1. Scientific Assembly Of Industrial Engineering

2. مهندسی معکوس (Reverse Engineerin)
انجمن علمی صنایع - تیم سمینار تقدیم می کند اولین سمینار دانشجویی گروه صنایع
موضوع سمینار: آشنایی با
مهندسی معکوس (Reverse Engineerin)
ارائه دهنده : دانیال شمسیان
تیم تحقیق :علی فیض ، دانیال شمسیان و حسین سبزه کار

3. به نام خالق ﻳکتا

4. مقدمه :
اگر سابقه ي صنعت و چگونگي رشد آن در كشورهاي جنوب شرقي آسيا را مورد مطالعه قرار دهيم به اين مطلب خواهيم رسيد كه در كمتر مواردي اين كشورها داراي ابداعات فن آوري بوده اند.
پس چه عاملي باعث اين رشد شگفت آور و فني در كشورهاي خاور دور گرديده است؟
در اين سمیناربه يكي از راهكارهاي اين كشورها در رسيدن به اين سطح از دانش فني مي پردازيم.

5. مثالي از كاربرد مهندسي معكوس :
صنعت خودروسازي ژاپن رشد و ارتقا خود را مديون به كارگيري مهندسي معكوس است.
اين كشور صنايع خودرو سازيش را با كپي برداري از شورلت امريكايي در سال 1920 آغاز كرد و پس از 40 سال تلاش در سال 1960 موفق به توليد اولين خودروي تمام ژاپني شد.

6. مهندسي معكوس استراتژي مطمئن براي رسيدن به فن آوري :
پيشرفت هر كشور در گرو دستيابي به فن آوري در زمينه هاي مختلف و در زمان مناسب است.
كسب فن آوري با توجه به امكانات موجود مي تواند از راه هاي گوناگوني صورت گيرد.
يكي از راه هاي مطمئن براي رسيدن به فن آوري استفاده از مهندسي معكوس است.

7. فناوري شاه كليد توسعه ونيرومندترين عامل تحول اقتصادي در جوامع است
فناوري شاه كليد توسعه ونيرومندترين عامل تحول اقتصادي در جوامع است. در اطلس فناوري فناوري تركيب پيچيده اي از چهار عنصر، به شرح زير معرفي گرديده است:
1- سخت افزار و ماشين آلات؛
2 - دانش فني يا ابزار اطلاعاتي؛
3 - توانائيها شامل مهارتها وابتكارات انساني؛
4 - سازماندهي و مديريت فناوري شامل مكانيسم هايي كه براي تسهيل در ادغام موثر عناصر بالا موردنياز است.

8. سيكل عمر هر فناوري شامل اين مراحل است:
مرحله طراحي؛
مرحله معرفي؛
مرحله رشد؛
مرحله بلوغ و اشباع؛
مرحله افول.

9. استراتژي هاي دستيابي به فناوري و محصولات
1 - استراتژي نوآوري و طراحي تا توليد محصول از طريق فعاليتهاي تحقيق تا توليد؛
2 - استراتژي توسعه فناوري؛
3 - استراتژي كپي سازي ومهندسي معكوس؛
4 - استراتژي انتخاب، انتقال و بومي كردن فناوري؛
5 - استراتژي استفاده موثر از امكانات و فناوري موجود؛
6 - استراتژي خريد كارخانه و پروسه توليد به صورت تحويل كامل؛
7 - استراتژي خريد كالا و فناوري موردنظر.

10. ضرورت شناخت رفتار فناوري براي انتخاب استراتژي مناسب:
اقدام براي انتقال فناوري درمورد محصولاتي كه در مهد پيدايش خويش مرحله معرفي را سپري كرده و در مرحله رشد هستند براي كشورهاي درحال توسعه معقول تر است. در اين صورت اقدام يك كشور درحال توسعه براي دستيابي به عين اين محصول يا فناوري ازطريق استراتژي تحقيق تا توليد، امري غيراقتصادي و غيرعاقلانه خواهدبود .

11. مهندسي معكوس :
مهندسي معكوس روشي آگاهانه براي دستيابي به فن آوري  حاضر و محصولات موجوداست. در اين روش، متخصصين رشته هاي مختلف علوم پايه و كاربردي از قبيل مكانيك، فيزيك و اپتيك، شيمي پليمر، متالورژي،الكترونيك و ...جهت شناخت كامل نحوه ي عملكرد يك محصول كه الگوي فن آوري مذكور مي باشد تشكيل گروه هاي تخصصي داده و توسط تجهيزات پيشرفته و دستگاه هاي دقيق آزمايشگاهي به همراه سازماندهي مناسب تشكيلات تحقيقاتي و توسعه هاي R&D "سعي در به دست آوردن مدارك و نقشه هاي طراحي محصول فوق دارند.

12. كشور هايي كه در موارد بسياري از فن آوري ها در سطح پاييني قرار دارند، در كنار روش ها و سياست هاي دريافت دانش فني، مهندسي معكوس را مناسب ترين روش دسترسي به فن آوري تشخيص داده و در كنار استفاده از روش هاي مهندسي مستقيم (Forward Engineering)، نسبت به ايجاد كارخانه اي پيشرفته و مجهز جهت توليد محصولات فوق اقدام نمايند.

13. مهندسين معكوس، اضافه بر اينكه بايد محصول موجود را جهت كشف طراحي آن به دقت مورد مطالعه قرار دهند، همچنين بايد مراحل بعد از خط توليد يعني انبارداري و حمل و نقل را از كارخانه تا مشتري و نيز قابليت اعتماد را در مدت استفاده ي مفيد مورد تجزيه و تحليل قرار دهند.
مهندسين معكوس بايد عوامل غير مستقيمي را كه ممكن است در طراحي و توليد محصول مذكور تاثير بگذارند، را به دقت بررسي نمايند.

14. متدولوژي مهندسي معكوس مرحله اول - تجزيه وتحليل عملكردي / اقتصادي:
الف - هدف گذاري و جمع آوري اطلاعات
ب - ارزيابي اطلاعات و برنامه ريزي
مرحله دوم - آناليز عملكرد و دمونتاژ مورد
مرحلــــــــه سوم - آناليز سخت افزاري و نرم افزاري :
الف) آناليز مواد
ب) بررسي فرايند ساخت
ج) آناليز ابعادي
د) آناليز الكتريكي - الكترونيكي درصورت نياز
مرحله چهارم - بهبود محصول و آناليز ارزش:
مرحله پنجم - برنامه ريزي فرايند توليد و تهيه ملزومات تضمين كيفيت
مرحله ششم - تهيه مستندات نهايي

15. مزايا و دستاوردهاي مهندسي معكوس
1 - ايجاد توانايي و تقويت تكنيكي
2 - امكان طراحي يك محصول در زمان مناسب
3 - ايجاد توان بالقوه جهت جذب، درانتقال فناوري هاي پيشرفته؛
4 - تربيت نيروي متخصص موردنياز در صنايع استراتژيك؛
5- امكان الگوبرداري رقابتي درجهت درك محصولات رقبا و توسعه بهتر محصولات خود؛
6- امكان انجام مهندسي مجدد با استفاده از دانش فني اخذشده به وسيله مهندسي معكوس.

16. نتيجه گيري :
مهندسي معكوس يكي از روشهاي دسترسي به دانش فني است. لازمه اجراي اين روش وجود نمونه هايي از محصول است كه مبناي كار تحقيقات قرار مي گيرد. در اين روش براي دستيابي به دانش فني به برون فكني اطلاعات فني از طريق تجزيه محصول متوسل مي شويم كه اصطلاحاً كشف كردن (DEFAKTAGE) دانش فني ناميده مي شود. شايد بتوان از مهندسي معكوس به عنوان كپي برداري آگــــاهانه از يك محصول نام برد،‌روشي كه عده اي از كشورهاي شرق آسيا و اروپا بعداز جنگ جهاني دوم عملاً پياده كردند و درحال حاضر جزء كشورهاي پيشرفته و صنعتي محسوب مي شوند .

17. منابع:
اخوان، اميرناصر مروري بر كپي سازي و مهندسي معكوس صنايع هوايي، شماره 77، آبان پاك نظر، ثريا مهندسي معكوس روشي براي توليد محصولات جديد وب، شماره 24، خرداد جايگاه و نقش فعاليتهاي تحقيق در استراتژيهاي دستيابي به تكنولوژي موردنياز كشور پيام پولاد، شماره 10، مهر سيدحسيني سيدمحمد - ناظمي جمشيد توسعه ساختارهاي مهندسي و تكوين محصول در صنعت مجله علمي پژوهشي اقتصاد و مديريت، شماره 46، پاييز فتحي عليرضا مهندسي معكوس كارآفرين، شماره 9، مهر و آبان مهندسي معكوس راهي براي احاطه برمباني طراحي، پيام ايران خودرو، شماره 46، مرداد مهندسي معكوس (يك ضرورت)، شركت خدمات علمي صنعتي استان تهران، صنعت خودرو، شماره 22، مهر ناطق محمدجواد تامين سرمايه ارزان به عنوان يكي از روشهاي موثر حمايتي دولت از توسعه تكنولوژي ملي، صنعت و توسعه، شماره 16، مهر و آبان هلالي، حسن مهندسي معكوس اطلاعات علمي، شماره 2، آذر 73

18. با تشكر از اساتيد ودانشجويان محترم