1. HIV COUNSELING Dr Nor Azah Mohamad Nawi Family Medicine Specialist
Klinik Kesihatan Bakar Arang

2. HIV Counseling
Pre-test
Post-Test
Rawatan HIV
Rawatan Susulan
Contact

3. Tujuan Penggunaan Checklist
Penyeragaman kaedah kaunseling
Pre-marital (UPL)
ANC /group counseling
Memastikan klien menerima maklumat dalam masa yang singkat
Mengelakkan kaunselor tertinggal maklumat penting.
Memastikan sejarah risiko di kenalpasti dan direkodkan.
Meningkatkan kepercayaan klien.
Meningkatkan keyakinan kaunselor.
Mengelakkan masalah perundangan.
Peluang HE, mana la tau klien lari lepas tau reactive

4. Identify the Client Date/time :……………………/ …………………..am/pm
Name : ………………………………………………
KPT/Passport : …………………… Contact No: ……………
(To confirm with the document – IC/passport)
Address :…………………………………………………
Current Marital Status:
Date of marriage :
Occupation :
Date marriage planned:
Partner information:
Name :
Contact no :
Address :

5. 1. Introduce Yourself
Doctor
AMO SN

6. 2. Confidentiality
Beritahu penjagaan kerahsiaan ttg maklumat yang diberi oleh klien kpd kita – jangan bimbang.
Cara klien menjaga maklumat/dokumen kesihatan yang dipegang oleh klien agar rahsia terjaga.
Akta CDC dan akta Kanak-kanak 2001:
Maklumat ttg klien akan dimaklumkan kpd pihak PKD/JKN/Hospital yang terlibat dlm penjagaan klien kelak.
Jika disahkan positif, yang berhak tahu adalah suami/tunang. Jika klien <18 tahun, maka ibu bapa/penjaga berhak mengetahui status beliau.
Yang lain: terpulang kpd klien

7. 3. (a) HIV Knowledge Assessment
Tanya patient apa yg dia tahu ttg: HIV dan AIDS
Tunggu dia bercerita dahulu. Barulah beritahu apa yang belum dia tahu. Cthnya:
HIV : Human Immunodeficiency Virus
HIV ialah sejenis virus iaitu kuman yang menyebabkan penyakit AIDS
Menyerang sel CD4 (sel pertahanan) dalam badan manusia dan melumpuhkannya
Peringkat awal: Pembawa HIV (sihat)

8. AIDS AIDS : Acquired Immunodeficiency Syndrome
Acquired/diperolehi: Bermaksud jangkitan yang dipindahkan dari seorang individu ke individu lain dan bukan diperolehi dari keturunan.
Sindrom Kurang Daya Tahan Badan Melawan Penyakit cth: Tibi, PCP, kayap etc.
AIDS merupakan peringkat terakhir spektrum jangkitan HIV

9. 3. (b) How do people get HIV and the risk of transmission:
3 cara jangkitan utama
Hubungan seks dari pasangan yg dijangkiti
Bertukar jarum atau peralatan (pisau cukur, jarum akupuntur, tattoo dsb) yang yang dicemari HIV
Ibu kpd anak sewaktu hamil, proses melahirkan dan penyusuan ibu.

10. 3. c. Window Period
“Tempoh Masa” yang diambil oleh badan seseorang yang telah dijangkiti oleh HIV untuk menjadi positif terhadap antibodi HIV bila diuji.
Individu yang dijangkiti akan membina antibodi dalam masa minggu. Jangkamasa WP adalah 3 – 6 bln.
Oleh itu, jika ujian pertama negatif, ujian perlu diulang selepas 3 – 6 bulan dikalangan pesakit yang berisiko.

11. Window Period

12. Window Period
Perlu jelaskan tentang jika pendedahan terakhir kepada tingkah laku berisiko kurang dari 3 – 6/bulan, ujian mesti diulang semula. Jadi tarikh terakhir itu penting dimaklumkan.
Hentikan tingkahlaku berisiko tersebut.
Atau sekurang-kurangnya gunakan kaedah pencegahan, cth: NSEP, kondom dsb.

13. 3. (d) HIV Transmission Prevention.
Elakkan hubungan seks dengan orang yang dijangkiti
Seks rambang
Berkahwin dgn pasangan yg ada HIV
Jangan menagih dadah/ berkongsi jarum yang dicemari HIV
Guna kondom setiap kali mengadakan seks dgn pasangan yang dijangkiti

14. 3. (e) PMTCT ANC Bersalin Postnatal Rancang kehamilan
Rawatan semasa hamil, bersalin dan selepas bersalin .
Patuh kepada temujanji rawatan dan ujian darah
Bersalin
Cara bersalin
Bersalin di hospital berpakar
Postnatal
Rawatan kpd bayi sebaik dilahirkan
Tidak menyusu badan
Jagaan uri/darah nifas dsb.

15. 3. (f) Current treatment to adult infected with HIV:
Setakat ini masih tiada rawatan penyembuhan.
Rawatan utk merencat pembiakan virus
Rawatan untuk mengelakkan jangkitan kuman seperti Tibi etc., (IPT)
HAART Hanya bila ada indikasi contohnya bila sel CD4 < 350 dan pesakit bersetuju utk patuh kpd rawatan.

16. 3. (g) Opportunistic infections and Rx
Cth:
Tibi Paru-paru dan ekstrapulmonari
PCP
Toxoplasma/TB/Cryptococcal meningitis
Candidiasis
Diarrhoea

17. 4. Correct the misconception:
Betulkan pengetahuan yang salah, beritahu apa yg belum diketahui

18. 5. Risk assessment: Medical /sexual/drug history
Sexual activity
Multiple partner:
Last exposure to unsafe sex
Sex practice
Intravenous drug use history
Other risks:
partner risks
Tattoo

19. 6. Procedures of HIV tests including how the test performed
Screening test:
Rapid HIV test
Anti-HIV test
Confirmation test:
Jika darah saringan reaktif, ujian pengesahan akan dilakukan.
Pesakit akan dipanggil oleh doktor utk penjelasan/kaunseling sebelum darah diambil

20. 7. Result interpretation for screening and confirmation tests.
Ujian saringan:
Reaktif: mungkin ada HIV, perlu ujian pengesahan
NR: mungkin tiada HIV, jika masih dlm window period, perlu diulang dalam 3 – 6 bulan.
Ujian pengesahan:
Negative: antibodi/ antigen tidak dikesan, perlu diulang jika berisiko.
Positive
Antibodi /Antigen dikesan
Diulang ujian jika berisiko rendah

21. Reminder
Jika panggil klien utk ulang ujian darah, mesti berjumpa dgn doktor dahulu. Call hanya bagitahu doktor nak jumpa, maklumat lanjut akan diterangkan oleh doktor sendiri.
Elak salah orang
Patient tidak mahu datang/lari ke tempat lain
Hilang peluang pendidikan kesihatan.
Selepas disahkan oleh pihak makmal, pesakit dikatakan mengidap HIV.

22. 8. Circle of confidentiality: (bagi kes positif shj)
Jika positif HIV, pesakit perlu kenal pasti siapa yg pesakit nak bagitahu selain dari suami/ibu bapa (jika < 18 y.o)/tunang
Ibu bapa/abang/kakak/adik/nenek etc
Waris/wali tunang
Ini penting utk pengurusan selanjutnya.

23. 9. Stigma and Implication of HIV
Disisih dari keluarga, kehilangan kerja dsb
Keputusan perkahwinan – terserah kpd pesakit dan tunang/bakal isteri/bakal suami setelah diberitahu tentang status HIV.
Merancang keluarga dan jagaan kehamilan dsb

24. 10. Notification of HIV: Polisi/akta
Kpd: KKM melalui PKD (IK HIV/STI) dalam masa 1 minggu.
Suami/tunang/ibubapa*: selepas 24 jam
- Boleh bagi hingga 1/52
* Sekiranya klien berusia < 18 tahun

25. 11. Discuss on how the patient might cope with a negative or positive result
Jika berisiko tetapi NR/Negatif: nasihat cara hidup selamat, ulang ujian ELISA selepas bulan dari pendedahan terakhir
Jika positif:
Nilai apa rancangan kehidupan
Kaitan dengan Perkahwinan
Rujuk doktor/Pakar Perubatan Keluarga/ID/PPHIV

26. Beri cadangan:
Cara hidup sihat, tidak berkahwin utk elakkan transmisi kpd bayi.
Penggunaan kondom
Pantauan kesihatan berkala dan ambil rawatan bila ada indikasi
Pembacaan ttg penyakit.
Pengurusan stress dan kemurungan
Sosial dan ekonomi: Teruskan macam biasa. Dapatkan sokongan

27. 12. Identify social support available
Keluarga
Pekerjaan
KWSP

28. 13. Follow-up JIKA positif, panggilan segera, jumpa doktor
Ibu hamil: mengikut jadual biasa.
Pre-marital: bergantung kepada jenis ujian yang dilakukan.

29. 14. Dokumentasi Catatkan maklumat yg diperolehi dari pesakit seperti:
Risiko yang ada
Tarikh pendedahan terakhir.
Maklumat kontak
Etc

30. Pengesahan
Pastikan kebenaran maklumat dgn klien (bacakan) yang diperolehi semasa kaunseling
Signature:1. Client:……… Officer:………….
&Name

31. POST-TEST HIV COUNSELING
DR. NOR AZAH MOHAMAD NAWI
PAKAR PERUBATAN KELUARGA
KK BAKAR ARANG

32. POST-TEST HIV COUNSELING CHECKLIST
Date/time :……………………………………/ …………………..am/pm
Name : …………………………………………………………………………
KPT/Passport : ……………………………… Contact No: ……………………
Current Address: ……………………………………………………………………………
Partner information:
Name :
Phone no :
Address : No
Task
(√) 1.
Prepare yourself e.g. correct name and results, environment 2.
Confidentiality 3.
Introduce and establish rapport 4.
Identify coping mechanism and social support 5.
Give the result 6.
Check what the patient understands about the result 7.
If negative:
Suggest retesting in three months, if appropriate.
Reinforce strategies for prevention of transmission and safer sex. 8.
If positive: Identify the immediate concerns:
Discuss who the patient might tell about the result
Review the importance of partner testing and notification and offer assistance if the person needs it
Discuss what the patient might tell others
Discuss when the patient might tell others
Discuss how the patient might tell others and role play this with him/her
Discuss how the patient plans to spend the next few hours and days
Identify what difficulties the patient foresees and how he/she might deal with them
Help the patient to identify who else might turn to for support
Encourage the patient to ask questions
Review modes of transmission and risk reduction strategies
Discuss health maintaining behaviours such as safer sex, good diet, sleep, exercise, etc.
Explain to the patient that HIV infection does not equal AIDS and need not necessarily lead to AIDS in the short term (the CD4 clock and how the illness is staged)
Inform patient that new antiviral drugs that improve the prospect of prolonging life after HIV infection are now available (brief explanation on HAART, depending on patient’s readiness to start and CD4 count)
Allow patient to ventilate feelings 9.
Notification
10.
Follow-up

33. TUJUAN KAUNSELING SELEPAS UJIAN
TUJUAN KAUNSELING SELEPAS UJIAN
Memaklumkan hasil ujian
Baik atau buruk
Membantu klien memahami implikasi daripada keputusan ujian terhadap dirinya dan orang lain

34. MASA KAUNSELING POST-TEST?
Selepas Ujian Rapid HIV
Selepas Ujian Pengesahan 1
Kes berisiko rendah
Kes berisiko tinggi.
Selepas Ujian Pengesahan ke-2 (bagi kes berisiko rendah)

35.  Dilakukan sebaik sahaja keputusan ujian diperolehi
Sebaiknya dilakukan oleh orang yang sama yang melakukan kaunseling pra ujian
Elakkan di hujung minggu

36. Kaunseling + Pendidikan + Bimbingan Bukan Ceramah Bukan Mendengar
PRINSIP KAUNSELING
Kaunseling + Pendidikan + Bimbingan Bukan Ceramah Bukan Mendengar
Kaunseling HIV/AIDS

37. PRINSIP KAUNSELING Jangan menghukum Jangan membuat andaian
Terima klien, dilayan, hormat, ‘non judgemental’: panggil nama yg disukai
Perhubungan teraputik – tiada paksaan
Pemikiran demokrasi – bersama
Berusaha memahami klien – mendengar
Utamakan kerahsiaan ‘confidentiality’

38. 1. BERSEDIA Nama dan result yg betul Tempat: bilik tertutup
Suasana tanpa gangguan
Posisi kerusi, meja
Postur badan, ekspresi muka, mata (sign langguage)
suara

39. 
2. Menjamin kerahsiaan
RAHSIA

40. Post-test Counseling 3. Perkenalkan diri. Ujudkan kemesraan.
4. Nilai kesediaan pesakit.
Tanyakan jika ada sebarang soalan sebelum hasil ujian dimaklumkan. Biarkan klien menunjukkan keinginan bila hasil ujian hendak dimaklumkan
Nilai coping mechanism/ sokongan yang ada. Tanya siapa lagi yang klien ingin mendengar keputusan bersama.

41. 5. Nyatakan hasil ujian secara tepat dgn nada biasa
Nantikan maklumbalas sebelum tindakan seterusnya

42. 6. Tinjau kefahaman pesakit tentang Keputusan Tersebut
Jelaskan maksud hasil ujian
Jawab sebarang soalan dengan jelas dan mudah

43. 7. Jika Ujian HIV NR/negatif
Tidak bermakna anda bebas dari jangkitan HIV.
Anda mungkin berada dalam waktu jendela , iaitu 3 – 6 bulan dari tarikh kuman HIV masuk ke dalam tubuh.
Satu jangkamasa di mana antibodi HIV seseorang belum dihasilkan walaupun telah dijangkiti HIV dan belum dikesan didalam darah yg diuji.

44. 
Menilai kestabilan emosi
Terangkan bahawa reaksinya adalah normal

45. Rapid HIV test REAKTIF
Mungkin ada virus HIV dalam badan
Perlu dibuat pengesahan dengan ujian darah (ELISA / PA/Western Blot). Darah dihantar ke makmal hospital.
Rujukan segera kepada doktor untuk kaunseling & ujian pengesahan.

46. HIV Positif EIA: Wujud antibodi HIV dalam darah anda.
Particle Agglutination: ada antigen virus HIV dalam darah
Western Blot: Menentukan saiz antigen
ADA HIV DALAM DARAH
Dapatkan nasihat dan rawatan daripada doktor /pakar

47. 
Semak semula kefahaman klien mengenai keputusan ujian dan perbezaan antara jangkitan HIV dan AIDS

48. 
Bertanya klien mengenai kebimbangannya tentang keputusan ujian dan bincang alternatif untuk menghadapi kebimbangan
Memahami Peringkat Grief (dukacita/kesedihan)

49. 5 Stages of grief
Kubler-Ross described five stages of grief in her 1969 book "On Death And Dying”; (SABDA)
Shock/Denial
Anger
Bargaining
Depression
Acceptance

50. Stages of Grief Shock or Denial: “Aku tak percaya", "Not again!"
Anger: “Kenapa aku? Ini tak adil!”
Bargaining: “Ya tuhanku, panjangkanlah usiaku hingga anak2 dpt berdikari, aku akan buat apa saja"
Depression: “Sedihnya, tak guna buat apa-apa pun lagi” “Buat apa nak cuba lagi?"
Acceptance: “Semuanya akan ok, aku akan lawan dan bersedia menghadapinya"

51. 
Semak semula tahap pengetahuan klien mengenai jangkitan HIV dan cara jangkitan

52. 
Bincangkan mengenai perlakuan yang berisiko dan usaha mengubahnya

53.  Bantu klien merancang masa depan
Mendorong kearah kehidupan yang positif dan produktif

54. Bukan kematian dengan AIDS”
“Hidup dengan AIDS
&
Bukan kematian dengan AIDS”

55. 
Berbincang dengan klien mengenai pemberitahuan pasangan seksual/isteri/tunang/ahli keluarga mengikut akta CDC dan akta Kanak- kanak 2001

56. Bila? Secepat mungkin selepas mendapat keputusan pengesahan (boleh pertimbangkan selepas ujian rapid)
Polisi adalah dalam masa 24 jam untuk memberitahu sendiri (self referral)
- may delay to 1/52
[KKM- BIL.(23) dlm KKM-171(99/4/8) tarikh 25/01/97

57. 
Jemput pasangan untuk berunding dan kaunseling

58. 
Ulangi semula maklumat mengenai hubungan seks yang selamat

59. 
Kenalpasti sokongan emosi dan kewangan dari sumber keluarga dan rakan
Berbincang mengenai siapakah lagi yang harus diberitahu.

60. 
Berikan masa dan galakkan klien bertanyakan soalan.

61.  Mendorong luahan perasaan
Membangunkan hubungan serta sokongan: keluarga/rakan

62. 
Menggalakkan klien menyertai kumpulan kaunseling atau kumpulan sokongan/ NGO

63.  Menggalakkan gaya hidup sihat
Senaman, riadah, pemakanan sihat, mengurangkan tekanan

64. PENCEGAHAN TRANSMISI Elakkan seks rambang/berbilang pasangan
Penggunaan kondom – mengurangkan risiko
Jangan berkongsi jarum
Gunakan jarum suntikan yg bersih
Jangan menderma darah bagi kumpulan berisiko
Elakkan sentuhan darah sekiranya berlaku pendarahan

65. WANITA HIV POSITIF
Kaedah megelakkan penularan jangkitan kepada pasangan/ bayi
Kaedah perancang keluarga (dual)
Hak untuk mengandung/mendapatkan zuriat
Maklumat penjagaan dan rawatan jika mengandung
Risiko yang tinggi semasa mengandung
Larangan penyusuan ibu kepada bayi

66. Tujuan Penggunaan HAART
1.Memastikan bilangan virus HIV pada tahap yang paling rendah.
2. Memulihkan sistem daya tahan immuniti dengan meningkatkan sel darah CD4.
3. Mengurangkan risiko jangkitan kuman opportunistik.
4. Meningkatkan kualiti hidup seseorang
5. Memanjangkan jangkahayat seseorang
Virus HIV
( < 50 copies )
Meningkatkan
Sel CD4

67. 
Kepentingan rawatan susulan

68.  TQ