1. Water Supply System
What You Should Know?

2. Main Stages in Water Supply
The PROCESSES;
From the water cycle, to treatment plant, distribution to buildings and out to the user
The COMPONENTS;
In the treatment plant, distribution to buildings and used by the user
The SIGNIFICANCE of every stage

3. THE TYPES of… Pipes, joints Water Outlet Points Water Supply System
Water Distribution in buildings
And also the significant characteristics of each system/components, and how it differs to others.

4. Sketches? Simple water reticulation diagram
Direct
Indirect
Hot and Cold
Isometric View of Water Supply system in residential building
Joints for Pipe works

5. PUNCA-PUNCA BEKALAN AIR
Teori Kitaran Hidrologik/Hydrologic Cycle
 Jenis-jenis punca bekalan air
 Air Permukaan/Surface Water
Air Bawah Tanah/Ground Water
Air Laut/Sea Water

6. KITARAN HIDROLOGIK / HYDROLOGIC CYCLE
Kitaran ini menjelaskan proses pergerakan air di atas planet bumi ini dalam jangka masa pendek (day to day) dan juga dalam jangka masa panjang.
Pada asasnya ia melibatkan beberapa proses iaitu:
Pemelowapan/evaporation
Pembentukan awan/cloud formation
Penghujanan/precipitation
Penyusupan/infiltration
Pengantaramukaan air tawar dan masin/interface of fresh and salt water.

7. Peratusan lokasi sumber air
% air masin di lautan
% air batu dan glasier
% air bawah tanah
% air permukaan
% lembapan dalam tanah
00.01% lembapan atmosfera
Oleh yang demikian, 98 % air tawar merupakan air bawah tanah/ground water manakala hanya 2 % datangnya dari air permukaan/surface water.
Kitaran hidrologik ini di bekalkan kuasa putarannya oleh matahari.

8. Air Permukaan/Surface Water
Di kenali sebagai ‘non-saline water’ yang terdapat di permukaan bumi dan terdedah kepada atmosfera.
Merupakan punca air tawar yang paling sedikit iaitu 2 % untuk kegunaan manusia.
Penghujanan/precipitation merupakan sumber pembekalan untuk air permukaan.
Terdapat dalam bentuk anak sungai, jeram, sungai, tasik dsb.

9. Merupakan sumber air yang paling mudah untuk di akses oleh manusia tetapi tidak semestinya paling murah untuk di proses dan dirawat untuk kegunaan manusia kerana sumber ini paling mudah untuk dicemari.
Air Bawah Tanah/Ground water
Merupakan sumber air tawar yang paling besar di permukaan bumi iaitu 98 %.
Merupakan air yang terdapat di bawah aras tanah dan terkumpul di celahan-celahan batu, pasir dan lain-lain jenis tanah. Ruang-ruang simpanan bawah tanah ini juga di kenali sebagai aquifers.

10. Sumber air ini juga datang dari hujan yang meresap ke dalam tanah .
Kaedah untuk mendapatkan sumber air ini adalah dengan menggali perigi atau membuat penggerudian di dalam tanah.
Masaalah besar adalah untuk menentukan samada aquifers yang di kenal pasti untuk di gerudi mempunyai simpanan air yang besar atau tidak kerana kos penggerudian adalah tinggi.

11. PUNCA-PUNCA BEKALAN AIR
Proses Pembersihan dan Rawatan Air.
Proses konvensional:
Coagulation, Flocculation and Sedimentation
Filtration
Chlorination
Ozone oxidation
Ultraviolet Light
TUTORIAL: Sila cari maklumat berkaitan proses-proses ini.

12. BEKALAN AIR DALAM BANGUNAN
 Terdapat beberapa bentuk sistem bekalan air ke bangunan bergantung kepada kegunaannya iaitu:
Bekalan air domestik untuk tujuan minum, membasuh, mandi dan aktiviti harian.
Bekalan air panas untuk tujuan mandi dan aktiviti lain.
Bekalan air untuk tujuan pencegahan kebakaran.
Bekalan air untuk kegunaan industri.
Bekalan air untuk tujuan sistem penyaman udara.

13. Activity:
Read page 767 and 768 in Chudley and Greeno.

15. SISTEM BEKALAN AIR SEJUK DOMESTIK
Terdapat DUA (2) sistem yang lazim digunakan dalam rumah/bangunan iaitu:
Sistem bekalan langsung
Sistem bekalan tak langsung

16. Energy-Saving Features

17. Sistem Bekalan Langsung
Direct Cold Water System
Sistem ini membekalkan air terus kepada punca keluar air/draw-off point daripada paip utama bekalan.
Tangki air hanya digunakan untuk membekalkan air kepada system air panas sahaja (jika ada).
Sistem ini jarang/tiada digunakan di Malaysia kerana ada banyak kelemahan seperti:

18. Tiada jaminan bekalan air yang berterusan.
Menimbulkan masalah jika putus bekalan air dari paip utama.
Tekanan air yang tinggi dari paip utama.
Activity 1: Refer page 769 Chudley and Greeno Read and sketch the ‘typical direct cold water system’

19. Sistem Bekalan Tak Langsung
Indirect Systems
Dalam sistem ini, semua punca keluar air kecuali di dapur dibekalkan air secara tak langsung iaitu melalui tangki simpanan air.
Tangki simpanan mestilah cukup besar muatannya untuk menjamin bekalan yang mencukupi selam 24 jam jika berlaku putus bekalan air dari paip utama.

20. Alat/Aktiviti Isipadu dlm. Liter
Basuh tangan 5
Basuh tangan dan muka 10
Basuh rambut
b. Pancur mandi 40
c. Kolah mandi
d. W.C
e. Mesin basuh
f. Sinki

21. Dengan menggunakan angkatap mudah ini, kapasiti muatan tangki simpanan dapat dibuat dengan menganggarkan jumlah setiap aktiviti yang bakal dijalankan dalam bangunan sehari.
Kebaikan sistem tak langsung:
Muatan tangki simpanan yang besar menjamin bekalan air sekiranya putus bekalan dari paip utama.
Tekanan air di punca keluar air adalah rendah kerana air dibekalkan dari tangki. Ini mengurangkan bunyi bising dan mengurangkan kerosakan kepada pili-pili air.

22. Activity 2: Refer page 770 Chudley and Greeno, 2010
Activity 2: Refer page 770 Chudley and Greeno, Read and sketch the ‘typical indirect cold water system’

23. SISTEM BEKALAN AIR DOMESTIK PADA BANGUNAN TINGGI
Untuk bangunan tinggi dan bangunan yang terletak dalam kawasan tekanan rendah maka adalah perlu untuk menggunakan sistem pam untuk mengepam air naik ke tangki simpanan.
Lazimnya tekanan sebanyak 300 kPa dalam paip utama akan mampu membekalkan air setinggi 30 meter ( i.e 10 meter untuk setiap 100 kPa tekanan).
Ada beberapa kaedah boleh digunakan:

24. Mengepam terus dari paip utama.
Air dipam terus dari paip utama ke tangki simpanan di atas manakala zon yang boleh dihantar menggunakan tekanan sedia ada tidak memerlukan pam.
Kelemahan kaedah ini adalah ia akan mengurangkan tekanan dengan ketara di dalam paip utama dan ini akan mengganggu perbekalan air pada bangunan-bangunan lain yang berkongsi paip utama.

25. Bekalan air minum di dapati dari paip yang dikenali sebagai header pipe.
Ia dapat mengurangkan frekuensi pam dibuka dan ditutup.
Dalam keadaan pam tidak beroperasi ( iaitu tangki penuh ), air minum didapati secara gravity dari header pipe ke bawah dan apabila air dalam header sudah habis, ia akan menghidupkan pam dengan automatik.

27. 2. Mengepam secara tak langsung dari paip utama
Kaedah ini adalah dengan menggunakan break cistern di aras tanah sebelum air dipam keatas. Ia bertindak sebagai pumping reservoir dan mencegah gangguan kepada tekanan pada paip utama.
Pada zon yang tinggi, air minuman akan didapati dari tangki simpanan air minuman yang diasingkan dengan tangki untuk lain-lain kegunaan.
 Alternatif yang lain untuk membekal air minuman adalah dengan penggunaan pneumatic cylinder/silinder numatik.

29. separate supply pipes

30. common supply pipe

31. common distributing pipe

32. BAHAN-BAHAN UNTUK PAIP BEKALAN AIR SEJUK
Paip keluli bergalvani/galvanized mild steel.
Merupakan paip yang mempunyai kekuatan tegangan yang tinggi dan mampu menahan tekanan air yang tinggi serta mampu menahan beban mekanikal luaran yang baik.
Walaubagaimanapun ia mempunyai permukaan dalaman yang kasar dan memberi rintangan aliran air yang tinggi.

33. BAHAN-BAHAN UNTUK PAIP BEKALAN AIR SEJUK
Paip ini disambung diantaranya dengan menggunakan sambungan jenis SCREWED JOINT atau FLANGED JOINT.
Screwed joint : Paip bersaiz kecil dan sederhana.
Flanged joint : Paip bersaiz besar.

34. British Standard yang berkaitan adalah BS 3505 untuk bekalan air sejuk manakala BS 3506 untuk paip kegunaan industri. Saiz garispusat paip boleh didapati dari 9 mm – 150 mm.
3. Paip HDPE (High Density Polyethylene)
TUTORIAL: Sila cari maklumat berkaitan paip HDPE, termasuk gambar, cara sambungan, kebaikan dan kelemahan.

35. British Standard yang berkaitan adalah BS 1387 dan boleh di dapati dalam saiz 6 mm – 150 mm garispusat dalaman. Terdapat tiga gred:
Grade A
Grade B
Grade C
Paip jenis ini sudah tidak digunakan dengan meluas sekarang ini kerana masaalah kekaratan, kebocoran, scaling serta memerlukan penyenggaraan yang kerap.

36. 2. Paip PVC (Polyvinyl chloride).
Paip ini sesuai digunakan dalam sistem bekalan air sejuk dan juga paip najis dan sisa tetapi tidak sesuai untuk sistem bekalan air panas.
Ia mampunyai permukaan dalam yang licin (rintangan kepada laluan air yang rendah), ringan serta mudah dikerjakan.
Sambungan antara paip menggunakan SOLVENT CEMENT untuk melekatkan paip dan juga pepasang paip.

37. Activity: Refer to page 777 Chudley and Greeno (2010)
Activity: Refer to page 777 Chudley and Greeno (2010). Sketch the pipework joints.

38. PILI DAN INJAP /TAPS AND VALVES
Secara umum, injap, pili dan cocks adalah pepasang yang digunakan untuk mengawal pengaliran cecair disepanjang paip atau di penghujungnya.
Definisi:
Injap adalah pepasang yang digunakan di sepanjang paip.
Pili adalah pepasang yang digunakan di penghujung paip sebagai punca keluar air.

39. INJAP
Terdapat beberapa jenis yang digunakan dalam sistem pemasangan bekalan air:
1. Injap gate/Gate valves
Injap yang digunakan untuk mengawal aliran air dalam paip bertekanan rendah.
2. Injap stop/Stop valve
Injap yang digunakan dalam paip air bertekanan tinggi.
3. Injap glob/Globe valve
Injap yang digunakan dalam sistem paip bertekanan sangat tinggi serta digunakan dalam sistem perbekalan air panas.

40. 4. Injap bebola/Ball valve
Injap yang digunakan dalam tangki-tangki simpanan air yang membolehkan ia tertutup secara otomatik apabila paras air yang dikehendaki telah dicapai.
Terdapat beberapa jenis:
Portsmouth
Croydon
Diaphragm
Equilibrium

41. PILI/TAPS
Terdapat dua (2) jenis pili yang biasa digunakan:
Pili Bib/Bib tap
Pili pillar/Pillar tap
Bahan untuk pili adalah :
1. Loyang/Brass: Merupakan pancalogam tembaga dan zink.
2. Chromium plated
3. uPVC.
Tutorial: Cari maklumat berkaitan dengan bahan-bahan yang dinyatakan di atas.

42. KAEDAH PEMASANGAN PAIP KEPADA BANGUNAN
Terdapat beberapa cara/kaedah pemasangan paip kepada fabrik bangunan iaitu kepada dinding bata, konkrit, kayu dan lain-lain bahan.
Jika dipasang kepada dinding, ia boleh dipasang dengan dua cara:
Dipasang dipermukaan dinding
Dipasang didalam permukaan dinding/chased or concealed.
Kedua-dua cara memerlukan paip diikat kepada dinding dengan menggunakan samada klip, saddle, holderbat, cramps dan hooks.

43. End of Lecture
Thank You