1. Northern Environmental Education Development - NEED
UNN - Umhverfismennt og náttúruskólar á Norðurslóðum
Yfirlit tekið saman fyrir klasafund á Hunkubökkum
25. September 2008
Sandra Björg Stefánsdóttir

2. HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði
NEED – almenn verkefni
Aðalmarkmið verkefnisins
Nýta þekkingu um náttúru- og menningararf í þjóðgörðum og grannbyggðum þeirra til þess m.a. að auka skilning á gildi þeirra og mikilvægi verndunar,
Efla sjálfsmynd íbúa (ekki síst barna) og byggja upp atvinnustarfsemi í kringum miðlun upplýsinga um þjóðgarðinn og nærliggjandi svæði til ferðamanna (fræðandi ferðaþjónusta).
Sett verða upp tilraunaverkefni í þátttökulöndunum, t.d.
notkun nýrrar tækni í upplýsingamiðlun (GIS),
hönnun á góðu námsumhverfi,
rannsóknum á árangri vettvangsferða og annars skólastarfs,
þátttöku heimamanna í verkefnum sem varða umhverfisvernd af einum eða öðrum toga.
HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

3. HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði
NEED
Erlendir samstarfsaðilar:
Háskólinn í Joensuu/Koli þjóðgarður (Finnland)
Burren GeoPark (Írland)
Þjóðgarðsmiðstöðin í Nordland (Noregur)
HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

4. WP2: Jarðfræði hlutinn
Að skoða jarðfræðilega þætti og aðlaga þá fræðslu fyrir þátttökusvæðin
Finna það fræðsluefni sem nauðsynlegt er til að koma af stað tilraunaverkefnum
WP3: Þróa kennslu aðferðir og módel
Hanna og þróa sjálfbærar kennsluaðferðir og módel fyrir markhópa verkefnisins (GIS-tool)
Þessi hluti verkefnisins er samtengdur WP4
Samanburður á námskrá landanna fjögurra
Þróa frekari kennsluaðferðir fyrir kennara og/eða stofnanir
WP4: Hvetja til umhverfis menntunar
Kennsluaðferðir og módel sem þróaðar eru í WP3 verða tengdar inn í fræðsluefni þjóðgarða, gestastofa og samfélagið á svæðinu.
Þörfin fyrir árangursríka umhverfismenntun og útikennslu verða skoðaðar og greindar eftir vísindalegum aðferðum.
Möguleikar á tengingu milli umhverfismenntunar, þjóðgarða, gestastofa og samfélaga á svæðinu eru skoðaðar með sjálfbæra fræðsluferðaþjónustu í huga
WP5: Auka þekkingu og kunnáttu ferða- og heimamanna
Í gegnum bæklinga, heimasíður, niðurstöðum kannana, líkönum sem sýna fram á hagnað af sjálfbærri ferðaþjónustu og kennslu, áframhaldandi kynninga á niðurstöðum þessa verkefnis, verða líkön um sjálfbæra fræðsluferðaþjónustu þróuð
Helstu afurðir: Bæklingar um markaðssetningu á fræðsluferðaþjónustu á jarðfræðisvæðum, niðurstöður á ánægju þátttakenda, áframhaldandi samstarf vegna alþjóðlegra ráðstefna o.s.frv.

5. Víðtækt tengslanet innan og á milli landa:
Á öllum svæðum er unnið að verkefnum innan allra sviða, en e.t.v. í mismiklum mæli eftir áhuga og aðstæðum.
Myndaðir verða starfshópar aðila á mismunandi svæðum sem vinna að verkefnum á sama sviði. Hvert svæði leiðir a.m.k. einn slíkan starfshóp.
Hver starfshópur tengist síðan þeim erlendu aðilum sem vinna að verkefnum á sama sviði.

6. HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði
Þekkingarsetur Þingeyinga
Náttúrustofa Norðausturlands
Atv.þróunarfélag Þingeyinga
Vatnajökulsþjg. Jökulsárgljúfrum
Þekkingarnet Austurl.
Þekkingarsetrið á Egilsst.
Þróunarfélag Austurlands
Náttúrustofa Austurlands
Vatnajökulsþjg. Skriðukl.
Kirkjubæjarstofa
Atv.þróunarfélag Suðurl.
Háskólafélag Suðurlands
Vatnajökulsþjg. Kirkjubkl.
Hvaða aðrir aðilar í sveitafélögum V-svæðisins eru líklegir til að taka þátt?
fyrirtæki sem vilja þróa vörur
skólar sem vilja koma í Skaftafell
Háskólasetrið á Hornafirði
Framhaldsskólinn í A-Skaftafellssýslu
Frumkvöðlasetur Austurlands
Vatnajökulsþjóðgarður Skaftafelli
Ríki Vatnajökuls ehf.
HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði 6

7. HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði
NEED
Fjórir markhópar:
A. Grunnskólanemar
B. Framhaldsskóla- og háskólanemar
C. Íbúar og fyrirtæki í grannbyggðum
D. Ferðamenn, erlendir og innlendir
Fjögur meginsvið:
1. Námsefni & upplýsingar
2. Kennsluaðferðir
3. Kennsluumhverfi
4. Miðlun (einkum rafræn)
HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

8. HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði
NEED - Vatnajökull
Nokkur helstu verkefni á Íslandi:
Nýting/frágangur náttúruskóla við gestamiðstöðvar þjóðgarðsins til kennslu fyrir grunnskólabörn
Hönnun vettvangsnámskeiða í þjóðgarðinum og nágrenni hans til að þjálfa framhaldsskóla- og háskólanema í náttúru- og umhverfisfræðum
Hönnun námskeiða (fullorðinsfræðslu) fyrir íbúa grannbyggða þjóðgarðsins um náttúrufar, menningu og umhverfisvernd,
Ráðgjöf fyrir fyrirtæki í ferðaþjónustu um vöruþróun í fræðandi ferðaþjónustu (e. educational tourism).
HÁSKÓLI ÍSLANDS – Háskólasetrið á Hornafirði

9. Northern Environmental Education Development
Verkaskipting innanlands:
Grunnskólar – Vestur (Kirkjubæjarst.) – WP 3 &4
Framhaldsskólar – Suður (FAS) – WP 2 & 4
Fullorðinsfræðsla – Austur (ÞNA) – WP 5
Fræðandi ferðaþjón. – Norður (ÞÞ) – WP 5
Umsjón verkefnis, bókhald, skýrslugerð:
Háskólasetrið á Hornafirði – WP 1 & 2
Landstengiliður: Sandra B. Stefánsdóttir )

10. Northern Environmental Education Development
WP1: Management, communication and co-ordination
Sameiginleg heimasíða:
Spjall– og upplýsingavefur á Moodle:
Fjórar ráðstefnur:
Ísland (október 2008), Finnland (maí 2009),
Noregur (september 2009), Írland (apríl 2010)

11. Fjölþjóðleg ráðstefna
20. – 24. október 2008
Húsavík – Egilsstaðir – Höfn
Vatnajökulsþjóðgarður
Ferðaþjónusta og byggðaþróun í dreifbýli
Fræðsla um jarðfræði
Dagskrá kynnt síðar

12. Fjölþjóðleg samkeppni um NEED-lógó
Keppni mun verða haldin um hönnun einkennismerkis fyrir NEED verkefnið. Keppnin verður háð í öllum aðildarlöndunum og miðað er við að hönnuðirnir séu börn á þátttökusvæðum.
Keppnin á að fara fram haustið 2008 og mun Háskólinn í Joensuu útbúa bækling til að kynna hana. Áður en það gerist þarf að setja ákveðnar reglur um keppnina.
Hér eru hugmyndir okkar í Joensuu um framkvæmd verkefnisins:
Umsjónaraðilar verkefnisins sjáum keppnina í sínu landi, kynnir verkefnið fyrir grunnskólum á þátttökusvæðum og býður þeim að taka þátt
Hönnuðirnir verða á aldrinum ára
Nemendur taka þátt í verkefninu undir leiðsögn kennara sinna og er verkefnið hluti af námsefni þeirra.
Kennarar velja bestu myndirnar (hámark 3-5) frá hverjum bekk og senda umsjónaraðilum verkefnisins. Skilafrestur er 1. desember. Myndirnar verða sýnar á Moodle- samskiptavefnum.

13. Fjölþjóðleg samkeppni um NEED-lógó
Dómnefnd sem samanstendur af fjölþjóðlega stýrihópnum ásamt einum utan að komandi sérfræðingi (t.d. kennari í sjónlistum) Dómnefndin kveður úrskurð sinn í nóvember.
Vinningsmyndin gæti þurft á breytingum og stílfæringu að halda og mun sérfræðingur í hönnun sjá um þær breytingar.
Verðlaun:
Bekkur vinningshafans mun hljóta peningaverðlaun sem samsvara 1000 € í verðlaun. Þeim skal eytt til að fjárfesta í tækjabúnaði tengdum vísindavinnu eða í heimsókn í þjóðgarð.
Önnur verðlaun eru 500 € og þriðju verðlaun 200 € sem notast skulu til að fjárfesta í tækjabúnaði til vísindavinnu.
Höfundur vinnings merkisins mun einnig hljóta einstaklings verðlaun (t.d. bók)
Allir þátttakendur í keppninni munu hljóta „verðlaun“ fyrir að taka þátt. Umsjónarmaður verkefnisins mun ákveða verðlaun fyrir sitt land en það gæti t.d. verið bók eða gögn til kennslu.

14. Frágangur náttúruskóla í Sandaseli, Skaftafelli
Hugmyndir um verkefni
Frágangur náttúruskóla í Sandaseli, Skaftafelli
Heimsóknir grunnskólabarna í Sandasel
Náttúrunám byggt á vísindalegri og/eða listrænni nálgun
Skógræktar- og landgræðsluverkefni (t.d. byggt á Landnámi GFF)
Aðstoð við grænfánavottun fyrir grunnskóla
Rannsóknir á menntagildi námskeiða fyrir grunnskólabörn
Rannsóknartengd sumarnámskeið fyrir framhaldsskólanema (Gróðurframvinda o.fl.)
Fjölþjóðleg samskipti framhaldsskólanema um loftslagskólnun (Skaftáreldar)
Það er ekki endilega markmiðið að koma eins mörgum verkefnum í framkvæmd og hægt er heldur frekar að fylgja eftir þeim verkefnum sem eru sett af stað.
Verkefnin þurfa að vera mælanleg, þannig að við getum séð hvort það er einhver árangur af þeim, markmiðið er jú að læra af þeim.

15. Hugmyndir um verkefni frh.
Fjölþjóðlegt, þverfræðilegt námskeið á háskólastigi um loftslagsmál
Námskeið á háskólastigi um tengsl náttúru- og menningararfs
Fjarnámskeið um sjálfbæra byggðaþróun
Símenntunar-/starfsþjálfunarnámskeið vegna Vatnajökulsþjóðgarðs
Fyrirtækjanámskeið um fræðandi og/eða sjálfbæra ferðaþjónustu
Ráðgjöf við vöruþróun í fræðandi/sjálfbærri ferðaþjónustu
Aðstoð við uppfærsla sýninga m.t.t. nýrrar vitneskju um loftslagsbreytingar

16. Næstu skref: Mynda/virkja klasa á hverju svæði
Gera drög að verkefnalista fyrir hvert svæði
Mynda starfshópa innanlands
Undirbúa og kynna samkeppni um lógó
Undirbúa ráðstefnu október
Mynda tengsl við erlenda samstarfsaðila
Gera verk- og fjárhagsáætlun fyrir hvert svæði
Bretta upp ermar og byrja !
Samkeppnin um lógóið verður sett af stað á ráðstefnunni... Mun s.s. Eiga sér stað um mánaðarmótin okt-nóv
Fá hugmyndir og forgangsraða