Ligjërata 5 ANALIZA DIFERENCIALE DHE MARRJA E VENDIMEVE NË AFAT TË SHKURTËR 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Ligjërata 5 ANALIZA DIFERENCIALE DHE MARRJA E VENDIMEVE NË AFAT TË SHKURTËR
8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Informacioni dhe procesi i vendimmarrjes
Modeli vendimmarrës është metodë formale e zgjedhjes, zakonisht përfshinë analiza kualitative dhe kuantitative 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Gjatë dekadës së fundit, rritja e konkurrencës i ka shtyrë kompanitë t’i rifokusojnë resurset e tyre dhe të mbrojnë biznesin e tyre nga agresorët. Në zhvillimin e strategjive për të fituar këtë luftë, menaxherët kanë arritur konsensus në dy kritere strategjike. Së pari, për të fituar betejën, fokusi i kompanisë duhet të jetë në shpërndarjen e produkteve dhe shërbimeve në mënyrë sa më konsitente me dëshirat e konsumtarëve. Së dyti, asnjë kompani nuk mund t’i bëjë të gjitha punët si duhet. Mirëpo, ajo çka menaxherët mundohen ta bëjnë mirë, është të mbesin në treg, përkatësisht, të mbesin gjallë. Kjo vjen si rezultat i një vendimmarrje sa më funksionale, si afatshkurtër, ashtu edhe asaj strategjike. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Vendimmarrja është një nga funksionet bazë të një menaxheri. Për të realizuar këtë detyrë komplekse dhe të vështirë, menaxherët mbështeten gjerësisht në të dhënat kontabël, sidomos në ato që kanë të bëjnë me koston dhe çmimin. Këto të dhëna kontabël, të cilat mblidhen dhe janë të përshtatshme për përgatitjen e pasqyrave financiare të një kompanie, nuk do të thotë që janë të tilla edhe për zgjidhjen e problemeve të përditshme, me të cilat merret menaxhmenti i kompanisë. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Për shembull, regjistrimet kontabël mund të tregojnë se sa kushton një produkt, kur operacionet e punës kryhen kryesisht me dorë, kostot e vendimmarrjes do të tregonin se sa do të kushtonte produkti nëse operacionet e punës janë të mekanizuara. Këto kosto llogariten sipas koncepteve të ndryshme. Ato nuk përcaktohen sipas rregullave të kontabilitetit financiar. Kostot e vendimmarrjes janë kosto për qëllime të veçanta që përdoren për situatën për të cilën ato janë të dobishme. Ato nuk kanë përdorim të përgjithshëm. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot për pasqyrat financiare janë kosto historike, ndërsa kostot e vendimmarrjes janë kosto të së ardhmes që pritet të tregojnë çfarë do të ndodhë në një tërësi kushtesh të supozuara. Kostot e vendimmarrjes përgjigjen në pyetjen çfarë do të ndodhë nëse zgjedhet kjo alternativë? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Derisa vetë procesi i marrjes së vendimeve nënkupton vendosjen në mes të dy alternativave dhe zgjedhjen përfundimtare të njërës prej tyre, duhet pasur parasysh disa lloje të kostove që mund të kenë ndikim të konsiderueshëm me marrjen e vendimit. Ato janë: Kostot relevante Kostot e fundosura Kostot oportune Kostot diferenciale Kostot e diferencës 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot relevante Kostot e aplikueshme për vendime specifike,
Kostot të cilat duhet të kenë lidhje me alternativën që menaxheri zgjedh. Kostot që janë të shmangshme Kostot e ardhshme që dallojnë në mes alternativave. 1 2 Relevant costs are future costs that differ between alternatives. A relevant cost is a cost that will be incurred if an alternative is selected but avoided if the alternative is rejected. For example, if you are deciding between walking to class and driving to class, the cost of gasoline would be a relevant cost. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot relevante Procesi i vendimmarrjes nënkupton vendosjen në mes të dy alternativave dhe zgjedhjen përfundimtare të njërës prej tyre, duke pasur parasysh disa lloje të kostove: Kostot e rëndësishme – janë kostot që dallojnë brenda alternativave. Kostot e rëndësishme janë kosto të shmangshme, kosto që do të eliminohen në tërësi apo pjesërisht duke zgjedhur një alternativë ndaj tjetrës, 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot relevante Koncepti i relevancës është i pavarur nga koncepti i sjelljes së kostove. Për me qenë më specifik, kostot relevante mund të jenë si fikse ashtu edhe variabile. Shembull i i braktisjes së produktit mbylljes së linjës prodhuese (kosto relevante: kostot variabile) Shembull i i pranimit të porosisë speciale (kosto relevante: kostot fikse). Shumë kosto të klasifikuara si relevante në një kontekst, në një tjetër mund të jenë jo relevante. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Koncepti i kostove relevante
A do të mund të shkoni për pushime në Durres me veturë apo do të fluturoni ? Duhet të siguroni informacionet vijuese për të ju ndihmuar në marrjen e vendimit: Kosto e hotelit $80 për natë. Kosto e ushqimit $20 për ditë. Sigurimi i veturës $300 për një vit. Kosto shtesë për taksat në rrugë $5 për ditë. Kosto e naftës $100. Bileta e aeroplanit $200. Vozitja ju merr një ditë duke ju shkurtuar pushimin për një ditë.

8 $80 8 $20 8 $5

Kostot nuk ndryshojnë , andaj nuk janë relevante për marrje të vendimit Po ashtu, edhe sigurimi i veturës nuk është relevant sepse edhe ashtu ndodhë.

A janë dy ditë ekstra qëndrimi në Durrës më keq se ekstra kosto e fluturimit për $100 ? Kostot e transportit dallojnë në mes të këtyre dy alternativave, andaj ato janë relevante për vendimin tuaj

Kostot e fundosura (sunk costs)
Kostot e shkaktuara në të kaluarën për sigurimin e një aseti apo të një burimi quhen kosto të fundosura. Ato nuk mund të ndryshohen, pa marrë parasysh çfarë aksioni i ardhshëm do të merret. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot e fundosura (sunk costs)
Shembull: Më 6 janar 2010, kompania ka blerë një sistem kontrolli për € me jetë zgjatje prej 5 vitesh dhe pa vlerë të mbetur. Pesë ditë më vonë, menaxheri ka gjetur të njëjtin sistem për €, me të njëjtën jetë zgjatje dhe pa vlerë të mbetur. Po ashtu, është gjetur se pajisja e blerë mund të shitet vetëm për €. Kompania gjindet para dy alternativave: të përdorë pajisjen e blerë apo të shet pajisjen origjinale dhe të blejë pajisje të re. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot e fundosura Të gjitha kostot e shkaktuara në të kaluarën të cilat nuk mund të ndryshojnë me asnjë vendim të ndërmarrë tani apo në të ardhmen. Kostot e fundosura nuk duhet të merren në konsiderim në marrje të vendimit. Shembull: Para dy vitesh, ju keni blerë një automobil që ju ka kushtuar $10,000. Kosto prej $10,000 është kosto e fundosur sepse, derisa e vozitni, parkoni apo shitni, ju nuk mund të ndryshoni koston prej $10,000 . Sunk costs cannot be changed by any decision we make as they have been incurred in the past and cannot possibly differ between any alternative that we might currently choose. Dwelling on sunk costs can frequently be the cause of decision errors. Sunk costs should not be considered in the decision process. For example, if you bought an automobile two years ago for ten thousand dollars, that amount is a sunk cost. Whether you drive the car, park it, trade it, or sell it, the ten thousand dollars cost will not change. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

11/8/2018 Kostot oportune Paraqesin një koncept ekonomik dhe mund të definohen si vlerë e alternativës më të mirë të zgjedhur me qëllim të marrjes së vendimit adekuat afarist 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti, Skender Ahmeti

Kostot oportune SHEMBULL:
11/8/2018 Kostot oportune SHEMBULL: Nëse kemi blerë një artikull me çmim prej 2,10 €, të cilin e kemi shitur me çmim prej 2,30 €, ku çmimi i tregut është 2,40 €, sipas evidencës kontabile ne kemi fituar 0,20 €, mirëpo nëse bazohemi në procesin e marrjes së vendimeve ne kemi humbje për 0,10 €. Me fjalë tjera, pasi që objektiv i shpenzimeve në procesin e marrjes së vendimeve është gjetja e profitit relativ të njërës alternativë ndaj tjetrës, bazë për vlerësimin e të gjitha resurseve matëse dhe aktiviteteve (produkti apo shërbimi) duhet të jetë maksimumi i profitit potencial 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti, Skender Ahmeti

Kostot diferenciale Kostot diferenciale - përllogariten në atë mënyrë që kostot e diferencës ndahen me numrin e njësive të prodhuara, përkatësisht me sasinë e produkteve të prodhuara në shkallën e caktuar të punësimit. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot e diferencës Kostot e diferencës paraqesin dallimin ndërmjet shumës së tërësishme të kostove të një shkalle të shfrytëzimit të kapaciteteve dhe të shumës së tërësishme të kostove të shkallës së mëparshme të shfrytëzimit të kapaciteteve. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Parimet në të cilat duhet bazuar marrja e vendimeve afariste
Procesi i marrjes së vendimeve mund të bazohet në këto parime: Definimi i qëllimit, Marrja e alternativave në konsiderim, Evoluimi i alternativave për sqarimin e qëllimit dhe Përzgjedhja e kursit të aksionit. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Puna e parë që duhet të bëhet me rastin e marrjes së vendimeve, është definimi i qëllimit. Vendimmarrësi duhet të bëjë me dije qëllimin që do të realizohet duke e shndërruar në term eksplicit. Kështu, një organizatë mund të ketë disa qëllime për të njëjtën kohë, mirëpo, në rastet e ekzistimit të një situate të tillë, për kompaninë është thelbësore që njëri qëllim të jetë konsistent me qëllimin tjetër. P. sh., kompania mund të ketë si qëllim maksimalizimin e profitit, por në të njëjtën kohë edhe maksimalizimin e pjesëmarrjes së saj në treg. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Procesi i marrjes së vendimeve përherë përfshin zgjedhjen në mes të alternativave të ndryshme, me qëllim të marrjes së vendimit përkatës. Natyrisht, është e pamundur të zgjidhet alternativa përkatëse, nëse nuk është e analizuar që më parë. Alternativa atraktive nuk do të thotë se automatikisht i nënshtrohet procesit të marrjes së vendimit, por edhe më tutje do t’u nënshtrohet analizave të mëtutjeshme. Në ndihmë zhvillimit të këtij procesi, në masë të konsiderueshme i vjen edhe sistemi i informatave për resurset e jashtme dhe të brendshme (eksterne dhe interne), të cilat janë të mirëseardhura me rastin e marrjes së vendimit përkatës afarist. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Po ashtu, kontabilisti menaxherial duhet ta njohë tërë rrjedhën e procesit të marrjes së vendimeve, me qëllim të dhënies së kontributit rreth krahasimit të alternativave në dispozicion dhe me qëllim të zgjedhjes së alternativës më të mirë. Ai, para së gjithash, duhet t’i njohë të gjitha teknikat dhe konceptet e mundshme, duke përfshirë: Përcaktimin e kostove dhe të hyrave relevante, Shfrytëzimin e probabilitetit në analizat e marrjes së vendimeve, Konstruktimin e të ashtuquajturit “drurit” të marrjes së vendimeve, Shfrytëzimin e analizës “CVP”, Shpërndarjen e resurseve duke shfrytëzuar programimin linear, Shfrytëzimin e rregullave dhe të modeleve formale, si dhe Shfrytëzimin e teknikës së vlerësimit të investimeve, siç është Cash flow zbritës etj. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Përzgjedhja e kursit të aksionit është shkalla e zgjedhjes së alternativës më të mirë nga ato të mundshmet. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Përdor procesin pesë hapësh të
marrjes së vendimeve 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes
Kostot historike Informata tjera Hapi 1. Përcaktimi i problemit Hapi 2. Identifikimi i alternativave Parashikime specifike Prapaveprimi Hapi 3. Parashikimi i kostos... Hapi 4. Krahasimi i kostove Hapi 5. Zgjedhja e alternativës 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Përcaktimi i problemit. – Nganjëherë vendimi që do të merret është shumë i qartë. P.sh., nëse kompania ka pranuar një porosi speciale për shitjen e produktit me çmim më të ulët se çmimi i zakonshëm, definimi i problemit është ta pranojë apo të mos e pranojë ofertën. Mirëpo, ka raste kur problemi nuk është kështu i qartë. Çka nëse ka filluar të bjerë shitja e produktit më të njohur të kompanisë? Të rritet konkurenca? Të ulet cilësia e produktit? Të hulumtohet për futjen e produktit të ri në treg? Para se të merret vendimi, problemi duhet sqaruar dhe definuar në terma shumë specifik 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

P.sh., për të ilustruar hapat e procesit, merrni në konsiderim një prodhues të mollëve. Çdo vit, afërsisht 20% të mollëve të mbledhura dalin të vogla dhe me formë të çuditshme. Këto mollë nuk mund të shiten në kanale normale të shpërndarjes dhe thjeshtë hidhen në kopshte për t’u përdorur si pleh. Kjo metodë duket e kushtueshme dhe pronari nuk është i kënaqur me të. Se çka duhet të bëhet me këto mollë është problemi me të cilin përballet prodhuesi i mollëve 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Identifikimi i alternativave të realizueshme. – Pasi të sqarohet problemi, menaxheri duhet të specifikojë kriteret përmes të cilëve do të merret vendimi. A do të jetë objektiv kryesor i kompanisë maksimizimi i profitit, pesëmarrja në treg apo ulja e kostove? Nganjëherë objektivat janë në konflikt. Kështu,objektiv i kompanisë mund të jetë ulja e kostove dhe ruajtja e kualitetit ekzistues të produktit. Në këto raste, njëri nga objektivat përcaktohet si kriter vendimmarrës (p.sh. ulja e kostove), ndërsa objektivi tjetër si kriter përcjellës (p.sh. ruajtja e kualitetit të produktit). Duke përcaktuar objektivin kryesor, menaxheri orientohet në identifikimin e alternativave të mundshme të realizueshme. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

P.sh., bazuar në shembullin e mësipërm, mund të merrni në konsiderim disa alternativa: Shitja e mollëve një ferme për derra, Vendosja e mollëve nëpër qese dhe shitja e tyre në super markete me çmim të lirë, Marrja me qira e një fabrike të konservimit dhe kthimit të mollëve në salcë molle, Marrja me qira e një fabrike konservimi dhe kthimit të mollëve në mbushës për byrek me mollë, Vazhdimi me praktikën e tanishme të hedhjes së tyre. Kështu, në mesin e tërë këtyre alternativave, kultivuesi i mollë- ve, aternativat 1, 4 dhe 5 i eliminon sepse janë më pak të realizueshme se sa dy alternativat e mbetura. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Parashikimi i kostos dhe përfitimeve – Supozoni se: Prodhuesi i mollëve parashikon se puna dhe materiali (qeset dhe lidhëset) për opsionin e qeseve do të kushtojë 0,05 € për kg. Qeset pesë kg me mollë do të shiten 0,50 €. Prodhimi i salcës së mollëve do të kushtojë 0,50 € (qiraja, puna, mollët, kavanozat etj), me ç’rast një kavanoz salcë merr 5 kg mollë. Një kavanoz mund të shitet 0,80 €. Prodhuesi vendosi që kostoja e kultivimit dhe mbledhjes së mollëve nuk është e rëndësishme në zgjedhjen midis alternativës së vendosjes nëpër qese dhe alternativës së bërjes së salcës. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Krahasimi i kostove të rëndësishme – Alternativa e vendosjes nëpër qese kushton 0,25 €, për të prodhuar një qese 5 kg (0,05 x 5) dhe të ardhurat janë 0,5 € për qese apo 0,10 € për kg. Prandaj fitimi neto është 0,05 € për kg (0,10 – 0,05). Për alternativën e dytë, 5 kg mollë prodhojnë një kavanoz salcë mollësh që shitet 0,80 € me kosto prodhimi 0,50 €. Nga kjo mund të shihet se për një kg mollë kemi fitim prej 0,06 € (0,80–0,50/5 kg), përkatësisht 0,01 € më shumë se në alternativën e parë. Mirëpo, prodhimi i salcës është fushë e re e kultivuesit të mollëve dhe nuk përkon me qëllimet strategjike të tij. Paketimi i mollëve të vogla, nga ana tjetër, është një strategji e diferencimit të produktit, që i mundëson prodhuesit të operojë në një territor të njohur. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Zgjedhja e alternativës më të mirë Meqenëse prodhuesi i mollëve heziton të ndjekë strategjinë e integrimit të mëtejshëm, duhet të zgjedh alternativën e paketimit. Kjo alternativë mban pozicionin e tanishëm në vargun e vlerave industriale dhe përforcon pozicionin konkurrues të prodhuesit duke ndjekur një strategji diferencimi për mollët e vogla dhe ato me formë të çuditshme 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Marrja e vendimeve në afat të shkurtër
Për procesin e marrjes së vendimeve me rëndësi janë vetëm kostot e ardhshme. Me qëllim të përgatitjes së analizës së përdorimit të kostove të ardhshme, është e domosdoshme të përcillet lëvizja e kostove të periudhës së kaluar dhe të asaj të ardhshme. Teknika e përllogaritjes, e cila bazohet në lëvizjen e kostove, e njohur si përllogaritje variabile, është teknikë logjike për procesin e marrjes së vendimeve afariste. Për më tepër, derisa përllogaritja variabile mund të përdoret drejtpërsëdrejti si teknikë e përllogaritjes, është para së gjithash e vlefshme vetëm në kontekst të marrjes së vendimeve afariste. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Problemet lidhur me marrjen e vendimeve në biznes, mund të analizohen sipas shkallëve vijuese: Të vërtetohet se kostot fikse do të mbesin të pandryshuara. Nëse është e domosdoshme, të ndahen kostot fikse nga ato variabile. Të kalkulohen të ardhurat, kostot variabile dhe marzha e kontributit për secilën alternativë veçanërisht. Të vërtetohet se a ekzistojnë faktorë kufizues, e nëse ekzistojnë, të kalkulohet kontributi për njësi të faktorëve kufizues. Në fund, të zgjidhet alternativa, e cila do të rritë në maksimum marzhën e kontributit. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Shembuj ilustrues të vendimmarrjes në afat të shkurtër 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

1. Pranimi i porosisë speciale
Vendimi për të pranuar porosinë speciale duhet të bazohet në kostot rritëse (margjinale) dhe të ardhurat rritëse (margjinale). Shumat rritëse janë ato që ndodhin nëse kompania vendos të pranojë porosinë (biznesin) e re. On occasion, we may have the opportunity to accept additional business. We should make the decision to accept or reject the additional business using incremental revenues and incremental costs. Some of our costs may not change if we accept additional business. Those costs are not relevant as they do not differ between the alternatives: accept or reject the additional business. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Shembull i porosisë së vetme speciale
Kompania prodhuese ka kapacitet prodhues prej peshqirësh për secilin muaj. Prodhimi momental mujor është peshqirësh. Kostot mund të klasifikohen si fikse dhe variabile duke respektuar outputet e njësive 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

KV KF për për njësi njësi Materiali direkt €6,50 € -0- Puna direkte , ,50 Kosto ind.prodh , ,50 Totali €8,50 €5,00 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot totale fikse të punës së prodhimtarisë janë € Kostot totale indirekte fikse janë € Kostot e marketingut për njësi janë €7 (€5 prej të cilave variabile). Çfarë është kosto totale për njësi ? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Variabile (€8,50 + €5,00): €13,50 Fikse: ,00 Totali €20,50 Një hotel ofron të blejë peshqirë Nga kompania me çmim prej €11,50 me kosto totale prej € Nuk shkaktohen kosto shtesë të marketingut. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Çfarë janë kostot relevante të bërjes së peshqirit? €8,50 × = € kosto shtesë Çfarë janë të ardhurat shtesë? € – € = €15.000 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Nëse analizohet shembulli i mësipërm, mund të vërehet relevanca e kostove, të cilat kosto ndikohen nga pranimi apo mos pranimi i porosisë speciale (iu shmangemi). Kështu, kostot e materialit, punës dhe ato indirekte variabile (të shndërruara edhe në kosto për njësi), nuk janë relevante sepse nuk ndikohen nga pranimi i porosisë speciale. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Pranimi i porosisë shtesë
Kompania momentalisht shet njësi të produktit të saj. Ajo ka të ardhura dhe kosto si vijon më poshtë: FasTrac makes one hundred thousand units of a single product that normally sells for ten dollars per unit. Total cost to make one unit is nine dollars, resulting in a one dollar profit per unit. The company operates at 80% of full capacity. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompania është duke marrë parasysh porosinë për të shitur njësi shtesë me çmim prej $8.50 për njësi. Nëse kompania pranon këtë porosi, kostot totale indirekte do të rriten për $5,000; shpenzimet totale të shitjes për $2,000; si dhe shpenzimet totale të administratës për $1,000. A duhet kompania të pranojë këtë porosi? A foreign distributor offers to purchase ten thousand units at eight dollars and fifty cents each. FasTrac will have some additional costs if the order is accepted: Total factory overhead will increase by five thousand dollars; total selling expenses will increase by two thousand dollars; and total administrative expenses will increase by one thousand dollars. We will assume that FasTrac has idle capacity to make the ten thousand units and that this is a one-time order which will not affect the company’s regular business. Should FasTrac accept this special order from the foreign distributor? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Së pari të shohim arsyet jo korrekte që të orientojnë kah vendimi jo korrekt. Kosto jonë për njësi është $9.00 për njësi. Unë nuk mund të shes produktin për $8.50 për njësi. First let’s look at an incorrect approach to the decision that does not consider incremental revenues and incremental costs. If we compare the foreign distributor’s offer with FasTrac’s unit cost, we see that the offer is fifty cents less than the unit cost. This comparison would lead us to reject the offer. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

We can see from this correct analysis that the additional business at eight dollars and fifty cents per unit will increase income by twenty thousand dollars. Let’s look at the reasons why this is the case. Kjo analizë të qon drejt vendimit të drejtë. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

If we decide to accept this one time special order, revenue will increase by eighty five thousand dollars (ten thousand units at eight dollars and fifty cents per unit). njësi të reja × $8.50 çmimi shitës = $85,000 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

If we decide to accept this one time special order, revenue will increase by eighty five thousand dollars (ten thousand units at eight dollars and fifty cents per unit). njësi të reja × $3.50 = $35,000 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

If we decide to accept this one time special order, revenue will increase by eighty five thousand dollars (ten thousand units at eight dollars and fifty cents per unit). njësi të reja× $2.20 = $22,000 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Edhe pse mendimi që çmimi shitës prej $8.50 është më i vogël se çmimi normal shitës prej $10, kompania duhet të pranojë ofertën sepse e ardhura neto do të rritet për $20,000. If we decide to accept this one time special order, revenue will increase by eighty five thousand dollars (ten thousand units at eight dollars and fifty cents per unit). 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Pranimi i porosisë speciale
Po ashtu mund të vijmë deri të vendimi i njëjtë edhe përmes marzhës së kontributit

“Golden Company” shet produktin e saj me çmim prej $45 për njësi. Kosto për njësi e kompanisë bazohet në kapacitetin e saj të plotë prej 400,000 njësive dhe atë si vijon: Materiali direkt €10, Puna direkte 11, Kostot indirekte të prodhimtarisë 10, Kosto prodhuese për njësi € 31 Një porosi speciale i është bërë kompanisë për blerjen e 10,000 njësive nga një furnizues i jashtëm. Të vetmet kosto që do të shkaktohen gjatë kësaj porosie janë kostot e transportit dhe atë $4 për njësi. Kompania ka kapacitet shtesë të pashfrytëzuar për prodhimin e njësive shtesë. 3/4 e kostove indirekte të prodhimtarisë nuk do të ndikohen nga pranimi i kësaj porosie. Supozojmë se puna direkte është një kosto e shmangshme gjatë marrjes ës këtij vendimi. Cili është çmimi minimal i pranueshëm gjatë negocimit të çmimit për porosinë speciale? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

2. Të prodhosh apo të blesh
Kompania prodhon pajisje shtesë për banja. Menaxhmenti është në dilemë të prodhoj pjesën #2 apo ta blejë nga një kompani tjetër për €0,55. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Shembull i vendimmarrjes: të prodhosh apo të blesh
Kompania ka kostot vijuese për njësi të pjesës #2: Materiali direkt € Puna direkte Kosto indirekte mikse Kosto indirekte variabile Kosto indirekte fikse Totali € 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot indirekte mikse konsistojnë në materialin e zyrës dhe kosto të ngjashme. Kompania prodhon njësi në 100 komplete me njësi secila. Kostot totale mikse të zyrës dhe të ngjashme janë baras me €9.000 kosto fikse plus kostot variabile prej €200 për secilin komplet 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Çfarë është kosto për njësi për pjesën #2? € ÷ njësi = €0,8033/njësi A duhet kompania të prodhojë këtë pjesë apo ta blejë nga kompania tjetër? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompani jonë parashikon që vitin tjetër këto njësi të pjesës #2 do të shiten duke prodhuar 150 komplete me njësi secila. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot variabile për komplet priten të zvogëlohen për €100. Kompania planifikon të vazhdoj me prodhimin e njësive, vitin tjetër me kosto të njëjtë variabile të prodhimtarisë/për njësi sikurse këtë vit Kostot fikse priten të mbesin të njëjta sikurse këtë vit 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Çfarë janë kostot variabile të prodhimtarisë për njësi? Materiali direkt €28.000 Puna direkt Kosto indirekte variabile Totali €61500 € ÷ = €0,41 për njësi 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot e pritshme relevante për prodhimin e pjesës #2: Të prodhimtarisë €61.500 Kosto të zyrës dhe të ngjashme * Kosto totale relevante e prodhimit €76.500 *150 × €100 = €15.000 Kosto e blerjes: ( × €0,55) €82.500 Kompania do të kursej €6.000 duke e prodhuar pjesën 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Tani supozojmë se €9.000 të kostove fikse nga pjesa mikse nuk do të shkaktohen nëse pjesa #2 blihet nga kompania tjetër. A duhet të blihet apo të prodhohet pjesa? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot relevante të prodhimit: Variabile €76.500 Fikse Totali €85.500 Kosto e blerjes: €82.500 Kompania do të kursej €3.000 nëse e blen pajisjen. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Vendimi për të prodhuar apo blerë
Kostot rritëse (margjinale) po ashtu janë të rëndësishme në marrjen e vendimit për të vazhduar me prodhimin apo për të blerë produktin në tregun e jashtëm. Kosto për të prodhuar një njësi duhet përfshirë (1) materialin direkt, (2) punën direkte dhe (3) kostot indirekte rritëse (margjinale). Ne duhet të mos përdorim kostot indirekte të paracaktuara për të paracaktuar koston e produktit. The “Make or Buy” decision involves the question whether it is more economical to produce some goods internally or purchase them from an outside supplier. We will again concentrate on incremental cost for this decision. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompania momentalisht është duke prodhuar pjesën #417, me pjesëmarrje të kostove indirekte prej 100 % të punës direkte: FasTrac is now making part number four seventeen which is a component part in its final product. The unit cost of the part includes direct material, direct labor, and factory overhead as shown on your screen. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompania mund të blejë pjesën #417 nga furnizuesi për $ Sa do të jenë kostot indirekte që duhet eliminuar para se ta blejmë pjesën? An outside supplier offers to make part number four seventeen, and sell it to FasTrac for one dollar and twenty cents per unit. We know that one dollar and twenty cents is less that FasTrac’s one dollar and forty five cents unit cost. Should Fastrac stop making the part and buy it from the outside supplier for one dollar and twenty cents per unit? We know that FasTrack will avoid the direct material cost and the direct labor cost if they buy the part instead of making it. But that total is only ninety five cents. FasTrac cannot afford to pay one dollar and twenty cents per unit if they will only avoid ninety five cents per unit. They must also be able to avoid some of the factory overhead. How much overhead does FasTrac avoid in order to justify buying the part? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompania mund të blejë pjesën #417 nga furnizuesi për $ Sa do të jenë kostot indirekte që duhet eliminuar para se ta blejmë pjesën? Ne duhet eliminuar $ 0.25 për njësi të kostove Indirekte, An outside supplier offers to make part number four seventeen, and sell it to FasTrac for one dollar and twenty cents per unit. We know that one dollar and twenty cents is less that FasTrac’s one dollar and forty five cents unit cost. Should Fastrac stop making the part and buy it from the outside supplier for one dollar and twenty cents per unit? We know that FasTrack will avoid the direct material cost and the direct labor cost if they buy the part instead of making it. But that total is only ninety five cents. FasTrac cannot afford to pay one dollar and twenty cents per unit if they will only avoid ninety five cents per unit. They must also be able to avoid some of the factory overhead. How much overhead does FasTrac avoid in order to justify buying the part? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompania është duke menduar të blejë produktin që momentalisht është duke e prodhuar. Çmimi i blerjes është 11 €. Kosto e prodhimit të pjesës është: materiali 3€, puna 5 €, kosto variabile të prodhimtarisë 2 €, shpenzime të zhvlerësimit 2 €, shpenzime fikse tjera 1€. Çmimi shitës i produktit është 17 €. Ndihmoni menaxhmentit të merr vendim: të vazhdohet me prodhimin e pjesës apo ajo të blihet. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompania është duke menduar të blejë një pjesë produkti, të cilën momentalisht është duke e prodhuar. Kosto e blerjes është 13 €. Kosto për njësi e prodhimit të pjesës së produktit është: materiali 3 €, puna 6 €, kosto indirekte variabile 2 €, zhvlerësimi i pajisjeve 2 €, kosto fikse të shpërndarjes 1 €. Pjesa e prodhuar e produktit nuk ka mbeturina. Pas kalkulimit, Sa do të jetë diferenca e përfitimit / kostos së blerjes së pjesës? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

3. Të braktiset apo të vazhdohet me prodhimin...
Kompania jonë furnizon me mobile dy shitës tjerë me pakicë Kompania ka kapacitet mujor prej 3.000 orë makine Kostot fikse shpërndahen në bazë të të ardhurave 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Të braktiset apo të vazhdohet me prodhimin...
Shitësi Shitësi 2 Të ardhurat € € Kostot variabile Kostot fikse Kostot totale operative € € E ardhura operative € €(10.000) Orët e kërkuara të makinës 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Total Të ardhurat € Kostot variabile Kostot fikse Kostot totale operative € E ardhura operative € Orët e kërkuara të makinës 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

A duhet kompania jonë të braktisë shitësin 2, nga biznesi duke supozuar se braktisja e tij do të zvogëlojë kostot fikse për 10%? Kostot e reja fikse do të ishin: € – € = € 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Shitësi 1(i vetëm) Të ardhurat € Kostot variabile Kostot fikse Kostot totale operative € E ardhura operative € (5.000) Orët e kërkuara të makinës 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Biznesi i shitësit 2 ofron marzhë kontributi prej €40,000. € zbritje në marzhën e kontributit – € zbritje në kostot fikse = € zbritje në të ardhurat operative 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Supozojmë se nëse kompania braktisë shitësin 2, ajo mund të jap në lizing pajisje një kompanie tjetër për €70,000. Kostot fikse nuk do të zvogëlohen A duhet kompania jonë të jap pajisjet në lizing? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

“Ardi” shet ngjyra, tapiceri dhe qilima në një shitore të vetme, në një lagje të Prishtinës. Edhe pse kompania ka qenë shumë profitabile gjatë tërë vitit, ajo ka vërejtur një rënie të ndjeshme të shitjes së tapicerive dhe të fitimit nga kjo shitje. Kjo, si pasojë e shitjes së kompanive të tjera përmes internetit, si dhe shitjes me zbritje nëpër depo apo edhe të shitjes përmes telefonit dhe bartjes deri te konsumatori. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Shënimet e fundit janë: Tapiceritë Ngjyrat Qilimat Shitja € € Kostoja variabile Kostoja fikse Kostoja e përgjithshme E ardh. operative (8.500) 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Menaxhmenti studion mundësinë e hedhjes së tapicerive nga asortimenti shitës të shoqëruar me humbje. Nëse kjo linjë hidhet, do të ndodhin ndryshimet vijuese: Vendi i zbrazët do të rimodelohet me një kosto prej € dhe do të zëvendësohet me një linjë të re të qilimave. Shitja e këtyre qilimave do të rritet për €, ndërsa marzha e tërësishme do të rritet për 5%. “Ardi” mund të ulë koston fikse të tapicerive për 40%. Kostoja e mbetur fikse do të vazhdojë të pësojnë. Konsumatorët që blejnë tapiceri zakonisht blejnë edhe ngjyra. Shitja e ngjyrave pritet të bie bjerë 20%. Kompania do të rritë kostot e reklamës për € për të promovuar linjën e re të qilimave. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kërkohet: A mundet ta mbyllë kompania linjën e tapicerive? Tregoni këtë përmes një llogaritjeje tuaj? Supozojmë se inventari i tapicerive, në momentin e marrjes së vendimit për mbylljen e linjës është €. Si do të trajtohet kjo e dhënë shtesë në marrjen e vendimit të ri? Çfarë përparësish ka shitja nëpërmjet internetit dhe shitjes në depo ndaj veprimtarisë së “Ardi”, kështu që u lejon këtyre kompanive shitje me çmime më të lira se sa mund të ofrojë kompania jonë? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

4. Të shitet apo përpunohet më tutje
Bizneset shpeshherë ballafaqohen me vendimin për shitjen e gjysmë produkteve apo të përpunojë më tutje deri në kompletimin e tyre. Si rregull i përgjithshëm, ne përpunojmë më tutje vetëm nëse të ardhurat rritëse (margjinale) tejkalojnë kostot margjinale. Many products can be sold in an unfinished state, or processed further into a finished product that will sell for a higher price. The decision to sell or process should be based on incremental revenues and incremental costs. The costs of manufacturing the product up to the sell or process decision point are sunk and therefore irrelevant. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Vendimet për të shitur ose përpunuar më tutje
Kompania ka 40,000 njësi të produktit X pjesërisht të përfunduar. Kostot e përpunimit deri në këtë datë janë $30, ,000 njësitë e pa përfunduara mund të shiten si të tilla për $50,000 apo mund të përpunohen me tutje në produkte të gatshme Y,Z,Q. Kostot shtesë të përpunimit do të jenë $80,000 dhe rezultojnë në të ardhurat vijuese: FasTrac has forty thousand partially completed units of product Q that can be sold for a total of fifty thousand dollars. FasTrac also has the option of further processing the forty thousand units of product Q to obtain products X, Y, and Z. The additional processing will cost eighty thousand dollars. The thirty thousand dollars cost to make product Q is a sunk cost and irrelevant to the decision. What should FasTrac do? First, we need some additional information that is on the next slide before we can make a decision. Vazhdon 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

The total revenue from selling products X, Y, and Z is two hundred, twenty thousand dollars. Since FasTrac would receive fifty thousand dollars for Product Q, the incremental revenue from processing is two hundred, twenty thousand dollars minus fifty thousand dollars, or one hundred seventy thousand dollars. The incremental cost of processing is eighty thousand dollars. Now what should FasTrac do? A duhet kompania ta shet produktin X apo të Vazhdojë me prodhimin e mëtejmë? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

The total revenue from selling products X, Y, and Z is two hundred, twenty thousand dollars. Since FasTrac would receive fifty thousand dollars for Product Q, the incremental revenue from processing is two hundred, twenty thousand dollars minus fifty thousand dollars, or one hundred seventy thousand dollars. The incremental cost of processing is eighty thousand dollars. Now what should FasTrac do? A duhet kompania ta shet produktin X apo të vazhdojë me prodhimin e mëtejmë? Kompania duhet të vazhdojë me përpunimin e mëtejmë. Mos harro se kostot e mëhershme të produktit X prej $30,000 janë kosto të fundosura dhe si të tilla janë jo relevante në marrje të vendimit . 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Supozojmë se kompania blen pjesë nga një kompani tjetër, mirëpo mund të shfrytëzoj pajisjet të cilat i ka përdorë për prodhimin e pjesës #2 për të prodhuar Part #3 for Krysta Company. E ardhura shtesë e pritshme operative është € Çfarë duhet të bëjë kompania? 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kompania ka tri opsione në lidhje me këtë: 1. Të prodhoj pjesën #2 dhe të mos prodhoj pjesën #3. 2. Të blejë pjesën #2 dhe të mos prodhoj pjesën #3. 3. Të blej pjesën dhe të përdorë pajisjet për të prodhuar pjesën #3. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kostot e pritshme për pjesë janë: Blerja #2 dhe mos prodhimi i #3: €82.500 Blerja #2 dhe prodhimi #3: € – € = €64.500 Prodhimi i #2: €76.500 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Kosto oportune është kontributi në të ardhur që është harruar (heq dorë) nga mos shfrytëzimi i burimeve të kufizuara në alternativën më të mirë të ardhshme. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Supozojmë se kërkesat e vlerësuara për vitin tjetër, për pjesën #2 janë njësi Kosto për urdhër blerje është €40. Kosto për njësi kur secila blerje përfshinë 1.500 njësi = €0,55. Kosto për njësi kur secila blerje është më e madhe se = €0,54. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Investimet mesatare në inventar janë: (1.500 × ,55) ÷ 2 = €412,50 apo ( × €0,54) = €40.500 Shkalla vjetore e interesit për investimet në obligacione qeveritare është 6%. €412,50 × ,06 = €24,75 € × ,06 = €2.430 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Opsioni A: Bëj 100 blerje të njësive: Kosto e urdhër blerjes: (100 × €40) € ,00 Kostot e blerjes: ( × €0,55) €82.500,00 E ardhura vjetore nga interesi: € ,75 Kostot relevante: €86.524,75 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Opsioni B: Bëj 1 blerje prej njësive: Kosto e urdhër blerjes: (1 × €40) € Kostot e blerjes: ( × €0,54) €81.000 E ardhura nga interesi vjetor: € Kostot relevante: €83.470 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

5. Vendimmarrja mbi zëvendësimin e pajisjeve
Makina Makina ekzistuese e re Kosto origjinale € € Jetë zgjatja vite vite Zhvlerësimi i akumuluar €50.000 Vlera kontabël e mbetur €30.000 Çmimi në dispozicion €14.000 Kosto vjetore € € 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Shembull i vendimmarrjes mbi zëvendësimin e pajisjeve
Duke injoruar vlerën në kohë të parasë dhe tatimin në të ardhura, a duhet kompania ta zëvendësojë makinën ekzistuese? Kosto e kursimit gjatë periudhës 4 vjeçare do të jetë: € × 4 = € Investimet = € – € = €91.000 € – € = €53.000 Përparësi e zëvendësimit të pajisjes. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Zgjedhja e shitjes së përzier
Kur kompania shet produkte të ndryshme, disa prej tyre mund të jenë më fitimprurës se të tjerët. Për të marrë një vendim të drejtë, menaxhmenti duhet marrë në konsiderim . . Marzhën e kontributit për secilin produkt, Pajisjet e kërkuara për të prodhuar secilin produkt dhe çdo detyrim ndaj pajisjeve, dhe Kërkesën për secilin prej produkteve. All businesses face constraints that affect production and shitja decisions. They must make decisions to best utilize constrained resources. Usually fixed costs are not affected by this particular decision, so management can focus on maximizing the contribution margin given the constraints and the demand for products. Let’s look at an example. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Merr në konsiderim të dhënat vijuese për dy produkte të prodhuara dhe të shitura FasTrac produces Product A and Product B. Product A has a contribution margin of one dollar and fifty cents per unit and Product B has a contribution margin of two dollars per unit. If each product requires the same time to make, and the demand is unlimited for each product, FasTrac should produce only Product B because it has the highest contribution per unit. Nëse secili nga produktet kërkon kohë të njëjtë për t’u prodhuar, ndërsa kërkesa është e pakufizuar, kompania duhet të prodhojë produktin B 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Merr në konsiderim të dhënat vijuese për dy produkte të prodhuara dhe të shitura An important consideration is the time required to produce each product. It takes one hour to produce one unit of Product A, and it takes two hours to produce one unit of Product B. In other words, in the same time that it takes to produce one unit of Product B, we can produce two units of Product A. If we divide the contribution per unit by the hours required to produce each unit, we find that we generate more contribution per hour if we make product A, even though its unit contribution is less. The key to understanding the utilization of constrained resources is to determine the contribution margin per unit of the constrained resource used by each product. Merr në konsiderim informatat shesë 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Merr në konsiderim të dhënat vijuese për dy produkte të prodhuara dhe të shitura Produkti B ka MK më të lartë se sa produkti A, por kërkon më shumë orë makine për njësi për t’u prodhuar. An important consideration is the time required to produce each product. It takes one hour to produce one unit of Product A, and it takes two hours to produce one unit of Product B. In other words, in the same time that it takes to produce one unit of Product B, we can produce two units of Product A. If we divide the contribution per unit by the hours required to produce each unit, we find that we generate more contribution per hour if we make product A, even though its unit contribution is less. The key to understanding the utilization of constrained resources is to determine the contribution margin per unit of the constrained resource used by each product. Me kërkesë të pa kufizuar për A dhe B, të prodhohen sa më shumë njësi të produktit A sepse ofron më shumë dollar për orët e punës. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Merr në konsiderim të dhënat vijuese për dy produkte të prodhuara dhe të shitura An important consideration is the time required to produce each product. It takes one hour to produce one unit of Product A, and it takes two hours to produce one unit of Product B. In other words, in the same time that it takes to produce one unit of Product B, we can produce two units of Product A. If we divide the contribution per unit by the hours required to produce each unit, we find that we generate more contribution per hour if we make product A, even though its unit contribution is less. The key to understanding the utilization of constrained resources is to determine the contribution margin per unit of the constrained resource used by each product. Nëse kërkesa për A është e limituar, prodho për të plotësuar këtë kërkesë, pastaj përdorë pajisjet për prodhimin e produktit B. 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Fundi i ligjëratës

Ligjërata 5 ANALIZA DIFERENCIALE DHE MARRJA E VENDIMEVE NË AFAT TË SHKURTËR 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Similar presentations

Presentation on theme: "Ligjërata 5 ANALIZA DIFERENCIALE DHE MARRJA E VENDIMEVE NË AFAT TË SHKURTËR 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,"— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback

Log in

Auth with social network:

Ligjërata 5 ANALIZA DIFERENCIALE DHE MARRJA E VENDIMEVE NË AFAT TË SHKURTËR 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,

Similar presentations

Presentation on theme: "Ligjërata 5 ANALIZA DIFERENCIALE DHE MARRJA E VENDIMEVE NË AFAT TË SHKURTËR 8-Nov-18 Prof.dr. Skender Ahmeti,"— Presentation transcript:

Similar presentations

About project

Feedback