1. Operativni sistemi

2. Razvoj Prvi kompjuteri nisu imali operativne sisteme
Osobe zadužene za učitavanje i izvršavanje programa (operateri) su zamenjene programima koji su izvršavali njihove dužnosti, pa je tako nastao naziv operativni sistemi

3. Definicija
Operativni sistem čine svi programi koji su korisniku neophodni da bi upravljao računarskim sistemom i pokretao korisničke (aplikativne) programe
Tačna granica između toga šta pripada operativnom sistemu, a šta korisničkim programima nije jasno definisana i često se mnogi korisnički programi isporučuju kao deo operativnog sistema

4. Delovi operativnog sistema
Kernel
Biblioteke funkcija
Osnovni programi za manipulaciju fajlovima i konfigurisanje sistema
Kernel je osnova svakog opertivnog sistema jer omogućava komunikaciju sa računarskim hardverom

5. Kernel Kernel predstavlja najniži nivo operativnog sistema
Učitava se pri uključivanju računara pre svih ostalih programa
U osnovne uloge kernela spadaju:
Upravljanje memorijom
Pristup diskovima
Regulisanje prioriteta pri izvršavanju programa
Pristup raznim hardverskim uređajima

6. Podela računara
Personalni računari (IBM PC kompatibilni, Apple Macintosh)
Veliki računarski sistemi (Mainframes)
Klasteri računara (više manjih računara povezanih u isti sistem)
Uređaji sa ugrađenim računarskim sistemom (mobilni telefoni, bankomati, PDA uređaji i sl.)

7. Operativni sistemi koji su danas u upotrebi
IBM PC kompatibilni računari:
Familija Windows operativnih sistema
Unix bazirani opertivni sistemi (Linux, BSD)
Apple Macintosh računari
Mac OS X
Preostali računarski sistemi uglavnom imaju specijalizovane operativne sisteme, mada se ponekad koriste i neke verzije Unix-a

8. Familija Microsoft Windows operativnih sistema
MS DOS bazirani (Dos, Windows 3.x, Windows 95, Windows 98, Windows ME)
Windows NT bazirani (Windows NT 3.x i 4.0, Windows 2000, Windows XP, Windows 2003, Windows 7, Windows 8.1, Windows 10)
Windows CE
Personalni računari danas u skoro 90% slučajeva imaju instaliran neki od Windows operativnih sistema

9. Unix bazirani operativni sistemi
Zauzimaju nešto manje od 10% zastupljenih operativnih sistema
Najviše su zastupljene besplatne varijante:
FreeBSD
Linux (u raznim distribucijama, Red Hat, Suse, CentOS, Debian, Knoppix, ...)

10. Prednosti Windows-a nad Linux-om
Dobra kompatibilnost starijih programa sa novijim verzijama Windows-a, a i novijih programa sa starijim verzijama operativnog sistema (kod Linux-a to često nije slučaj)
Jednostavniji je za korišćenje i održavanje
Standardizovana razmena podataka između raznih korisničkih programa

11. Prednosti Linux-a nad Windows-om
Bolji i brži rad sa mrežnim aplikacijama (npr. kao web server, ftp server i sl.)
Besplatna nabavka operativnog sistema (što ne podrazumeva i besplatno održavanje)
Veći stepen bezbednosti

12. Linux je kao i svi unix bazirani operativni sistemi od samog koncepta realizovan kao višekorisničko okruženje, dok je Windows u početku bio orijentisan na pojedinačnog korisnika, a višekorisničko okruženje je došlo kao nadogradnja
Linux nudi otvoren izvorni kod (javno dostupan), dok je kod Windows-a nedostupan