1. مقدمه اي بر مهندسي نيازمنديها
جلسه دوم
استاد راهنما: آقاي دکتر احمد عبدا.. زاده
بهمن 90-91

2. تعريف نيازمندي
يك ويژگي كه بايد توسط يك سيستم توسعه يافته، براي حل يك مساله خاص ارائه شود[SWEBOK].
يك نيازمندي بعنوان ”يك شرط يا قابليت“ تعريف مي شود كه يك سيستم بايد مطابق آن كار كند. ‌‍[RUP]
يك عبارت درباره سيستم پيشنهادي كه توافق كليه ذينفعان بايد بر سر آن اخذ شود و در جهت رفع مشكل كاربر به اندازه كافي باشد. [Lethbridge].

3. تعريف نيازمندي
استاندارد IEEE نيازمندي را به صورت زير تعريف ميکند:
يک شرط يا قابليت مورد نياز توسط کاربر براي حل يک مسئله يا دستيابي به يک هدف.
يک شرط يا قابليت که بايد در سيستم يا مولفه هاي آن وجود داشته باشد تا يک قرارداد، استاندارد، توصيف، يا ساير مستندات رسمي برآورده گردد.
يک نمايش مستندشده از يک شرط يا قابليت از موارد 1 و 2.

4. تعريف نيازمندي نقاط کلیدی در مورد نیازمندیها دقیق و کوتاه باشد
چیزهایی درباره سیستم باشند
همه ذینفعان در مورد اعتبار آن توافق داشته باشند
در جهت حل مشکل کاربر باشند
می تواند متغیر باشد از یک عبارت سطح بالای مجرد درباره یک سرویس یا محدودیت سیستم تا توصیفات کارکردی ریاضی جزئی [Ian Summerville]

5. تعريف مهندسی نيازمندي
محاسبه نیازمندی‌ها در life cycle با توجه به process model در متودولوژی مشخص

6. مسیر مهندسی نیازمندیها

7. تولید سیستم بر مبنای View

8. 4+1 View SR
Scenario
Class Model
Structural
Behavior

9. ابزارهای مختلف برای رسیدن به Viewها
Scenario
Entity relationship diagram
Use-case diagram
User stories
Behavior
Class model
Sequence diagram
Collaboration diagram
Activity diagram
Class diagram
Structural
Flow model
State diagram
Data flow diagram

10. Behavior
Structure
System

11. جایگاه مهندسی نیازمندی
Wish
Requirement
بعد از تولید
در حین تولید
قبل از تولید
RFP PD
Contract
Need

12. رویکرد مهندسی نیازمندی برای حرکت به سوی موفقیت
کلیه نیازهای کارکردی پوشش داده شوند.
کیفیت مطلوب باشد. (اندازه کیفیت تعریف شده باشد.)
اصل صفر
همه چیز سرمایه است و باید سود داشته باشد!

13. تعريف نادرست نيازمنديها
در مهندسی نیازمندی‌ها سعی داریم Defect نداشته باشیم.
Defect مشکلی است که باید در مرحله بعد آن را حل کنیم.
بدترین (پر هزینه ترین) حالت وقتی است که در هنگام اجرا متوجه Defect شویم.

14. نمونه اي از تعريف نادرست نيازمنديها
در مثال زير نمونه اي از تعريف نادرست نيازمندي و نتايج آن نشان داده شده است:
نيازمندي: ساخت يك وسيله نقليه براي جابجايي يك نفر از منزل به محل كار

15. هزينه نسبي رفع خطا در مراحل مختلف تولید نرم افزار
هزينه نسبي براي رفع يك خطا در مراحل مختلف توسعه سيستم در جدول زير آورده شده است:

16. انواع نیازمندی نیازمندیهای کارکردی نیازمندیهای غیرکارکردی
بیان سرویسهایی که سیستم باید فراهم نماید، چگونگی واکنش سیستم در برابر ورودیهای خاص و چگونگی رفتار سیستم در شرایط خاص
نیازمندیهای غیرکارکردی
بیان محدودیت ها و قیودی که بر روی سرویسهای کارکردی سیستم باید اعمال شود مانند محدودیت‌های زمانی، قیودی بر روی فرآیند توسعه، استانداردها و غیره

17. کیفیت نرم افزار Product Quality Software Quality Process Quality
مهندسی نیازمندیها به کیفیت از دو بعد نگاه می کند.
چه چیز تولید می‌شود
نیازمندیها
طراحی کد
تست
سیستم
Software Quality
Product Quality
Process Quality
چگونه تولید می‌شود
استانداردها
روش‌ها
فرآیندهای سطح پروژه

18. کیفیت نرم افزار (ادامه)
کیفیت نرم افزار (ادامه)
برای دانستن اینکه آیا کیفیت افزایش پیدا کرده یا نه باید بتوانیم کیفیت را اندازه گیری کنیم.
سوال اساسی:
چگونه می توان کیفیت را اندازه گیری کرد؟

19. کیفیت نرم افزار (ادامه)
کیفیت نرم افزار (ادامه)
تعریف Indicators, Metrics, Measures:
یک Measure نشانه کمی میزان حجم، سایز، اندازه، بعد و سایر ویژگی‌های یک محصول یا فرآیند است.
در واژه‌نامه IEEE معنی Metric به شکل زیر ارائه شده است:
یک درجه از اندازه کمی که یک سیستم، component یا process برای یک ویژگی تعیین شده دارد.
یک Indicator عبارت است از یک Metric یا ترکیبی از Metricها که یک دید نسبت به فرآیند نرم افزاری، یک پروژه و یا یک محصول نرم‌افزاری ارائه می دهد.

20. دیدگاه کیفیت McCall
فاکتورهای کیفیت
معیارهای کیفیت
کیفیت

21. دیدگاه McCall در رابطه با فاکتورهای کیفیت
نرم افزارهایی که در قرن 21 هم از این معیارها استفاده می کنند، با وجود تغییر وصف ناپذیر تکنولوژی، همچنان از کیفیت بالایی برخوردار خواهند بود.

22. معیارها و فاکتورهای کیفیت McCall
McCall، Richard و Walters مفهوم کیفیت نرم‌افزار را در قالب دو مفهوم کلی زیر بررسی کردند:
فاکتورهای کیفیت
معیارهای کیفیت
فاکتورهای کیفیت ویژگی‌های رفتاری سیستم را نمایش می دهد:
مثال: درستی، قابلیت اعتماد، قابلیت کارایی، قابلیت تست پذیری، قابلیت حمل و
معیارهای کیفیت ویژگی های فاکتورهای کیفیت هستند که با توسعه نرم افزار در ارتباطند:
مثال: Modularity, accuracy, consistency, error handling
مثال: ماژولاربودن یک ویژگی معماری سیستم نرم افزاری است.
یک نرم افزار ماژولار به طرح امکان جمع آوری componentهای مرتبط را در یک ماژول می دهد و باعث می شود قابلیت نگهداری سیستم افزایش پیدا کند.

23. یازده فاکتور کیفیت از دیدگاه McCall
Quality Factor
Definitions
Correctness
The extent to which a program satisfies its specification and fulfills the user’s mission objectives
Reliability
The extent to which a program can be expected to perform its intended function with required precision
Efficiency
The amount of computing resources and code required by a program to perform a function
Integrity
The extent to which access to software or data by unauthorized persons can be controlled
Usability
The effort required to learn, operate, prepare input, and interpret output of a program
Maintainability
The effort required to test a program to ensure that it performs its intended functions
Testability
Flexibility
The effort required to modify an operational program
Portability
The effort required to transfer a program from one hardware and/ or software environment to another
Reusability
The extend to which parts of a software system can be reused in other applications
Interoperability
The effort required to couple one system with another

24. مثلث کیفیت McCall Product Revision Product Transition
Product Operations

25. یازده فاکتور کیفیت از دیدگاه McCall
Quality Categories
Quality Factors
Broad Objectives
Product Operation
Correctness
Reliability
Efficiency
Integrity
Usability
Does it do what the customer wants?
Does it do it accurately all of the time?
Does it quickly solve the intended problem?
Is it secure?
Can I run it?
Product Revision
Maintainability
Testability
Flexibility
Can it be fixed?
Can it be tested?
Can it be changed?
Product Transition
Portability
Reusability
Interoperability
Can it be used on another machine?
Can parts of it be reused?
Can it interface with another system?

26. تکنیک
شامل روش‌هایی است که برای اندازه‌گیری در روش‌های مختلف از آن استفاده می‌کنیم.
مثال: کارت CRC که مشخص میکند یک کلاس چه می‌کند، وظیفه‌اش چیست، با چه کلاس‌هایی در ارتباط است.