1. به نام خدا درس: شیوه ارائه مطالب علمی و فنی موضوع: هوش تجاری (Business Intelligence) ارائه کننده :علی باقری

2. >< آشنایی ><
هوش تجاری یكی از شاخه‌های فناوری اطلاعات است. مفهوم هوش تجاری نسبتا جدید است، اما با دامنه وسیعی از تكنیك‌ها، ابزارها و برنامه‌های كاربردی در ارتباط است.
و هدف آن ارتقای كیفیت عملیات و تحلیل عملیات است.

3. داده‌ها با ورود به سیستم هوش تجاری، مورد پردازش قرار گرفته و تبدیل به دانش می‌شوند. سپس دانش به دست آمده مورد تحلیل قرار گرفته و نتایج تحلیلی از آن حاصل می‌شود.

4. تعریف هوش تجاری
BI يک سيستم جديد، برنامه نرم افزاري يا يک پروژه مستقل نيست. يک چارچوب کاري (framework) شامل فرآيندها، ابزار و تکنولوژي هاي مختلف است که براي تبديل داده به اطلاعات و اطلاعات به دانش مورد نياز هستند. با استفاده از دانش به دست آمده، مديران سازمان ميتوانند بهتر تصميم گيري كنند و با طرح برنامه هاي عملي براي سازمان، فعاليت هاي تجاري را به
صورت مؤثرتري انجام دهند.

5. BI چيزي نيست مگر فرآيند بالابردن سوددهي سازمان در بازار رقابتي با استفاده هوشمندانه از داده هاي موجود در فرآيند تصميم گيري در سازمان. هوش تجاري، نه بعنوان يک محصول و نه بعنوان يک سيستم، بلکه بعنوان يک معماري موردنظر است که شامل مجموعه اي از برنامه هاي کاربردي و تحليلي است که به استناد پايگاه هاي داده عملياتي و تحليلي و کمک به اخذ تصميم براي فعاليت هاي هوشمند تجاري مي پردازند.

6. هوش تجاری از دیدگاه های مختلف
منظر مديريتی: در اين منظر BI داراي شاخصه هاي زير است: 1. تصحيح و پياده سازي فرايند تصميم گيري مديران که در آنها دانشي بر پايه دقيق ترين و جامع ترين اطلاعات واقعي سازمان، ايجاد مي شود.
2. افزايش توانايي مدير در اعمال تصميمات استراتژيک.

7. منظر معماري و فرايندهاي سازماني: 1. BI يک framework است. 2

8. منظر بازار: 1. ايجاد برتري رقابتي با استفاده از ابزارهاي قدرتمند تحليل رقبا. 2. نظارت (Monitoring) هوشمند تعامل با مشتريان، شرکاي تجاري (مانند supplyer ها). 3. نظارت هوشمند بازار و شناسايي تغييرات آتي آن. 4. فرآيند بالابردن سوددهي سازمان در بازار رقابتي

9. منظر فناوري: 1. يک سيستم هوشمند. 2
منظر فناوري: 1. يک سيستم هوشمند. 2. ايجاد بستر فني و معماري مناسب جهت گسترش و استفاده بهينه از منابع. 3. استفاده از ابزارهاي نرم افزاري و سخت افزاري در راستاي شناسايي، جمع آوري، پردازش و نتيجه گيري و نمايش داده ها و اطلاعات مورد نياز در سازمان. 4. مبتني بر پايگاه داده هاي بزرگي مانند data ware house و پايگاه داده هاي عملياتي.
5. در تعامل با بسياري از سيستم هاي کامپيوتري ديگر. 6. مبتني بر پردازش تحليلي بر خط (OLAP).

10. بنابراین دلایل روآوری به BI را میتوان بصورت زیر عنوان کرد:
بازار
سازمانها
مدیریت
- پیچیدگی مدیریت افزایش یافته است. امروزه حتی شرکتهای کوچک نیز بصورت بین المللی کار میکنند.
ارگانها بر اساس اطلاعات با هم رقابت می کنند و زمان برای بدست آوری این اطلاعات محدود است.
- بازار به شدت رقابتی شده و نوع آوریها و ابتکارات هر روز افزایش می یابد.

12. گام های پیاده سازی BI:
قدم اول: در اختیار داشتن داده های با کیفیت
قدم دوم: درک بهتر و تسهیل فرآیند تصمیم سازی
قدم سوم: هماهنگی تصمیمات با اهداف سازمانی

13. ابزار های هوش تجاری
. ابزارهاي BI نرم افزارهاي کاربردي و یا فرایند هایی هستند که براي انجام عملکرد BI طراحي شده اند و با آنها می توان اطلاعات را مورد تجزيه و تحليل قرار داد و آنها را به صورت مناسبي ارائه کرد.

14. مهمترین ابزارهای BI
1 - ETL 2- Data Ware House 3- OLAP 4- داده کاوي (Data Mining) 5- نرم افزارهاي گزارش گيري

15. معماری BI

16. مرحله استخراج در ETL
مرحله استخراج اطلاعات معمولا در سطح منابع اطلاعاتي انجام مي شود به ويژه اگر منبع اطلاعاتي مورد نظر، پايگاه داده باشد. در سيستم­هاي قديمي، روش متداول براي استخراج اطلاعات، توليد فايل­هاي متني از روي اطلاعات مي باشد. در سيستم هاي جديدتر از امکاناتي مانند API، OLE DB وODBC ها براي اين امر استفاده مي­شود

17. مرحله تبدیل در ETL
پس از استخراج اطلاعات، بايد پردازش­هايي روي آنها انجام شود تا فرمت آنها مناسب و يکپارچه شود. در اين مرحله موارد زير انجام مي شوند:
1-     اعتبارسنجي داده ها
2-     بررسي صحت داده ها
3-     تبديل انواع داده ها
اعمال قوانين تجاري
5-     يکپارچه سازي اطلاعات

18. 6- حذف مقادير null 7- ايجاد فيلدهاي كمي جديد قابل بدست آمدن از روي داده‌هاي جدول و مورد نياز 8- ايجاد كليد جانشين  براي جداول 9- خلاصه سازي سطرهاي هم معني كه ايجاد افزونگي مي‌كنند.

19. مرحله بار گزاری در ETL
داده هاي تبديل شده به شکل استاندارد مورد نظر، در اين مرحله در پايگاه داده DWH قرار مي­گيرند. داده ها معمولا به دليل حجم بالا، به صورت دوره اي در DWH بارگذاري مي­شوند نه پيوسته. به عبارت ديگر، وقتي اطلاعات در يک منبع اطلاعاتي تغيير کرد يا اطلاعات جديدي به آن اضافه شد، تغیيرات به صورت آني به DWH منتقل نمي شود. بلکه DWH به صورت دوره­اي و در بازه هاي منظم زماني به روز مي­شود.

20. معماري يك پايگاه داده تحليلي شامل سه لايه مي باشد: 1- لايه بالایی، منابع اوليه داده را تشكيل مي دهد. اين لايه شامل پايگاه هاي داده رابطه اي، فايل هاي مسطح و منابع ديگر است. 2- لايه مياني را خود پايگاه داده تحليلي و سرويس دهنده هاي پردازش تحليلي برخط تشكيل مي دهند. 3- لايه انتهايي، سرويس گيرنده­ها هستند كه با عمليات داده­كاوي، پرس­وجو و تحليل، داده را از سرويس دهنده هاي پردازش تحليلي بر خط مي گيرند.

21. پایگاه داده ی تحلیلی (DWH) چیست؟
يک Data warehouse براي جمع آوري تمامي اطلاعات در مورد موضوعات (subjects) مختلف مانند مشتري ها، محصولات، فروش، منابع، پرسونل و... ايجاد مي شود. پایگاه داده تحلیلی در واقع پایگاهی است که خروجی فرایند ETL در آن قرار می­گیرد. داده های استخراج شده از پایگاه داده ی ارتباطی در این پایگاه داده load می شوند.
نکته:
آنچه در پیاده سازی و کارگیری یک DWH بیشتر مهم است، میزان توانایی آن در پاسخ گویی به query ها است

22. مراحل ساخت پایگاه داده ی تحلیلی
1- آماده سازي (ETL)
·        استخراج داده
·        پاك سازي داده
·        بايگاني كردن داده قبل و بعد از پاك­سازي
2- يكپارچگي(Integrity)
·        تطبيق داده و يكپارچگي چند منبع داده­اي
3- تحليل سطح بالا
·        محاسبه ديدهاي تحليلي از ديدهاي پايه - ايجاد پارامترهاي تحليلي
4- خصوصي سازي
·        استخراج و خصوصي سازي اطلاعات - ايجاد پايگاه داده تحليلي خاص

23. Mart Data (انباره ی داده ی موضوعی ) چیست؟ بخشي از اطلاعات موجود در DWH در Data Mart نگهداري مي شود. اين اطلاعات بر حسب نياز گروه هايي که در بخش IT سازمان فعاليت مي کنند انتخاب و استخراج مي شوند. مرکز‌داده اي(انبار داده ی موضوعی) ، انباره داده خاصي است كه داده‌هاي مورد نياز براي يك بخش از سازمان يا كاربرهاي مرتبط به آن را جمع آوري مي‌كند.

24. طراحی انباره ی داده ی موضوعی
طراحي مراكز داده‌اي بنا به صلاحديد فرد خبره در قالب مدل ستاره‌اي  يا دانه‌برفي  و يا طرح منظومه حقايق  صورت مي‌گيرد.

25. ابزاره ای گزارش گیری: با استفاده از ابزارها ی گزارش گیری در این فاز هوش و آگاهی و در واقع جواب سوالات به درخواست کننده داده میشود که میتواند بصورت یک گزارش و یا سمینار باشد. -بعضی از نرم افزارهاي گزارش گيري:
- On-Line Transaction Processing -Intelligent Decision Support System -Intelligent Agent - Knowledge Management System - Supply Chain Management - Customer Relationship Management - Enterprise Resource Planing - Enterprise Information Management

26. نتیجه
با استفاده ازفرایند هوش تجاری می دانیم که"در سيستم چه اتفاقي افتاده است؟" با پردازش اطلاعات موجود مي توان به اين سؤال پاسخ داد: "اين اتفاق چرا رخ داده است؟" در نهايت با تصميمي که مديران اتخاذ مي کنند ميتوان پيش بيني کرد: "چه اتفاقي خواهد افتاد؟"