1. BUKU TEKS MIB M.S 8-16 NO MORE SPOON FEEDING HIGHLIGHT MAIN POINT AND MAKE A QUICK SHORT NOTE (NOTA RINGKAS ) ON YOUR TEXTBOOK BUAT CATATAN DALAM BUKU TEKS BAGI EXTRA/ADDITIONAL INFO DARI CIKGU

2. UNIT 1.1 MENGENAL KATA GANTI NAMA DALAM MASYARAKAT BRUNEI
Bahasa Pengganti Diri (Bahasa Dalam/Bahasa Istana)
Apa itu Bahasa Istana/ Bahasa Dalam?
Bahasa Dalam disebut juga sebagai Bahasa Istana.
Digunakan sebagai bahasa perhubungan antara rakyat dengan raja atau kerabat diraja dan orang-orang yang disampiri gelaran.
Bahasa sopan (kata sapaan) - KESANTUNAN
Adab (courtesy)
-tatatertib (order)

3. Bertutur atau berhubung dengan seseorang terutama kepada kerabat diraja hendaklah penuh tertib (in order) dan bersopan santun (polite/manner/courtesy) terutama di dalam majlis beradat istiadat (audience /habitual ceremony ceremonial). (don’t being rude)

4. KATA SAPAAN YANG SOPAN (POLITENESS/KESANTUNAN)

7. M.S 8-13 TERASUL RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
SULTAN DAN RAJA ISTERI IAITU GELARAN KEBAWAH DULI YANG MAHA MULIA PADUKA SERI BAGINDA
HAMBA KEBAWAH DULI TUAN PATIK

8. TERASUL
RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
PENGIRAN MUDA MAHKOTA (CROWN PRINCE)
PENGIRAN PERDANA WAZIR
WAZIR-WAZIR
IAITU GELARAN DULI YANG TERAMAT MULIA PADUKA SERI
DULI TUAN PERAMBA / TUAN PERAMBA

9. TERASUL
RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
PUTERA-PUTERA SULTAN (PRINCE) IAITU GELARAN YANG TERAMAT MULIA PADUKA SERI DULI
HAMBA DULI TUANKU

10. TERASUL
RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
PUTERI-PUTERI SULTAN (PRINCESS) IAITU GELARAN YANG TERAMAT MULIA PADUKA SERI
Tuan Peramba/Tuan
Kaola

11. TERASUL
RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
PERDANA WAZIR DAN WAZIR-WAZIR (BUKAN PUTERA-PUTERA YANG GAHARA)
IAITU GELARAN YANG TERAMAT MULIA SERI PADUKA
HAMBA TUANKU
CHETERIA-CHETERIA IAITU GELARAN YANG AMAT MULIA
ANAK-ANAK SULTAN YANG TIDAK GAHARA (ANAK ANGKAT)
TUAN PERAMBA/PENGIRAN

12. TERASUL (SAMBUNGAN)
RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
c) ANAKANDA-ANAKANDA DULI PENGIRAN PERDANA WAZIR DAN DULI-DULI WAZIR YANG TERDIRI DARIPADA PUTERA-PUTERA SULTAN YANG GAHARA
IAITU GELARAN YANG AMAT MULIA PENGIRAN MUDA (LELAKI)
YANG AMAT MULIA PENGIRAN ANAK (PEREMPUAN)
TUAN PERAMBA/ PENGIRAN

13. TERASUL
RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
CUCUNDA-CUCUNDA SULTAN YANG TIDAK GAHARA (ANAK KEPADA PUTERA SULTAN YANG GAHARA)
CUCUNDA-CUCUNDA SULTAN YANG GAHARA (ANAK KEPADA PUTERI SULTAN YANG GAHARA)
ANAK-ANAK WAZIR YANG GAHARA (ANAK KEPADA WAZIR-WAZIR YANG BUKAN PUTERA SULTAN YANG GAHARA)
IAITU GELARAN YANG AMAT MULIA PENGIRAN ANAK
KAOLA/ TUAN
PERAMBA/
PENGIRAN

14. TERASUL (SAMBUNGAN)
RAKYAT BIASA KETIKA MENGADAP HARUS BERKATA
D) CUCU-CUCU SULTAN YANG GAHARA (ANAK KEPADA ANAKANDA SULTAN YANG TIDAK GAHARA)
IAITU GELARAN YANG MULIA PENGIRAN ANAK
E) ANAK-ANAK WAZIR YANG GAHARA (WAZIR YANG BUKAN ANAKANDA SULTAN AKAN TETAPI ISTERI WAZIR ITU ADALAH SEORANG PENGIRAN ANAK
PERAMBA/KAOLA

15. B)PANGGILAN PANGKAT KEKELUARGAAN
Setiap orang ada keluarga
Keluarga ini termasuklah nenek (grandparents), bapa (father), ibu (mother), adik beradik (siblings), bapa saudara atau ibu saudara sebelah bapa (uncle and auntie beside father), bapa saudara dan emak saudara sebelah ibu. (aunt and uncle beside mother)

16. Jika hendak memanggil mereka, harus gunakan ganti nama khusus
Penggunaan ganti nama bertujuan membezakan pangkat dan status, usia, umur antara satu sama lain.
Terdapat juga panggilan/kata sapaan kepada orang-orang tertentu

17. -bagi orang Melayu Brunei (Malay Brunei People) terdapat panggilan/ kata sapaan yang menjadi adat dan kebiasaan ketika memanggil seseorang. -memanggil seseorang menggunakan ganti nama adalah cara yang hormat (respect) dan sifat terpuji (good attitude) serta disanjung tinggi. Contohnya:-

18. PANGGILAN DIGUNAKAN ORANG MELAYU BRUNEI
KATA SAPAAN BAGI KELUARGA ORANG MELAYU BRUNEI (MALAY BRUNEI FAMILY) - M.S 14
PANGKAT/STATUS BAGI:
PANGGILAN DIGUNAKAN ORANG MELAYU BRUNEI
BAPA DAN IBU (GRANDPARENTS) KEPADA BAPA DAN IBU KAMU (PARENT)
NENEK (NINI)
AYAH (FATHER/DAD/DADDY)
BAPA/AYAH/BABAH
IBU (MOTHER/MOM/MUMMY)
MAMA ATAU BABU
ANAK LELAKI (SON)
SIAWANG
ANAK PEREMPUAN (DAUGHTER)
SIDAYANG
ADIK BERADIK (SIBLINGS)
ABANG (BRO), KAKAK (SISTER), ADIK (BROTHER)

19. PANGKAT/STATUS BAG:
PANGGILAN DIGUNAKAN ORANG MELAYU BRUNEI
KAUM LELAKI
AWANG
KAUM PEREMPUAN
DAYANG
LELAKI YANG SUDAH MENUNAIKAN FARDHU HAJI
HAJI/TUAN HAJI
PEREMPUAN YANG SUDAH MENUNAIKAN FARDHU HAJI
HAJAH/PUAN HAJAH
PENGIRAN LELAKI DAN PEREMPUAN YANG SUDAH BERKAHWIN
PENGIRAN
ANAK LELAKI KEPADA PENGIRAN
AWANGKU
ANAK PEREMPUAN KEPADA PENGIRAN
DAYANGKU

20. PANGKAT/STATUS BAG:
PANGGILAN DIGUNAKAN ORANG MELAYU BRUNEI
ORANG YANG BERTUGAS SEBAGAI GURU ATAU PENDIDIK
CIKGU (TEACHER)
ORANG YANG BERTUGAS MENJADI IMAM DI MASJID
IMAM
ORANG YANG BERTUGAS SEBAGAI TUKANG AZAN
BILAL
ADIK-BERADIK BAPA ATAU IBU (AUNT & UNCLE)
1.TUA (ELDEST/SULUNG)
2.TANGAH (SECOND/MIDDLE)
3. IRING (THIRD)
4.AMIT (FOURTH)
5.UDA (2ND YOUNGEST)
6. BUNGSU (YOUNGEST/LAST)
MEREKA YANG DIKURNIAKAN BINTANG KEBESARAN DARJAH PERTAMA DAN KEDUA
DATO SERI PADUKA
DATO SERI SETIA
DATO PADUKA
(MENGIKUT BINTANG YANG DIKURNIAKAN)

21. INFO ILMU (M.S 15-16)
NBD terkenal sebagai sebuah negara yang beradat istiadat (habitual culture) – masih kekal mempertahankan sistem pemerintahan beraja (monarchy system) yang telah diwarisi sejak pemerintahan Sultan Brunei yang pertama (Sultan Muhammad Shah)
Maka, terdapat dua bahasa yang digunakan oleh masyarakat di NBD untuk berkomunikasi iaitu BAHASA DALAM dan BAHASA RASMI

22. A) BAHASA DALAM
Bahasa yang digunakan dalam majlis adat beristiadat negara.
Dihadiri oleh KDYMM Paduka
Seri Baginda Sultan dan Yang Di-
Pertuan atau wakil baginda,
Keluarga dan kerabat diraja,
pembesar negara,
Duta-duta.

23. KETIKA MAJLIS RASMI
DITUJUKAN KEPADA:
RAKYAT BIASA MEMANGGIL SEBAGAI
BAHASA DALAM KETIKA MAJLIS RASMI
KDYMM PADUKA SERI BAGINDA SULTAN DAN YANG DI-PERTUAN
HAMBA KEBAWAH DULI TUAN PATIK
KEHADAPAN MAJLIS KEBAWAH DULI TUAN PATIK
PENGIRAN-PENGIRAN BERGELAR DAN PENGIRAN-PENGIRAN BIASA
PERAMBA (BAGI LELAKI)
KAOLA (BAGI PEREMPUAN)
YANG AMAT MULIA BAGI PENGIRAN BERGELAR
PENGIRAN BAGI YANG TIDAK DIKURNIAKAN GELARAN
ORANG-ORANG BIASA YANG DIKURNIAKAN GELARAN MANTERI BERCIRI
KAOLA
YANG DIMULIAKAN
PEHIN ATAU PEHIN
ORANG-ORANG BIASA YANG DIKURNIAKAN GELARAN MANTERI TIDAK BERCIRI
PATEH, DAMONG, PERWIRA, HULUBALANG, MUDIM, PANGARAH, ORANG KAYA dll

24. SUBJEK MIB ADALAH BERPENGANTAR BAHASA MELAYU
INISIATIF: GUNAKAN KAMUS DWIBAHASA UNTUK MENCARI PERKATAAN YANG KAMU TIDAK TAHU

25. MIB IS MALAY MEDIUM LANGUAGE UNDERSTAND MALAY LANGUAGE
CHANGE YOUR MIND SET THAT MALAY LANGUAGE IS NOT SO IMPORTANT TO LEARN TAKE INITIATIVE: BY USING BILINGUAL DICTIONARY (KAMUS DWIBAHASA – ENGLISH TO MALAY) TAKE NOTE FOR ANY WORDS THAT YOU DON’T UNDERSTAND