1. روش شناسی پژوهش کیفی Qualitative Research
کارگاه مقدماتی روش شناسی مطالعات کیفی
دکتر نرگس کشتی آرای
دانشگاه آزاد اسلامی خوراسگان(اصفهان)

2. Introduction and expectations
انتظار دارید امروزچه چیزی را یاد بگیرید؟
چه تفاوتهایی بین روشهای کمّی و کیفی وجود دارد؟
کدامیک از روشهای مطالعه کیفی را تاکنون به کار برده اید؟
موضوعاتی از محیط کار/رشته تحصیلی خود را بنویسید که برای بررسی به روشهای کیفی نیاز دارند.

3. نیاز به تحقیق کیفی
تغییرات سریع اجتماعی و در نتیجه آن تنوع زیست جهان به شکل روز افزونی محققان را با زمینه های اجتماعی و دیدگاههای جدیدی مواجه ساخته است این مسائل بقدری برای آنان نوظهورو متنوع اند که روشهای سنتی (روشهای قیاسی) برای شناخت آنان پاسخگو نیست. بدین جهت تحقیق اجتماعی به شکل فزاینده ای وادار به استفاده از روشها و استراتژیهای جدید(روشهای استقرائی) شده اند.
بعبارت دیگرروشهای قیاسی از مفاهیم دانش نظری پیشینی متاثرند اما در شیوه های نوین نظریه ها بر اساس مطالعات تجربی تدوین می شوند.

4. پژوهش کیفی به عنوان جنبشی اصلاح گرایانه از سال 1970 در دانشگاهها شروع شد. این پژوهش تلاش و کوششی اندیشمندانه برای معنادار کردن واقعیات است. ابعاد پژوهش کیفی یک عملکرد تلفیقی برای پژوهشگران دارد (Jones, 2004 ). نورمن دنزین و یووانا لینکلن پیشنهاد کردند: پژوهش کیفی ماهیتاً چند روشی است و متضمن رویکردی تفسیری و طبیعت گرایانه به موضوع مورد مطالعه است. این بدان معناست که پژوهشگران کیفی، اشیاء رادر موقعیتهای طبیعی آنها مطالعه می کنند و می کوشند پدیده ها را برحسب معناهایی که مردم به آنها می دهند، مفهوم سازی یا تفسیر کنند ( بورگ و گال ، 1383).

5. پژوهش کیفی، اصطلاحی عام برای رویکردهای مختلف تحقیق در زمینه تعلیم وتربیت و ارزشیابی تلقی می شود که با عناوین مختلفی چون قوم نگاری ، پژوهش میدانی و مشاهده توأم با مشارکت خوانده می شوند. این رویکردها برحسب سنن مختلف فلسفی و تحلیلی قابل تفکیک هستند . این سنن دارای ويژگیهای مشترکی نیز هستند که آنها را از پژوهشهای کمّی متمایز می کند(رضویه،1380).

6. در پژوهش های کیفی از واژه سنت به جای روش استفاده می شود
در پژوهش های کیفی از واژه سنت به جای روش استفاده می شود.سنت دارای معنای خاصی است که مبنای یک بحث فلسفی می باشد. پژوهش های کیفی مبتنی بر پیش فرضهایی است که با درک اهمیت این پیش فرضها برمفهوم سنت تأکید شده است.
جاکوب سنت را کل به هم پیوسته و یکپارچه ای تعریف می کند که در آن مفروضاتی در باره ماهیت آدمی، اجتماع و روش شناسی با هم سازگارند.در پژوهش های کیفی به موازات تغییر در الگوهای فلسفی و علمی مورد قبول و همچنین تغییر در زمینه های اجتماعی که تلاش علمی در آن جریان دارد، سنتهای پژوهش نیز تغییر می کنند.

7. روشهای سنتی(پوزیتیویسم)
سنت معرفت شناختی پوزیتیویسم از علوم طبیعی نشئت گرفت و بر پیش فرضهائی استوار بود:
تنها علم به پدیده هائی که از طریق حواس قابل تاییدند (مشاهده ، آزمایش و تجربه) به منزله دانش پذیرفته می شوند.
از نظریه ها برای تولید فرضیاتی استفاده می شود که قابل آزمون اند و امکان ارزیابی قوانین را فراهم می کنند (قیاس گری) (deductivism)
دانش از طریق گردآوری حقایق که بنیان قوانین را تشکیل می دهند قابل حصول است (استقرا گری) (Inductivism).
فعالیت علمی باید و می تواند فارغ از ارزش و در نتیجه عینی انجام شود.
یکی از رهیافتهای نیل به دانش مبتنی است برگردآوری حقایق دراعداد و آمار.

8. انتقاد به رویکردهای متکی بر روشهای آماری
آمار واقعیت نیست بلکه تصویری انتزاعی از واقعیت است.
گرایش آمار به شبیه سازی واقعیات وجود دارد.
آمارها نمی توانند همه جنبه های واقعیت را آشکار سازند . بستگی به زاویه ای دارد که محقق بدان می نگرد.
آمارهای رسمی از دقت لازم برخوردار نیستند.

9. دغدغه هاي پژوهشهاي كمي سنجش مفاهيم تعيين عليت تعميم دهي تكرار پذيري
تمركز بر افراد

10. دغدغه هاي پژوهشهاي كيفي
استفاده از ديدگاه كنشگران اجتماعي
توصيف فربه (Thick description)
تمركز بر فرآيندهاي اجتماعي
پذيرش رهيافت انعطاف پذير
پروراندن مفاهيم و نظريه

11. Quantitative Orientation
Worldview: positivist, value free
Type of research question: relationship
Logic: hypothetico-deductive
Type of data: numeric
Data collection procedures: structured
Type of data analysis : statistical

12. Qualitative Orientation
Worldview: interpretivist, constructivist, critical approach, feminist, participatory.
Type of research question: understanding VS measuring
Logic: Inductive
Type of data: narrative
Data collection procedures: unstructured
Type of data analysis: qualitative analysis

13. What is it? اساسی ترین تعریف بر مبنای هدف مطالعه: کمی:چقدر؟ چند تا؟
کیفی: چه؟ چطور؟ چرا؟

14. سایر ویژگی های مشترک
Naturalistic inquiry مطالعه موضوع در محیط طبیعی خود
Inductive analysis
Going into the field
Holistic
Dynamic, developmental and flexible perspective روشهای انعطاف پذیر
Depth and detail تاکید بر توصیف دقیق و روند ها

15. مقایسه پژوهش های کمّی و کیفی
پژوهشگران کیفی
پژوهشگران کمّی
فرض می گیرد واقعیت اجتماعی بوسیله مشارکت کنندگان در آن ساخته می شود.
فرض می گیردکه واقعیت اجتماعی به طور پیوسته در موقعیتهای محلی ساخته می شود.
در تبیین روابط علّی میان پدیده های اجتماعی، نقشی عمده برمقاصد بشری می دهند.
یک واقعیت اجتماعی عینی را فرض می گیرد.
فرض می گیرد واقعیت اجتماعی، طی زمان و موقعیتها نسبتاً ثابت است.
روابط علّی میان پدیده های اجتماعی را از منظری ابزارگونه می نگرد.

16. پژوهشگران کمّی پژوهشگران کیفی
شخصاً با شرکت کندگان در پژوهش ارتباط برقرار می کند تا دیدگاههای مشترک و نگاه همدلانه بیابند.
موارد را مطالعه می کند.
معناهایی را که افراد می آفرینند و پدیده های درونی را مطالعه می کند.
اعمال آدمی را در محیطهای طبیعی مطالعه می کند.
مشاهدات کل گرایانه را در زمینه کلی که اعمال اجتماعی در آن رخ می دهد بررسی می کند.
بعد از آنکه داده ها گرد آوری شدند مفاهیم ونظریه هایی را کشف می کنند.
فاصله ای ملموس بین پژوهش و پژوهشگران ایجاد می شود.
جامعه یا نمونه هایی که نماینده جامعه اند را مطالعه می کند.
رفتار و پدیده های قابل مشاهده را مشاهده می کند.
رفتار آدمی را در محیطهای تصنعی مورد مطالعه قرار می دهد.
واقعیت اجتماعی را به متغییرها تبدیل می کند.
از مفاهیم و نظریه های پیش پنداشته استفاده می کنند تا معین کنند چه داده هایی گرد آوری خواهد شد.

17. پژوهشگران کمّی
پژوهشگران کیفی
داده های کلامی و تصویری برای بازنمود محیط اجتماعی فراهم می شود.
از استقراء برای تحلیل داده ها استفاده می شود.
یافته های مورد مطالعه را از طریق جستجوی موارد مشابه دیگر تعمیم می دهند.
گزارشهای تفسیری که منعکس کننده سازه های پژوهشگران از داده هاست فراهم می آورند.
داده های عددی برای بازنمود محیط اجتماعی فراهم می شود.
از روشهای آماری برای تحلیل داده ها استفاده می شود.
از شیوه های استنباط آماری برای تعمیم یافته ها از یک نمونه به جامعه مورد مطالعه استفاده می شود.
گزارشهای غیر شخصی و عینی از یافته های پژوهشی فراهم می آورند.

18. تقسیم بندی رویکردهای نظری در پژوهش های کیفی
رویکردهای نظری در پژوهش های کیفی را می توان در سه دسته خلاصه نمود:
سنت کنش متقابل نمادی (رویکرد ذهنی)
(Symbolic Interaction)
روش شناسی مردم نگارانه (رویکرد توصیفی) (Ethnomethodology)
مواضع ساختگرا یا روان کاوانه (رویکرد ذهنی و تفسیری).

19. سنت کنش متقابل نمادی
این رویکرد به مطالعه معنای ذهنی و ساختن معنای فردی می پردازد(رویکرد ذهنی). نمایندگان این مکتب عبارتند از هربرت مید(1900) هربرت بلومر (1938)،، چارلز هورتون کولی.
این رویکرد نقشی اساسی در تحقیقات کیفی داشته است و جامعه شناسانی چون آنسلم اشتراوس، بارنی گلیرز (گلازر)، نورمن دنزن و هوارد بکر داشته است.

20. مفروضات کنش متقابل نمادی
آدمیان بر مبنای معنائی که پدیده ها برایشان دارند با آنها رفتار می کنند
معنای این پدیده ها از تعامل اجتماعی آن با فرد با همنوعانش نشئات می گیرد
این معانی توسط فرآیند تفسیری اصلاح و بکار گرفته می شوند.

21. پیامد این مفروضات!!!
مهمترین پیامد اینست که افراد به پدیده ها ، تجربیات و جز اینها معنا می بخشند بازسازی این دیدگاه ذهنی ابزاری است برای تحلیل جهان اجتماعی. بنابر این محقق باید به جهان از زاویه دید افراد مورد مطالعه شان نگاه کند.

22. روش شناسی مردم نگارانه
هارولد کارفینگل (1967) بنیانگذار این مکتب است . این مکتب بدنبال این موضوع است که انسان ها چگونه در طی و از طریق فرآیندهای تعاملی شان واقعیت اجتماعی را می سازند
این روش به امور عادی زندگی روزمره و تولید آنها توجه دارد (رویکرد توصیفی). در اینجا توجه فعالیت های روزمره ، نحوه اجرا و جز اینها – یعنی رویکرد موضعی به بستر و زمینه ای که فعالیت ها در دامن آن انجام می پذیرند.

23. مفروضات روش شناسی مردم نگارانه
کنش متقابل ساختاری سازمان یافته دارد
هر گونه مشارکتی در کنش متقابل ضمن آن که توسط زمینه شکل گرفته است ، آنرا تجدید نیز می کند
نتیجه دو ویژگی ذاتی کنش متقابل اینست که نمی توان هیچ نظمی را در کنش متقابل گفت و گو بطور پیشینی به منزله امری مغشوش، تصادفی یا بی ربط کنار گذاشت.

24. پیامد این مفروضات!!!
مهمترین پیامد این مفروضات اینست که در کنش متقابل آنچه به اعضا مربوط می شود ، تنها از طریق تحلیل آن تعامل برای شرکت کنندگان ممکن است و نه بشکل پیشینی. آنچه در اینجا به آن توجه می شود نه معنای ذهنی یا محتوای یک تعامل برای شرکت کنندگان در آن بلکه نحوه سازمان یافتن آن است.
در اینجا بجای رویدادهای برجسته ای که آگاهانه معنایی بر آن تحمیل می شود ، جریان عادی زندگی روزمره موضوع مورد مطالعه قرار می گیرد.

25. مواضع ساختگرا یا روان کاوانه
رویکردهای ساختگرا کارشان را از فرآیند ناخودآگاه اجتماعی یا روانی آغاز می کنند (رویکرد ذهنی). از این رویکرد به منزله چارچوبی نظری برای مطالعات کیفی درباره ساخت پدیده های اجتماعی مانند سلامت و بیماری، جنون، یا تغییرات تکنولوژیکی در زندگی روزمره استفاده می کنند. در اینجا قواعد اجتماعی از دانش و معرفت اجتماعی نسبت به موضوعات مورد مطالعه نشات می گیرد بی آنکه فی نفسه واقعیتی بحساب آمده باشند.

26. فرضیات کلیدی
در اینجا سطح ظاهری تجربیات و اعمال، و دیگر ژرف ساختهای اعمال افراد به عمل آمده است. اگر چه سطح ظاهر در دسترس افراد قرار دارد، اما ساختار های زیرین دور از دسترس تاملات روزمره آنها است. سطح با مقاصد و معانی ذهنی مربوط به اعمال در ارتباط است ، در حالی که ساختار های زیرین مولد اعمال محسوب می شوند. چنین ساختار ژرفی متشکل اند از الگوهای فرهنگی ، قالبهای تفسیری و ساختار های پنهانی معنایی و بالاخره ساختار پنهانی که بعقیده روانکاوان ناخودآگاه باقی می مانند.روانکاوان تلاش می کنند ناخوداگاه را هم در جامعه و هو در فرایند تحقیق آشکار سازند

27. سنتهای پژوهش کیفی این سنتهای پژوهشی در قالب سه طبقه تنظیم می شوند :
الف) برخی برفهم ماهیت تجربه زیسته تأکید دارند مثل پدیدار نگاری ، پدیدار شناسی ، تاریخچه زندگی و روانشناسی شناختی
ب) برخی بر فهم پدیده های اجتماعی و فرهنگی نظر دارند مثل مطالعات فرهنگی ، قوم نگاری ، روش شناسی قومی ، پژوهش ضمن عمل رهایی بخش ، تحلیل ساختار وقایع و دیدگاه تعامل نمادین
ج) برخی بر فهم زبان و پدیده های ارتباطی توجه دارند مثل دیدگاه هرمنوتیک ، تحلیل حکایتی ، نشانه شناسی ، ساختارگرایی و تحلیل محتوای قوم نگارانه. البته باید یادآور شد که سنتهای پژوهش کیفی در معرض رشد سریع و مفهوم پردازی مجدد و مستمر قرار دارد ( بورگ وگال ، 1383).

28. کار عملی
مقاله ارائه شده را بررسی و فرضیات نظری نویسندگان را مشخص کنید. سایر چارچوبهای نظری که میتوانستند در بررسی این موضوع به کار روند را با افراد هم گروه خود و سا یرین بحث کنید.

30. Writing Qualitative Research proposal
تدوین طرح تحقیق کیفی
Writing Qualitative Research proposal

31. طرح تحقیق نقشه ای است برای گرد آوری و تحلیل شواهد به نحوی که امکان پاسخ به سوال هایی را که محقق مطرح کرده است، میسر می سازد. طرح یک پژوهش تقریباً تمامی جوانب تحقیق، از جزیی ترین جزئیات گردآوری داده ها تا انتخاب فنون تحلیل داده ها، را در بر می گیرد(راگین-1994) تحقیق کمّی وکیفی دو سنت متضاد و غیر قابل جمع نیستند که نتوان آنها را با یکدیگر تلفیق کرد. تحقیق کیفی درک خاصی از رابطه میان مسئله و روش دارد. تحقیق کمّی فرایندی خطی و تحقیق کیفی فرایندی دورانی دارد.

32. خطی بودن فرایند تحقیق کمّی
در تحقیق کمّی، فرایند مطالعه را می توان به دقت بر اساس توالی مراحل مفهومی روش شناسی و تجربی تنظیم کرد. هر مرحله پس از مرحله دیگر و جدای از آن به اجرا در می آید. محققان پیش از ورود به میدان مطالعه، مدلی از شرایط و روابط می سازند. نقطه شروع تحقیق، دانش نظری برگرفته از آثار و نوشته های منتشر شده یا یافته های تجربی پیشین است. فرضیه ها نیز از همین دانش نظری استخراج شده و پس از عملیاتی شدن آزمون می شوند.

33. نظریه
فرضیات
عملیاتی کردن
نمونه گیری
گردآوری
تفسیر
ارزیابی اعتبار

34. Deductive

36. دورانی بودن فرایند تحقیق کیفی
تحقیق کیفی محقق را وا می دارد درباره کل فرایند تحقیق و تک تک مراحل آن به تأمل و باز اندیشی بپردازد. ارتباط نزدیک میان گرد آوری و تفسیر داده ها از یک سو و از سوی دیگر انتخاب مواد تجربی، برخلاف روش خطی سنتی، این امکان را تحقق می بخشد که سوال زیر را بارها از خود بپرسد بلکه جوابی نیز برای آن فراهم کند:
روش ها، مقولات و نظریه های به کار گرفته شده تا چه حد حق مطلب را درباره افراد مورد بررسی و داده ها ادا می کنند؟

37. مقایسه مقایسه مقایسه گردآوری اطلاعات گردآوری اطلاعات نظریه تفسیر تفسیر
مورد
گردآوری اطلاعات
تفسیر
مورد
نظریه
مفروضات اولیه
نمونه گیری
نمونه گیری
گردآوری اطلاعات
تفسیر
مورد
مقایسه
مقایسه

38. The literature review process

39. درک اولیه از واقعیت های مورد مطالعه به عنوان فهم مقدماتی تلقی می شود که با افزودن اطلاعات جدید و ناسازگار از این درک اولیه فراتر می رویم. این پیش فرضهای اولیه به منزله دیدگاهی به موضوع مورد مطالعه و روایت هایی مقدماتی از فهم موضوعیت می یابند که در طول تحقیق دوباره تدوین می شوند، و مهم تر از همه در طول فرایند تحقیق شرح و بسط می یابند.
غالباً تفکیک فرایند تحقیق در پژوهش کیفی به مراحل مجزا از یکدیگر کار دشواری است.
تحقیق کیفی توان بالقوه واقعی خود را هنگامی آشکار می کند که بخش های مهم فرایند تحقیق به یکدیگر پیوند خورده باشند.

40. Inductive Research

42. Research Design 1
Involves combining the essential elements of investigation into an effective problem-solving sequence.
Guides the investigator in the process of collecting, analyzing, and interpreting of data.
It is a logical model of proof that allows the researcher to draw inferences concerning causal relations among the variables under investigation.

43. Research Design 2
This document convinces the client that the research is needed.
It is a comprehensive compilation of what, why, how, when, where and how much.
Visuals are recommended but not required.
The report is divided into 8 sections

44. مولفه های طرح تحقیق کیفی
مقدمه طرح تحقیق ( اهداف مطالعه، ضرورتها و بیان مسائل)
سوالات پژوهشی
چارچوب نظری پژوهش
رویه های روش شناختی( روش مطالعه، روش انتخاب شرکت کنندگان در مطالعه، شیوه جمع آوری اطلاعات، شیوه تجزیه وتحلیل داده ها)

45. Research Design 3 Four basic questions structure the issue of design:
(1) How will the design connect to the paradigm being used?
That is how will empirical materials be informed by and interact with the paradigm in question?
(2) Who or what will be studied?
(3) What strategies of inquiry will be used?
(4) What methods or research tools will be used for collecting and analyzing empirical materials?

46. 1. Proposal Introduction
Establishes the purpose and importance of the research
Short statement establishes area of concern and arouses interest
States purpose
Provides rationale for study with logical argument and documentation
Written in third person

47. 2. Research Question
Includes the question to which you need answers to develop the client’s campaign
Can be general or specific questions
Include limitations that might hinder the project (budget, subjects)

48. سئوالات پژوهش
یکی از مهمترین مراحل تحقیق کیفی، نحوه صورتبندی سئوالات پژوهش است. باید توجه داشت تنها در ابتدای مطالعه با پرسش های تحقیق مواجه نیستیم، بلکه در طی مراحل تحقیق مرتباً این سئوالات را صورتبندی می کنیم :
به هنگام مفهوم پردازی طرح تحقیق
به هنگام ورود به میدان مطالعه
به هنگام انتخاب نمونه ها
به هنگام گرد آوری داده ها
به هنگام تفسیر

49. صورتبندی سئوال های جزئی تر تحقیق
صورتبندی سئوال کلی
صورتبندی سئوال های جزئی تر تحقیق
صورتبندی مفاهیم حساسیت بر انگیز
انتخاب گروههای تحقیق
انتخاب طرح ها و روش های مناسب
ارزیابی و صورتبندی مجدد سئوالهای جزئی تحقیق
گردآوری داده ها
تحلیل داده ها
تعمیم و ارزیابی تحلیل
صورتبندی یافته ها

50. انواع سوال های تحقیق
سوالاتی که به تشریح وضعیت های ثابت می پردازند شامل سوالاتی که به شرح چگونگی یک وضعیت مشخص و چگونگی دوام آن اقدام می کند.( از چه نوعی)
سوالاتی که فرایندها را تشریح می کنند شامل سوالاتی که به توصیف نحوه تحول و تغییر (علل، فرایندها، پیامدها واستراتژی ها) می پردازد.(چه ساختاری، علل آن، فرایندهای آن، پیامدهای آن)
سوالات مولّد که خط سیر تحقیق را به سمت و سویی سودمند می کشاند وبه فرضیه ها، مقایسه های سودمند، گردآوری انواع خاصی از اطلاعات منجر می شود.

51. 3. Scope Here you discuss the background of the problem to include:
What do we already know?
How does this problem relate to what we already know or do?
Why is this method of investigation better than others?

52. ادبیات تحقیق در تحقیق کیفی از چندین نوع ادبیات تحقیق استفاده می شود:
ادبیات نظری راجع به موضوع تحقیق
ادبیات تجربی راجع به تحقیقات پیشین در حوزه مطالعاتی شما یا حوزه های مشابه
ادبیات روش شناختی درباره نحوه انجام تحقیق
ادبیات نظری و تجربی برای افزودن اطلاعات زمینه ای به داده ها، مقایسه و تعمیم یافته ها

53. ادبیات نظری راجع به موضوع تحقیق
چه اطلاعاتی از پیش درباره این موضوع به طور خاص، و این حوزه به طور عام، وجود دارد؟
در این حوزه از چه نظریه هایی استفاده و بحث شده است؟
چه بحث یا مجادلات نظری یا روش شناختی ای در این حوزه وجود دارد؟
کدام یک از سئوالات همچنان مطرح هستند؟
کدام یک از موضوعات هنوز مطالعه نشده اند؟

54. ادبیات تجربی راجع به تحقیقات پیشین در حوزه مطالعاتی شما یا حوزه های مشابه
ادبیات تجربی عمدتاً آن است که بدانید که دیگران در حوزه مطالعاتی شما چه می کنند، چه مطالعاتی انجام شده، بر چه مو ضوعاتی تمرکز شده، درباره چه موضوعاتی هنوز تحقیق انجام نشده است؟
چه سنن یا مجادلات روش شناختی در این حوزه وجود دارد
آیا نتایج یا یافته های ضد و نقیضی وجود دارند که نقطه شروع تحقیق شما قرار بگیرند؟

55. 4. Procedures
This is a plan for the careful and systematic observation of events that explain the following items.
Identification and description of the target segment and sampling methods
Data gathering techniques and design
Explanation of data analysis
Proposed time schedule

56. 5- درجه استاندارد و کنترل
طرح های تحقیق را به دو دسته باز و بسته تقسیم می کنند
طرح های بسته شامل سوال های محدود و مشخص رویه های گزینش از پیش تعیین شده می باشند
طرح های باز عبارت است از تعریف اجمالی مفاهیم و استفاده اندک از رویه های رزش شناختی معین در ابتدای تحقیق

57. 6-اهداف تعمیم
در پژوهش کیفی تمایزی بین تعمیم عددی و نظری وجود دارد. تعمیم عددی قصد دارد از موردهای مورد مطالعه نتایجی درباره یک جمعیت مشخص به دست آورد که مورد توجه نیست در تعمیم نظری تعداد افراد یا موقعیت ها کمتر مورد توجه قرار می گیرد. برای افزایش قدرت تعمیم نظری استفاده از روش های مختلف مطالعه راه گشاست تا به ارائه تحلیل مبسوط تر از تمامی ابعاد ممکن دست یافت.

58. 7. Budget
Itemize costs that will be incurred, including but not limited to:
Remuneration for subjects
Cost of professional data collectors
Cost of outside research company if used
Equipment or facilities costs

59. 8. Reference Sections
6. Present the cull citations for any data or quotations cited in the introduction or scope sections

60. کار گروهی یک مطالعه کیفی انتخاب کنید. پرسش راهنمای تحقیق را مشخص کنید.
این پرسش تحقیقی را ارزیابی کنید آیا واضح و خوب صورتبندی شده است.
پرسش های تحقیقی مختلفی برای آن تدوین کنید.
به دنبال پاسخ برای کدامیک از پرسشها هستید.

62. روشهای نمونه گیری در مطالعات کیفی
نمونه گیری در مطالعات کیفی با نمونه گیری در مطالعات کمّی تفاوت دارد. در پژوهش کمّی نمونه مورد مطالعه با این قصد که معرف جامعه باشد انتخاب می شود . ولی در تحقیقات کیفی صرفاً به نمونه که خود یک مورد خاص است توجه می شود. در تحقیقات کمّی به افراد نمونه آزمودنی گفته می شود ولی در تحقیقات کیفی از واژه مورد استفاده می شود.

63. نمونه گیری هدفمند Purposeful sampling
پاتون اصطلاح نمونه گیری هدفمند یا از روی قصد را برای توصیف نوعی از نمونه گیری به کار می برد که در آن مواردی که از لحاظ هدفهای تحقیق کیفی اطلاعات غنی در بر، دارند، انتخاب می شوند. وی پانزده روش نمونه گیری مشخص می نماید که عبارتند از: (بورگ و گال- 1383)
Keshtiaray-Islamic Azad University Khorasgan Branch

64. 1- نمونه گیری هدفمند طبقه ای Stratified Purpose Sampling
نمونه گیری هدفمند طبقه ای چندین مورد ازهریک از انواع تغییرات مشخص شده را (مثلاً متوسط، بالاتر از متوسط و...) با توجه به پدیده مورد مطالعه را در بر می گیرد. با در نظر گرفتن چندین مورد از هر نوع پژوهشگر می تواند ویژگیهای هر نوع و همچنین پراکندگی موجود در آنها را مورد شناسایی قرار دهد.

65. 2-نمونه گیری متجانس(همگن) Homogeneous Sampling
هدف این راهبرد انتخاب یک نمونه از موارد مشابه است (افرادی که دارای ویژگیهای مشابه هستند) تا از این طریق گروهی که نمونه معرف آن می باشد به صورت عمیق مورد تحقیق قرار گیرد.مثلاً پژوهشگری به تحقیق دربرنامه های آماده سازی برای ورود به دبیرستان علاقمند است. در صورتی که این برنامه ها در مورد تمام دانش آموزان یکسان اجرا شده باشد یک گروه از دانش آموزان را انتخاب می کنند.

66. 3- نمونه گیری تغییرات بیشینه(ناهمگن)یا با حداکثر نوسان Maximum Variation Sampling
این نمونه گیری مستلزم انتخاب مواردی است که از لحاظ عمده ای با یکدیگر تفاوت دارند و دامنه تغییرات پدیده مورد تحقیق را نشان می دهد.مثلاً بررسی تجارب پزشکان، پرستاران و ... در مورد مراقبت از بیماران مبتلا به آلزایمر

67. 4-نمونه گیری زنجیره ای Chain Sampling
این نمونه گیری که به آن گلوله برفی هم می گویند. مستلزم مشورت با افراد مطلع است تا آنها موارد مناسب تحقیق را معرفی کنند

68. 5-نمونه گیری ملاک محور Criterion Sampling
این نمونه گیری مستلزم انتخاب افرادی است که ملاک مهمی را بر آورده می سازند. وشامل نمونه گیری موارد استثنایی، موارد مطلوب و موارد عادی می شود.

69. 5-1 نمونه گیری مورد استثنایی یا کرانه ای یا گزینش عامدانه موارد افراطی یا نا بهنجار Extreme Sampling
این نمونه گیری شامل مواردی است که پدیده مورد مطالعه را به صورت غیر معمول یا خاص در خود دارد. یافته های تحقیق روی موارد خاص یا کرانه ای می تواند زمینه فهم موارد معمولی را فراهم سازد. مثل چگونگی توجه معلمان به مشکلات دانش آموزان در فرایند تدریس و رابطه آن با قدرت معلمان، موارد شامل معلمانی هستند که ویژگیهای شخصیتی خاصی در برقراری ارتباط با دانش آموزان دارند.(بورگ و گال)گزینش عامدانه موارد افراطی یا نا بهنجار مثل مطالعه یک برنامه اصلاحی و انتخاب موارد موفق یا ناموفق(پاتون)

70. 5-2 نمونه گیری موارد مطلوب یا بر اساس شدت Intensity Case Sampling
این نمونه گیری شامل انتخاب موارد ی است که پدیده مورد مطالعه را به میزان فراوان ولی نه به گونه ای استثنایی نشان می دهند. برای مثال بررسی ویژگیهای اساتید پژوهشگر

71. 6-3 نمونه گیری موارد عادی یا تیپیک Typical case Sampling
این نوع نمونه گیری شامل انتخاب موارد عادی و معمولی است. این نمونه گیری در مواردی که قصد ارزیابی برنامه جدیدی را که برای اکثریت افرادی که برنامه برای خدمت به آنها تهیه شده است انجام می گیرد

72. 6-نمونه گیری موارد بحرانی یا حاد Critical Case Sampling
مستلزم انتخاب یک واحد مطالعه است. که روابط مورد مطالعه در آنها از وضوح بیشتری برخوردار هستند. این انتخاب زمینه آزمون قطعی یک نظریه، برنامه یا پدیده های دیگر را فراهم می سازد. پاتون تحقیق گالیه در مورد وزن یک شیء و میزان سرعت آن را بیان می کند. و یا آنهایی که برای بررسی موفقیت برنامه مورد ارزیابی اهمیت ویژه ای دارند.(متخصصان در میدان)

73. حجم نمونه در تحقیقات کیفی
پاتون معتقد است که انتخاب حجم مناسب نمونه، مستلزم معامله ای پایاپای بین گستردگی تحقیق وعمق آن است. او بیان می کند که شیوه ایدئال نمونه گیری این است که تا رسیدن به مورد زائد( موردی که پس از آن اطلاعات جدیدی به دست نمی آید) به انتخاب ادامه دهیم.( بورگ و گال – 1383)
در تحقیقات کیفی حجم نمونه به سوال تحقیق، زمان، تعداد محققین و روش تحقیق بستگی دارد.

75. In-depth interview
گفت و شنودی بین مصاحبه گر و مطلع با هدف دستیابی به اطلاعات معین.
مصاحبه های غیر ساختار یافتهunstructuned
Interviews و مصاحبه های نیمه ساختار یافته (Semi-structured) برای مطالعات کیفی وتفسیری مورد استفاده قرار می گیرند.
- در جستجوی اطلاعات ازفرد یا افراد
- گفتگوی دو طرفه
- سؤالات باز

76. شروط انجام مصاحبه 1- اطلاعات مورد درخواست باید در دسترس پاسخگو باشد
2- فهم و درک سوال از سوی پاسخگو (چه اطلاعاتی نیاز دارد؟ چگونه جواب کامل بدهد؟ جواب خود را کی تقویت کند؟ و ... )
3- انگیزه لازم برای پاسخگوئی

77. Always….
Listen more than talk

78. مصاحبه يك هنر است همچنان كه يك مهارت نيز هست، بيش از هر تكنيك ديگر ، نيازمند گوش دادن است.
گوش دادني فعال به مصاحبه شونده مي گويد ، دنبال كردن آن و حفظ روند گفتگو را.
مصاحبه بسيار شبيه يك رودخانه پرپيچ و خم است و كمتر به بازي تنيس شبيه است.

79. In-depth interview Range from fixed to free Structured ساختار یافته
Semi-Structured نیمه ساختار یافته
Unstructured ساختار یافته
Number
One to one
Group interviews

80. In-depth interview یادگیری انجام مصاحبه
--- مهارت انجام مصاحبه داده های کیفی تر
--- زمان انجام مصاحبه
--- زمان تشویق مشارکت کنندگان به ادامه مصاحبه
--- تغییر بحث به موضوعات دیگر
--- تاثیر مصاحبه گربرمصاحبه شونده (چگونه او می شنود، چگونه او را ملاقات كند، او را تشویق کند و چگونه انقطاع ایجاد کند، موضوع را چگونه عوض کند، چگونه عنوان را آغاز و پاسخها را به انتها برساند)

81. ایجاد یک محیط مثبت برای یک مصاحبه
محیط گرم و مناسب برای گفتگو
وسایل ضبط (صوت یا تصویر) باید در مکان مناسب بطوریکه برای انجام مصاحبه مزاحمت ایجاد نکنند قرار گیرند
کیفیت مناسب ضبط برای پیاده سازی

82. انجام یک مصاحبه موثر
تعیین و بررسی مشکلات حین مصاحبه قبل از انجام مصاحبه
برگزاری یک جلسه عملی مصاحبه
محقق قدرت آنرا دارد تا دستور جلسه مصاحبه را سازماندهي كند.
مشارکت کنندگان هم قدرت آنرا دارند تا سطح پاسخهایی که ارائه می دهند را معین نمایند
مصاحبه شوندگان باید قادر باشند با آزادی عمل از تجاربشان صحبت نمایند
تشویق مصاحبه گر به ادامه ( تکان دادن سر ، بله و...)
مصاحبه شونده باید احساس کند صحبت‌هایش مورد توجه وعلاقه مصاحبه کننده است.
کمک به مصاحبه شونده تا ابعاد بیشتری از موضوع را بشکافند
سوالات را در سطح فهم مصاحبه شونده بیان کنید.

83. ده توصیه برای مصاحبه موثر
هرگز مصاحبه را سرد وبی روح آغاز نکنید
اهداف را بخاطر داشته باشید
حالت طبیعی ومعمولی داشته باشید
گوش دادن هوشیارانه خود را به مصاحبه‌شونده نشان دهید
در مورد وضعیت ظاهریتان فکر کنید
مصاحبه را در یک محیط مناسب وآرام انجام دهيد
از پاسخهای یک کلمه‌ای راضی نباشید
محترمانه عمل کنید
مصاحبه کن، مصاحبه کن وبیشتر مصاحبه‌کن
صمیمانه باشید و از آنان وسپاسگزاري كنيد،

84. مشکلاتی پیرامون مصاحبه
«انقطاع ها» يا مزاحت‌ها مانند زنگ تلفن،
ترس پاسخ دهنده به جهت ضبط مصاحبه،
عدم توانایی مصاحبه گردر برقراري ارتباط،
مطول گویی پاسخ دهندگان و میل به انحراف از موضوع
درشتاب وعجله بودن مصاحبه شونده بر کیفیت داده ها موثر است
مصاحبه ها نباید با تحت فشار قرار دادن وتهدید نمودن مصاحبه شونده همراه باشد
ازویژگیهای شخصیتی فرد مورد مصاحبه (سن، قومیت، جنس، زمینه حرفه ای وتخصصی، سطح تحصیلات، پایگاه اجتماعی).
تأثیرداده های مصاحبه از عوانل دیگر (مانند دقت در شنیدن، لکنت زبان ، خستگی، درد، ضعف حافظه، بی توجهی، حالت عاطفی ومشکلات زبان )

85. در حين مصاحبه
سعي كنيد سوالاتي را مطرح كنيد كه طرف مقابل را به صحبت كردن واداريد نه سكوت.
سعي كنيد از پرسيدن سوالاتي كه به آساني و با استفاده از بله يا خير جواب مي شنويد پرهيز كنيد.
از سوالات دو جوابي كه غالبا مصاحبه شونده را براي جواب دادن يك جواب خاص هدايت مي كند بپرهيزيد (آيا موافق نيستيدكه...).
در مورد استفاده از سوالاتي كه با چرا؟ آغاز مي شوند ، محتاط باشيد ، مردم معمولا نمي دانند چرا بعضي از كارها را انجام مي دهند.
در يك مصاحبه عميق بايد در جا فكر كنيد ، شما بايد پيشگام در باشيد و مصاحبه را لحظه به لحظه تعقيب كنيد ، نبايد مصاحبه را به بن بست بكشانيد. سوالاتي مانند چه اتفاقي افتاد؟ شما كجا بوديد؟ چگونه اتفاق افتاد و.... را فراموش نكنيد.

86. بعضي مواقع مردم براي جمع و جور كردن افكار خود نياز به زمان دارند، در كلام آنها اختلال ايجاد نكنيد.
يك مصاحبه آرام اطلاعات بيشتري نسبت به يك مصاحبه تند و سريع در اختيار شما قرار مي دهد.
همه ارتباطات بصورت شفاهي نيست بلكه مصاحبه گر بدنبال ساختار زبان نيز هست.

87. بعد از مصاحبه
برخي يادداشت برداري و نوشتن را بعد از مصاحبه توصيه مي كنند.
در اولين فرصت بازنويسي كنيد. (هر ساعت مصاحبه 3 تا 4 ساعت نياز دارد و هر مصاحبه بين 10 تا 20 صفحه مطلب در بر مي گيرد.)
مصاحبه را با يادداشتها و حركات بدني مصاحبه شونده تكميل كنيد.
سعي نكنيد زبان محاوره اي را به به زبان نوشتاري تبديل كنيد

88. Steps in In-depth interview
Plan
Prepare interview schedule and recording system
Pilot
Modify
Interview
Analyse

89. Plan Access and representation دستیابی و معرف بودن نمونه
Identify and familiarize with language and cultural issues آشنائی با زبان و مسائل فرهنگی
Consider presentation of yourself چطور خود را معرفی کنید؟
Decide of the length of interview طول مدت مصاحبه
Ensure making your appointments حتماٌ سر قرار حاضر شوید

90. Prepare Questions or themes سؤالات/تم ها
Are questions confusing, insulting, leading or problematic? سؤالات مناسب
Logical order of questions/themes ترتیب سؤالات
Prepare probes and pamphelets/instruction during interview آماده سازی راهنماها؛ کاوش ها
Recording method روش ثبت داده ها

91. Pilot Pilot interview مصاحبه Pilot translator مترجم
Pilot recording ثبت
Pilot transcription پیاده سازی

92. Modify
Modify questions or method اصلاح و بهبود سؤالات و روشها

93. Interview Be on time سر وقت Check equipments before چک وسایل
Establish rapport, introduce study and ethics ایجاد اعتماد؛ معرفی مطالعه و
Ease into interview چقدر حقوق میگیری؟؟؟
Keep on track but explore new ideas راهنمای مصاحبه را رعایت کنید ولی پذیرای ایده های جدید باشید

94. تمرین عملی
با همکاری گروه موضوعی را بعنوان تحقیق انتخاب و با توجه به اهداف سوالهای یک مصاحبه نیمه ساختار یافته را تنظیم و تدوین نمائید.

95. معیارهای کیفیت در تحقیق کیفی
یکی از انتقادهایی که غالباً مطرح می شود این است که تفسیر و نتایج تحقیق کیفی تنها زمانی برای خواننده شفاف و قابل فهم می شوند که با نقل قولهای روشنگر از مصاحبه ها یا پروتکل های مشاهده همراه باشد. البته برخی پژوهشگران معتقد هستند که ما معمولاً عبارتهایی را نقل می کنیم که تصور می کنیم صفات روزمره و ویژگی های جهان روزمره تحت مطالعه را نشان می دهند.

96. ارزیابی تحقیق کیفی اساساً چهار موضوع مورد بررسی قرارمی گیرند:
چه معیارهایی باید برای ارزیابی روش و نتایج تحقیق کیفی به شکل مناسب به کار گرفته شوند؟
هر بار تا چه حد می توان نتایج را تعمیم داد و چگونه می توان تعمیم پذیری داده ها را تضمین کرد؟
آیا روش دیگری برای پاسخ به پرسش کیفیت در تحقیق کیفی به شکل بهتر وجود دارد؟
نحوه اجرای تحقیق کیفی و داده های آن را چگونه گزارش می کنید؟

97. پایایی بر اساس رویه تحقیق
پایایی به عنوان معیاری جهت ارزیابی تحقیق کیفی از پیش زمینه یک نظریه خاص در خصوص مطالعه موضوع مورد نظر و نحوه استفاده از روش های مختلف کسب می شود. معیار پایایی در قابلیت کنترل، قابلیت اعتماد به داده ها و روش اجرای تحقیق و با توجه به خاص بودن هر یک از روشهای تحقیق کیفی مجدداً فرمول بندی می شوند. که شامل:
پایایی داده های حاصل از مشاهده
پایایی داده های حاصل از مصاحبه

98. پایایی داده های حاصل از مشاهده(1)
استفاده از چندین مشاهده گر جهت یکپارچه سازی یادداشت ها
تفسیرهای خلاصه شده در یک کلمه، جمله، نقل قولی از یک گفت و گو و...
شرح مفصل تری از برداشت های مربوط به مصاحبه ها و تماسهای میدانی
یاداشت های روزانه از کار میدانی مثل خاطرات حاوی تجربیات، ایده ها، ترس ها، اشتباهات، پیشرفت ها و مشکلاتی که در حین کار ایجاد شده است.

99. پایایی داده های حاصل از مشاهده(2)
برخی از یاد داشتها حاوی تحلیل و تفسیرها که بلافاصله پس از تماس میدانی آغاز و تا پایان مطالعه ادامه پیدا می کند.
استفاده از قراردادهایی برای یادداشت برداری
آموزش مشاهده گران پیش از ورود به میدان و ارزیابی منظم عمل مشاهده
تفکیک برداشتهای فرد مشاهده شده از برداشتهای مشاهده گر

100. پایایی داده های حاصل از مصاحبه
آموزش مصاحبه گران و استفاده از راهنمای مصاحبه یا پرسش های مولّد در مصاحبه های آزمایشی یا پس از اولین مصاحبه
آموزش و تبادل نظر درباره شیوه اجرای تفسیر و روش کدگذاری، به هنگام تفسیر داده ها
تکوین داده ها باید به نحوی تحلیل شود که بتوان مشخص کرد کدام گزاره متعلق به فرد مورد مطالعه است و کدامیک تفسیر محقق است.
روش کار در میدان به هنگام مصاحبه باید از طریق آموزش یا کنترل مجدد تحلیل شود. تا امکان مقایسه یافته های مصاحبه گران مختلف فراهم شود.
هرچه فرایند تحقیق به منزله یک کل با جزئیات بیشتری ثبت شود، پایایی کل فرا یند بهتر است.

101. اعتبار بر اساس رویه تحقیق
در بحث اعتبار، پرسش اصلی آن است که محققان همان چیزی را می بینند که تصور می کنند که می بینند. تا چه میزان ساخته های محقق بر ساخته های افراد مورد مطالعه متکی است. اساساً سه نوع خطا ممکن است بوجود آید:
قائل شدن به رابطه ای که در اصل وجود ندارد( خطای نوع اول)
انکار به رابطه ای که در اصل وجود دارد( خطای نوع دوم)
طرح پرسش های غلط ( خطای نوع سوم)
معیارهای اعتبار پژوهش کیفی عبارتند از:

102. در تحقیقات کیفی اعتبار مبتنی است بر روائی ابزار ، تعمیم پذیری داده ها و عینی بودن داده ها
اعتماد پذیری trustworthiness))
باورپذبری ((credibility
اطمینان پذیری (dependability)،
انتقال پذیریtransferability))
تصدیق پذیری (confirmability)

103. باورپذیری ((credibility
حضور طولانی مدت در میدان و مشاهده مداوم،
چند بعدی کردن روش
مناسب بودن مبنای داوری تفسیرها و ارزیابی آنها
کنترل توسط اعضا (ارزیابی اعتبار به روش ارتباطی داده هاو تفسیر توسط اعضا میدان مورد مطالعه)
تحلیل موارد منفی یا تحليل افراد بيرون از محدوده (outlier)

104. رویکرد سه سوسازی شناختی یاچند بعدی کردن روش
فرايند استفاده از چندين روش گردآوري داده ها، منابع اطلاعاتي، تحليل گران يا تئوريهايي كه روايي يافته هاي مطالعه را بررسي كند.
تري انگوليشن به حذف مواردی كه در نتيجه تكيه كردن مطلق بر يك روش از جمع آوري داده ها يا يك منبع از اطلاعات يا تنها يك تحليل گر يا يك تئوري بوجود مي آيند كمك مي كند.

105. Triangulation

106. بررسي اعضاي تحقيق checking
روند وا داشتن مشاركت كنندگان در تحقيق كه گزارش محقق را از نظر صحت و كامل بودن مطالعه و بررسي كنند
خواندن گزارش موجب مي گردد كه مشاركت كنندگان حقايق تازه اي به خاطرآورند يا درك جديدي از موقعيت بدست آورند
تحليل افراد بيرون از محدوده
يك فرد خارج از محدوده فرد يا موقعيتي است كه درگیر تحقیق نیست تا نقاط کور تحقیق مشخص شود

107. مناسب بودن مبنای داوری ، تفسیر و ارزیابی داده ها
مشاهده طولاني مدت
جمع آوري داده ها در طي مدتي طولاني و همچنين انجام مشاهدات مکرر بر روي پديده مي تواند پايايي يافته هاي تحقيق را افزايش دهد
مناسب بودن مبنای داوری ، تفسیر و ارزیابی داده ها
ميزان پايايي فرايند کد بندي

108. اطمینان پذیری بر پایه رویه تحقیق
منبع و روش ثبت داده هاي خام
حاصل تحليل و كم كردن داده ها و نتايج سنتز از طريق خلاصه کردن، یاداشتهای نظری و...
حاصل باز سازي و سنتز داده ها براساس ساختار تدوين شده، مقوله های بکار گرفته شده
ياد داشتهاي فرایند(یاداشت های روش شناسی و تصمیمات مربوط به آن
مواد مربوط به تمايلات و مقاصد(مفاهیم تحقیق، یادداشتهای شخصی و انتظارات و توقعات شرکت کنندگان)
اطلاعات مربوط به ساخت ابزارها شامل نسخه های آزمایشی و طرحهای مقدماتی

109. اطمینان پذیری (dependability)
اطمینان پذیری طی فرآیند حسابرسی بر اساس همان روش حسابرسی در امور مالی آزمون می شود که شامل اطمینان از رویه اجرای تحقیق می باشد:
آیا یافته ها متکی و مبتنی بر داده ها هستند ( نمونه گیری مناسب، آیا به داده ها به شکل مناسب وزن داده اند)
ایا استنباطها منطقی اند( آیا استراتژی های تحلیلی در بکار کرفته شده است)
آیا ساختار مقولات مناسب است؟
ایا برای تصمیم های اتخاذ شده و تغییر جهت های روش شناختی توجیهی وجود دارد؟ ایا پیوندی میان روش نمونه گیری و سئوالاتی که بر اساس آنها کار می کنید وجود دارد؟)
میزان سوگیری محقق چقدراست؟
چه استراتژی هائی برای افزایش باور پذیری بکار گرفته شده اند (خواننده ثانوی، بازخورد منابع اطلاعاتی محقق، بررسی توسط همکاران، صرف زمان کافی در میدان).

110. Is the research confirmable?
تا چه حد داده ها و تحلیل ها از نظر پاسخ گویان درست هستند؟
Is the research transferable?
تا چه حد نتایج یا متد قابل انتقال و اجرا در محیط متفاوتی هستند