های کنسرو شده و شیر استریلیزه بصورت هفتگی و ماهیانه وظایف بخش بهداشت مهمترین وظیفه ، ارزیابی وضعیت تغذیه جمعیت حادثه دیده و شناسایی گروه های آسیب پذیر ، نظارت بر کمیت و کیفیت مواد غذایی توزیع شده بین بازماندگان است. اقداماتی برای تامین صحیح بهداشت مواد غذایی: 1- بازرسی کیفیت مواد غذایی وارد شده به منطقه برای کشف فساد و آلودگی 2- بازرسی کیفیت آب مرکز تهیه غذا 3- مبارزه با حشرات و جوندگان در انبارها، آشپزخانه ها و مراکز تغذیه 4- تدارک برای انبار کردن صحیح فضولات مایع و جامد 6- تدارک برای شستشو و گندزدایی ظروف 7- نظارت بر تهیه غذا 8- نظارت بر توزیع غذا

9- نظارت بر نظافت ساختمانهایی که در آنها غذا تهیه و توزیع می شود. 10- مدیریت کارکنان مواد غذایی مشتمل بر معاینات بهداشتی ، آموزش ، تامین کارکنان به تعداد کافی و تهیه تسهیلات بهداشتی کافی

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری خدمات کفن و دفن در شرایط اضطراری
اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری خدمات کفن و دفن در شرایط اضطراری خدمات کفن و دفن: خدمات و مراحل کفن و دفن مردگان دارای آئین و شرایط خاص عرفی، دینی، قانونی است که بسته به شرایط مکانی و زمانی تا حد ممکن باید انجام گیرد.در هنگام بروز بلایا لازم است که مامورین بهسازی در محل حضور یافته و نظارتهای لازم را اعمال نمایند.کارهایی که باید انجام شود مشتمل بر موارد زیر است. 1- جابجا کردن : جابجا کردن جنازه مردگان از صحنه بلا 2-سردخانه: باید دارای چهار بخش باشد، بخش پذیرش، اتاقک رویت جنازه ها، محل نگهداری جنازه هایی که برای معاینه مناسب نیستند و اتاقی برای نگهدازی پرونده ها و حفظ لوازم شخصی 3- تائید قانونی مرگ: معاینه پزشک و صدور گواهی فوت 4- تعیین هویت مرده 5- تهیه گزارش رسمی مرگ 6- دفن نهایی جنازه ها باید از دفن دسته جمعی در قبرهای عمومی اجتناب کرد و در مورد بیماران مشکوک فوت شده باید جسد را مدت 10 دقیقه در محلول غلیظ پرکلرین( 100 گرم پرکلرین 60% در یک متر مکعب آب) نگهداری و پس از غسل با کفن آغشته به محلول پرکلرین و یا محلول 2 درصد فنول یا کروزول پیچیده و با آمبولانس مخصوص به محل دفن حمل نمود.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت روانی در شرایط اضطراری
بروز هیجان، پریشانی و افسردگی پس از وقوع حوادث ناگهانی به شکلی برجسته و فوق العاده ظاهر نگردیده بلکه آنچه در این گونه موارد ملاحضه می گردد، وجود مشکلات حاد بهداشت روانی است که اکثر آنها دچار انواعی از اختلالات روانی می شوند که برخی از آنها تا آخر عمر باقی می ماند که حتی المقدور با بازتوانی و دلجویی خانواده ها و همسایگان به صورت موقت کاهش می یابد. انسان در رویارویی با بلا یا و حوادث، واکنش های از خود بروز می دهد که می توان آنها را به پنج دسته تقسیم کرد: 1- مرحله تماس یا ضربه: که این مرحله در چند دقیقه اول پس از حوادث بروز می کند و افراد دچار ترس و وحشت می شوند و برخی از افراد وحشت زده شده و برخی گیج و درمانده هستند و قدرت انجام هیچ کاری را ندارند و این حالت معمولا“ گذرا و کوتاه است. 2- مرحله برخورد شجاعانه یا قهرمان گرایی : که این مرحله در ساعات اولیه وقوع حادثه بروز می کند و بین مردم همبستگی ایجاد شده و افراد احساس می کنند باید کاری انجام دهند.مردم شروع به بیرون آوردن اجساد عزیزان خود می کنند و تا رسیدن نیروهای کمکی بسیاری از کارها را خودشان انجام می دهند و افراد گستاخانه عمل کرده و به موانع اداری کاری ندارند و ممکن است عصبانی و تحریک پذیر باشند و مردم با گذشت و ایثار زیاد عمل می کنند. 3- مرحله شادمانی یا فراموش کردن غم : این مرحله یک هفته تا چند ماه بعد از حادثه بروز می کند و همزمان با رسیدن نیروهای کمکی و توزیع کمک ها افراد امیدوار می شوند و ممکن است حالت آرامش و نشاط پیدا کنند و یک حالت سرخوش و شادمان دارند. 4- مرحله مواجه با واقعیت : این مرحله 3-2 ماه بعد از وقوع حادثه بروز می کند و افراد متوجه وسعت خسارات می شوند و در این حال افراد مجددا“ روحیه خود را از دست می دهند. ناآرام ، خسته و درمانده می شوند. ممکن است به این نتیجه برسند که کمکهای رسیده به آنان کفایت نمی کند و شروع به مقایسه دریافتی های خود با دیگران می کنند و افراد در این مرحله افسرده و مضطرب و حساس می باشند و احساس تنهایی شدید می کنند.

اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری بهداشت روانی در شرایط اضطراری
5- مرحله تجدید سازمان یا ترمیم: این مرحله 6 ماه تا یکسال بعد از وقوع حادثه اتفاق می افتد و افراد شروع به بازسازی زندگی خود کرده و به تدریج درک می کنند که باید متکی به خود باشند و عدم رسیدگی کافی در این مرحله منجر به باقی ماندن احساس ناراحتی، پر خاش و دشمن درونی می گردد. در صورت امکان باید کوشش به عمل آید تا در هنگام وقوع حوادث ناگهانی بنیان های اجتماعی جامعه حفظ گردد، مصرف مکرر و ادامه آن بدون تشخیص در شرایط اضطراری باید به شدت ممانعت گردد، طبق گزارش های دریافتی از ممالک پیشرفته در طی دوره های طولانی توانبخشی و نوسازی بروز بیماریهای روانی افزایش یافته و لازم است در این دوران به این گونه مشکلات توجه خاصی مبذول گردد.

Health Action in Emergencies اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری

Similar presentations

Presentation on theme: "Health Action in Emergencies اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری"— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback

Log in

Auth with social network:

Health Action in Emergencies اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری

Similar presentations

Presentation on theme: "Health Action in Emergencies اقدامات بهداشتی در شرایط اضطراری"— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback